.
Ο Δήμος Μούτσης (2 Αυγούστου 1938) είναι ένας από τους κορυφαίους σύγχρονους Έλληνες συνθέτες.
Βιογραφικά στοιχεία
Γεννημένος στον Πειραιά και σπουδαστής του Ωδείου Αθηνών από την ηλικία των 7 ετών. Σε ηλικία 20 - 21 ετών τελείωσε τις μουσικές του σπουδές κερδίζοντας και το πρώτο βραβείο ως σολίστ στο βιολί. Κάπου στα μέσα της δεκαετίας του 60 γνωρίζει τον μεγάλο στιχουργό και ποιητή Νίκο Γκάτσο και τον μεγάλο συνθέτη Μάνο Χατζιδάκι, σε ένα καφεζαχαροπλαστείο που ήταν παλιό στέκι καλλιτεχνών της Αθήνας, όπου σύχναζαν πολύ Γκάτσος και Χατζιδάκις (στου Φλόκα).
Το 1967 άρχισε ο Νίκος Γκάτσος να δίνει στίχους του στον Δήμο Μούτση και έτσι έγραψε τα πρώτα του τραγούδια. Το πρώτο τραγούδι του Μούτση ήταν το «Βρέχει ο Θεός». Είχε γράψει πρώτα αυτός την μουσική και ρώτησε ευγενικά τον Γκάτσο αν ήθελε να βάλει τους στίχους, όπως και έγινε. Το τραγούδι αυτό το ερμήνευσε ο Σταμάτης Κόκοτας. Η συνεργασία Γκάτσου και Μούτση συνεχίστηκε με τραγούδια όπως «Μην μου χτυπάς τα μεσάνυχτα την πόρτα», «Πειραιώτισσα» με τον ίδιο ερμηνευτή, «Σ΄ έβλεπα στα μάτια» με την Βίκυ Μοσχολιού. Το 1969 με το «Αύριο πάλι» με ερμηνευτή τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, «Με ένα παράπονο» με τον Μπιθικώτση αλλά και τον πρωτοεμφανιζόμενο Μανώλη Μητσιά (η πρώτη εκτέλεση του τραγουδιού ήταν από τον Μητσιά στην ταινία «Ένας μάγκας στα σαλόνια»).Το 1970 ανέθεσε ο Μάνος Χατζιδάκις στο Δήμο Μούτση, τη φροντίδα της ενορχηστρώσεως και της μουσικής διευθύνσεως των τραγουδιών του στον δίσκο «Επιστροφή». Όλα σε στίχους Νίκου Γκάτσου και με ερμηνευτές τον Γρηγόρη Μπιθικώτση και την πρωτοεμφανιζόμενη τότε Δήμητρα Γαλάνη. Στον δίσκο αυτό θα ακούσουμε και τις πασίγνωστες επιτυχίες του Χατζιδάκι «Μίλησε μου», «Φιλντισένιο καραβάκι», «Η πίκρα σήμερα», επιτυχίες για τις οποίες και ο Μούτσης με τις ευφάνταστες ενορχηστρώσεις του είχε ασφαλώς την δική του συμβολή. Την ίδια εποχή ο Μούτσης συνεχίζει να γράφει επιτυχίες όπως το «Αυτά τα χέρια» (στίχοι Λευτέρη Παπαδόπουλου) και το «Στην Ελευσίνα μια φορά» (στίχοι Βασίλη Ανδρεόπουλου) με ερμηνεία απο τον Μητσιά.
Ύστερα από μία σειρά μεγάλων λαϊκών τραγουδιών, που έγραψε ο Μούτσης, ερμηνευμένα απο παλαιούς και νέους τραγουδιστές όπως ο Μητσίας κι η Γαλάνη και τα άλμπουμ «Κάποιο Καλοκαίρι» και «Ένα Χαμόγελο», φτάνει στο «Άγιος Φεβρουάριος», που ηχογραφήθηκε στα τέλη του 1971 και κυκλοφόρησε αρχές του 1972. Στους στίχους ο Μάνος Ελευθερίου και ερμηνευτές οι Δημήτρης Μητροπάνος και Πετρή Σαλπέα. Ένα πολύ σημαντικό έργο που σφραγίζει όλη την πρώτη αυτή περίοδο, ανοίγοντας μάλιστα με αυτό το έργο, όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων, καινούργιους δρόμους στην Ελληνική δισκογραφία. Στο «Άγιος Φεβρουάριος» εκτός από το ομώνυμο τραγούδι θα ακούσουμε κι άλλα μεγάλα τραγούδια όπως: «Κι αν φταίει κανείς», «Το σπίτι στην ανηφοριά», «Η σούστα πήγαινε μπροστά», «Άλλος για Χίο τράβηξε» και άλλα.
Το 1972 ο «Συνοικισμός Α» με στίχους κυρίως των: Γιάννη Λογοθέτη και Γιάννη Μιχαηλίδη αλλά και Γκάτσου, Ελευθερίου και Βαρβάρας Τσιμπούλη. Ερμηνευτές τους Αντώνης Καλογιάννης και Βίκυ Μοσχολιού (μουσική απ το θεατρικό έργο «50 χρόνια δάκρυα 50 χρόνια γέλιο»). Στο «Συνοικισμός Α» θα ακούσουμε αρκετές μεγάλες επιτυχίες όπως το πασίγνωστο «Άσπρα, κόκκινα, κίτρινα, μπλε», «Έτσι ειν' η ζωή» με την Μοσχολιού, «Στο παράθυρο αγναντεύοντας» με τον Καλογιάννη, το λαϊκό ορχηστρικό «Ο χορός της λεβεντιάς» κλπ. Το 1973 κυκλοφορούν οι «Στροφές», άλλη μια λαϊκή και συνάμα πολύ μελωδική δίσκογραφική δουλειά του Δήμου Μούτση. Με μόνη ερμηνεύτρια την Βίκυ Μοσχολιού και στίχους Πυθαγόρα, Λογοθέτη, Ελευθερίου, αλλά και Γκάτσου. Εκεί θα ακούσουμε επιτυχίες όπως: «Αγκαλιά και πλάι πλάι», «Και γειά χαρά, «Μια βραδιά στη Λάρισα», «Εγώ είμ' εγώ» και, πάνω απ' όλα, το ατμοσφαιρικό «Στους μπαξέδες» αφιερωμένο στη μνήμη του Μάρκου Βαμβακάρη.
Το 1974 στη μεταπολίτευση, «Μαρτυρίες», που περιλάμβανε τα τραγούδια του Μούτση που είχε κόψει η λογοκρισία της χούντας σε στίχους Μάνου Ελευθερίου, Γιάννη Λογοθέτη, Γιώργου Χρονά, Βαρβάρας Τσιμπούλη και του ίδιου του συνθέτη και τραγουδιστές το Μανώλη Μητσιά, τη Βασιλική Λαβίνα, σε μια από τις πρώτες δισκογραφικές της συμμετοχές και το Χρήστο Λεττονό. Το 1975 κυκλοφορεί την «Τετραλογία», με τον Μανώλη Μητσιά και με την πρωτοεμφανιζόμενη τραγουδίστρια Άλκηστη Πρωτοψάλτη. Στο έργο αυτό ο Μούτσης κατάφερε να ντύσει αρμονικά με μουσική, ποιήματα και αποσπάσματα ποιημάτων από μεγάλους έλληνες ποιητές (Καβάφη, Σεφέρη, Καρυωτάκη, Ρίτσο). Η τόλμη του εγχειρήματος του Δήμου Μούτση να παντρέψει την ποίηση με τον σύγχρονο ηλεκτρικό ήχο, δικαιώθηκε απόλυτα αν κρίνουμε από την διαχρονικότητα αυτού του σημαντικού μουσικού έργου που ακούγεται ακόμα στις μέρες μας. Ακολούθησε το 1976 η «Εργατική συμφωνία», μουσική από το θεατρικό έργο του Γιώργου Σκούρτη «Απεργία». Το 1979 κυκλοφορεί το «Δρομολόγιο». Άλλη μια πολύ σημαντική δουλειά του Δήμου Μούτση πάνω σε στίχους του Νίκου Γκάτσου και με την ερμηνεία του Μανώλη Μητσιά. Στο «Δρομολόγιο» θα ακούσουμε κομμάτια όπως «Σαν τον Τσε Γκεβάρα», «Μακρυνή της αγάπης ώρα», «Ελλάδα Ελλάδα», «Στ΄ Αγιον Όρος» κλπ.
Το 1981 κυκλοφόρησε το «Φράγμα» σε στίχους Κώστα Τριπολίτη. Με τραγούδια όπως: «Δε λες κουβέντα», «Delenda est (Ερηνούλα μου) », «Γράμμα από τη λεγεώνα των ξένων», «Νταλίκα» κλπ. Άλλο ένα έργο σταθμός για την ιστορία του ελληνικού τραγουδιού και του ίδιου του συνθέτη. Τα λαϊκά τραγούδια του δίσκου τραγουδήθηκαν από την μεγάλη ρεμπέτισσα Σωτηρία Μπέλου με τον Δήμο Μούτση να τραγουδάει μόνο το ρεφρέν από το πασίγνωστο «Δε λες κουβέντα». Οι ηλεκτρικές μπαλάντες του δίσκου τραγουδήθηκαν από τον ίδιο τον συνθέτη, ανοίγοντας έτσι στον εαυτό του το δρόμο για την μετέπειτα μοναχική του πορεία. Στην ίδια δουλειά επίσης ο Δήμος Μούτσης τραγούδησε μαζί με τον Λουκιανό Κηλαηδόνη και την Άλκηστις Πρωτοψάλτη το «Κουβεντούλες με τον Φρόιντ».
Το 1983 με το «Ενέχυρο» εγκαινιάζει την μοναχική πορεία. Είναι δηλαδή η περίοδος που αποφάσισε να γράφει ο ίδιος τους στίχους και να ερμηνεύει ο ίδιος όλα τα τραγούδια του. Στο «Ενέχυρο» θα ακούσουμε τραγούδια όπως το «Απολογία», και το «Γουώκμαν». Το 1987 ακολουθεί το σπουδαιότερο ίσως άλμπουμ της σόλο καριέρας του Μούτση, το «Να!» που περιέχει και τα πολύ γνωστά του τραγούδια «Το όνειρο» και το «Μια φυσαρμόνικα που κλαίει». Το 1990 «Ταξιδιώτης του παντός» με τη Νανά Μούσχουρη, ο οποίος ήταν και ο τελευταίος δίσκος που έγραψε για άλλο τραγουδιστή πλην του ιδίου. Το 1994 επέστρεψε με το «Για Πούλημα Λοιπόν!» πάλι με στίχους και ερμηνεία δική του. Το 1999 ο Δήμος Μούτσης θα συναντηθεί ξανά με τον Δημήτρη Μητροπάνο και την Δήμητρα Γαλάνη σε μια μεγάλη συναυλία στο Ηρώδειο στην οποία τραγούδησαν μαζί παλαιότερες και νεότερες επιτυχίες του μεγάλου δημιουργού. Στις λιγοστές συνεντεύξεις που έχει παραχωρήσει ο Μούτσης και παρότι οι δημοσιογράφοι του έλεγαν ότι έγραψε μεγάλα τραγούδια συνεργαζόμενος με μεγάλους στιχουργούς και ερμηνευτές, έχει κατ' επανάληψη πει ότι ποτέ δεν μετάνιωσε για την στροφή του στην μοναχική πορεία. Μάλιστα σε μια συνέντευξη (Πηγή: www.musicpaper.gr) όταν ρωτήθηκε κάτι αναφορικά με τα τραγούδια της πρώτης του περιόδου απάντησε με σεμνότητα: «Δεν ήταν και τραγούδια αυτά! Μη μου θυμίζεις εκείνη την κατάσταση, του «δούλου», που του έδιναν ένα χαρτί και του έλεγαν «φέρε αύριο πέντε τραγούδια». Καλύτερα να μην ξαναρχόταν αυτή η εποχή. Και το λέω εν γνώσει του λόγου μου.».
Δισκογραφία
Προσωπικοί Δίσκοι
1968 - Κάποιο καλοκαίρι, στίχοι: Ν. Γκάτσος
1969 - Ένα χαμόγελο, στίχοι: Ν. Γκάτσος
1972 - Άγιος Φεβρουάριος, στίχοι: Μ. Ελευθερίου
1972 - Συνοικισμός Α', στίχοι: Γ. Λογοθέτης, Β. Τσιμπούλη, Ν. Γκάτσος
1973 - Στροφές, στίχοι: Ν. Γκάτσος, Μ. Ελευθερίου, Γ. Λογοθέτης, Πυθαγόρας
1973 - Πρώτη Εκτέλεση, στίχοι: Β. Ανδρεόπουλος, Ν. Γκάτσος, Λ. Παπαδόπουλος, Γ. Στεφάνου
1974 - Μαρτυρίες, στίχοι: Γ. Χρονάς, Μ. Ελευθερίου, Γ. Λογοθέτης
1975 - Τετραλογία, σε ποίηση: Καβάφη, Σεφέρη, Καρυωτάκη, Ρίτσου
1976 - Εργατική συμφωνία, στίχοι: Γ. Σκούρτης (από το θεατρικό έργο Απεργία)
1979 - Το δρομολόγιο, στίχοι: Νίκος Γκάτσος
1980 - Χρυσές επιτυχίες
1981 - Φράγμα, στίχοι: Κώστας Τριπολίτης
1983 - Ενέχυρο, στίχοι του ιδίου
1987 - Να!, στίχοι του ιδίου
1987 - Πρώτες εκτελέσεις
1990 - Ταξιδιώτης του παντός, στίχοι του ιδίου
1994 - Για πούλημα λοιπόν, στίχοι του ιδίου
1999 - Ηρώδειο, Ζωντανή Ηχογράφηση
2000 - Οι 100 μεγάλες ηχογραφήσεις του αιώνα - Τετραλογία
2006 - Τα τραγούδια του Δήμου Μούτση (remasters)
2007 - 14 μεγάλα τραγούδια
2009 - Ταξιδιώτης του παντός - 4 δεκαετίες τραγούδια (Κασετίνα)
Συμμετοχές: 4 τραγούδια σε στίχους Ανδρέα Αγγελάκη με τον Γ. Μούτσιο στο LP: 20 ΣΠΑΝΙΕΣ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ.
Μουσική για θέατρο
Νεφέλες (Αριστοφάνη) Επίδαυρος, Εθνικό Θέατρο
50 χρόνια δάκρυα 50 χρόνια γέλιο (Κώστα Καραγιάννη)
Λεπρέντης (Μιχαήλ Χουρμούζη)
Απεργία ( Γιώργου Σκούρτη)
Μουσική για κινηματογράφο
Ένας μάγκας στα σαλόνια (1969)
Η αρχόντισσα του λιμανιού (1969)
Ένα αστείο κορίτσι (1970)
Η αριστοκράτισσα και ο αλήτης (1970)
Ο αρχιψεύταρος (1971)
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Dimos Moutsis της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0. (ιστορικό/συντάκτες).
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ
ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ ΔΗΜΟΣ ΜΟΥΤΣΗΣ (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
ΕΚΠΟΜΠΗ ΠΡΟΒΑ ΔΗΜΟΣ ΜΟΥΤΣΗΣ (1987) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
Επίσημος Ιστότοπος Δήμου Μούτση http://www.dimosmoutsis.gr
www.musicpaper.gr
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
