.
Ο Χρήστος Τσότσιος ή Τσότσος (ή Βέσκος ή Μπαχοβίτης) ήταν οπλαρχηγός Μακεδονομάχος από τους Προμάχους (Μπάχοβο) Πέλλας.
Βιογραφικά στοιχεία
Γεννήθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα στο Μπάχοβο (Πρόμαχοι) και από νωρίς βγήκε στο βουνό ως κλέφτης. Έδρασε στις περιοχές της Αλμωπίας, Παιονίας, Μοριχόβου και Τίκφες, στα όρη Βόρα, Πίνοβο, Τζένα και Πάικο. Από νωρίς συνεργάστηκε με Βουλγάρικα αντάρτικα σώματα που δρούσαν στην περιοχή εναντίον των Οθωμανών. Παρόλ' αυτά ο καπετάν Τσότσιος διατηρούσε φιλικές σχέσεις με τους Έλληνες της περιοχής και απέφευγε τις συμπλοκές μαζί τους. Στις 5 Αυγούστου του 1906, το σώμα του Χρήστου Τσότσιου μαζί με τις ομάδες του Λούκα Ιβάνωφ και Καρατάσε, διανυκτέρευσαν στα καλύβια των Καραφυλλαίων (Σαρακατσάνικο τσελιγκάτο, κοντά στην κορυφή Καϊμάκι του Βόρα). Εκεί ο Κωνσταντίνος Γαρέφης επιτέθηκε και σκότωσε τους Λούκα Ιβάνωφ και Καρατάσε, καθώς η Ελληνική πλευρά τους είχε επικηρύξει λόγω των βιαιοτήτων τους κατά των Ελληνικών πληθυσμών. Ο καπετάν Τσότσιος, που δεν ήταν μέσα στους στόχους του Γαρέφη, τραυματίστηκε ελαφριά, στο πόδι και στα πλευρά από πυροβολισμούς. Στη συμπλοκή τραυματίστηκε θανάσιμα και ο καπετάν Γαρέφης.
Λίγο αργότερα (την ίδια χρονιά) ο Χρήστος Τσότσιος προσχώρησε στην Ελληνική πλευρά και ανέλαβε δράση, προκειμένου να υπερασπιστεί τους Ελληνικούς πληθυσμούς της Αλμωπίας και Παιονίας από τις κλιμακούμενες Βουλγαρικές επιθέσεις. Τη χρονιά αυτή 1906, ο Χρήστος Τσότσιος με το σώμα του έδρασε στην περιοχή του Πάικου προς βοήθεια των εκεί Ελληνικών σωμάτων του Χρήστου Καραπάνου, του Στέργιου Ναούμ από τα Λιβάδια Κιλκίς και του Λάζαρου Δογιάμα από τη Μπαροβίτσα (Καστανερή Κιλκίς). Έδρασε στην περιοχή, έως την επανάσταση των Νεοτούρκων το 1908, όταν χορηγήθηκε γενική αμνηστεία.
Ο Χρήστος Τσότσιος Βέσκος, αργότερα κατηγορήθηκε ότι από δικό του βόλι σκοτώθηκε ο Κωνσταντίνος Γαρέφης κατά τη συμπλοκή της 5ης Αυγούστου του 1906, χωρίς να έχει αποδειχτεί τίποτα, όμως. Τον Ιούνιο του 1967, η προτομή του στήθηκε στο κέντρο της Έδεσσας (στο πάρκο της οδού Στουγιαννάκη), όπου από λάθος, ανέγραφε "Ιωάννης Τσότσιος". Λόγω αναπλάσεων στην πλατεία όμως, η προτομή αποσύρθηκε το 2008, χωρίς να έχει αποφασιστεί ακόμα η νέα θέση της.
Αναφορές
* Επετηρίς Αγωνιστών Μακεδονικού Αγώνος 1903-1909, αύξων αριθμός 3883
* Γενικό Επιτελείο Στρατού, Διεύθυνσις Ιστορίας Στρατού, Ο Μακεδονικός Αγών και τα εις Θράκην γεγονότα, Αθήνα 1979, Ο Αγών εις την Κεντρκήν και Ανατολικήν Μακεδονίαν
* Ιωάννης Σ. Κολιόπουλος (επιστημονική επιμέλεια), Αφανείς, γηγενείς Μακεδονομάχοι, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 2008, σ. 129
* Μακεδονομάχοι εναντίον φαλαινών, Η καθημερινή Έδεσσα
* Σύλλογος Σαρακατσαναίων Νομού Καβάλας, Ο Φλάμπουρας, Σαρακατσάνοι και Μακεδονικός Αγώνας
* Ο εμφύλιος των προτομών, Ιός της Ελευθεροτυπίας, 26 Νοεμβρίου 2000
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
