.
Ο Δημήτριος Γ. Κασλάς (1901- 1966) ήταν Έλληνας στρατιωτικός και αντιστασιακός. Πήρε μέρος στη Μικρασιατική Εκστρατεία, στον Ελληνοϊταλικο Πόλεμο, στην Εθνική Αντίσταση και στα Δεκεμβριανά. Κυρίως έμεινε γνωστός μετά θάνατον για την συνεισφορά του ως διοικητής στο ΙΙ/5 Τάγμα Πεζικού στην επιτυχής απόκρουση της ιταλικής εαρινής επίθεσης στο Υψωμα 731. Λόγω της συμμετοχής του στον ΕΛΑΣ αποστρατεύθηκε από τον Ελληνικό Στρατό ως επικίνδυνος και εξορίστηκε.
Νεανικά χρόνια
Σε ηλικία 15 ετών κατέβηκε στον Βόλο από το Πουρί Πηλίου και εργαζόμενος σε φούρνο στην αρχή και σε ταβέρνα αργότερα, τελείωσε τη Νυκτερινή Εμπορική Σχολή Βόλου.
Η Στρατιωτική Διαδρομή
Η στρατιωτική διαδρομή του Δημητρίου Καζίλα (Κασλά) ξεκινά στις 24 Ιουνίου του 1920 όπου και κατετάγη κληρωτός στη Λάρισα με αριθμό μητρώου 16251. Από την Ι Μεραρχία Πεζικού στη Λάρισα μεταβαίνει την 1η Αυγούστου 1920 στην Σμύρνη, και ειδικότερα στην ΙΙ Μεραρχία Σμύρνης.
Τον Οκτώβριο του ίδιου έτους ανήκει στο Τάγμα Ασφαλείας Σμύρνης και την 1η Ιανουαρίου του 1922 φέρει τον βαθμό του Δεκανέα. Τον Ιανουάριο του 1922 συμμετέχει σε στρατιωτικές εξετάσεις καταφέρνοντας να εισαχθεί στον Ουλαμό Εφέδρων Αξιωματικών του Αφιόν Καραχισάρ (Νικόπολη). Σ’ αυτές τις εξετάσεις έδωσαν 1200 άτομα και πέτυχαν οι 225, με τον Κασλά να καταλαμβάνει την θέση 97.
Την 1η Φεβρουαρίου του 1922 εγγράφεται στις δυνάμεις του Ουλαμού Εφέδρων Αξιωματικών του Αφιόν Καραχισάρ, ενώ στην συνέχεια προάγεται σε Έφεδρο Ανθυπασπιστή.
Στις 10 Αυγούστου του 1922, μετά την κατάρρευση του Μετώπου, συλλαμβάνεται αιχμάλωτος και κρατείται έως τον Απρίλιο του 1923. Αμέσως μετά την επιστροφή του από την αιχμαλωσία, στις 3 Ιουνίου 1923, σε ηλικία 22 ετών, ονομάζεται Έφεδρος Ανθυπολοχαγός. Στις 18 Μαρτίου 1924 κατατάσσεται στις τάξεις των μόνιμων αξιωματικών του Στρατού ως μόνιμος Ανθυπασπιστής και στις 3 Ιουλίου του 1925 προάγεται σε Ανθυπολοχαγό.
Τον Φεβρουάριο του 1926 ο Δημήτριος Κασλάς υπηρετεί στο 42ο Σύνταγμα Ευζώνων, ενώ τον Απρίλιο του 1928 στον ΧΙ Συνοριακό Τομέα. Τον Οκτώβριο του 1929 υπηρετεί στο 13ο Σύνταγμα Πεζικού και τον Αύγουστο του 1930 υπηρετεί ξανά στο 42ο Σύνταγμα Ευζώνων.
Η στρατιωτική εξέλιξη στην ανώτερη στρατιωτική βαθμίδα δεν θα αργήσει να έρθει για τον Δημήτριο Κασλά, και στις 24 Ιουνίου του 1931 προάγεται σε Υπολοχαγό. Τρία χρόνια αργότερα αποκτά τον βαθμό του Λοχαγού, στις 9 Νοεμβρίου του 1934. Η 1η Απριλίου του 1936 βρίσκει τον Δημήτριο Κασλά στο 2ο Σύνταγμα Πεζικού ενώ δύο χρόνια αργότερα, στις 11 Απριλίου του 1938 υπηρετεί στο 5ο Σύνταγμα Πεζικού στα Τρίκαλα.
Στη συνέχεια ακολουθεί μια εξαιρετική πορεία με αποκορύφωμα την περίοδο 1940-1945. Ο Δημήτριος Κασλάς στις 22 Δεκεμβρίου του 1940 προάγεται σε Ταγματάρχη με την απόφαση, ΕΔΥ 423/1940. Στις 2 Μαΐου του 1941 μετά την κατάρρευση του Μετώπου ο Δημήτριος Κασλάς λαμβάνει φύλλο πορείας για τον Βόλο.
Στις 9 Σεπτεμβρίου του 1941 ο Υπουργός Εθνικής Αμύνης Γ. Μπάκος απονέμει στον Λοχαγό του 3ου Συντάγματος Ιππικού «Πολεμικόν Σταυρόν Γ΄ Τάξεως» για την συμμετοχή του στις επιχειρήσεις του Μετώπου του '40, επιδεικνύοντας ηρωισμό και αυτοθυσία. Αντίστοιχα στις 12 Φεβρουαρίου του 1942 επί υπουργίας Γ. Μπάκου απονέμεται στον Ταγματάρχη Δημήτριο Κασλά το «Χρυσούν Αριστείον Ανδρείας» για την ηρωική μέχρι αυτοθυσίας επί του πεδίου της μάχης ενάσκηση των καθηκόντων του.
Στην συνέχεια επιστρέφει στο Πουρί και κατά την Γερμανοϊταλική Κατοχή λαμβάνει μέρος στην Εθνική Αντίσταση εντασσόμενος αρχικά στον ΕΔΕΣ για λίγο και έπειτα στην XVI Μεραρχία του ΕΛΑΣ και ειδικότερα ως Διοικητής του 52oυ Συντάγματος. Ο Δημήτριος Κασλάς ως στρατιωτικός νους είχε μεγάλες επιτυχίες στον ΕΛΑΣ και ειδικότερα στις περιοχές όπου δραστηριοποιήθηκε (Λαμία – Καρπενήσι – Καρδίτσα).
Μετά την απελευθέρωση εξορίστηκε από το 1945 έως το 1948 στα νησιά Σέριφο – Ικαρία – Σαντορίνη.
Η ενεργός στρατιωτική πορεία του Κασλά ολοκληρώνεται στις 12 Ιανουαρίου του 1948 όταν αποστρατεύεται αυτεπαγγέλτως με τον βαθμό του Αντισυνταγματάρχη, ΕΔΥΣ 435/1948. Μετά την επίσημη αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης το 1985 ο Δημήτριος Κασλάς, μετά θάνατον προήχθη τιμητικά σε Ταξίαρχο.
Η συμμετοχή του στο Πόλεμο του 1940-41
Κατά την έκρηξη του πολέμου το 1940 υπηρετούσε στο 5ο Σύνταγμα Πεζικού Τρικάλων. Ξεκίνησε ως λοχαγός, αναλαβών κατά την διάρκεια των μαχών τη Διοίκηση του ΙΙ/5 Tάγματος, προαχθείς επ’ ανδραγαθία στο πεδίο της μάχης σε ταγματάρχη. Το αποκορύφωμα της ένδοξης πορείας του Tάγματος είναι η απόκρουση της σχεδιαθείσης με την παρουσία του ίδιου του Μουσολίνι μεγάλης Ιταλικής Επιθέσεως από 9-25 Μαρτίου 1941. Η επίθεση εκδηλώθηκε κυρίως εναντίον του υψώματος 731 το οποίο υπεράσπιζε το ΙΙ/5 τάγμα. Εκεί συνετρίβησαν οι πάνοπλες Μεραρχίες των Ιταλών. Για το ύψωμα 731 και τις μάχες που έγιναν από 9-24 Μαρτίου έχουν γράψει πολλοί Έλληνες και ξένοι, στρατιωτικοί και μη, εχθροί και φίλοι, και εκφράζουν τον θαυμασμό τους. Η νεότερη ιστορία το ονομάζει «Νέες Θερμοπύλες», εγράφη δε και ειδικός Θούριος ως εμβατήριο του Στρατού. Έγινε θρυλικό και είναι γραμμένο στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη στην Αθήνα. Οι στρατιώτες το ονόμασαν «Γολγοθά», γιατί, ενώ με την έναρξη των εχθροπραξιών ήταν δεντροσκεπασμένο, στο τέλος δεν έμεινε κανένα δέντρο και είχε τροποποιηθεί η γεωλογική μορφή του. Το ύψος του μειώθηκε κατά 5 μέτρα.
Η συμμετοχή του στην Εθνική Αντίσταση
Μετά την κατάρρευση του μετώπου ο Δ. Κασλάς επέστρεψε στο Πουρί. Κατά την τριπλή κατοχή της Ελλάδας από τις Γερμανία, Ιταλία και Βουλγαρία λαμβάνει μέρος στην Εθνική Αντίσταση με τον ΕΔΕΣ με την ομάδα του συνταγματάρχη Χατζηαναγνώστου αλλά θα συλληφθεί στη περιοχή των Φαρσάλων από τον ΕΛΑΣ στον οποίο και θα προσχωρήσει. Στον ΕΛΑΣ θα δράσει κυρίως ως Διοικητής του 52ου Συντάγματος Πεζικού, με καπετάνιο τον Γιάννη Μπάρδα (Φωτεινός). Το 52ο Σύνταγμα είχε δραστηριότητα στην περιοχή Λαμίας – Καρπενησίου – Καρδίτσας και είχε πολλές στρατιωτικές επιτυχίες.
Δεκεμβριανά και εξορία
Στις 30 Νοεμβρίου 1944 το 52ο Σύνταγμα πήρε εντολή να κατευθυνθεί στην Αττική. Όταν ξέσπασαν οι μάχες των Δεκεμβριανών,το 52ο σύνταγμα βρισκόταν στη Χασιά όπου λόγω της Βρετανικής υπεροπλίας σε οχήματα μάχης κινδύνεψε με διάλυση. Μετά την συμφωνία της Βάρκιζας ο ταγματάρχης Δημήτρης Κασλάς υπάχθηκε στο β' πίνακα των αξιωματικών χαρακτηρισμένος ως επικίνδυνος με υποψία ότι θα στελέχωνε τον ΔΣΕ[1] και εξορίστηκε από το 1945 έως το 1948 στα νησιά Σέριφο – Ικαρία - Σαντορίνη όπου και αποστρατεύθηκε αυτεπαγγέλτως με τον βαθμό του αντισυνταγματάρχη. Αναφορές του 1946 που υπάρχουν, δηλώνουν ότι στην εξορία του παρέμεινε σταθερά συμπαθών στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας όπου ελάμβανε ταχυδρομικώς τον Ριζοσπάστη τον οποίο και διάβαζε δημοσίως.[2] Το 1948 απελευθερώνεται με περιοριστικούς όρους και επιστρέφει στην ηπειρωτική Ελλάδα.
Τέλος της ζωής του
Αφού αποστρατεύθηκε αναγκάστηκε να κάνει άλλες δουλειές, ενώ αρνιόταν πικραμένος την προγενέστερη ιδιότητα του σε άτομα που υπηρέτησαν κάτω από τις διαταγές του.
Απεβίωσε στις 29-12-1966 από καρδιακό επεισόδιο ενώ είχε προηγηθεί και εγκεφαλικό.
Τιμητικές διακρίσεις
Του είχαν απονεμηθεί: Χρυσούν Αριστείο Ανδρείας, Πολεμικός Σταυρός Γ΄ Τάξεως, Αργυρούς Σταυρός του Β΄ Τάγματος, Μετάλλιον στρατιωτικής αξίας Δ΄ Τάξεως. Με την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης το 1985 προήχθη, μετά θάνατον, σε Ταξίαρχο.
Αρχείο Δ. Γ. Κασλάς
Το αρχείο «ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Γ. ΚΑΣΛΑΣ» προέκυψε μετά την ψηφιοποίηση, τεκμηρίωση και ανάδειξη του αρχείου με την βοήθεια των νέων τεχνολογιών. Πρόκειται για ανέκδοτο υλικό που αφορά ιστορικές περιόδους και γεγονότα που ξεκινούν από την Μικρασιατική εκστρατεία έως τον πόλεμο του 1940-41 και την Εθνική Αντίσταση. Το μεγαλύτερο μέρος του αρχείου αναφέρεται στη δράση του ΙΙ Τάγματος του 5ου Συντάγματος Πεζικού Τρικάλων το οποίο υπερασπίστηκε το ύψωμα 731, όπου και κρίθηκε ουσιαστικά, ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος. Αναφορές επίσης υπάρχουν στα πρώτα χρόνια της ζωής του Δ. Γ. Κασλά, τη συμμετοχή του στη Μικρασιατική Εκστρατεία, τη περίοδο του ΕΛΑΣ, τις διώξεις και τα τελευταία χρόνια της ζωής του.Το αρχείο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων πολιτικές και στρατιωτικές φωτογραφίες, καρτ-ποστάλ χάρτες, αποφάσεις, διαταγές πολέμου, διάφορα χειρόγραφα, πολιτικά & στρατιωτικά έγγραφα, πρωτόκολλα, ταυτότητες, στρατιωτικά εγχειρίδια, προσωπικά αντικείμενα.
Σύνδεσμοι στο διαδίκτυο
Ιστολόγιο Ψηφιοποίησης, Τεκμηρίωσης & Ανάδειξης του Αρχείου Δ.Γ.Κασλάς
Βιβλιογραφία - Πηγές
Αλέξανδρος Γ. Καπανιάρης, Δημήτριος Κασλάς : Η στρατιωτική διαδρομή, ο άνθρωπος, η εποχή, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Μαγνησίας, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Τρικάλων, Δήμος Ζαγοράς, Δήμος Καρδίτσας, Βόλος 2009.
Ντοκιμαντέρ, "Στην κόψη της Ιστορίας- ταγματάρχης Δημήτρης Κασλάς" στο YouTube, Παραγωγή: Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Μαγνησίας, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Τρικάλων, Δήμος Ζαγοράς, Σενάριο - Σκηνοθεσία: Γιώργος Λάγδαρης, Κώστας Ανέστης,Έρευνα, Τεκμηρίωση, Κείμενα: Αλέξανδρος Καπανιάρης, Βόλος 2009.
Θ. Α. Νημάς, "Προλεγόμενα" στο Δημητρίου Γ. Κασλά "Πολεμική δράση του ΙΙ τάγματος του 5ου Συντάγματος Πεζικού (Τρικάλων) κατά τον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο 1940-41 (Ανέκδοτες Πολεμικές Σημειώσεις)" Τρικαλινά 21 (2001).
Μόνιμοι αξιωματικοί στον Ε.Λ.Α.Σ. Οκειοθελώς ή εξ ανάγκης. Νότια και Κεντρική Ελλάδα. Μνήμες και αρχειακά τεκμήρια.
Αρχεία της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού του ΓΕΣ.
Παραπομπές
Μόνιμοι αξιωματικοί στον Ε.Λ.Α.Σ. Οικειοθελώς ή εξ ανάγκης. Νότια και Κεντρική Ελλάδα. Μνήμες και αρχειακά τεκμήρια. Γιάννης Πριόβολος σελ 548
Μόνιμοι αξιωματικοί στον Ε.Λ.Α.Σ. Οικειοθελώς ή εξ ανάγκης. Νότια και Κεντρική Ελλάδα. Μνήμες και αρχειακά τεκμήρια. Γιάννης Πριόβολος σελ 548-9
Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
