Ο Ανδρέας Σταματάρας ήταν περίφημος αγωνιστής και ναυμάχος στην Ελληνική Επανάσταση του 1821.
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Ψαρά. Από νωρίς μπήκε στη θάλασσα και με την τόλμη του αλλά και τον ατίθασο χαρακτήρα του πολύ γρήγορα εξελίχθηκε σε επικίνδυνο καραβοκύρη - πειρατή. Με το ξέσπασμα της Επανάστασης βρέθηκε από τους πρώτους στον μεγάλο Αγώνα, παραμένοντας όμως ανένταχτος στους μεγάλους ελληνικούς στόλους, προκειμένου να επιδείξει όλο το μένος της δραστηριότητάς του προσβάλλοντας κατ΄ επανάληψη τις ακτές της Τουρκίας. Ήταν κυβερνήτης ενός μύστικου με 18 άνδρες πλήρωμα με το οποίο είχε καταστεί ο φόβος και ο τρόμος ιδιαίτερα στις έναντι της Δωδεκανήσου τουρκικές ακτές.
Το 1823 μετά από κάποια από τις πολλές επιδρομές του, όταν κατέπλευσε στον λιμένα Λακί της Λέρου βρέθηκε αντιμέτωπος με μια αυστριακή ημιολία υπό τους καταιγιστικούς κανονιοβολισμούς της οποίας το σκάφος του Α. Σταματάρα καταστράφηκε και βυθίστηκε ενώ ο ίδιος και το πλήρωμά του πέφτοντας στη θάλασσα για να σωθούν τελικά συνελήφθηκαν όλοι αιχμάλωτοι από τους Αυστριακούς.
Οι Αυστριακοί βλέποντας τον ατίθασο χαρακτήρα των ναυαγών αυτών που ήταν επικίνδυνοι ακόμα και ως αιχμάλωτοι τους παρέδωσαν όλους στη τουρκική φρουρά της Λέρου. Οι Τούρκοι της Λέρου στη συνέχεια παρέδωσαν τον Σταματάρα και το τσούρμο του δέσμιους σε διερχόμενη τούρκικη πολεμική σακολέβα που κατευθύνονταν στη Κωνσταντινούπολη για την εκεί θανάτωσή τους.
Κατά τη διαδρομή όμως ο Σταματάρας και το πλήρωμά του που είχαν ριχτεί στο αμπάρι κατάφεραν ν΄ απελευθερωθούν από τα δεσμά τους και ανεβαίνοντας τη νύκτα στο κατάστρωμα κατέλαβαν το σκάφος αφού προηγουμένως σκότωσαν όλο το πλήρωμα.
Επειδή το σκάφος αυτό είχε κάποιο οπλισμό ο Σταματάρας αποφάσισε στη συνέχεια να γυρίσει πίσω στη Λέρο και να εκδικηθεί την αυστριακή ημιολία. Όταν όμως κατέπλευσε διαπίστωσε ότι αυτή είχε ήδη φύγει.
Ο Ανδρέας Σταματάρας έπειτα απ΄ αυτό το γεγονός αλλά υπερήφανος για τη σακολέβα που είχε αποκτήσει, ενώθηκε με το στόλο του Παπανικολή κατανέμοντας το πλήρωμά του και σε διάφορα άλλα πλοία του Αγώνα.
Πηγές
"Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου" τομ.17ος, σελ.210.
Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
