.
Ο Αντώνιος Έπαρχος ήταν Έλληνας λόγιος του 16ου αιώνα.
Βιογραφικά στοιχεία
Γεννήθηκε γύρο στο 1491 στην Κέρκυρα. Πατέρας του ήταν ο Γεώργιος, λόγιμος και επίσημος άνδρας. Μητέρα του ήταν η θυγατέρα του Ιωάννη Μόσχου του Λάκωνα.
Το 1536 ο Αντώνιος εστάλη μαζί με τον Ιωάννη Καρτάνο στον πρεσβευτή των Κερκυραίων στην Ενετία, όπου δέχτηκε τα περισσότερα προνόμια από όλους τους συμπολίτες του. Επιστρέφοντας αναγκάστηκε λόγω της εκστρατείας του Σουλτάνου Σουλεϊμάν να επανέλθει στην πρωτεύουσα της Δημοκρατίας ως φυγάς. Εκεί σύστησε Διδακτήριο Ελληνικών Γραμμάτων για να πορίζεται τα προς το ζην. Το Συμβούλιο των δέκα εκτιμώντας τις γνώσεις και τα δεινοπαθήματα του διακεκριμένου Κερκυραίου εξέδωσε ψήφισμα προς απονομής αποζημίωσης οκτώ δουκάτων μηνιαίως μέχρι να λάβει ο Αντώνιος Έπαρχος την αναγνώριση που του αξίζει.
Κατά τον Δεκέμβριο του 1537 διαμένοντας στη Βενετία ο Έπαρχος έγραψε επιστολή προς τον διάσημο καρδινάλιο Βέμβο περιγράφοντάς του την οδυνηρή πενία του με τα ζωηρότερα χρώματα. Ο καρδινάλιος με την σειρά του, θαυμαστής και φίλος του Επάρχου έγραψε στα ιταλικά προς τον καρδινάλιο Φαρνέσιο την 7η Οκτωβρίου 1540 συνιστώντας τον Έπαρχο θερμότατα.
Το 1538 έγραψε επίσης άλλη επιστολή προς τον [[Αρσένη| τον ψευδο-Μονεμβασίας.
Υπό την πίεση της οικονομικής δυσχέριας ο Έπαρχος αναγκάστηκε να πουλήσει εκατό χειρόγραφους κώδικες τους οποίους είχε. Επίσης αντέγραψε και διάφορα άλλα έργα, διότι ήταν και ταχυγράφος όπως μας λέει και ο Μονφωκός.
Οι χειρόγραφοι κώδικες που πούλησε ο Έπαρχος αγοράστηκαν τελικά από τον Φραγκίσκο Α', αντιπάλου του Καρόλου Ε’. Μερικά αντίγραφα αγόρασε και η βιβλιοθήκη της Αυγούστης αντί οκτακοσίων δουκάτων, και τον επιφόρτησε με την συλλογή στην Ελλάδα και Ανατολή ελληνικά αντίγραφα, για να κοσμήσουν όχι την βιβλιοθήκη του Βατικανού, αλλά της Φλωρεντίας.
Η χρηματική βοήθεια συνέχισε να του χορηγείται έως το 1541, όταν η Ενετική Δημοκρατία του πρόσφερε μια μεγαλόδωρη τιμή, διορίζοντάς τον τιμαριούχο στο λεγόμενο των Αθιγγάνων της Κερκύρας που είχε μείνει η θέση κενή λόγω θανάτου του προκατόχου του.
Το ίδιο έτος έγραψε επιστολή προς τον καρδινάλιο Γάσπαρι Κονταρηνό, και το 1543 προς Φίλιππο τον Μελάγχθωνα. Το 1544 δημοσίευσε τον θρήνο στην καταστροφή της Ελλάδας μαζί με τις δύο επιστολές και μια Τρίτη προς Αντώνιο τον Αντίμαχο.
Το Έπαρχο διατρίβοντα στην Ενετία είδε το 1545 ο Γεσνέρος. Αλλά και το 1548 διέτριβε στην μητρόπολη της Δημοκρατίας, γράφοντας επιστολή προς τον οικουμενικό πατριάρχη Διονύσιο, η οποία προετάχθη ως πρόλογος της έκδοσης των Μηναίων από τον Σπινέλλο.
Το 1550 αναγκάστηκε να πουλήσει πενήντα αρχαιότατα χειρόγραφα για να συγκεντρώσει την προίκα της θυγατέρας του. Γράφει επίσης επιστολή προς τον Αντώνιο Πινερότο, σύμβουλο οτυ Αυτοκράτορα, στην οποία θρηνεί την υποδούλωση της Ελλάδας και τον παρακινεί να μεσητεύσει προς επανελευθέρωση της πατρίδας του.
Μετά από αυτό επανήλθε όπως φαίνεται στην πατρίδα του, διότι τον μήνα Νοέμβριο του 1551 εστάλη στην πρωτεύουσα ως πρεσβευτής των Κερκυραίων για νζ πετύχει κάποια προτερήματα. Το 1564 ο Έπαρχος ήταν στην Κέρκυρα, από όπου και αποδήμησε για πολλοστή φορά λόγω οικονομικών δυσχεριών. Το 1565 απευθύνθηκε στον Πάπα Πίο Δ' για να τον βοηθήσει οικονομικά. Ο Πάπας όχι μόνο του έστειλε αρκετά αργύρια, αλλά και όρισε μηνιαία σύνταξη δέκα χρυσίων. Ο Έπαρχος αναχώρησε με τους δυο γιούς του το 1566 για να μορφωθούν στην Πάδουα. Έφερε μαζί του πάρα πολλά χειρόγραφα. Στην Ιταλία ο Έπαρχος βρήκε τον Πίο Δ’ νεκρό και απευθύνθηκε στον διάδοχό του, Πίο Ε’. Αυτός όμως δεν απάντησε, και ο Έπαρχος καταπονούμενος από τα χρέη και τους τόκους αναγκάστηκε να αποτανθεί για επανηκημένη φορά στους καρδινάλιους Φαρνέσιο, Σιρλέτο και Τράνη, για να μεσητεύσουν υπέρ αυτού και της σύνταξης που του είχε υποσχεθεί.
Από επιστολή του 1568 μαθαίνουμε ότι ήταν τότε εβδομήντα επτά χρονών και έπασχε από ποδάγρα. Αυτή είναι και η τελευταία είδηση που έχουμε. Άφησε μία θυγατέρα και δύο γιους, των οποίων ο μεγαλύτερος ονομάζονταν Νικηφόρος.
Συγγράμματα
Ο Έπαρχος ήταν από τους διασημότερους Ελληνιστές του 16ου αιώνα. Έγραψε διάφορες επιστολές που δημοσιεύτηκαν από τους Κρούσιο, Λαμίο, Μαυροφρείδη και Κουστοξύδη.
Ο Γυρέλδος τον συναριθμεί μεταξύ των περιφανών ποιητών της εποχής του. Περί αυτού δε και ως ένδειξη της αγάπης του για την πατρίδα του έχουμε τον θρήνο στην καταστροφή της Ελλάδας.
Πηγές
* Κωνσταντίνος Σάθας, επιμ. (1868). Νεοελληνική Φιλολογία: Βιογραφία των εν τοις γράμμασι διαλαμψάντων Ελλήνων, από της καταλύσεως της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μέχρι της Ελληνικής εθνεγερσίας (1453-1821). Αθήνα: Τυπογραφείο των τέκνων Ανδρέου Κορομηλά. http://www.archive.org/details/neoellnikphilol01sathgoog. Ανακτήθηκε την 15 Οκτωβρίου 2009.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
