Ο Ελευθέριος Ελευθεριάδης (Λαραχανή Ματσούκας Πόντου, 1910 - Τραπεζούντα, 16 Αυγούστου 1988) ήταν Έλληνας πολιτικός και συγγραφέας, ποντιακής καταγωγής. Διετέλεσε βουλευτής Πιερίας με την ΕΠΕΚ το 1952 και με τη ΝΔ το 1974 και 1977. Ήταν ο πρώτος πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Ποντιακών Σωματείων (Π.Ε.Π.Σ.). Ήταν επίσης ιδρυτικό στέλεχος του Ιερού Πανελλήνιου Ιδρύματος της Παναγίας Σουμελά, στο Δ.Σ. του οποίου μετείχε ενεργά ως το 1987. Συνέγραψε λαογραφικά και θεατρικά έργα στην ποντιακή γλώσσα και στη δημοτική.
Βιογραφικά στοιχεία
Καταγωγή και πρώτα χρόνια
Γιος του δασκάλου Ευσταθίου από την οικογένεια των Χατζηλευτεράντων και της Σημέλας[1], από 12 χρονών ταλαιπωρήθηκε στο καράβι και κατέληξε στη Χάλκη, χωρίς υγειονομική περίθαλψη. Η οικογένειά του αποδεκατίστηκε από τις κακουχίες (ο πατέρας του σκοτώθηκε από τους Τούρκους στα 1922[2]) και ο ίδιος κατάφερε να επιζήσει και να διαφύγει στη Χάλκη.[3] Ως το 1925 έζησε σε ορφανοτροφείο στην Πρίγκηπο και μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών στο Καραμπουρνάκι, όπου έγινε καραντίνα σε εκείνον και σε άλλους πρόσφυγες. Κατέφυγε στον Άγιο Δημήτριο Κοζάνης, όπου είχαν βρει καταφύγιο και άλλοι πρόσφυγες. Τελικά πήγε στο ορφανοτροφείο στα Γρεβενά.
Σπουδές
Κατά την παραμονή του στο ορφανοτροφείο, ο Ελευθέριος Ελευθεριάδης έκανε γυμνασιακές σπουδές με επιτυχία, για να βραβευτεί με το πρώτο βραβείο από την Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών Θεσσαλονίκης για την επιμέλεια και τη χρηστότητα. Στη Θεσσαλονίκη σπούδασε μαθηματικός και πήρε πτυχίο σε ηλικία 29 ετών. Έλαβε μέρος στον Πόλεμο του 1940 στην Αλβανία και τιμήθηκε με τον Πολεμικό Σταυρό. Απέκτησε δίπλωμα από τη Δραματική Σχολή του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης και ήταν Γενικός Διευθυντής των Σχολών Ιατρικών Επαγγελμάτων "Ο Γαληνός", στη συμπρωτεύουσα.
Δημοσιογραφική δραστηριότητα
Αργότερα εγκαταστάθηκε στην Κατερίνη και διετέλεσε πρώτος διευθυντής του ΙΚΑ της πόλης από το 1950 ως το 1952 και διευθυντής και εκδότης της εβδομαδιαίας κατερινιώτικης εφημερίδας "Ο Θαρραλέος". Στα προηγούμενα χρόνια ήταν επίσης εκδότης ενός στρατιωτικού εντύπου, της "Φωνής του Εθνοφρουρού" που εξέδιδε το 71ο Τάγμα Εθνοφρουράς.
Πολιτική σταδιοδρομία
Εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής στις εκλογές του 1952 με την ΕΠΕΚ του Πλαστήρα. Στις εκλογές του 1956 ήταν ξανά υποψήφιος με τη Δημοκρατική Ένωση, μαζί με τους Κωνσταντίνο Δημόπουλο και Δημήτριο Δημάδη, όμως ο συνδυασμός τους δεν εξελέγη, καθώς συγκέντρωσαν 16.941 ψήφους συνολικά. Στις εκλογές εκείνες η ΕΡΕ με το συνδυασμό της πήρε 17.845 ψήφους συνολικά και έτσι εξελέγησαν βουλευτές οι τρεις της υποψήφιοι, Δημήτριος Βακάλης (ή Βακάλογλου), Αλέξανδρος Δεληγιαννίδης και Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου.[4]
Στις δημοτικές εκλογές του 1959 κατήλθε ως υποψήφιος στο Δήμο Κατερίνης, για να εκλεγεί τελικά πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου, θέση στην οποία υπηρέτησε από το 1959 ως το 1964.
Ο Ελευθέριος Ελευθεριάδης πολιτεύτηκε ξανά με τη ΝΔ και εξελέγη ξανά βουλευτής Πιερίας (όπου τον φώναζαν "μπαρμπα-Λευτέρη") στις εκλογές του 1974 με 5.731 ψήφους και ξανά στις εκλογές του 1977 συγκεντρώνοντας 4.834 σταυρούς[5] Η θητεία του στη Βουλή έληξε το 1981.[6].
Στις βουλευτικές εκλογές του 1981 κατήλθε ξανά υποψήφιος με τη ΝΔ, όμως δεν κατάφερε να επανεκλεγεί, συγκεντρώνοντας 2.553 ψήφους[7] .
Θάνατος
Ο τάφος του Ελευθ. Ελευθεριάδη στην Παναγία Σουμελά, στο Βέρμιο.
Πέθανε το 1988 στην Τραπεζούντα, αφού προηγουμένως ταξίδεψε στον Πόντο για την εορτή της Παναγίας. Δύο από τα ταξίδια του στον Πόντο (1953, 1979) τα αποτύπωσε γλαφυρά στο έργο του "Πόντος, επιστροφή στην Ιθάκη- Οδοιπορικό μνήμης και γεωγραφίας" (εκδόσεις αφοί Κυριακίδη). Η ταφή του έγινε στην Παναγία Σουμελά, στο Βέρμιο, όπως ήταν η επιθυμία του[2]. Ήταν παντρεμένος με την Ευωδιά Παρθενίδου και απέκτησαν 1 κόρη [8].
Συγγραφικό έργο
Εκτός από τα άλλα έργα του, ο Ελευθέριος Ελευθεριάδης έγραψε σημειώσεις από την πολεμική εμπειρία του στη διάρκεια του πολέμου του 1940, με τον τίτλο:
"Ημερολογιακές σημειώσεις από τον Ελληνο-Ιταλικό πόλεμο της Αλβανίας".
Στα ποντιακά
"Εν τούτω νίκα"
"Μαρία Γκιουλ-Μπαχάρ"
"Το στύμνωμαν"- βραβείο στον 1ο διαγωνισμό συγγραφής θεατρικών έργων στα ποντιακά
"Σ σην Ρωμανίαν δέβα" -βραβείο στον 2ο διαγωνισμό συγγραφής θεατρικών έργων στα ποντιακά
"Του κουνί' το χάραγμαν"
Στη δημοτική
"Δαυίδ ο Κομνηνός, ο τελευταίος αυτοκράτορας Τραπεζούντας"
"Λαογραφικά Λαραχανής" (εκδ. Καλλιτεχνικού Οργανισμού Ποντίων Αθηνών, 1992)
"Πόντος, επιστροφή στην Ιθάκη- Οδοιπορικό μνήμης και γεωγραφίας" (εκδόσεις Κυριακίδη, 2004)
Σημειώσεις και παραπομπές
Η σωστή ορθογραφία του ονόματος είναι "Σημέλα", καθώς το Σεμέλη ήταν δωρικό όνομα. Όταν κατέβηκαν στον ελλαδικό χώρο, τα δωρικά φύλα, έγιναν κάποιες αλλαγές. Έτσι το "ε" έγινε "η" και το "η" έγινε "α". Οπότε το Σεμέλη έγινε Σημέλα.
Santeos, βιογραφία του Ελευθέριου Ελευθεριάδη, κείμενο του Χριστόφορου Χριστοφορίδη-Σάρπογλη
Βιογραφία του Ελ. Ελευθεριάδη στο ΒiblioΝet.gr, ανάκτηση 3-5-2013.
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του ΕΚΠΑ "Πέργαμος, Αποτελέσματα Βουλευτικών Εκλογών της 19ης Φεβρουαρίου 1956, σελ. 35
Κώστας Διγκαβές, Οι εκλογές στην Ελλάδα 1844-1985, Μαλλιάρης Παιδεία, 1986, σελ. 133.
Κοινοβουλευτική θητεία Ελευθ. Ελευθεριάδη στον ιστότοπο της Βουλής των Ελλήνων.
Κώστας Διγκαβές, Οι εκλογές στην Ελλάδα 1844-1985, Μαλλιάρης Παιδεία, 1986, σελ. 192.
Κούλα Παπαδάκη-Κάκαρη, Προσωπικότητες από τον πολιτικό κόσμο της Ελλάδας:αρχηγοί κομμάτων- υπουργοί - υφυπουργοί- γενικοί γραμματείς- νομάρχες και δήμαρχοι, τ. 2, Αθήνα 1975.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
