.
Ο Αθανάσιος Τσακάλωφ (Ιωάννινα, 1790 - Μόσχα, 1851) (πραγματικό όνομα: Αθανάσιος Τσάκαλος ή Αθανάσιος Τεκελής) ήταν Έλληνας επαναστάτης, ένας από τους τρεις ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας μαζί με τον Εμμανουήλ Ξάνθο και τον Νικόλαο Σκουφά. Η προσφορά του στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 ως συνιδρυτής της Φιλικής Εταιρείας, θεωρείται πολύ σημαντική.
Βιογραφικό
Γεννήθηκε στα Ιωάννινα το 1788[1]. Αναγκάστηκε νέος να εγκαταλείψει την Ελλάδα και να μεταναστεύσει στη Ρωσία στον πατέρα του. Το πραγματικό του επώνυμο ήταν Τεκελής ή Τσάκαλος (κατά συνέπεια από το Τσάκαλος στο Τσακάλωφ η απόσταση ήταν ελάχιστη)[2]. Ένα μικρό διάστημα βρέθηκε στο Παρίσι για σπουδές, όπου μάλιστα συμμετείχε στην ίδρυση του «Ελληνόγλωσσου Ξενοδοχείου», σωματείου με εκπαιδευτικούς και πατριωτικούς στόχους. Στη συνέχεια μεταβαίνει στη Βιέννη της Αυστρίας, όπου έρχεται σε επαφή με τον Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος ήταν τότε υπουργός Εξωτερικών του Τσάρου. Τελικώς, καταλήγει στη Μόσχα, όπου γνωρίζει το Νικόλαο Σκουφά και τον Εμμανουήλ Ξάνθο και θέτει τις βάσεις για τη δημιουργία της Φιλικής Εταιρείας.
Τον Ιούλιο του 1818, ο Αθανάσιος Τσακάλωφ φτάνει στην Οδησσό, σημαντικό λιμάνι και οργανωμένη ελληνική παροικία του Ευξείνου Πόντου, όπου και προχωρά σε σημαντικές δραστηριότητες και μεθοδικότερη οργάνωση της Εταιρείας. Κατόπιν ακολούθησε τον Άνθιμο Γαζή, σημαντικότατο μέλος της Φιλικής Εταιρείας, στην Κωνσταντινούπολη, όπου συνεχίζει την κατήχηση νέων μελών, και σε αλλεπάλληλα ταξίδια στη Σμύρνη, στη Μακεδονία, στη Θράκη, φθάνοντας μέχρι και την ανατολική Θεσσαλία.
Ένα από τα πρωταρχικά μέλη της Φιλικής Εταιρείας και ένας από τους ιδρυτές της καθώς ακολουθούν ο Σκουφάς και ο Ξάνθος, ο Νικόλαος Γαλάτης, είχε αρχίσει να έχει αποκλίνουσα συμπεριφορά και σύντομα απέκτησε προδοτική διαγωγή, φροντίζοντας πάντα να ασκεί ένα είδος εκβιασμού στα υπόλοιπα μέλη. Η απειλή αυτή υποχρέωσε τους επικεφαλής της οργάνωσης να αναθέσουν στον Τσακάλωφ την εξουδετέρωσή του. Σύμφωνα με τη διαταγή αυτή, ο Τσακάλωφ, συνοδευόμενος από το Δημητρόπουλο, παρέλαβε το Γαλάτη και στο ταξίδι τους στην Πελοπόννησο, πλησιάζοντας την Ερμιόνη, τον εκτέλεσαν. Ήταν Νοέμβριος του 1819. Ο Τσακάλωφ αναγκάζεται να δραπετεύσει, καθότι θεωρήθηκε ένοχος για τη δολοφονία, και από τη Μάνη περνάει στην Πίζα της Ιταλίας, όπου και παρέμεινε έως και την έναρξη της Ελληνικής Επαναστάσεως το 1821. Αμέσως μετά την έκρηξη του κινήματος, φτάνει στις παραδουνάβιες ηγεμονίες, εκεί όπου είχαν ήδη ξεκινήσει οι πρώτες μάχες. Αναλαμβάνει υπασπιστής του Αλέξανδρου Υψηλάντη στον Ιερό Λόχο και μετά την καταστροφή του Δραγατσανίου κατάφερε να επιστρέψει και να πολεμήσει στην Ελλάδα. Μετά το τέλος της Επαναστάσεως και την τελική απελευθέρωση της Ελλάδας από τον τουρκικό ζυγό, την περίοδο του πρώτου κυβερνήτη της χώρας, του Ιωάννη Καποδίστρια, ο Τσακάλωφ υπηρέτησε στο στρατιωτικό λογιστικό του Γενικού Φροντιστηρίου και εμφανίστηκε ως πληρεξούσιος Ηπείρου στην Εθνοσυνέλευση του Άργους. Το καλοκαίρι του 1832 έφυγε από την Ελλάδα και εγκαταστάθηκε στη Ρωσία, στη Μόσχα, όπου και έζησε μέχρι το 1851.Τέλος για να τον τιμήσει το ελληνικό κράτος έδωσε το όνομα του σε κεντρικό δρόμο στο κέντρο της Αθήνας και συγκεκριμένα στο Κολωνάκι που καταλήγει στην πλατεία Φιλικής Εταιρείας.
Αμφισβήτηση της Ελληνικότητας του Τσακάλωφ
Τα τούρκικα σχολικά βιβλία απευθυνόμενα στην Ελληνική Επανάσταση αναφέρουν τον Τσακάλωφ ως Βούλγαρο πράγμα το οποίο ασφαλώς και δεν ήταν. [1]
Παραπομπές
Αθανάσιος Τσακάλωφ Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Εύξεινος Πόντος
www.lib.uoc.gr, Index Data, www.indexdata.dk and University of Crete Library,. «University of Crete Library». anemi.lib.uoc.gr (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2018.
Πηγές
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών Α.Ε., 1975, τόμοι ΙΑ΄ και ΙΒ΄
Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, Εκδοτικός οργανισμός Πάπυρος, 1994-1996, τόμος 59
Μεγάλη Γενική Εγκυκλοπαίδεια Υδρία, Εταιρεία Ελληνικών Εκδόσεων Α.Ε., 1988, τόμος 48
Βιβλιογραφία
Σοφία Αντωνιάδη, «Δύο άγνωστα γράμματα του Αθανάσιου Τσακάλωφ», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, τομ. ΙΗ, σελ.353-359
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
