Με το όνομα Αφείδας ή Αφείδαντας αναφέρονται 4 διαφορετικά πρόσωπα της ελληνικής μυθολογίας, τα εξής:

1. Γιος του Πολυπάμμωνα από τον Αλύβαντα και πατέρας του Επηρίτου. Ο Οδυσσέας, όταν επέστρεψε στην Ιθάκη, υποδύθηκε τον Αφείδαντα για να μη τον αναγνωρίσουν όσο ήταν υποχρεωμένος να φυλάγεται (Οδύσσεια, ω 303 κ.ε.).

2. Ο προτελευταίος μυθικός βασιλιάς των αρχαίων Αθηνών, γιος του Οξύντη και δισέγγονος του Θησέα. Μητέρα του, κατά μία εκδοχή, ήταν η Λαοδίκη. Τον Αφείδαντα τον δολοφόνησε ο ετεροθαλής αδελφός του, ο Θυμοίτης (Παυσανίας Β 18, 9). Ωστόσο κατά την προφορική παράδοση διασώθηκε τουλάχιστον ένα παιδί του, αφού τον θεωρούσαν γενάρχη της αττικής φυλής των Αφειδαντιδών.

3. Βασιλιάς της Τεγέας, γιος του Αρκάδα από τη νόμιμη σύζυγό του, την Ερατώ. Αδέλφια του Αφείδαντα ήταν ο Αζάνας και ο Έλατος. Μόλις ενηλικιώθηκαν και τα τρία αδέλφια, έγινε κλήρωση για τη διανομή του βασιλείου της Αρκαδίας, από την οποία ο Αφείδας έλαβε το γονιμότερο έδαφος, την Τεγέα. Για τον λόγο αυτό οι αρχαίοι ποιητές, όπως γράφει ο Παυσανίας στα Αρκαδικά του, ονομάζουν την Τεγέα «Αφειδάντειον κλήρον».

4. Βασιλιάς και επώνυμος ενός κλάδου του λαού των Μολοσσών.