.
Μπασδέκης
Οικογένεια Αρματολών στό Πήλιο. Οι ρίζες της οικογένειας ξεκινούν από το Σούλι αλλά γίνεται γνωστή απο την δράση της στο Πήλιο.
Η Επανάσταση του 1821
Το "αρματολίκι" του Πηλίου είχε δοθεί στο Πρωτοπαλίκαρο του Ανδρούτσου, Αστέριο ή Αστέρη Μπασδέκη. Γιοί αυτού είναι ο Κυριάκος και ο Παναγιώτης οι οποίοι τον διαδεχθήκαν. Ο Κυριάκος έχει σπάνια ηγετικά προσόντα και μεγάλη ανδρεία και για τον λόγο αυτό είναι από τους πρώτους που μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία από τον Άνθιμο Γαζή. Από το 1817 ο Φιλικός Αρχιμανδρίτης Άνθιμος Γαζής επιστρέφει στις Μηλιές ως απεσταλμένος της " Αρχής " για να προετοιμάσει την Επανάσταση. Στις 10 Απριλίου 1821 οι Φιλικοί του Πηλίου μαζευτήκαν στις Μηλιές στο σπίτι του Γιάννη Δήμου. Εκεί αποφάσισαν την έναρξη της Επανάστασης και ορίστηκε Στρατιωτικός Αρχηγός ο Κυριάκος Μπασδέκης. Μέρες αργότερα οι Ζαγοριανοί υπό την αρχηγία του οπλαρχηγού τους Κυριάκου Μπασδέκη συγκεντρώθηκαν στις 5 Μαΐου του 1821 στου " Μπασδέκη το καλύβι " (σημερινό "Χάνι του Ζήση") και με την συμμετοχή του Φιλίππου Ιωάννου κατέβηκαν νοτιότερα και αφού συνδέθηκαν με τους πολεμιστές των άλλων χωριών, περίμεναν το σύνθημα του Άνθιμου Γαζή. Επτά υδραίικα και σπετσιώτικα πλοία, με επικεφαλής τον πλοίαρχο Αναστάσιο Τσαμαδό, μπήκαν στον Παγασητικό, έπιασαν στα Λεχώνια, ξεφόρτωσαν όπλα και και μπάλες για τα κανόνια κι έκαναν τους Τούρκους να κρυφτούν στο κάστρο του Βόλου. Εκεί είχαν μεταφέρει από τα τέλη Μαρτίου μεγάλες ποσότητες τροφίμων και πυρομαχικών καθώς και καθετί πολύτιμο.
Ο Άνθιμος Γαζής κι ο οπλαρχηγός Κυριάκος Μπασδέκης (φιλικός και επίσημος αρματολός του Πηλίου) συγκάλεσαν, στις Μηλιές, λαϊκή συνέλευση. Έγινε, στις 7 Μαΐου 1821, με κατάληξη την κήρυξη της επανάστασης στο Πήλιο. Θέλοντας και μη, οι πρόκριτοι ακολούθησαν. Οπλισμένοι άνδρες από τα γύρω χωριά έφταναν στις Μηλιές, ως τις 9 του μήνα, οπότε ετοιμάστηκαν να χτυπήσουν το κάστρο του Βόλου.
Στις 10 Μαΐου μαζί με το " Χριστός Ανέστη " σε όλες τις εκκλησίες του Πηλίου ακούστηκε και το " Η Ελλάς Ανέστη ". Η Επανάσταση ξεκίνησε και διαβάστηκε η πρώτη προκήρυξη της ¨"Αρχής " . Ο Κυριάκος σήκωσε την σημαία που είχε κεντήσει η αδελφή του Γιάννη Δήμου Ασημώ. Πολιόρκησαν το φρούριο του Βόλου (Γόλος ονομαζόταν κατά την Τουρκοκρατία). Στην παραλία των Κάτω Λεχωνίων περίμεναν τα υδραίικα καράβια. Στην μάχη που ακολούθησε πληγώθηκε βαρύτατα ο Κυριάκος Μπασδέκης, ο οποίος μεταφέρθηκε στο Τρίκερι. Ο Πασάς της Λάρισας Μαχμούτ Δράμαλης στέλνει στρατό και πνίγει την Επανάσταση. Επειδή δεν βρίσκει αντίσταση στα χωριά " χαλάει " μόνο τα σπίτια των Φιλικών. Το 1823 επιτίθενται κατά των Επαναστατών που έχουν δημιουργήσει νέες εστίες στην περιοχή Αργαλαστής - Τρικερίου. Κατά την μάχη που έγινε εκεί στις 8 Μαΐου 1823 σκοτώνεται ο οπλαρχηγός και καταστρέφονται τα χωριά Αργαλαστή, Προμύρι και Λαύκο.
Πέρδικα λάλαε κι έλεγε στις άλλες περδικούλες
-Τους Τούρκους εβαρέσανε στου Γόλου τα καλύβια.
Σκούζουνε οι χανούμισσες, μοιριολογούν και λένε:
-Τι ’ν του κακό που γίνηκε, Αλλάχ, προυχτές του βράδυ
στης Μακρινίτσας τα βουνά, στου Αϊ- Λια τη ράχη,
που ήταν ούλοι οι αρχηγοί, ο Χρόνης, ο Μπασδέκης,
ο γέρος ο Φιλάρετος, μαζί κι ου Κουτζαμάνης.
Μα κει που πολεμούσανε, μια τούρκική φρεγάτα
ιμτάτι στέλνει γρήγορα στους Τούρκους να γλιτώσει
ρίχνει αράδα κανουνιές στου Πισκοπχιού τα μέρη,
χωρίς μπαρούτι αληθινό, χωρίς να ’χουν γκιουλέδες.
Κι οι χότζηδες ανέβηκαν τότε στους μιναρέδες
Και το Γριτζάνο κράζουνε, ρεήμια να του δώσουν
Να σταματήσει τουν πόλεμο, να πάψει του κριλέσι.
-Δεν παύω, λέει τουν πόλεμο, δεν παύω το ντουφέκι,
θέλου ρεήμια τούρκισσες, ρουμιές για να τις κάμω,
θέλου να πιάσω τουν πασιά, σκλάβο να το νε πάρω.
( Δημοτικό Τραγούδι )
Λεφόκαστρο
Οι Τούρκοι, με αρχηγό το Μεχμέτ Ρουσήτ πασά, αφού ξεκαθάρισαν την κατάσταση στα χωριά του Πηλίου, στις αρχές του 1823, βάδισαν προς το νότιο Πήλιο και χτύπησαν τις δυνάμεις του Μήτρου Μπασδέκη και των άλλων καπεταναίων στο Λεφόκαστρο, κοντά στην Αργαλαστή. Οι επαναστάτες αναγκάστηκαν τότε να αποσυρθούν στο Τρίκερι και να ενωθούν με το κύριο ελληνικό σώμα που διοικούσε ο Καρατάσος.
Άνω Βόλος
Στις 23 Μαρτίου 1854 μαζεύονται στον Άνω Βόλο ο καπετάν Βαρδής Μπασδέκης από την Μακρινίτσα, ο Λογοθέτης από την Δράκεια, ο Κασιδαντώνης και ο αδελφός του Γιώργος από τη Πορταριά, ο Κουτσούπης από τον Άγιο Ονούφριο και άλλοι φθάνοντας συνολικά τους 1000 άνδρες. Την 25η Μαρτίου αιφνιδιαστική επίθεση του Αβδούλ Πασά με 4000 στρατιώτες διαλύει τους επαναστάτες. 11 εθελοντές φιλέλληνες από την Πολωνία και την Ουγγαρία περικυκλώνονται και μετά από 2ωρη μάχη σκοτώνονται. Όσοι σωθήκαν αποτραβήχτηκαν στην περιοχή της Μακρινίτσας.
Μακρινίτσα
Εβγάτε Τούρκοι Λαρ’σινοί κι αγάδες απ’ το Κάστρο
να ιδήτε εδώ τον πόλεμο που κάνουν οι ραγιάδες
Να διήτε και τη Χρόναινα, τη νύφη τού Κατσούρα,
να διήτε τη Σουίπαινα με τα ογδόντα χρόνια
Να διήτε τη Μαλιούφαινα ( Μπασδέκη ), κορίτσι στον ανθό του
με το δεξί να ντουφεκά, με το ζερβί να κόβει».
( Δημοτικό Τραγούδι )
Κατά την μάχη της Μακρινίτσας το 1878 έλαβαν μέρος μεταξύ των πολεμιστών εκτός της ηρωίδας Μαργαρίτα Μπασδέκη ( 1825-1928 ) και ο φιλέλληνας, Άγγλος δημοσιογράφος των "ΤΙΜΕS"του Λονδίνου Κάρολος Όγλ. Η μάχη διεξήχθη δυτικά της Μακρινίτσας στην θέση "Σταυρός" του βουνού «Σαρακηνός» στίς 6 Φεβρουαρίου. Η περιοχή της Μακρινίτσας είχε από την τουρκική διοίκηση ιδιαίτερα προνόμια, ήταν μάλιστα η πρωτεύουσα των "βακουφίων" (μοναστική περιουσία που είχε περιέλθει στην οικογένεια των Μαλιασσηνών). Η τουρκική δύναμη του Βόλου ήταν κανονικά 5000 στρατιώτες αλλά ο αρχηγός των Τούρκων Ισκεντέρ Πασάς ζήτησε βοήθεια με αποτέλεσμα οι δυνάμεις του να υπερβούν τις 10000 άνδρες. Η Μαργαρίτα Μπασδέκη τίθεται επικεφαλής των πολεμιστών. Είναι 70 γυναίκες και περίπου 300 επαναστάτες. Το πρωί έφτασε με 17 άνδρες και ο καπετάν Αξελός. Από την μάχη ελάχιστοι γλύτωσαν και μεταξύ αυτών η Μαργαρίτα Μπασδέκη ( Μαλιούφα ), η οποία θα πεθάνει ξεχασμένη το 1928. Στο μουσείο της Μακρινίτσας υπάρχει η προτομή της.
Στην επανάσταση του Πηλίου, κατά τον Ιανουάριο του 1878, η Ζαγορά υπήρξε η έδρα της επαναστατικής κυβερνήσεως των εξεγερμένων περιοχών, της οποίας πρόεδρος εξελέγη ο Ιερώνυμος Κασσαβέτης. Και η επανάσταση μεν εκείνη κατεστάλη, με πρωτοβουλία της Αγγλίας, είχε όμως σαν αποτέλεσμα την παραχώρηση της Θεσσαλίας στην Ελλάδα με την συνθήκη του Βερολίνου του 1878. Στις 2 Νοεμβρίου 1881 ο Ελληνικός Στρατός παρελαύνει νικητής στην παραλία του Βόλου. [Επεξεργασία] 5 Η ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΕΝΩΣΕΩΣ ΣΤΟ ΛΗΞΟΥΡΙ (21 ΜΑΪΟΥ 1864) Ο πρώτος Έλληνας αξιωματικός που έφτασε στο Ληξούρι ήταν ο μορφωμένος αξιωματικός Ζήσιμος Μπασδέκης, και εκείνη την ημέρα φύτεψε στην πλατεία Πετρίτση την λεύκα της Ενώσεως.
Περισσότερες πληροφορίες στις σελίδες
www.basdekis.gr
www.basdekis.com
www.μπασδεκης.gr
www.mpasdekis.gr
www.mpasdekis.com
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
