.
Ο Αυγουστίνος Δημητρίου είναι Κύπριος πρώην φοιτητής που έπεσε θύμα αστυνομικής βίας στις 17 Νοέμβρη 2006 στη Θεσσαλονίκη, όταν ξυλοκοπήθηκε χωρίς λόγο από άντρες της αστυνομίας. Η υπόθεσή του απέκτησε αρκετή δημοσιότητα λόγω της απόδοσης του τραυματισμού του, μέσω ανακοίνωσης της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Θεσσαλονίκης, σε αυτοτραυματισμό λόγω πτώσης, ισχυρισμός που διαψεύσθηκε από βίντεο που κατέγραψε τον ξυλοδαρμό. Οκτώ αστυνομικοί που εμπλέκονται στην υπόθεσή του κατηγορήθηκαν για τις πράξεις τους, και η δίκη αναμένεται να γίνει στις 4 Νοεμβρίου 2008, μετά από δύο αναβολές. Η περίπτωσή του αναφέρθηκε σε επίσημη έκθεση των ΗΠΑ για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Η υπόθεση της ζαρντινιέρας
Ο ξυλοδαρμός
Ο Αυγουστίνος Δημητρίου φοιτούσε σε ΙΕΚ στη Θεσσαλονίκη στο τμήμα Οικονομικών και Διοίκησης Επιχειρήσεων[1]. Το βράδυ της 17ης Νοέμβρη ο 24χρονος φοιτητής έκανε βόλτα στην περιοχή της πλατείας Συντριβανίου κοντά στο ξενοδοχείο ABC[2][3], μαζί με έναν φίλο. Η πορεία για την εξέγερση του Πολυτεχνείου είχε λήξει ώρες πριν, καθώς και οι συγκρούσεις μεταξύ των αστυνομικών και μερικών διαδηλωτών. Μερικοί αστυνομικοί έκαναν σωματικό έλεγχο των περαστικών στην πλατεία αν ταίριαζαν με ένα προφίλ (νεαρή/νεαρό με σακίδιο, μακριά μαλλιά, κλπ.). Είχαν γίνει επεισόδια μπροστά στην πλατεία Χημείου, για τα οποία άλλοι εφτά φοιτητές συνελήφθησαν εκείνο το βράδυ. [2]
Με ησυχία να επικρατεί στους δρόμους, ένας άνθρωπος που φορούσε πολιτικά ρούχα πλησίασε τον φοιτητή, και άρχισε να τον χτυπάει. Έκανε νόημα σε άλλους δύο, οι οποίοι στη συνέχεια συμμετείχαν επίσης στον ξυλοδαρμό. Φορούσαν μάσκες που κάλυπταν το πρόσωπο. Ο Δημητρίου σε συνέντευξη στην τηλεόραση είπε ότι δεν ήξερε ότι επρόκειτο για αστυνομικούς. Για αυτό το λόγο, όταν είδε ένστολους αστυνομικούς κοντά, τους φώναζε να τον βοηθήσουν. Εκείνοι όμως δεν επενέβησαν[4]. Του έβαλαν χειροπέδες και συνέχισαν να τον χτυπάνε. Ο Νίκος Παππάς, διευθυντής Κρατικής Ασφάλειας της Θεσσαλονίκης, ήταν παρών στο περιστατικό και έδωσε προφορική εντολή στους αστυνομικούς να σταματήσουν. Δεν παρενέβη με άλλον τρόπο[5] [6].
Οκτώ καθηγητές του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου πέρασαν από το σημείο μετά από περίπου είκοσι λεπτά και είδαν τα άτομα με τα πολιτικά να χτυπάνε το φοιτητή. Ζήτησαν από τους αστυνομικούς να τον αφήσουν, όπως περιέγραψε αργότερα ο πρόεδρος του Συλλόγου Μελών ΔΕΠ, καθηγητής Γιάννης Μυλόπουλος, σε γραπτή αναφορά. Οι άνθρωποι με τα πολιτικά τους εξύβρισαν και τους απείλησαν, ενώ οι ένστολοι αστυνομικοί προσπάθησαν να απωθήσουν τους καθηγητές από την περιοχή. Ζήτησαν να έρθει ασθενοφόρο για το αιμόφυρτο παιδί και να μάθουν τα ονόματα και των ένστολων αστυνομικών και αυτών που φορούσαν πολιτικά και σκουφιά, αλλά απορρίφθηκαν τα αιτήματά τους. Οι αστυνομικοί έβαλαν τον φοιτητή σε αυτοκίνητο της ασφάλειας και έφυγαν. Έπειτα, οι καθηγητές ζήτησαν από ανώτερο αξιωματικό της αστυνομίας να ενημερωθεί ο εισαγγελέας για το συμβάν, πράξη που ο αξιωματικός αρνήθηκε να κάνει[3]. Τον Δημητρίου τον πήραν οι αστυνομικοί στα κρατητήρια της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης. Εκεί τον κράτησαν μέχρι τις 5 το πρωί, όταν τελικά τον μετέφεραν στο νοσοκομείο Γ. Γεννηματάς[2] [7].
Επίσημη αντίδραση
Το ίδιο βράδυ, ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης, ο Βύρων Πολύδωρας, δήλωσε "Είδα επαγγελματισμό, μεθοδικότητα, σχέδιο και εφαρμογή του, ψυχραιμία και αυτοματισμό στη δράση που είχαν ως επακόλουθο την επιτυχία".[8] Την ημέρα μετά την πορεία, ο Αρχηγός της Ελληνικής Αστυνομίας, Αντιστράτηγος Αναστάσιος Δημοσχάκης, χαρακτήρισε τα επεισόδια της προηγούμενης μέρας ως "περιορισμένης έκτασης τοπικού ενδιαφέροντος" και δήλωσε ότι "Η αυτοσυγκράτηση και η ψυχραιμία της Αστυνομίας ήταν παροιμιώδης".[9] Δύο μέρες μετά από την σύλληψη του Δημητρίου, βγήκε ανακοίνωση της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Θεσσαλονίκης που υποστήριζε ότι ο φοιτητής τραυματίστηκε γιατί "έπεσε αρχικά σε σταθμευμένο μοτοποδήλατο και στη συνέχεια σε ζαρντινιέρα που υπήρχε στο σημείο, με αποτέλεσμα να τραυματισθεί".[6] Λόγω αυτής της ανακοίνωσης, το περιστατικό έγινε γνωστό ως "η υπόθεση της ζαρντινιέρας".[10]
Bίντεο-έκπληξη
Ένας εικονολήπτης κατέγραψε λίγα δευτερόλεπτα από το περιστατικό και το βίντεο έδειξε ότι, όπως είπαν οι καθηγητές, μερικά άτομα φορώντας πολιτικά έδερναν τον φοιτητή ενώ ένστολοι αστυνομικοί παρακολουθούσαν, και ότι όλα όσα έλεγε το δελτίο τύπου της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Θεσσαλονίκης για πτώση σε ζαρντινιέρα δεν αντιστοιχούσαν στην πραγματικότητα. [11] Στις 19 Νοεμβρίου, το βίντεο μεταδόθηκε στις βραδινές ειδήσεις του Mega, και κλήθηκε στο πρόγραμμα ο Αστυνομικός Διευθυντής της Θεσσαλονίκης, ο Στέργιος Αποστολίδης, για να το σχολιάσει. Παρακολουθώντας το βίντεο με τους άλλους καλεσμένους στο πρόγραμμα, επέμενε ότι "έγιναν τα πράγματα όπως σας είπα, έπεσε σε ζαρντινιέρα". Επιπλέον είπε ότι "δεν δέχομαι ότι δεμένο με χειροπέδες εδάρη το παιδί". [6] [12]
Από το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης εκδόθηκε ανακοίνωση στις 19 Νοεμβρίου 2006 [13] και την επομένη ο Βύρων Πολύδωρας, επαναλαμβάνοντας το περιεχόμενο της ανακοίνωσης, είπε ανάμεσα σε άλλα : «Από την ανάγνωση της εικόνας προκύπτουν ακρότητες και υπερβολές. ...Σε περίπτωση που οι υπαίτιοι είναι Αστυνομικοί, θα επιβληθούν κυρώσεις.» [14]
Το βίντεο έπαιξε σε όλα τα κανάλια εκείνη την ημέρα, και προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων. Χαρακτηριστικά ήταν τα πρωτοσέλιδα άρθρα στην Ελευθεροτυπία ("Βασανιστές") [15][16] και στα Νέα ("Ασύδοτοι με ανοχή Πολύδωρα") [17].
Κατεπείγουσα προκαταρκτική έρευνα διατάχτηκε από τον προϊστάμενο της Εισαγγελίας. Μήνυμα πήρε ο Πολύδωρας τηλεφωνικά από το Μέγαρο Μαξίμου μέσω του οποίου εκφράστηκε δυσαρέσκεια με τα γεγονότα στο βίντεο και το δελτίο τύπου της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης περί ζαρντινιέρας. [7] Μέλη του ΠΑΣΟΚ και του Συνασπισμού ζήτησαν εξηγήσεις από τον Πολύδωρα στη Βουλή. [1]
Η Διεθνής Αμνηστία εξέδωσε δελτίο τύπου καταδικάζοντας τον ξυλοδαρμό και κάλεσε την κυβέρνηση να πάρει συγκεκριμένα μέτρα για την αποτροπή άλλων παρόμοιων περιστατικών στο μέλλον. [18]
Η νοσηλεία του φοιτητή
Όταν έφτασαν στο νοσοκομείο, όπως δήλωσε ο Δημητρίου αργότερα σε τηλεοπτική συνέντευξη, ζήτησε να μάθει που βρίσκονταν. Ένας αστυνομικός του είπε ότι τον κράτησαν στο Παπανικολάου και άλλος στο Παπαγεωργίου. Χωρίς να βλέπει, κατάφερε να στείλει μήνυμα στους συγγενείς του με κινητό που είχε κρυμμένο στα εσώρουχα, λέγοντας ότι βρίσκεται σε ένα από αυτά τα δύο νοσοκομεία. Ο πατέρας και οι αδελφές του ήρθαν από την Κύπρο στις 18 Νοεμβρίου, μετά από επανειλημμένα τηλεφωνήματα στα δύο αναφερόμενα νοσοκομεία. Έκαναν έρευνα και βρήκαν τον Δημητρίου στο νοσοκομείο Γ. Γεννηματά. [4]
Στις 22 Νοεμβρίου, η αδερφή του δέχτηκε τηλεφώνημα συγγνώμης από τον Πολύδωρα, στο νοσοκομείο όπου επισκεπτόταν το νεαρό. Επίσης, κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του, εξέφρασαν την συμπαράστασή τους τηλεφωνικά ή από κοντά ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Παπανδρέου, ο αντιπρύτανης του ΑΠΘ Σταύρος Πανάς και μερικοί από τους αυτόπτεις μάρτυρες καθηγητές[6] [19].
Ο Στρατής Πλωμαρίτης, πρόεδρος της Ένωσης Νοσοκομειακών Γιατρών Θεσσαλονίκης, περιγράφοντας την κατάσταση της υγείας του φοιτητή, μιλούσε για κάταγμα στη μύτη, εκχυμώσεις και μώλωπες. [20] Ο Κύπριος ιατροδικαστής Πανίκος Σταυριανού εξέτασε τον φοιτητή στις 26 Νοεμβρίου και βρήκε τραύματα σε όλο το σώμα του. Στα ίδια συμπεράσματα κατέληξε και η ιατροδικαστής Θεσσαλονίκης Ελένης Ζαγκελίδου, που εξέτασε τον Δημητρίου στο πλαίσιο της προκαταρκτικής έρευνας. [21] Συνέχιζε να υποφέρει από ζαλάδες, και τελικά βγήκε από το νοσοκομείο στις 29 Νοεμβρίου, 11 μέρες μετά το περιστατικό. [22]
Τα επακόλουθα
Ποινές
Στις 22 Νοεμβρίου 2006, με παραγγελία του Πολύδωρα, τρεις αστυνομικοί τέθηκαν σε διαθεσιμότητα, και διέταξε επίσης τη μετακίνηση έξι άλλων σε περιφερειακές Υπηρεσίες της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Θεσσαλονίκης[23].
Στις 12 Ιουνίου 2007, το Πρωτοβάθμιο Πειθαρχικό Συμβούλιο της ΕΛ.ΑΣ της Αθήνας έθεσε τον Νίκο Παππά, πρώην διευθυντή της Κρατικής Ασφάλειας Θεσσαλονίκης, σε 15ήμερη αργία. Αργότερα ο Παππάς πήρε προαγωγή στη θέση διευθυντή της αστυνομίας στο Κιλκίς[5][24]. Στις 14 Δεκεμβρίου 2007, το Πειθαρχικό Συμβούλιο της ΕΛ.ΑΣ της Θεσσαλονίκης επέβαλε αργία 6 μηνών με απόλυση σε αρχιφύλακα, αργία 4 μηνών με πρόσκαιρη παύση σε αστυνομικό Β', και αργία δύο και τριών μηνών σε τρεις αστυφύλακες. Σύμφωνα με τα ΜΜΕ, τέτοιες ποινές εφαρμόζονται συνήθως ως μείωση του μισθού για την ορισμένη περίοδο[25].
Η δίκη των οκτώ αστυνομικών που αντιμετωπίζουν καταγγελίες αναμένεται να αρχίσει στις 4 Νοεμβρίου 2008, μετά από δύο αναβολές, πρώτα στις 29 Νοεμβρίου 2008 και για δεύτερη φορά στις 2 Απριλίου 2008, δίκη για την οποία ο Δημητρίου και οι οικογένειά του είχαν έρθει από την Κύπρο στη Θεσσαλονίκη και τις δύο φορές. Επτά από τους αστυνομικούς κατηγορούνται για την απρόκλητη επικίνδυνη σωματική βλάβη, και ο πρώην διευθυντής Νίκος Παππάς για απλή συνεργασία και για την απρόκλητη έμπρακτη εξύβριση[26][27].
Στις 16 Οκτωβρίου 2008, το δευτεροβάθμιο πειθαρχικό συμβούλιο της ΕΛ.ΑΣ επέβαλε ποινή εξάμηνης αργίας σε έναν αρχιφύλακα, τετράμηνης σε έναν αστυφύλακα και πρόστιμο χιλίων ευρώ σε έναν αστυνόμο. Οι υπόλοιποι εμπλεκόμενοι αστυνομικοί κρίθηκαν αθώοι.[28]
Οκτώ αστυνομικοί που κατηγορήθηκαν για την υπόθεση του ξυλοδαρμού του φοιτητή καταδικάστηκαν στις 16 Δεκεμβρίου του 2008 από το Τριμελές Εφετείο Θεσσαλονίκης σε ποινές φυλάκισης από 15 έως 39 μήνες.[29] Να σημειωθεί ότι η απόφαση του δικαστηρίου σχολιάστηκε[29] αρνητικά από τον ημερήσιο τύπο και τα κόμματα καθώς θεωρήθηκε ότι οι ποινές ήταν δυσανάλογα μικρές με τη σοβαρότητα της πράξης.
Τον Μάϊο του 2012 το διοικητικό εφετείο Θεσσαλονίκης επιδίκασε[30] 300.000 ευρώ αποζημίωση στον Δημητρίου καθώς θεώρησε ότι έπεσε θύμα αδικοπραξίας από αστυνομικό όργανο. Αξίζει να σημειωθεί ότι και το διοικητικό πρωτοδικείο είχε επιδικάσει την ίδια αποζημίωση, είχε ασκηθεί[30] όμως έφεση από το ελληνικό δημόσιο.
Η άλλη υπόθεση
Αποκαλύφθηκε ότι ένας από τους αστυνομικούς ήταν μπλεγμένος και σε άλλη υπόθεση. Το 2001, ο αρχιφύλακας Απόστολος Αποστολίδης, παρών στον ξυλοδαρμό του Δημητρίου, είχε κατηγορηθεί μαζί με άλλους δύο αστυνομικούς για κακοποίηση στη σύλληψη ενός Ρωσοπόντιου πρόσφυγα, του Δημήτρη Ζελίλοφ. Κατά τη διάρκεια της σύλληψής του στην Άνω Τούμπα και αργότερα στο τμήμα, τον χτυπούσαν και τον κλοτσούσαν με αποτέλεσμα να μεταφερθεί στο νοσοκομείο και να νοσηλευτεί για 5 μέρες. Ο εισαγγελέας αρνήθηκε να ασκήσει δίωξη στους αστυνομικούς γιατί, όπως έλεγε, οι κατηγορίες του Ζελίλοφ δεν στοιχειοθετούνταν. Παράλληλα ο Ζελίλοφ καταδικάστηκε σε 14 μήνες φυλάκισης για αντίσταση στη σύλληψή του.
Ο Ζελίλοφ έπειτα προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όπου δικαιώθηκε το Μάιο 2007. Σύμφωνα με την απόφαση του Δικαστηρίου, παραβιάστηκαν τα δικαιώματα του Ζελίλοφ υπό το άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Η Ελλάδα καταδικάστηκε σε αποζημίωση του Ζελίλοφ με 20.000 ευρώ[31] [32].
Άλλες επιπτώσεις
Μετά την έξοδό του από το νοσοκομείο, ο Δημητρίου έφυγε από τη Θεσσαλονίκη και διέκοψε τις σπουδές του. Ένα χρόνο μετά, σε συνέντευξη στον τύπο, μέλη της οικογένειας είπαν ότι είχε κλειστεί στο σπίτι από φόβο, έπαιρνε ψυχοφάρμακα, και βρισκόταν υπό ιατρική παρακολούθηση[33].
H ετήσια δημοσίευση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ για το έτος 2007 για ανθρώπινα δικαιώματα ανά χώρα αναφέρθηκε στο συμβάν[34]. Η υπόθεση του Δημητρίου έγινε μέρος του ρεπορτάζ στο πρόγραμμα "Θεματική Βραδιά" τον Ιούνιο 2008, αφιερωμένο στο θέμα της αστυνομικής βίας [24] [35].
Παραπομπές
↑ 1,0 1,1 ΕΑΤ ΕΛ.ΑΣ., Ελευθεροτυπία, 21 Νοεμβρίου 2006
↑ 2,0 2,1 2,2 . Στη Βουλή οι ξυλοδαρμοί, Ελευθεροτυπία, 20 Νοεμβρίου 2006
↑ 3,0 3,1 Μηνυτήρια αναφορά, 20 Νοεμβρίου 2006
↑ 4,0 4,1 Απομαγνητοφώνηση της τηλεοπτικής εκπομπής Φάκελοι, Mega, 6 Φεβρουαρίου 2007 [1]
↑ 5,0 5,1 Στα μαλακά για τη «ζαρντινιέρα», Ελευθεροτυπία, 13 Ιουνίου 2007
↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Κεντρικό δελτίο ειδήσεων, Mega, 19 Νοεμβρίου 2006
↑ 7,0 7,1 Οργή για τους «πραίτωρες» του Πολύδωρα, Τα Νέα, 21 Νοεμβρίου 2006
↑ Μήνυμα του Υπουργού Δημοσίας Τάξεως κ. Βύρωνα Πολύδωρα προς το αστυνομικό προσωπικό για την εφαρμογή των μέτρων στον εορτασμό της επετείου του Πολυτεχνείου, 17 Νοεμβρίου 2006 [2]
↑ Δηλώσεις του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας μετά την ολοκλήρωση της πορείας για τον εορτασμό της επετείου του Πολυτεχνείου, 18 Νοεμβρίου 2006 [3]
↑ Εκνευρισμό και στην ΕΛ.ΑΣ. οι μικρές ποινές στη «ζαρντινιέρα», Το Βήμα, 15 Δεκεμβρίου 2007 [4]
↑ Ήθελα να παρατήσω την κάμερα για να βοηθήσω, Το Έθνος, 31 Δεκεμβρίου 2006 [5]
↑ Ξεπέρασαν κάθε όριο, Το Έθνος, 21 Νοεμβρίου 2006
↑ Ανακοίνωση σχετικά με περιστατικό της Θεσσαλονίκης την 17-11-2006, 19 Νοεμβρίου 2006 [6]
↑ Δηλώσεις του Υπουργού Δημοσίας Τάξεως κ. Βύρωνα Πολύδωρα, 20 Νοεμβρίου 2006 [7]
↑ Πρώτη σελίδα της Ελευθεροτυπίας, 21 Νοεμβρίου 2006
↑ Πρωτοσέλιδο Ελευθεροτυπίας in.gr, 21 Νοεμβρίου 2006
↑ Πρωτοσέλιδο των Νέων in.gr, 21 Νοεμβρίου 2006
↑ Ελλάδα: Όταν η "ευαισθησία" μας για τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι μόνο στα χαρτιά, Διεθνής Αμνηστία, 22 Νοεμβρίου 006 [8]
↑ Διαθεσιμότητες κατόπιν κατακραυγής, Ελευθεροτυπία, 23 Νοεμβρίου 2006
↑ Σε εισαγγελέα Εφετών η υπόθεση, Ελευθεροτυπία, 22 Νοεμβρίου 2006
↑ Τραύματα παντού βρήκε και ο Κύπριος ιατροδικαστής, Τα Νέα, 27 Νοεμβρίου 2006 [9]
↑ «Θα πάω στον εισαγγελέα και μετά θα μιλήσω», Ελευθεροτυπία, 30 Νοεμβρίου 2006 [10]
↑ Ανακοίνωση για λήψη διοικητικών μέτρων σε βάρος υπαιτίων επεισοδίου Θεσσαλονίκης, 2 Νοεμβρίου 2006 [11]
↑ 24,0 24,1 Ορισμένα μεμονωμένα περιστατικά, Ρεπορτάζ χωρίς σύνορα, 12 Ιουνίου 2008 [12]
↑ Ποινές-χάδια για την υπόθεση ζαρντινιέρα, Τα Νέα, 14 Δεκεμβρίου 2007
↑ Νέα αναβολή για τη δίκη της υπόθεσης ξυλοδαρμού του φοιτητή Αυγ. Δημητρίου, Ο Φιλελεύθερος, 30 Νοεμβρίου 2007 [13]
↑ Αναβλήθηκε για δεύτερη φορά η δίκη για τον ξυλοδαρμό του 25χρονου Κύπριου σπουδαστή στη Θεσσαλονίκη, Greek Insight, 3 Απριλίου 2008 [14]
↑ http://www.skai.gr/master_story.php?id=97009 Πειθαρχικές ποινές για τη "ζαρντινιέρα" skai.gr
↑ 29,0 29,1 Εξαγοράσιμες ποινές φυλάκισης έως 39 μήνες στους αστυνομικούς για τη «ζαρντινιέρα», in.gr, 16 Δεκεμβρίου 2008.
↑ 30,0 30,1 Αποζημίωση από το διοικητικό εφετείο, από την ιστοσελίδα tvxs.gr
↑ Ευρωκαταδίκη για τον «ζαρντινιέρα», Ελευθεροτυπία, 25 Μαΐου 2007
↑ Case of Zelilof v. Greece, Jugdment, 24 Αυγούστου 2007
↑ Έδωσαν και προαγωγή για την επιχείρηση «ζαρντινιέρα» , Τα Νέα, 14 Νοεμβρίου 2007 [15]
↑ Country Reports on Human Rights Practices, Greece, 2007
↑ Ελληνική τηλεόραση, 12 Ιουνίου 2008
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
