.
Ο Έφιππος ο Ολύνθιος ήταν αρχαίος Έλληνας ιστοριογράφος από την Όλυνθο, που μάλλον συνόδευσε τον Μέγα Αλέξανδρο στην εκστρατεία του στην Ασία.
Η επικρατούσα άποψη, που δεν μπορεί όμως να αποδειχθεί με βεβαιότητα, είναι ότι ο Έφιππος ήταν σύγχρονος ή λίγο μεταγενέστερος του Μ. Αλεξάνδρου. Υπάρχει πάντως μία περικοπή στον Αρριανό[1] που θα προσδιόριζε την εποχή του Εφίππου με ακρίβεια, αν μπορούσε να αποδειχθεί ότι το ομώνυμο πρόσωπο που αναφέρεται εκεί είναι το ίδιο με τον Ολύνθιο ιστορικό: Ο Αρριανός γράφει ότι ο Αλέξανδρος διόρισε, προτού φύγει από την Αίγυπτο, τον Αισχύλο τον Ρόδιο και τον `Εφιππο τον Χαλκιδέως ως επισκόπους (επόπτες στρατευμάτος ή τοποτηρητές) στη διοίκηση της Αιγύπτου. Η γραφή τον Χαλκιδέως, παρότι υιοθετείται από τους νεότερους εκδότες του ιστορικού Αρριανού, δεν απαντάται σε όλα τα χειρόγραφα του έργου του, και κάποιες εκδόσεις έχουν τη λέξη Χαλκιδόνα ή Χαλκηδόνα. Διορθώνοντας όμως το «Χαλκιδέως» σε «Χαλκιδέα», έχουμε ισχυρό λόγο να υποθέσουμε ότι το αναφερόμενο από τον Αρριανό πρόσωπο είναι ο Έφιππος ο Ολύνθιος, καθώς η πόλη της Ολύνθου ήταν η κυριότερη της Χαλκιδικής.
Αν ο Έφιππος του Αρριανού είναι ο ιστοριογράφος, τότε ήταν σύγχρονος του Μεγάλου Αλεξάνδρου και έζησε τουλάχιστον κάποιους μήνες μετά τον θάνατό του, αφού συνέγραψε ένα χρονικό της ταφής του Μακεδόνα βασιλιά. Το έργο αυτό του Εφίππου αναφέρεται ονομαστικά μόνο από τον Αθήναιο, όμως ο Διόδωρος Σικελιώτης και άλλοι φαίνεται ότι το χρησιμοποίησαν ως πηγή. Ο Αθήναιος το αποκαλεί αλλού με τον τίτλο Περί της Αλεξάνδρου και Ηφαιστίωνος μεταλλαγής και αλλού με τον τίτλο Περί της Αλεξάνδρου και Ηφαιστίωνος ταφής/τελευτής, ώστε σε κάθε περίπτωση το συμπέρασμα είναι ότι το χαμένο αυτό έργο περιείχε μία περιγραφή της ταφής του Μεγάλου Αλεξάνδρου και ένα χρονικό του θανάτου του, κάτι που θα μπορούσε να δώσει περισσότερα στοιχεία για την άγνωστη σήμερα τοποθεσία του τάφου του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Από τα λίγα αποσπάσματα του έργου αυτού που διασώζονται, φαίνεται ότι ο Ολύνθιος συγγραφέας περιέγραφε περισσότερο τον ατομικό χαρακτήρα των ιστορικών προσώπων, παρά τις δημόσιες σταδιοδρομίες τους[2]. Δυστυχώς, σε ένα σπάνιο χονδρό λάθος, το Λεξικό της Σούδας στο λήμμα `Εφιππος δίνει μία περιγραφή ενός άλλου ιστορικού, του Εφόρου του Κυμαίου.
Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος[3] μνημονεύει κάποιον Έφιππο μεταξύ των αυθεντιών που συμβουλεύθηκε σχετικά με τα φυτά, για τον οποίο πιστεύεται γενικώς ότι είναι άλλο πρόσωπο από τον ιστορικό. Ωστόσο, όλοι οι συγγραφείς που αναφέρει ο Πλίνιος μαζί με τον Εφιππο είναι σύγχρονοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου, επομένως δεν είναι απίθανο να πρόκειται για τον Ολύνθιο ιστορικό. Το σύνολο των γνώσεών μας για τον `Εφιππο και όλα τα σωζόμενα σπαράγματα του έργου του βρίσκονται συγκεντρωμένα από τον R. Geier στο έργο του Alexandri Magni Histor. Scriptores, actate suppares[4].
Παραπομπές
Αλεξάνδρου Ανάβασις, iii. 5. § 4
Αθήναιος, iii. σελ. 120, iv. σελ. 146, x. σελ. 434, xii. σσ. 537, 538.
Elench. lib. xii., xiii.
Λειψία 1844, σσ. 309-317
Πηγές
Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 13 (1971), σελ. 55
Το αντίστοιχο λήμμα του Leonhard Schmitz στο Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology του William Smith (1870)
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Ephippus of Olynthus της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
