.
Χρονης Αηδονίδης, 2007 (*)
Ο Πολυχρόνης «Χρόνης» Αηδονίδης (Καρωτή Έβρου, 23 Δεκεμβρίου 1928- 23 Οκτωβρίου 2023) ήταν Έλληνας μουσικός και τραγουδιστής της Θρακιώτικης παραδοσιακής μουσικής.
Βιογραφικό σημείωμα
Γεννήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου του 1928, στην Καρωτή, ένα χωριό κοντά στο Διδυμότειχο. Γιος του ιερέα Χρήστου και της Χρυσάνθης Αηδονίδη, είναι ο δεύτερος από τα πέντε αδέλφια του. Στο χωριό του, στην Καρωτή, πέρασε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια κι εκεί έμαθε τα πρώτα του τραγούδια και μυήθηκε στον κόσμο της παραδοσιακής μουσικής, πρώτα από τη μητέρα του, που γνώριζε τα περισσότερα τραγούδια της Θράκης κι έπειτα απ' τους πλανόδιους μουσικούς.
Μαθητής ακόμα, διδάχθηκε βυζαντινή μουσική από τον πατέρα του και μετά από τον δάσκαλο Μιχάλη Κεφαλοκόπτη και ολοκλήρωσε αργότερα τις σπουδές του στη βυζαντινή μουσική, στην Αθήνα, στο Ελληνικό Ωδείο, κοντά στον Θεόδωρο Χατζηθεοδώρου.
Αργότερα διορίστηκε ως κοινοτικός δάσκαλος στα Πετρωτά Ροδόπης προς τις ακτές του Αιγαίου. Το 1950 βρέθηκε στην Αθήνα και εργάστηκε στο Σισμανόγλειο Νοσοκομείο ως λογιστής.
Το 1953 γνώρισε τον λαογράφο Πολύδωρο Παπαχριστοδούλου, ο οποίος του πρότεινε να συμμετέχει στην εκπομπή του «Θρακικοί Αντίλαλοι», στο κρατικό ραδιόφωνο. Διστακτικός στην αρχή ο Χρόνης Αηδονίδης εντέλει αποφάσισε να λάβει μέρος στην προσπάθεια διάσωσης της ελληνικής μουσικής παράδοσης.
Από τότε και με τη βοήθεια του Πολύδωρου Παπαχριστοδούλου, άρχισε να παίρνει μέρος στις εκπομπές του, συμμετέχοντας πολύ σύντομα ως μονωδός στη Χορωδία του Παντελή Καββακόπουλου. Αργότερα συμμετείχε και στη χορωδία του Σίμωνα Καρά[1], ενώ από το 1957 ανέλαβε τακτική εβδομαδιαία εκπομπή στο ραδιόφωνο, προβάλλοντας το μουσικό θησαυρό της πατρίδας του, της Θράκης. Ήταν η πρώτη φορά που τα Θρακιώτικα τραγούδια ακούγονταν σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας.
Απεβίωσε στις 23 Οκτωβρίου 2023 σε ηλικία 94 ετών[2]
Εργογραφία
Έχει μια πλούσια δισκογραφία, με πολλά από τα ωραιότερα τραγούδια της Θράκης, βόρειας, ανατολικής και δυτικής.
Σημαντικές δισκογραφικές δουλειές:
1990: Συνεργάζεται με τον Γιώργο Νταλάρα, στο δίσκο «Τ' Αηδόνια της Ανατολής». Οι παραδοσιακοί ήχοι ακούγονται σε ευρύτερο κοινό.
1993: Ο διπλός δίσκος «Τραγούδια και σκοποί της Θράκης» , έκδοση των πανεπιστημιακών εκδόσεων Κρήτης συνοδευόμενος από ένα πλούσιο λαογραφικό υλικό και με τραγούδια αποκλειστικά ερμηνευμένα από το Χρόνη Αηδονίδη.
1998: «Θράκη, Ανατολική Ρωμυλία, Μαύρη Θάλασσα» , έκδοση της σειράς "Έλληνες Ακρίτες" από την FM Records συνοδευόμενος από ένα πλούσιο λαογραφικό υλικό και με τραγούδια ως επί το πλείστον ερμηνευμένα από το Χρόνη Αηδονίδη.
2000: «Η Θράκη των Ελλήνων» , έκδοση από το Αρχείο Ελληνικής Μουσικής συνοδευόμενος από ένα πλούσιο λαογραφικό υλικό και με τραγούδια αποκλειστικά ερμηνευμένα από το Χρόνη Αηδονίδη.
Το 2001 συνεργάστηκε με τον Νίκο Κυπουργό, στο δίσκο «Τα μυστικά του Κήπου», ερμηνεύοντας ένα νανούρισμα (το «Βλέφαρό μου»), σε στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου, με ήχο παραδοσιακό αλλά και τη φρεσκάδα της πνοής της εποχής μας.
Το 2002 συνεργάζεται με τον Μπάμπη Τσέρτο, στο δίσκο «Ανάγλυφα μιας τέχνης ταπεινής», ερμηνεύοντας μαζί του ένα παραδοσιακό τραγούδι της Μικράς Ασίας (το «Σύρε να πεις της μάνας σου»).
Το 2003, άλλη μια ιδιαίτερη συνεργασία, θα προστεθεί στο ενεργητικό του, με το δίσκο «Στης καρδιάς μου τ’ ανοιχτά», στην οποία θα συναντήσει τις μελωδίες του Παντελή Θαλασσινού σε δύο τραγούδια των Ηλία Κατσούλη («Αχ κορμί ζωγραφιστό μου») και Χρυσόστομου Γελαγώτη («Κατερίνα Καρδερίνα»).
Το 2004, με το διπλό cd «Όταν οι δρόμοι συναντιούνται», ηχογραφεί για πρώτη φορά, μαζί με τη μαθήτρια του Νεκταρία Καραντζή, βυζαντινούς ύμνους. Παρότι ξεκίνησε το δρόμο της μουσικής από ψάλτης, ήταν η πρώτη φορά, με το cd αυτό, που παρέδωσε στη δισκογραφία δείγμα των εξαιρετικών ικανοτήτων και στο χώρο της Βυζαντινής Μουσικής
Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας του 2004, ο Χρόνης Αηδονίδης καλωσόρισε τους ξένους φίλους μας, στην τελετή λήξης, τραγουδώντας το καθιστικό: "Φίλοι μ' καλωσορίσατε".
Συναυλίες και εμφανίσεις
Έχει λάβει μέρος σε εκατοντάδες εκδηλώσεις τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο Εξωτερικό (Αμερική, Αυστραλία, σε όλα τα κράτη της τέως Σοβιετικής Ένωσης, Ευρώπη).
Την πρωτοχρονιά του 2000, σε ένα παγκόσμιο τηλεοπτικό εορταστικό πρόγραμμα υποδοχής της νέας χιλιετίας, κάθε χώρα αναλαμβάνει να μεταδώσει με video-clip, μέσω δορυφορικής σύνδεσης, ένα τραγούδι, για να καλωσορίσει το νέο αιώνα. Η Ελλάδα καλωσόρισε την ανατολή του 2000 στο Σούνιο, με τη φωνή του Χρόνη Αηδονίδη στα τραγούδια «Να 'μαν πουλί να πέταγα» και «Βασίλεψεν Αυγερινός». Το video-clip που απαθανάτισε αυτή τη στιγμή επιμελήθηκε ο γνωστός σκηνοθέτης Παντελής Βούλγαρης. Από τότε πολλά τραγούδια του Χρόνη Αηδονίδη ακούγονται στο εξωτερικό, στα ραδιόφωνα αλλά και ως σήματα σε εκπομπές ή και σε τηλεοπτικά διαφημιστικά σποτ σε χώρες της Ευρώπης.
Το Πάσχα του 2005, συμμετείχε στην καθημερινή επετειακή εκπομπή της ΕΤ1 που προβλήθηκε καθ' όλη τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας, με τίτλο «Επικράνθη» , ψάλλοντας βυζαντινούς ύμνους της περιόδου, μαζί με τη μαθήτρια και συνεργάτιδά του Νεκταρία Καραντζή καθώς και τον καθηγητή βυζαντινής μουσικής, θεολόγο και φιλόλογο Δημήτρη Βερύκιο. Στην εκπομπή συμμετείχαν, διαβάζοντας αναγνώσματα των ημερών, οι ηθοποιοί Γρηγόρης Βαλτινός και Κοραλία Καράντη.
Διδασκαλία - Δραστηριότητες
Διδάσκει επίσης παραδοσιακό τραγούδι
στο Χαλάνδρι, στο Ίδρυμα Ζήση και
στο Κεντρικό Ωδείο (Κώστα Κλάββα) (όπου πέραν από παραδοσιακό τραγούδι, διδάσκει και βυζαντινή μουσική)
είναι καλλιτεχνικός διευθυντής του Κέντρου Μελέτης Μουσικής Παράδοσης Θράκης, Μικράς Ασίας και Ευξείνου Πόντου (τμήματος της Ε.Π.Α.Δ.Α.)
είναι δημιουργός και εμπνευστής της ίδρυσης και λειτουργίας του Εργαστηρίου Παραδοσιακής Μουσικής του Δήμου Αλεξανδρούπολης, του οποίου είναι και καλλιτεχνικός διευθυντής.
Είναι επίσης ιδρυτικό μέλος του Αρχείου Ελληνικής Μουσικής.
Ο Χρόνης Αηδονίδης θεωρείται σήμερα σημαντικός παραδοσιακός ερμηνευτής της Ελλάδας.
Παραπομπές
«Κέντρον Ερεύνης και Προβολής της Εθνικής Μουσικής (ΚΕΠΕΜ) - ΜΛΦ Αρχείο Σίμωνος και Αγγελικής Καρά». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Νοεμβρίου 2003. Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2019.
Newsroom. «Πέθανε ο μεγάλος δάσκαλος της παραδοσιακής μουσικής Χρόνης Αηδόνιδης». www.dnews.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2023.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Προσωπικός δικτυακός τόπος του Χρόνη Αηδονίδη
Βιογραφία του Χρόνη Αηδονίδη από το Music Heaven
Χρόνης Αηδονίδης – Νεκταρία Καραντζή Συνέντευξη στον Κωνσταντίνο Παυλικιάνη για το Tralala.
Έλληνες τραγουδιστές
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
