Ο Ευάγγελος Σ. Σταμάτης (13 Σεπτεμβρίου 1898, Θήβα – 1 Μαρτίου 1990, Αθήνα) ήταν Έλληνας φυσικομαθηματικός. Τιμήθηκε με μετάλλιο από την Ελληνική Μαθηματική Εταιρεία και εξελέγη αντεπιστέλλον μέλος της Διεθνούς Ακαδημίας της Ιστορίας των Επιστημών το 1966, όντας ο πρώτος από την Ελλάδα που πέτυχε τη συγκεκριμένη διάκριση. Μελέτησε τα αρχαία ελληνικά μαθηματικά και επιμελήθηκε εκδόσεις πολλών έργων, όπως τα Στοιχεία του Ευκλείδη, ενώ ο ίδιος συνέγραψε περισσότερα των 150 βιβλίων.[1] Υπήρξε από τους ιδρυτές του Ατρομήτου Αθηνών το 1923,[2] δραστηριοποιήθηκε έντονα στα αθλητικά δρώμενα της Αθήνας και της χώρας, ενώ καθ' όλη τη διάρκεια της Κατοχής χρημάτισε πρόεδρος του Παναθηναϊκού ΑΟ.
Βιογραφικά στοιχεία
Γεννήθηκε το 1897 στις Ερυθρές Αττικής, επίσημα όμως αναφέρεται το 1898 στη Θήβα,[3] όπου όντως εγκαταστάθηκε σε πολύ μικρή ηλικία και ολοκλήρωσε τη γυμνασιακή του εκπαίδευση. Εν συνεχεία μετακινήθηκε στην Αθήνα, όπου σπούδασε στη μονοετή Εθνική Ακαδημία Σωματικής Αγωγής. Μεταξύ 1921 και 1922 έλαβε μέρος στη Μικρασιατική εκστρατεία ως οπλίτης. Το 1923 απέκτησε το πτυχίο της Φυσικομαθηματικής –τότε– Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και από την ίδια περίοδο εργάστηκε ως καθηγητής Φυσικής Αγωγής και έπειτα Φυσικών στη Μέση Εκπαίδευση, μέχρι τη συνταξιοδότησή του το 1960. Κατά τη δεκαετία του 1930 είχε πραγματοποιήσει επιπλέον φυσικομαθηματικές σπουδές στο Βερολίνο.
Το 1973 πραγματοποίησε πείραμα χρήσης καυστικών κατόπτρων με τον Ιωάννη Σακκά.
Το όνομά του φέρει σήμερα ο διαγωνισμός της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας (παράρτημα Βοιωτίας).
Επιλεγμένα έργα
Εκδόσεις
Αρχιμήδους Μηχανικά Ι" (Αθήνα 1946)
Διοφάντου Αριθμητικά. Η άλγεβρα των αρχαίων Ελλήνων (Αθήνα, ΟΕΔΒ, 1963)
Ευκλείδου Γεωμετρία Θεωρία Αριθμών Στοιχεία ΙΙ. Βιβλία: V, VI, VII, VIII, IX (ΟΕΔΒ, 1953)
Αρχιμήδους Άπαντα (τόμος Α΄ Αθήνα 1970, τόμος Β΄ 1973, τόμος Γ΄ 1974)
Απολλωνίου, Κωνικά (τόμος Α΄, Αθήνα 1975, τόμος Β΄ και τόμος Γ΄ και Δ΄ 1976).
Βιβλία
Το δήλιον πρόβλημα και η τριχοτόμησις της γωνίας (1949)
Τα Ελληνικά Μαθηματικά (1956)
Προσωκρατικοί φιλόσοφοι (1966)
Η Ελληνική Επιστήμη (1968)
Ιστορία των Ελληνικών Μαθηματικών (1976, 2η έκδοση 1980)
Αριστοτέλης (1978)
Ανάλεκτα (1978)
Πυθαγόρας ο Σάμιος (1981)
Τα καυστικά κάτοπτρα του Αρχιμήδους (1982).
Σχολικά βιβλία
Γεωγραφία Α’ Γυμνασίου (ΟΕΔΒ, 1964)
Γεωγραφία του Πολιτισμού, Β΄ Λυκείου (ΟΕΔΒ 1967).
Παραπομπές
Αφιέρωμα (pdf)
ΠΑΕ Ατρόμητος • Ιστορία, ιστότοπος ΠΑΕ Ατρόμητος Αθηνών
«Ευάγγελος Σταμάτης • Επιγραμματικό χρονολογικό βιογραφικό». 12.03.2011.
Πηγές
Νεκρολογία (pdf)
Ευάγγελος Σ. Σταμάτης – Ο ακούραστος μελετητής της κληρονομιάς μας, ιστολόγιο (μπλογκ) Ευάγγελος Σταμάτης: βιβλία και άρθρα
Εις μνήμην δύο αξίων Ελλήνων (Ευάγγελος Σταμάτης – Αθανάσιος Γεωργιάδης), Κωνσταντίνος Γεωργανάς, περιοδικό Δαυλός τ. 101, Μάιος 1990, σ. 5.824-5.825
Ευάγγελος Ανδρέου, Το αστέρι του πρωταθλητή άναψε... Έκδ. Ευρωπαϊκό Κέντρο Τέχνης (EUARCE), 2011 - "Ευάγγελος Σταμάτης" σ.107, 158-9, 172 ISBN 978-960-99566-0-4
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
