Ο Φιλοποίμην (253 π.Χ. – 183 π.Χ.) ήταν στρατηγός και πολιτικός της Αχαϊκής Συμπολιτείας. Ήταν γιος του Κραύγιδος αλλά ορφάνεψε σε νεαρή ηλικία και μεγάλωσε από ένα φίλο του πατέρα του, τον Κλέανδρο. Καταγόταν από τη Μεγαλόπολη της Αρκαδίας. Ήταν χαρισματικός ηγέτης αλλά έζησε σε εποχή που η Ελλάδα βρισκόταν σε παρακμή. Την εποχή της διακυβέρνησης του κατάφερε να εντάξει και τη Σπάρτη στη συμπολιτεία κατορθώνοντας προσωρινά να ενώσει σχεδόν όλη την Πελοπόννησο. Πέθανε το 183 π.Χ. κατά τη διάρκεια μιας εξέγερσης στη Μεσσηνία. Ονομάστηκε έσχατος των Ελλήνων, επειδή μετά το θάνατο του δεν υπήρξε άλλος αξιόλογος ηγέτης στην Ελλάδα. Σύντομα μετά το θάνατό του η Αχαϊκή Συμπολιτεία κατακτήθηκε από τη Ρώμη.

Μάχη της Μεγαλόπολης

To 223 π.Χ.. ο βασιλιάς της Σπάρτης, Κλεομένης Γ΄, επιτέθηκε αιφνιδιαστικά εναντίον της Μεγαλόπολης. Ο Φιλοποίμην πολεμώντας κατάφερε να δώσει αρκετό χρόνο στους κατοίκους της για να την εκκενώσουν. Όταν ο Κλεομένης έστειλε πρεσβεία στους Μεγαλοπολίτες που είχαν καταφύγει στη Μεσσηνία επιτρέποντας τους να γυρίσουν στην πόλη τους ο Φιλοποίμην τους έπεισε να μην γυρίσουν καθώς έτσι ο Κλεομένης θα κατείχε και τους κατοίκους της πόλης εξασφαλίζοντας έτσι την πόλη και για το μέλλον. Οι Μεγαλοπολίτες πείστηκαν και δε γύρισαν, δίνοντας όμως έτσι στον Κλεομένη το πρόσχημα για να την καταστρέψει.
Μάχη της Σελλασίας

Ο Φιλοποίμην μαζί με άλλους Μεγαλοπολίτες πήρε μέρος στη μάχη της Σελλασίας ενάντια στους Σπαρτιάτες. Ο Φιλοποίμην ήταν τοποθετημένος στην αριστερή μεριά του στρατού δίπλα στους Ιλλυριούς. Όταν οι Ιλλυριοί παράκουσαν τις εντολές και επιτέθηκαν νωρίτερα οι Σπαρτιάτες κατάφεραν να τους περικυκλώσουν. Ο Φιλοποίμην επιτέθηκε και κατάφερε να τους διασπάσει και να τους αναγκάσει να υποχωρήσουν. Κατά τη διάρκεια της μάχης τραυματίστηκε από δόρυ αλλά συνέχισε να πολεμάει. Ο Αντίγονος Γ' Δώσων μετά τη μάχη ζήτησε από το Φιλοποίμενα να μπει στην υπηρεσία του. Ο Φιλοποίμην όμως δε δέχτηκε.
Ίππαρχος της Αχαϊκής Συμπολιτείας

Ο Φιλοποίμην πήγε στην Κρήτη όπου και έμεινε για δέκα χρόνια ως αρχηγός μισθοφόρων παίρνοντας μέρος στους πολέμους ανάμεσα στις πόλεις του νησιού. Επέστεψε το 210 π.Χ. στην Πελοπόννησο και έγινε ίππαρχος. Ο Φιλοποίμην αναδιοργάνωσε το στρατό της Αχαϊκής Συμπολιτείας και τη μετέτρεψε σε υπολογίσιμη δύναμη. Ο Φιλοποίμην αντιμετώπισε τον ενωμένο στρατό Αιτωλών και Ηλείων κοντά στον ποταμό Λάρισσο. Ο Ηλείος στρατηγός Δαμόφαντος επιτέθηκε στο Φιλοποίμενα αυτός όμως κατάφερε να τον σκοτώσει. Μετά από αυτό ο στρατός των Ηλείων υποχώρησε.
Σύγκρουση με τη Σπάρτη

Τα χρόνια μετά τη μάχη της Σελλασίας ο θρόνος της Σπάρτης δόθηκε σε ένα παιδί τον Πέλοπα. Την πραγματική εξουσία είχε όμως ο Μαχανίδας που ήταν ο επίτροπος του. Το 207 π.Χ. ο στρατός της Αχαϊκής Συμπολιτείας με επικεφαλής τον Φιλοποίμενα νίκησε τους Σπαρτιάτες στη Μαντινεία. Ο Φιλοποίμην νίκησε και σκότωσε το Μαχανίδα σε προσωπική μονομαχία. Μετά το θάνατο του Μαχανίδα ο Νάβις έγινε επίτροπος του Πέλοπα. Σύντομα όμως τον αντικατέστησε. Το 205 π.Χ. η Ρώμη και η Μακεδονία σταμάτησαν τον πόλεμο. Ο Νάβις προσπάθησε να κατακτήσει την Πελοπόννησο. Κατάφερε να καταλάβει τη Μεσσηνία, αναγκάστηκε να υποχωρήσει όμως όταν επιτέθηκε ο Φιλοποίμην. Τελικά ο σπαρτιατικός στρατός νικήθηκε στην Τεγέα και ο Νάβις υποχρεώθηκε να διακόψει προσωρινά την κατακτητική πολιτική του.
Υποταγή της Σπάρτης στην Αχαϊκή Συμπολιτεία

Το 199 π.Χ. ο Φιλοποίμην επέστρεψε στην Κρήτη όταν η πόλη της Γόρτυνας του ζήτησε βοήθεια. Έμεινε εκεί μέχρι το 193 π.Χ. πολεμώντας ως μισθοφόρος. Εν τω μεταξύ ο Νάβις πολιόρκησε για μεγάλο χρονικό διάστημα τη Μεγαλόπολη. Όταν ο Φιλοποίμην γύρισε εκλέχτηκε στρατηγός. Επιτέθηκε στη Λακωνία και παρόλο που έπεσε σε ενέδρα κατάφερε να νικήσει τους Σπαρτιάτες. Τα σχέδια για επίθεση στη Σπάρτη αναβλήθηκαν όταν έφτασε ο Ρωμαίος πρεσβευτής Φλαμίνιος. Εν τω μεταξύ ο Νάβις ζήτησε βοήθεια από τους Αιτωλούς οι οποίοι έστειλαν 1000 ιππείς υπό τον Αλεξάμενο. Οι Αιτωλοί όμως δολοφόνησαν το Νάβη και κατέλαβαν τη Σπάρτη, αλλά οι Σπαρτιάτες εξεγέρθηκαν και τους έδιωξαν. Ο Φιλοποίμην εκμεταλλευόμενος την αναταραχή κατάφερε να πείσει τους Σπαρτιάτες να ενταχθούν στην Αχαϊκή Συμπολιτεία. Όταν στρατηγός ήταν ο Διοφάνης η Σπάρτη αποχώρησε από τη Συμπολιτεία. Ο Διοφάνης ήθελε να την επαναφέρει βίαια. Ο Φιλοποίμην επειδή φοβόταν ανάμειξη των Ρωμαίων πίστευε ότι έπρεπε να περιμένουν μέχρι να αποχωρήσουν οι Ρωμαίοι από την Ελλάδα. Επειδή ο Διοφάνης δε δέχτηκε τη συμβουλή του ο Φιλοποίμην πήγε στη Σπάρτη ως πολίτης και κατάφερε με προσωπική διπλωματία να πείσει τους Σπαρτιάτες να επανενταχθούν. Όταν όμως κατά τη διάρκεια της θητείας του οι Σπαρτιάτες δημιούργησαν ξανά προβλήματα ο Φιλοποίμην επιτέθηκε στη Σπάρτη, γκρέμισε τα τείχη και επέβαλλε τους Αχαϊκούς νόμους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να ζητήσουν οι Σπαρτιάτες βοήθεια από τους Ρωμαίους. Ο Φιλοποίμην όμως πέθανε προτού λυθεί αυτό το πρόβλημα.
Θάνατος του Φιλοποίμενο

Θάνατος του Φιλοποίμενος

Ο Δεινοκράτης ο οποίος ήταν αντίπαλος του Φιλοποίμενος έπεισε τους Μεσσήνιους να επαναστατήσουν. Ο Φιλοποίμην παρ’ ό,τι ήταν 70 χρονών και άρρωστος αποφάσισε να αντιμετωπίσει την εξέγερση. Κατά τη διάρκεια της μάχης αιχμαλωτίσθηκε από τους Μεσσηνίους και του δόθηκε να πιει δηλητήριο. Ο Αχαϊκός στρατός οργισμένος από τα νέα για το θάνατό του επετέθη και ανάγκασε τους Μεσσηνίους να παραδοθούν. Η σορός του Φιλοποίμενος αποτεφρώθηκε και μεταφέρθηκε στη Μεγαλόπολη.
Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

http://classics.mit.edu/Plutarch/philopoe.html΄