Ο Καπετάν Γιάννακας ή Γιάννης Αποστολόπουλος[1][2][3] ήταν Έλληνας αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία

Η καταγωγή του ήταν από το χωριό Βλαχοκερασιά του σημερινού νομού Αρκαδίας. Ήταν μυημένος στην Φιλική Εταιρία, σύμφωνα με τις μυστικές εκθέσεις της τότε Ρωσικής Αστυνομίας. Ως οπλαρχηγός στην αρχή της επανάστασης είχε υπό τις διαταγές του σώμα 400 ανδρών, από τους οποίους 200 περίπου ήταν Αρβανιτοκερασιώτες και Βλαχοκερασιώτες, 40 Καλτεζιώτες, 30 Μαναριώτες, 15 Αλεποχωρίτες, 15 Πηγαδιώτες και οι υπόλοιποι από τα άλλα Βρεστοχώρια της Αρκαδίας. Την 11η Νοεμβρίου 1825, η Βουλή των Ελλήνων τον προάγει στον βαθμό του Αντιστρατήγου από αυτόν του Χιλιάρχου. Πολέμησε μαζί με κοντοχωριανούς του στην πολιορκία της Τριπόλεως. Ακολουθούσε πάντα τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και βρέθηκε σε πολλές μάχες μαζί του όπως στην πολιορκία της Πάτρας το 1822 και κατά την οθωμανική στρατιωτική εκστρατεία του Δράμαλη στην Νότια Ελλάδα και αλλού όπου και ο Κολοκοτρώνης.
Πόλεμος της Τριπολιτζάς και των πέριξ αυτής χωρίων. Πίνακας του Παναγιώτη Ζωγράφου με την καθοδήγηση του Μακρυγιάννη.

Όταν ο Κολοκοτρώνης φυλακίστηκε, ακολούθησε τον Παπαφλέσσα τον οποίο βοήθησε στην εκστρατεία στο Μανιάκι. Μετά τον θάνατο του Παπαφλέσσα και την αποφυλάκιση του Κολοκοτρώνη, πολέμησε και πάλι στο πλευρό του και διακρίθηκε για τις χωσιές, δηλαδή τις ενέδρες, που έκαναν οι Έλληνες επαναστάτες στους Αιγυπτίους στρατιώτες του Ιμπραήμ Πασά το 1825-26.
Διηγούνται ότι, ενώ οι Τούρκοι μετέβαινον εις Βέροια Λακωνίας, ο Γιάννακας εφόνευσε παρά τον Πύργον εκ της οπισθοφυλακής τρεις Ατιλήδες (εννοεί Ιππείς) τους οποίους και εσύλησεν. Αυτόν δε, τον Γιάννακα, εμιμήθησαν και άλλοι και εφόνευσαν περί τους δέκα εις την αυτήν θέσιν, τα δε κουφάρια των φονευμένων εβρωμούσαν επί πολύν χρόνον, δείχνοντας στους Έλληνες ότι τα στρατεύματα του Ιμπραήμ δεν ήταν ανίκητα.

Την 14ην Αυγούστου 1826 στην νέα (δεύτερη) εκστρατεία του Ιμπραήμ Πασά κατά της Μάνης 'κτυπά' στην Κερασιά και στην Αράχωβα Λακωνίας, με εκατόν πενήντα Αιγυπτίους ιππείς, από τους οποίους τριάντα φονεύθηκαν και άλλοι αιχμαλωτίστηκαν.

Σημειώσεις

Στον πίνακα, του Παναγιώτη Ζωγράφου "ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΗΣ ΤΡΟΠΟΛΙΤΖΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΕΡΙΞ ΑΥΤΗΣ ΧΩΡΙΩΝ", από αφήγηση του Στρατηγού Μακρυγιάννη για τα πρόσωπα που συμμετείχαν, αναφέρονται οι Μπαρμπιτζιώτης, Γιάννακας και Λάμπρος αλλά και στη σημείωση 10 διαβάζουμε "ΧΩΡΙΟΝ ΚΕΡΑΣΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΕΜΟΣ ΑΥΤΟΥ".

Χειμερινά λημέρια του Καπετάν Γιάννακα,το βασικό του ήταν στην Πρόπαντη, άλλα δε στα Ρουμάνια της Καλτεζιάς και της Αγίας Ειρήνης.

Τα καλοκαιρινά του λημέρια, βρίσκονταν στον δρυμό της Σκυρίτιδας και στις θέσεις Ψηλή Ράχη, Τριαντάφυλλα και δίπλα από τον Άγιο Χριστόφορο.
Παραπομπές

[1] Αποστολόπουλος Ιωάννης / Το σπαθί του καπετάν Γιάννακα, ΠΡΩΪΝΟΣ ΜΟΡΙΑΣ, 4 Οκτωβρίου 2010
[2] Η μάχη στου Ζέλι το Ίσιωμα και ο Καπετάν Γιάννακας, Κερασιώτικες ΑΙΧΜΕΣ, Ιανουάριος- Φεβρουάριος - Μάρτιος 2014
[3] Ανιδιοτελής Αγωνιστής / Καπετάν Γιάννακας, ΠΡΩΪΝΟΣ ΜΟΡΙΑΣ, 4 Οκτωβρίου 2010

Πηγές

Φώτιος Χρυσανθόπουλος, επιμ. (1888). Βίοι Πελοποννησίων ανδρών και των εξώθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της επαναστάσεως. Αθήνα: Σταύρος Ανδρόπουλος, Τυπογραφείο Π. Δ. Σακελλαρίου. Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2010.
ΒΙΟΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΩΝ ΑΝΔΡΩΝ
ΝΕΟΤΕΡΟΝ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ "ΗΛΙΟΥ". Αθήναι: ΕΚΔΟΣΙΣ ΤΗΣ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΗΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΣ "ΗΛΙΟΣ". σελίδες 338 τόμος Γ΄.
Διονύσιος Α. Κόκκινος (Ακαδημαϊκός) (επιμ.). Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ. Αθήναι. σελίδες 431 τόμος Ε΄.
ΑΡΧΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑΣ. ΑθΗΝΑΙ: ΕΚΔΟΣΙΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ. 1973 [Τη 10 Νοεμβρίου 1825, Συνεδρίασις 275]. σελίδες ΤΟΜΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟΣ.
Νικολάου Ι. Κουφού (επιμ.). Τα Βέροια Λακεδαίμονος. σελ. 107.
ΠΡΩΪΝΟΣ ΜΟΡΙΑΣ
Κερασιώτικες ΑΙΧΜΕΣ

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[1] "Το Ελληνόπουλο"
[2]ΨΗΦΙΑΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΛΑΧΟΚΕΡΑΣΙΑΣ
[3] Το σπαθί του Καπετάν Γιάννακα (φωτογραφία)
[4] Καπετάν Γιάννακας (πορτραίτο)
[5] Αποκαλυπτήρια Καπετάν Γιάννακα (1)
[6] Αποκαλυπτήρια Καπετάν Γιάννακα (2)
[7] Αγγελής Γοβγίνας (1780 - 1822)
[8] "Για τη μητέρα γλώσσα μας τα λάβαρα κρατήστε", Κωστής Παλαμάς (1859-1943).

Kolokotronis01.jpg Αυτό το λήμμα που σχετίζεται με έναν Αγωνιστή της Ελληνικής Επανάστασης (1821) χρειάζεται επέκταση. Βοηθήστε τη Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το!.

Ο Αγωνιστής της Επανάστασης καπετάν Γιάννακας ή Ιωάννης Αποστολόπουλος από τη Βλαχοκερασιά. Αποστολόπουλος Γιάννακας Οπλαρχηγός από τη Βλαχοκερασιά της Αρκαδίας. Ακολούθησε τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και πήρε μέρος σε πολλές μάχες, όπως στην μάχη στο Βαλτέτσι, άλωση της Τριπολιτσάς, στη μάχη της Γράνας, στου Ζέλι το Ίσιωμα, της Πάτρας, της Δραμπάλας, στην μάχη στους Μύλους της Δαυδιάς στη μάχη των Δερβενακίων και σε άλλες όπου και ο Κολοκοτρώνης. Όταν φυλακίστηκε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης ακολούθησε τον Παπαφλέσσα με εκατό αγωνιστές. Μετά το θάνατο του Παπαφλέσσα, ακολούθησε τον Κολοκοτρώνη, κατόπιν της αποφυλάκισής του. Το σπαθί του Καπετάν Γιάννακα Στη μάχη της Γράνας ο Γιάννακας σκότωσε τον αξιωματικό Βρυώνη και παρέδωσε του σπαθί του Βρυώνη στον Κολοκοτρώνη. Ο Κολοκοτρώνης είπε«Σ‘ εσένα ανήκει Γιάννακα, η σπάθα του Βρυώνη που τους έκανες αυλή και αλώνι». Με αυτό το σπαθί έσωσε ο Γιάννακας στα Δερβενάκια τον Νικηταρά, αποκρούοντας τη σπάθα ενός Τούρκου, όταν ο Νικηταράς έσκυψε να πάρει το σπαθί ενός σκοτωμένου Τούρκου, διότι το δικό του είχε σπάσει στη διάρκεια της μάχης. Ο Κολοκοτρώνης είπε:«Στα Δερβενάκια ο Γιάννακας πολέμησε σαν λιοντάρι».
Η μάχη στου Ζέλι το Ίσιωμα και ο Καπετάν Γιάννακας Κάποια χρονιά πριν ξεκινήσει η επανάσταση του 1821 και πριν τη μάχη των Κερασιών, περίπου το 1815 έγινε και μια άλλη σημαντική μάχη μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων στου Ζέλι το Ίσιωμα, μια τοποθεσία βορειοδυτικά από την Αγριοκερασιά. Όλα ξεκίνησαν από μια απαγωγή. Μια μικρή ομάδα από Τούρκους πήγε στο Ζέλι και απέσπασαν μετά βίας από την οικογένεια Κοτταρίδη μια όμορφη Ζελιωτοπούλα, η οποία είχε απορρίψει πολλές φορές τις προτάσεις που τις είχε κάνει κάποιος Αγάς της Τρίπολης, για να τη συμπεριλάβει στο χαρέμι του.Τους κυνηγούν όμως από κοντά μερικοί Ζελιώτες αγωνιστές και προτού οι Τούρκοι φτάσουν στη λίμνη Τάκα, τους σκοτώνουν όλους και απελευθερώνουν το κορίτσι. Για να αποκρύψουν δε το γεγονός, φοβούμενοι αντίποινα, τα άψυχα σώματα των Τούρκων τα σκέπασαν με ένα μεγάλο σωρό από πέτρες. Από τότε εκείνο το σημείο ονομάστηκε Τουρκοκίβουρο. Κάποια στιγμή όμως το έμαθαν οι Τούρκοι της Τρίπολης και στέλνουν ένα μεγάλο ασκέρι για να καταστρέψουν το χωριό. Τους αντιλαμβάνονται οι Ζελιώτες και διέφυγαν όλοι τους προς τα Βλαχοκερασιώτικα όροι. Στέλνουν τους αμάχους στην Αγριοκερασιά και 20-25 ένοπλοι Ζελιώτες αγωνιστές στήνουν ενέδρα στου Ζέλι το Ίσιωμα, έχοντας πλεονέκτημα τις υψηλότερες θέσεις έναντι των Τούρκων και ότι ο τόπος τότε ήταν πυκνοδασωμένος. Εδώ πρωταγωνίστησε ο γέροντας Παναγιώτης Μιχαλόπουλος που σκότωσε περισσότερο από 10 Τούρκους. Έτσι εκτός από τα παρατσούκλια (παρωνύμια) Μπόνας και Σούχλας που είχε, του πρόσθεσαν και ένα τρίτο, το Τουρκοφάγος. Κάποια στιγμή όμως του τελείωσαν τα βόλια και αφού κάρφωσε το καριοφίλι του στο χώμα, ανέβηκε στην Αγριοκερασία και σώθηκε. Αλλά και των υπολοίπων τελείωναν τα μπαρουτόβολα και κινδύνευαν όλοι τους. Πάνω όμως στην κρίσιμη στιγμή αυτή, φτάνει ο Καπετάν Γιάννακας με τα 70-80 παλικάρια τους και με άλλους 150 περίπου Μαναριώτες, Βλαχοκερασιώτες και Αρβανιτοκερασιώτες. Η ενέδρα ενισχύθηκε και επιτέθηκαν στους Τούρκους, ανατολικά από την Αγριοκερασιά και δυτικά από το Ασπροβούνι. Ούτε οι Ζελιώτικες παραδόσεις μπορούν να μας πληροφορήσουν για το πόσοι Τούρκοι σκοτώθηκαν. Ειπώθηκε, ότι αμέτρητοι σκοτώθηκαν και πολύ λίγοι γλίτωσαν για να πάνε άσχημα μαντάτα στους δικούς τους στην Τρίπολη. Οι δικοί μας είχαν μόνο τρείς ελαφρά λαβωμένους. Από ‘κει και μετά οι Τούρκοι άκουγαν «Γιάννακας» και έτρεμαν. Πότε δεν ξαναπροσπάθησαν να πλησιάσουν τα λημέρια του, πάνω από την Πρόπαντη ή άλλου. (Η Πρόπαντη ήταν ένα μικρό χωριό δυτικά και κάτω από την Βλαχοκερασιά, προς του Λιανού, το οποίο καταστράφηκε ολοκληρωτικά από το Ιμπραήμ και σβήστηκε από τον χάρτη.) Όμως κατά καιρούς εξαφανιζόντουσαν μυστηριωδώς τα παλικάρια του Καπετάν Γιάννακα και διερχόμενοι καπεταναίοι που πήγαιναν να τον επισκεφτούν. Υπεύθυνο για τις εξαφανίσεις θεωρήθηκε δε το τουρκικό δίκτυο της Βλαχοκερασιάς, με αρχηγό τον περιβόητο Αλή–Αγά Τζιντόγλη, γνωστό ως Χασεκή. Το δίκτυο τούτο αποτελείτο από Τούρκους και από φιλότουρκους της περιοχής. Ο Χασέκης ήταν ανώτερος αξιωματικός του σώματος των Μποσταντζήδων και συγχρόνως Βοεβόδας της Καρύταινας, και όλος ο χώρος της Βλαχοκερασιάς ανήκε στο Τσιφλίκι του. Αυτά είχαν υποπέσει στην αντίληψη του Καπετάν Γιάννακα και ήταν επιπλέον προφανές ότι κάποιος έδινε πληροφορίες στους Τούρκους για τις κινήσεις του. Αυτό αποτέλεσε η αρχή των σκληρών αντιποίνων εναντίον των Τούρκων, αναγκάζοντας τον Τούρκο Αγά της Ασέας να έρθει σε συμφωνία μαζί του, για την παύση των μεταξύ τους εχθροπραξιών. Οι μυστηριωδώς όμως εξαφανίσεις συνεχίστηκαν και μετά τη συμφωνία, γι’ αυτό ο Γιάννακας ξανασυναντήθηκε με τον Αγά της Ασέας, στον οποίον έκανε δριμύτατες παρατηρήσεις για τη μη τήρηση της εκεχειρίας τους και κατηγόρησε αυτόν και τους ανθρώπους του ότι προδίδουν τις κινήσεις του. Ο Αγάς της Ασέας δεν δέχτηκε αυτές τις κατηγορίες και τον έστειλε να ρωτήσει τον Μεμέτη, τον Τούρκο μυλωνά της Βάλταινας. Ο μυλωνάς, μετά από πίεση που υπέστη, του αποκάλυψε ότι προδότης ήταν ο καλογερόπαπας Δρακόπουλος (Κατσαούνης) του Αγίου Σώστη της Πρόπαντης. Ο Γιάννακας πήγε και τον βρήκε, και αφού ο Κατσαούνης ομολόγησε για τις προδοσίες του, έπεσε στα πόδια του λέγοντας «συγχώρα με Γιάννακα». Ο Γιάννακας τον συγχώρησε και δεν τον σκότωσε, άλλα του έβγαλε τα μάτια με το σπαθί του. Από εκεί και μετά το κακό με τις εξαφανίσεις σταμάτησε οριστικά. Όλους αυτούς τους εξαφανισμένους πατριώτες, αφού τους έπιαναν οι Τούρκοι, του οδηγούσαν στα σπίτια των κοτσαμπάσηδων της Βλαχοκερασίας, όπου και τους δολοφονούσαν. Μετά, με κάθε μυστικότητα είτε έκαιγαν τα σώματα τους στους φούρνους- κρεματόρια που υπήρχαν γι’ αυτό το σκοπό εκεί, είτε τα έθαβαν στους κήπους τους ή στα υπόγειά τους. Πολλά οστά, που άνηκαν στους θαμμένους εκεί πατριώτες, αποκαλύφθηκαν, το 1956-57, όταν Λακγαδιανοί μάστορες και εργάτες θεμελίωναν προεκτάσεις αυτών των σπιτιών. Αλλά και σε πιο πρόσφατες οικοδομικές εργασίες, σε γειτονικούς χώρους, βρέθηκαν πάλι ανθρώπινα οστά. Το αίμα και όλων αυτών πότισε το δένδρο της Λευτεριάς που καρποφόρησε λίγα χρόνια αργότερα.
Ανιδιοτελής Αγωνιστής / Καπετάν Γιάννακας Από την αρχή της Βασιλείας του Όθωνος είχε καθιερωθεί η προικοδότηση – παραχώρηση σοβαρών εκτάσεων από τις Εθνικές γαίες σε απόμαχους οπλαρχηγούς του Ιερού Αγώνα, ως προς την αναγνώριση των Αγώνων τους για την ελευθερία της Ελλάδας από τους Τούρκους. Στον Καπετάν Γιάννακα του παραχωρούσαν εκτάσεις στην Λακωνία. Ο Γιάννακας τους είπε «Οι κάμποι θρέφουν άλογα και τα βουνά λεβέντες. Δεν θέλω κάμπους να θρέψω άλογα, έχω λεβέντες για βουνά» Μετά του έδωσαν τρείς νερόμυλους, 48 στρέμματα ποτιστικά χωράφια στην Πρόπαντι στου Λιανού Βλαχοκερασιάς Αρκαδίας και δύο σπίτια στην Βλαχοκερασιά.

Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια

Αγωνιστές του 1821