Ο Ιωάννης Βλασόπουλος (γράφεται και Βλασσόπουλος) (1741-1836) υπήρξε πρόξενος της Ρωσίας στην Πάτρα κατά την έναρξη της Επανάστασης του '21 και μέλος της Φιλικής Εταιρείας.
Καταγόταν από την Ιθάκη. Σε ηλικία 20 ετών πήγε στη Μόσχα, προσκαλεσμένος από τους θείους του Σκιαδάδες που ήταν εκεί εγκατεστημένοι. Υπηρέτησε στο Ρωσικό Στρατό και έφτασε ως το βαθμό του ταγματάρχη. Όταν μια μέρα βρισκόταν στην Ιθάκη με άδεια, έμαθε ότι ο Αλή Πασάς σχεδίαζε επίθεση κατά της Λευκάδας. Αμέσως φόρεσε τη στολή του και παρουσιάστηκε στον Αλή πασά. Δήλωσε ότι είναι απεσταλμένος της ρωσικής κυβέρνησης και με απειλές κατόρθωσε να αποτρέψει τα σχέδια του Αλή. Η Ρωσική κυβέρνηση, όταν ενημερώθηκε για το γεγονός, όχι μόνο δεν αποδοκίμασε την πράξη του, αλλά τον τίμησε, δίνοντάς του προαγωγή σε βαθμό αντισυνταγματάρχη.[1]
Το 1816 διορίστηκε Γενικός Πρόξενος της Ρωσίας στην Πελοπόννησο. Το 1819 μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία. Ως Φιλικός συνεργάστηκε με τον Παλαιών Πατρών Γερμανό και με τον Ι. Παπαρρηγόπουλο που ήταν γραμματέας του, για την προπαρασκευή της Ελληνικής Επανάστασης.[1] Ως πρόεδρος της Εφορίας των Φιλικών στην Πάτρα οργάνωσε στις 15 Μαρτίου του 1821 σύσκεψη στο ρωσικό προξενείο με τον Π. Π. Γερμανό και τον Οδυσσέα Ανδρούτσο για την επικείμενη έναρξη της Επανάστασης.[2]
Ο Ι. Φιλήμων εξαίρει τον πατριωτισμό του Βλασόπουλου και αναφέρει ότι ο Π.Π. Γερμανός και οι λοιποί προύχοντες της Αχαΐας δεν έκαναν τίποτα χωρίς τη βοήθεια του Βλασόπουλου. Για το λόγο αυτό τον υποπτεύθηκαν οι Τούρκοι κατά τις τελευταίες ημέρες πριν την Επανάσταση, όπως και ορισμένους άλλους πρόξενους ελληνικής καταγωγής, ώστε για εκδίκηση έκαψαν τα προξενεία τους κατά τις πρώτες ταραχές στην Πάτρα. Ο ίδιος ο Βλασόπουλος και οι άλλοι πρόξενοι διέφυγαν στα Επτάνησα.[3] Ως πρόξενος έστελνε αναφορές στη Ρωσία για την κατάσταση στην Πελοπόννησο, χωρίς να αναφέρει ότι ο ίδιος εμπλεκόταν και ότι εγνώριζε πρόσωπα και γεγονότα. Από 4(16) Μαρτίου 1821 αναφέρει στη Ρωσία ότι υπάρχει αναταραχή στο Μοριά και ότι οι Έλληνες μπορεί να επαναστατήσουν, ενώ οι Τούρκοι έχουν ήδη κρατήσει ομήρους στην Τριπολιτσά που απειλούν να σκοτώσουν. Ο Βλασόπουλος προσποιείται ότι δεν γνωρίζει κάτι σίγουρο για την επανάσταση. Στα μέσα Μαρτίου φτάνει στην Πάτρα ο Ι. Μακρυγιάννης μεταμφιεσμένος σε έμπορο, προκειμένου να πληροφορηθεί την κατάσταση και μετά να συνεννοηθεί με τον Αθανάσιο Διάκο ώστε να αρχίσει η Επανάσταση και στη Στερεά. Οι Τούρκοι τον αντιλαμβάνονται και ο Μακρυγιάννης καταφεύγει στο ρωσικό προξενείο. Επειδή ο Βλασόπουλος κινδύνευε ο ίδιος, ζήτησε από τον Μακρυγιάννη να φύγει, πράγμα που έγινε και ο τελευταίος διέφυγε με ένα πλοίο. Αυτά έγιναν περί την 21 Μαρτίου και τα αναφέρει ο Μακρυγιάννης αλλά όχι και ο Βλασόπουλος στις αναφορές του. Την 26 Μαρτίου έλαβε το έγγραφο της πρώτης επαναστατικής ελληνικής αρχής που εξέδωσαν ο Γερμανός, ο Προκόπιος Κερνίκης και οι προεστοί. Τηρώντας επισήμως ουδέτερη στάση τους απάντησε ότι η Ρωσία έχει σχέση ειρήνης με το οθωμανικό κράτος και ότι τα "τοπικά αξιοθρήνητα συμβάντα" θα τα αναφέρει αρμοδίως. Στην αναφορά του προς την Πετρούπολη αναφέρει ότι οι Έλληνες είναι αποφασισμένοι να πεθάνουν ή να ανακτήσουν την ελευθερία και τα δικαιώματά τους ως ανεξάρτητο έθνος. Ο Ολλανδός πρόξενος αναφέρει ότι ο Βλασόπουλος είναι μέλος της Φ. Εταιρείας και δρά υπέρ των Ελλήνων. Μάλιστα αναφέρει ότι στις 23 Μαρτίου είδε Έλληνες να πυροβολούν από το ρωσικό προξενείο προς τους Τούρκους που αποσύρονταν στο κάστρο. Τον Απρίλιο ο Βλασόπουλος μετέφερε την έδρα του στην Ιθάκη για λόγους ασφαλείας. Από εκεί δίνει λεπτομερέστερες αναφορές για την Επανάσταση. Μεταξύ άλλων κατηγορεί τον Άγγλο πρόξενο Green ως "πρωτεύοντα εχθρό του ρωσικού προξενείου και του ελληνικού έθνους" και αναφέρει τον τρόπο με τον οποίο οι Άγγλοι βοήθησαν τον Γιουσούφ πασά να λύσει την πολιορκία του κάστρου της Πάτρας. [4]
Γιός του ήταν ο Κωνσταντίνος Βλασόπουλος, υποπρόξενος της Ρωσίας στην Πύλο.
Παραπομπές
Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια. 2. Αθήναι: Έκδοσις Μεγάλης Στρατιωτικής και Ναυτικής Εγκυκλοπαιδείας, σελ. 364. Ανακτήθηκε στις 11-06-2015.
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τ. ΙΒ, σ. 86.
Ι. Φιλήμων, προλεγόμενα στο Π.Π. Γερμανού, Υπομνήματα περί της Επαναστάσεως ..., έκδ. Κ.Καστόρχη, 1831.
Απ. Βακαλόπουλος, Νέες πληροφορίες για την έναρξη της Επαναστάσεως στην Πελοπόννησο, Ελληνικά, τ. ΜΒ' (1991), σ. 341-349.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
