Ο Γεώργιος «Γώγος» Μπακόλας (1770-1826) ήταν Αρτινός οπλαρχηγός από τη Σκουληκαριά, Σαρακατσάνος στην καταγωγή.
Είχε διοριστεί, από τον Αλή Πασά, αρματολός του Ραδοβιζίου και των Τζουμέρκων. Όταν ο Αλή διόρισε τον Κίτσο Μπότσαρη αντικαταστάτη του Μπακόλα, λέγεται πως ο τελευταίος έστειλε ανθρώπους και σκότωσαν τον Μπότσαρη (1813). Ήταν 51 ετών όταν ξέσπασε η Επανάσταση του 1821. Τότε αφιερώθηκε ολόψυχα στον Αγώνα και, μαζί με Ακαρνάνες οπλαρχηγούς, απελευθέρωσε πολλές περιοχές. Στις 18 Ιουνίου 1821, μαζί με 81 άντρες νίκησε 4 χιλιάδες Τούρκους στη Λαγκάδα.[1] Αντιμετώπισε τον Χουρσίτ Πασά με επιτυχία στο Μακρυνόρος (Ιούλ. 1821) προκειμένου ο τουρκικός στρατός να μην προχωρήσει στη Δυτική Ελλάδα. Στις 11 Σεπτεμβρίου 1821, μαζί με 350 άντρες και τον Μακρυγιάννη, νίκησε περίπου 9.000 Τούρκους του Χασάν μπέη, στο χωριό Πέτα.[2] Ένα χρόνο αργότερα, πήρε μέρος στη Μάχη του Πέτα (4 Ιουλίου του 1822). Κατηγορήθηκε μετέπειτα ως υπαίτιος της ήττας[3], γιατί άφησε αφύλακτο ένα λόφο από όπου πέρασαν οι Τούρκοι.
Υστεροφημία
Κατά τον Δημήτριο Φωτιάδη[4] και άλλους ιστορικούς της εποχής , ο Γεώργιος Μπακόλας ήταν το εξιλαστήριο θύμα για να μην αποδοθούν ευθύνες στον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο[5]. Μετά από αυτόν τον κατατρεγμό, συνθηκολόγησε με τους Τούρκους και δεν ξανασυμμετείχε στην Επανάσταση. Ακόμα και ο Κρυστάλλης στο πεζογράφημά του «Σκιαί του Άδου», για να καταδείξει το ασυγχώρητο των ατιμωτικών πράξεων και μετά θάνατο, αναφέρεται στον Μπακόλα: «Η άτιμη η προδοσιά του Γώγου του Μπακόλα». O Μακρυγιάννης όμως εξαίρει[6] τη γεναιότητα και το ήθος του ανδρός: «Ήταν τίμιος άνθρωπος και γενναίος πατριώτης κι΄αγαθός... Η πατρίς χάριτες χρωστάγει εις αυτό τον γενναίο άνδρα».
Παραπομπές
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, τ. ΙΒ', σ. 160.
Απομνημονεύματα Μακρυγιάννη, κεφάλαιο 2
Ελευθέριος Παπακώστας, «Γώγος Μπακόλας: Υπό το πρίσμα των πηγών της Ιστορίας», Τζουμερκιώτικα Χρονικά, Έτος 12ο (Ιούνιος 2011), σελ. 139
Δημήτριος Φωτιάδης, Η Επανάσταση του 21, σελ. 212
Ελευθέριος Παπακώστας, «Γώγος Μπακόλας: Υπό το πρίσμα των πηγών της Ιστορίας», Τζουμερκιώτικα Χρονικά, Τεύχος 13ο (Ιούνιος 2012), σελ. 156
Ελευθέριος Παπακώστας, «Γώγος Μπακόλας: Υπό το πρίσμα των πηγών της Ιστορίας», Τζουμερκιώτικα Χρονικά, Έτος 12ο (Ιούνιος 2011), σελ. 140-142
Πηγές
ΙΕΕ, «Η Ελληνική Επανάσταση 1821-32», τόμ. ΙΒ'
Δημήτριος Φωτιάδης, Η επανάσταση του 21, εκδοτικός Βότση, 1977
Σύλλογος Σαρακατσαναίων "ο Σταυραετός", Σαρακατσάνοι Αγωνιστές/Γώγος Μπακόλας
Περαιτέρω βιβλιογραφία
Ελευθέριος Παπακώστας, «Γώγος Μπακόλας: Υπό το πρίσμα των πηγών της Ιστορίας. Μέρος Α'», Τζουμερκιώτικα Χρονικά. Δελτίο της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας Τζουμέρκων, Έτος 12ο (Ιούνιος 2011), σελ. 134-143.
Ελευθέριος Παπακώστας, «Γώγος Μπακόλας: Υπό το πρίσμα των πηγών της Ιστορίας. Μέρος Β'», Τζουμερκιώτικα Χρονικά. Δελτίο της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας Τζουμέρκων, Τεύχος 13ο (Ιούνιος 2012), σελ. 146-159.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
