.
Το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό (ΠΝ) είναι ο δεύτερος κατ΄ αρχαιότητα Κλάδος των Ενόπλων Δυνάμεων της Ελλάδας, σχεδιασμένος να εκτελεί επιχειρήσεις στη θάλασσα, προκειμένου να διατηρεί ελεύθερα τα ελληνικά χωρικά ύδατα έναντι κάθε επιβουλής. Οι επιχειρήσεις γίνονται από τα διατιθέμενα σε αυτό πλοία, φρεγάτες, ταχέα περιπολικά κατευθυνόμενων βλημάτων, υποβρύχια, αρματαγωγά, κανονιοφόρους, ναρκαλιευτικά, ναρκοθέτιδες, πλοία γενικής υποστηρίξεως, ελικόπτερα καθώς και αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας. Γενικά το ελληνικό ΠΝ υπηρετεί τα κατ΄ αρμοδιότητα ελληνικά αμυντικά και επιθετικά, αν χρειασθεί, δόγματα, καλούμενο αρκετές φορές σε κάλυψη αναγκών διασυμμαχικών επιχειρήσεων, στις οποίες και συνδράμει.
Ιστορία
Λόγω της γεωγραφικής θέσης της Ελλάδας, αλλά και της ιδιομορφίαs του γεωγραφικού της χώρου (κανένα σημείο δεν απέχει περισσότερο από 150 χλμ. από τη θάλασσα), η ανάπτυξη του πολεμικού ναυτικού ξεκινάει από πολύ παλιά. Ήδη από τα Προϊστορικά χρόνια δημιουργήθηκαν οι πρώτες οργανωμένες ναυτικές πολεμικές μονάδες, ως αναγκαιότητα υπεράσπισης του ναυτικού εμπορίου που ασφαλώς και προηγήθηκε.
Η πρώτη πανελλαδική ναυτική επιχείρηση ήταν η Αργοναυτική εκστρατεία της οποίας ακολούθησε ο δεύτερος μεγάλος αποικισμός ο λεγόμενος Τρωικός πόλεμος, με την περισπούδαστη απόβαση με μια δεκάχρονη πολιορκία η οποία ολοκληρώθηκε με την άλωση της Τροίας από τους Αχαιούς και που ήταν η αιτία της δημιουργίας τών άφθαστων έργων επικής ποίησης, μια βαριά κληρονομιά στον παγκόσμιο πολιτισμό. Από τα Αρχαϊκά χρόνια, οι Έλληνες είχαν εξερευνήσει όλη τη Μεσόγειο, ενώ είχαν αποικίες από τις Ηρακλείδες Στήλες μέχρι τον Εύξεινο Πόντο.
Στα Κλασσικά χρόνια, το πολεμικό ναυτικό υπερασπιζόμενο το εμπορικό γνωρίζει μεγάλη άνθηση. Η φράση του Περικλή από τα χρόνια αυτά Μέγα το της Θαλάσσης Κράτος, αναγράφεται στο θυρεό (έμβλημα με τη μορφή ασπίδας) του σύγχρονου Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού. Λαμπρό παράδειγμα της τότε υπεροχής του συνασπισμένου στόλου των αρχαίων ελληνικών πόλεων - κρατών αποτελεί η νίκη της Ναυμαχίας της Σαλαμίνας κατά των Περσών.
Επίσης, από τις σημαντικότερες δράσεις του Αρχαιοελληνικού ναυτικού αποτελεί η βοήθεια στην εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην κάθοδο του Ινδού ποταμού και το μεγάλο ταξίδι από τις εκβολές του μέχρι τον Περσικό Κόλπο. Σύντομα θα ακολουθήσουν η εξερεύνηση των ακτών της Αραβίας και της Κασπίας,
Κατά τα Βυζαντινά χρόνια, καινούριοι τύποι καραβιών και όπλων (όπως το υγρό πυρ) εξασφάλισαν στην Κωνσταντινούπολη την κυριαρχία της στη θάλασσα. Η παραμέληση της ναυτικής της δύναμης υπήρξε ένας από τους παράγοντες που οδήγησαν στην άλωση του Βυζαντίου από τους Οθωμανούς το 1453. Στα χρόνια της υποδούλωσης από τους Οθωμανούς, η συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή έδωσε μια ανάσα λευτεριάς στις ελληνικές θάλασσες.
Το Ελληνικό πολεμικό ναυτικό κατά την διάρκεια της Επανάστασης του 1821
Στην αρχή της Επανάστασης οι Ελληνικές δυνάμεις διέθεταν περίπου 300 οπλισμένα εμπορικά πλοία στα οποία εργάζονταν 12,000 ναύτες. Οι μισοί περίπου από αυτούς προέρχονταν από τις Σπέτσες, την Ύδρα και τα Ψαρά: τα τρία αυτά νησιά είχαν και την μεγαλύτερη συμμετοχή στον θαλάσσιο επαναστατικό αγώνα. Η δομή του θαλάσσιου στόλου έμοιαζε με αυτήν των άτακτων της ξηράς: δεν υπήρχε ανώτατος διοικητής. Το κάθε νησί εξέλεγε ένα ναύαρχο και έναν αντιναύαρχο για μια συγκεκριμένη επιχείρηση. Κατά την εκλογή των ναυάρχων αυτών οι «νοικοκυραίοι», οι προεστοί δηλαδή του κάθε νησιού, είχαν βαρύνοντα λόγο. Συνήθως ο εκλεγείς «ναύαρχος»προέρχονταν από κάποια πλούσια και σημαντική οικογένεια και μέριμνά του ήταν το καλού του νησιού του. Τον Μάρτιο του 1822 ιδρύθηκε Υπουργείο Ναυτικών και η διεύθυνσή του ανατέθηκε σε μια επιτροπή προερχόμενη από τα τρία νησιά που προαναφέραμε. Κύριο χαρακτηριστικό του νεοσύστατου ναυτικού ήταν ο τοπικός χαρακτήρας του και σκοπός του οι σύντομες, μικρές επιχειρήσεις.
Για τις επιχειρήσεις αυτές εξελέγετο ανώτατος διοικητής, θεωρούμενος πάντως πρώτος μεταξύ ίσων από τους υπόλοιπους. Η ιδέα αυτή του πρώτου μεταξύ ίσων τόσο για τον στόλο του κάθε νησιού όσο και για την εσωτερική οργάνωση των πλοίων. Κάθε πλοίο διατηρούσε την αυτονομία του κατά τις επιχειρήσεις. Ναύτες και αξιωματικοί θεωρούσαν εαυτούς συνεταίρους στη δράση. Ζητούσαν και ελάμβαναν προκαταβολικά τον μισθό τους για ένα μήνα και μοιράζονταν την λεία από την κάθε επιχείρηση. Αν μετά από μια επιχείρηση δεν υπήρχαν κέρδη, απαιτούσαν την επιστροφή στη βάση τους. Πάντως τα τρία νησιά, Ύδρα, Σπέτσες και Ψαρά, υπερέβαλαν τα κατορθώματά τους όταν αργότερα ζήτησαν από την νεοσύστατη Ελληνική Κυβέρνηση αποζημιώσεις για τα έξοδά τους.
Ο πρώτος Ελληνικός Στόλος δημιουργήθηκε τον Απρίλιο από τον Γιακουμάκη Τομπάζη, ένα Υδραίο προεστό με σημαντική πείρα στις ναυτικές επιχειρήσεις. Η πρώτη του σκέψη ήταν αποσταλεί ο στόλος ανοιχτά της Ηπείρου όπου περιπολούσε ανοργάνωτος ο Οθωμανικός Στόλος. Με την επιμονή όμως ενός καλοπροαίρετου αλλά εντελώς άπειρου ως προς τα ναυτικά Χιώτη, του Νεόφυτου Βάμβα, ο στόλος απεστάλη στην Χίο για να ξεσηκώσει το νησί. Οι ειρηνικοί όμως Χιώτες αρνήθηκαν να συνεργήσουν. Οι Τούρκοι από την άλλη ενίσχυσαν τις φρουρές τους και συνέλαβαν εβδομήντα ομήρους μαζί με τον Αρχιεπίσκοπο. Το Ελληνικό ναυτικό πάντως σημείωσε αρκετές επιτυχίες και συνέλεξε σημαντική λεία. Λεηλάτησε ένα Αυστριακό πλοίο στην Τήνο και κατέλαβε ένα Οθωμανικό πλοίο που μετέφερε, εκτός από δώρα του Σουλτάνου προς τον Πασά της Αιγύπτου- και μεγάλο αριθμό πλούσιων τούρκικων οικογενειών, τις οποίες λήστεψαν και εν συνεχεία εξετέλεσαν.
Τον Μάιο ο Τομπάζης χώρισε τον στόλο σε δύο μοίρες, μια για να περιπολεί στο Αιγαίο με σκοπό να επιτεθεί στον Οθωμανικό στόλο που ετοιμαζόταν να εξέλθει από τα Δαρδανέλια και μια, με δώδεκα μπριγαντίνια υπό τον Ανδρέα Μιαούλη, για να αποκλείσει την Πάτρα, με σκοπό να προκαλέσει ναυμαχία με τις Τουρκικές δυνάμεις του Ιονίου. Στις 5 Ιουνίου ο Τομπάζης συναντά ένα μεγάλο, βαριά οπλισμένο, τουρκικό δίκροτο βορείως της Χίου και το καταδιώκει μέχρι τον κόλπο της Ερεσσού. Οι ομοβροντίες των Ελληνικών πλοίων εναντίον του δεν έχουν κανένα αποτέλεσμα και έτσι ο Ψαριανός ναύαρχος Αποστόλης προτείνει ο Γιάννης από την Πάργα (Ιωάννης Δημολίτσας) να ετοιμάσει τρία πυρπολικά με Ψαριανά πληρώματα που είχαν αποκτήσει πείρα κατά τις ρωσικές επιχειρήσεις στο Τσεσμέ. Τα δύο πυρπολικά αποτυγχάνουν, το τρίτο όμως, έντεχνα οδηγημένο από τον Παπανικολή, βάζει φωτιά στο Τουρκικό το οποίο που τελικά ανατινάζεται. Ο Οθωμανικός στόλος πανικοβλήθηκε τόσο που επέστρεψε άμεσα στα Δαρδανέλια. Όμως ο Τομπάζης αντί να τον κυνηγήσει κατευθύνθηκε στο Αϊβαλί (Κυδωνιές) για να βοηθήσει τις εύπορες οικογένειες που απειλούνταν από τους Τούρκους. Πίστευε ότι με το που θα εμφανιζόταν ο Ελληνικός Στόλος θα ξεσηκώνονταν οι Έλληνες της Μικράς Ασίας κατά των Τούρκων. Αντ’ αυτού οι Τούρκοι επέπεσαν πάνω στον Ελληνικό πληθυσμό και τον κατέσφαξαν. Εκατοντάδες πουλήθηκαν σκλάβοι και τα καταστήματά τους πυρπολήθηκαν.
Η πυρπόληση στο λιμάνι της Ερεσσού από τον Δ. Παπανικολή, έργο του Βολανάκη
Το Πολεμικό Ναυτικό του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους
Η ιστορία του στόλου του ελεύθερου Ελληνικού Κράτους αρχίζει από της ανεξαρτησίας επί Βασιλέως Όθωνα, υπό του οποίου και πρώτος υπουργός Ναυτικών διετέλεσε ο Ναύαρχος Κωνσταντίνος Κανάρης. Το ισχυρότερο πλοίο του στόλου της μεταβατικής εποχής ήταν η (ναυπηγημένη στις Η.Π.Α και χρησιμοποιηθείσα στον Αμερικανικό εμφύλιο πόλεμο) φρεγάτα «ΕΛΛΑΣ». Την φρεγάτα "ΕΛΛΑΣ" κατέλαβε και ανατίναξε επιτυχώς ο Ναύαρχος Μιαούλης την 1η Αυγούστου 1831 στην διάρκεια της τότε ανταρσίας του κατά του κυβερνήτη Ι. Καποδίστρια.
Το 1833 το ελληνικό ναυτικό ονομάζεται "Βασιλικόν Ναυτικόν". Την ονομασία αυτή θα την διατηρήσει μέχρι το 1924.
Η πρώτη ναυτική σχολή ιδρύθηκε το 1846 πάνω στην κορβέτα «ΛΟΥΔΟΒΙΚΟΣ» και διευθυντής της ορίστηκε ο Λεωνίδας Παλάσκας. Επικρατούσα γλώσσα των πληρωμάτων την εποχή εκείνη ήταν τα φραγκολεβαντίνικα: ο τότε Αρχίατρος του Στόλου, Βαυαρός Θεόδωρος Ράινχολντ (Th. Rheinhold) εκδίδει βιβλίο για την "Γλώσσα του Στόλου" με πλήθος τέτοιων λέξεων (πιστεύοντας ότι πρόκειται για Πελασγικά).
Το 1878 επί Βασιλέως Γεωργίου Α΄ ιδρύθηκε η Σχολή Ναυτικών Δοκίμων με διευθυντή τον Ηλία Κανελλόπουλο. Το 1907 ιδρύθηκε το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού με πρώτο Αρχηγό τον Ναύαρχο Γεώργιο Κουντουριώτη.
Το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό κατά την διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων
Με την έκρηξη του Α' Βαλκανικού Πολέμου ο Ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης επί του θωρηκτού "Αβέρωφ" πρωτοστάτησε στην απελευθέρωση των νησιών του ανατολικού Αιγαίου, και με τις δύο αποφασιστικές ναυμαχίες της Έλλης (3 Δεκεμβρίου 1912) και της Λήμνου (5 Ιανουαρίου 1913), απέκρουσε τις απόπειρες εξόδου του Οθωμανικού Στόλου από τα Δαρδανέλλια, τρέποντάς τον σε φυγή και εξαναγκάζοντάς τον να επιστρέψει και να κλειστεί στα στενά, εξασφαλίζοντας την ελληνική κυριαρχία στο Αιγαίο για τις επόμενες δεκαετίες που ακολούθησαν.
Με την ανασύσταση της βασιλείας στην Ελλάδα το 1936, το Ελληνικό Ναυτικό θα επανέλθει στην ονομασία "Βασιλικόν Ναυτικόν", Β.Ν, μέχρι την οριστική κατάλυση της βασιλείας το 1974.
Το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου
Έκθεμα του Μουσείου Απόβασης στην Αρρομάνς αφιερωμένο στην Ελληνική συμμετοχή στην Απόβαση της Νορμανδίας
Η συμμετοχή του Β.Ν στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο αρχίζει, έστω και ανεπίσημα, με την βύθιση του ευδρόμου Έλλη στο λιμάνι της Τήνου από το Ιταλικό υποβρύχιο Delfin στις 15 Αυγούστου 1940. Την επομένη τα αντιτορπιλλικά "Β. Γεώργιος" και "Β. Όλγα" δέχονται επίθεση με βόμβες από μεγάλο ύψος, κοντά στα Γιούρα, ενώ πλέουν για την Τήνο.
Κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού Πολέμου το Βασιλικό Ναυτικό ανέλαβε και έφερε εις πέρας διάφορες αποστολές στο Ιόνιο Πέλαγος με αποκορύφωμα τις τρεις επιδρομές κατά Ιταλικών νηοπομπών ανεφοδιασμού στα στενά του Οτράντο. Τον κυριότερο ρόλο είχαν τα υποβρύχια τα οποία, αν και πεπαλαιωμένα κατάφεραν να βυθίσουν διάφορα Ιταλικά εμπορικά, μέσα στην Αδριατική.
Με την επίθεση όμως της Ναζιστικής Γερμανίας κατά της Ελλάδος το Βασιλικό Ναυτικό υπέστη μεγάλες απώλειες από την Γερμανική Πολεμική Αεροπορία: μόνο μέσα στον Απρίλιο του 1941 χτυπήθηκαν ή βυθίστηκαν 25 πλοία. Έτσι, αποφασίστηκε να αποσταλεί ο υπόλοιπος στόλος (το θωρηκτό Αβέρωφ, τρία αντιτορπιλλικά και πέντε υποβρύχια) στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.
Με την πάροδο του πολέμου, ο αριθμός των πλοίων του Β.Ν αυξήθηκε με την παραχώρηση πολλών μονάδων, αντιτορπιλλικών και υποβρυχίων από το Βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό. Τις πλέον επιτυχημένες επιχειρήσεις του Β.Ν είχε το αντιτορπιλλικό Βασίλισσα Όλγα μέχρι που βυθίστηκε στην Λέρο στις 23 Σεπτεμβρίου του 1943 και το οποίο θεωρήθηκε ίσως το πολεμικό πλοίο με την πλέον επιτυχημένη δράση στην Ανατολική Μεσόγειο. Υπήρξε, επίσης, συμμετοχή πλοίων του Β.Ν στην επιχείρηση Overlord (την απόβαση της Νορμανδίας) ενώ σημαντικό ήταν και το κατόρθωμα του αντιτορπιλλικού Αδρίας, που παρότι χτυπημένο από νάρκη και έχοντας χάσει την πλώρη του, στις επιχειρήσεις κοντά στην Κάλυμνο τον Οκτώβριο του 1943, κατάφερε να γυρίσει στη βάση του στην Αλεξάνδρεια: το Αδρίας αμυνόμενο με τα πυροβόλα της πρύμνης κατέπλευσε στον κόλπο Gümüşlük της Τουρκίας, επισκευάστηκε πρόχειρα και απέπλευσε για την Αλεξάνδρεια, διαπλέοντας περίπου 400 ναυτικά μίλια, χωρίς την πλώρη του σκάφους, γενόμενο δεκτό κατά τον κατάπλου με επευφημίες από τα Συμμαχικά πληρώματα.
Τον Απρίλιο του 1944 τμήματα του στόλου στασίασαν κατά της Εξόριστης Ελληνικής Κυβέρνησης και για την καταστολή της ανταρσίας χρησιμοποιήθηκαν αποκλειστικά ελληνικά στρατεύματα[1].
Σύμφωνα με το έγγραφο με αρ. πρωτ. 21974/17-7-46 του Ναυαρχείου, με υπογραφή του Υποναυάρχου Ε. Αλεξανδρή προς το Ελεγκτικό Συνέδριο, το 1943 υπήρχαν στη Μέση Ανατολή τα εξής σκάφη του Β.Ν.:
Αβέρωφ
Βασ. Όλγα
Β/Π Έλλη
Ήφαιστος
Αδρίας
Μιαούλης
Κανάρης
Θεμιστοκλής
Πίνδος
Κουντουριώτης
Σπέτσαι
Αετός
Ιέραξ
Πάνθηρ
Ασπίς
Σφενδόνη
Κ/Β Σαχτούρης
Β. Γεώργιος
Αποστόλης
Ναρκαλιευτικά Σαλαμινία, Πάραλος, Καρτερία, Αφρόεσσα, Κρήτη
Α/Ρ Σάμος
Α/Ρ Λήμνος
Α/Ρ Χίος
Α/Ρ Λέσβος
Νίκη
και τα βοηθητικά σκάφη Β/1, Β/2, Β/3, Β/4, Β/5, Β/6
Το Πολεμικό Ναυτικό στην περίοδο της Στρατιωτικής Δικτατορίας
Η πραξικοπηματική αλλαγή του καθεστώτος επέφερε ανησυχία στο τότε Βασιλικό Ναυτικό, στις τάξεις του οποίου δεν υπήρχαν οργανωμένοι πυρήνες των πραξικοπηματιών. Με την έλευση της Χούντας ο αρχηγός του ΓΕΝ, αντιναύαρχος Εγκολφόπουλος, παραιτήθηκε ενώ στους επόμενους μήνες αποστρατεύτηκαν 61 αξιωματικοί. Η πρώτη αντίδραση του Ναυτικού ήταν να στηρίξουν το αντικίνημα του Βασιλιά, δηλαδή τον φυσικό τους αρχηγό, στις 13 Δεκεμβρίου του 1967. Ακολούθησαν και άλλες δύο απόπειρες απαγωγής του Παπαδόπουλου, οι οποίες όμως απέτυχαν εξαιτίας εξωγενών παραγόντων.
Απο το 1969 αρχίζει η προετοιμασία και η οργάνωση του κινήματος με κύριο πυρήνα[2] την τάξη του 1948. Η οργάνωση εκτός από Αξιωματικούς του Ναυτικού μύησε και μερικούς αξιωματικούς της Αεροπορίας αλλά και του Στρατού. Σκοπός του κινήματος ήταν η εξέγερση του λαού η οποία θα οδηγούσε στην απαλλαγή από τη Δικτατορία.
Την άνοιξη του 1973 όλα ήταν έτοιμα. Το κίνημα θα εκδηλωνόταν στις πρώτες ώρες της 23ης Μαΐου. Τις βραδινές ώρες της 21ης Μαΐου υπήρξαν οι πρώτες ενδείξεις ότι το κίνημα είχε προδοθεί. Οι κυβερνήτες των πλοίων διστάζουν να αποπλεύσουν, ακολουθώντας το σχέδιο (το οποίο ήταν περίπου γνωστό στη Χούντα). Στις 23 Μαΐου οι αξιωματικοί τίθενται υπό περιορισμό, ενώ οι πρώτες συλλήψεις δεν αργούν να γίνουν. Στις 25 Μαΐου το πολεμικό πλοίο "Βέλος" παίρνει την απόφαση να αποχωρίσει από την άσκηση του Ν.Α.Τ.Ο. και να καταπλεύσει στο Φιουμιτσίνο της Ιταλίας, όπου ο κυβερνήτης και το πλήρωμά του ζήτησαν πολιτικό άσυλο.
Το κίνημα του Πολεμικού Ναυτικού, η σημαντικότερη ίσως αντίσταση μέχρι τότε, οργανώθηκε με σκοπό μόνο την απελευθέρωση του κράτους και όχι μιας απλής αντικατάστασης των δικτατόρων. Ουσιαστικά εξέφραζε τον λαό, αφού ήταν μια επανάσταση του στόλου και δεν ήταν καθοδηγούμενη από κανένα πολιτικό πρόσωπο ή συμφέρον. Ο Βασιλιάς προς τον οποίο απευθύνονταν οι στασιαστές για να τους στηρίξει δίστασε και τελικά δεν θέλησε να συμπαραταχθεί με τους κινηματίες, πράγμα που θα είχε αργότερα καθοριστικό ρόλο για την τύχη της Βασιλείας στην Ελλάδα.
Το σημαντικότερο αποτέλεσμα ήταν η ανανέωση της αντίστασης, αφού από το 1971 η Δικτατορία είχε δώσει την αίσθηση ότι είχε εδραιωθεί και ότι όλες οι ένοπλες δυνάμεις ήταν με το μέρος της. Αυτός όμως ο μύθος καταρρίφθηκε με την εκδήλωση του κινήματος και γέμισε με θάρρος τον Ελληνικό Λαό.
Κινήματα και ανταρσίες του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού
Εικοσιτρία κινήματα και ανταρσίες έχουν καταγραφεί κατά την διάρκεια της ιστορίας του Ελληνικού πολεμικού ναυτικού. Τα κινήματα αυτά είναι:
Η ανταρσία του Ναυάρχου Μιαούλη την 1η Αυγούστου 1831
Το κίνημα του Στρατιωτικού Συνδέσμου το 1909
Το κίνημα του Τυπάλδου στις 15 Οκτωβρίου 1909
Το κίνημα της Εθνικής Αμύνης στις 17 Αυγούστου 1916
Το κίνημα του Πλαστήρα στις 11 Σεπτεμβρίου 1922
Το κίνημα Λεοναρδόπουλου Γαργαλίδη στις 22 Οκτωβρίου 1922
Το κίνημα του Ναυτικού στις 25 Ιουνίου 1924
Το κίνημα Κολιαλέξη στις 21 Αυγούστου 1924
Το κίνημα της μετέπειτα Δικτατορίας Παγκάλου στις 25 Ιουνίου 1925
Το κίνημα Κονδύλη στις 21 Αυγούστου 1926
Το κίνημα Πλαστήρα στις 6 Μαρτίου 1933
Το κίνημα Βενιζέλου την 1 Μαρτίου 1935
Το κίνημα Παπάγου, Οικονόμου , Ρέππα στις 10 Οκτωβρίου 1935
Το κίνημα της μετέπειτα Δικτατορίας Μεταξά στις 4 Αυγούστου 1936
Η ανταρσία της κατάρρευσης της 17 Απριλίου 1941
Η ανταρσία κατά της Εξόριστης Ελληνικής Κυβέρνησης στις 26 Απριλίου 1941
Η ανταρσία κατά της Εξόριστης Ελληνικής Κυβέρνησης στις 16 Μαρτίου 1943
Η ανταρσία των Δεκεμβριανών στις 3 Δεκεμβρίου 1944
Το κίνημα του Εμφυλίου στις 30 Μαρτίου 1946
Το κίνημα της μετέπειτα Δικτατορίας Παπαδόπουλου την 21η Απριλίου 1967
Το αντικίνημα του τότε Βασιλιά Κωνσταντίνου στις 13 Δεκεμβρίου 1967
Το κίνημα του Ναυτικού στις 23 Μαίου 1973
Το κίνημα Ιωαννίδη στις 25 Νοεμβρίου 1973
Οργάνωση
Το ανώτατο επιτελικό όργανο του Πολεμικού Ναυτικού είναι το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού (ΓΕΝ). Σκοπός του είναι να επικουρεί τον Αρχηγό του (Α/ΓΕΝ) και τον Υπουργό Εθνικής Άμυνα (ΥΕΘΑ) στην άσκηση Διοίκησης και Ελέγχου επί του προσωπικού, του υλικού και των μέσων του Πολεμικού Ναυτικού.
Εκτός από τον Αρχηγό του, η σύνθεση του ΓΕΝ περιλαμβάνει:
το Γενικό Επιθεωρητή Π.Ν και τον Οικονομικό Επιθεωρητή, οι οποίοι υπάγονται απ' ευθείας στον Α/ΓΕΝ.
τον Υπαρχηγό του ΓΕΝ (Υ/ΓΕΝ), ο οποίος είναι υπεύθυνος για τη σωστή διοίκηση, διεύθυνση, συντονισμό και έλεγχο του Επιτελείου.
αυτοτελείς Διευθύνσεις και Γραφεία που υπάγονται απευθείας στον Α/ΓΕΝ.
υπαγόμενους στον Υ/ΓΕΝ Κλάδους του ΓΕΝ, με τις Διευθύνσεις, τα Τμήματα και Γραφεία που αυτοί περιλαμβάνουν.
Τη διάρθρωση των Υπηρεσιών του ΓΕΝ αποτελούν οι τρεις κυρίως κλάδοι:
Το Αρχηγείο Στόλου (που υπάγονται όλα τα πολεμικά πλοία εκτός των βοηθητικών)
Η Διοίκηση Διοικητικής Μέριμνας Ναυτικού (ΔΔΜΝ) (που υπάγονται οι Ναύσταθμοι και τα βοηθητικά σκάφη και μέσα μεταφοράς ως και οι πάσης φύσεως εγκαταστάσεις ανεφοδιασμού) και
Η Διοίκηση Ναυτικής Εκπαίδευσης (ΔΝΕ) (που υπάγονται όλες οι παραγωγικές σχολές του Ναυτικού)
Των παραπάνω ακολουθούν Ναυτικές Διοικήσεις και τα υπ΄ αυτών Ναυτικά Κλιμάκια καθώς και άλλες ανεξάρτητες Υπηρεσίες όπως η Υπηρεσία Φάρων, η Υδρογραφική Υπηρεσία κ.ά.
Οι Αξιωματικοί του ΠΝ διακρίνονται σε Μαχίμους, Μηχανικούς και Σωμάτων. Τα Σώματα είναι τρία: το Οικονομικό, το Υγειονομικό και το Σώμα Ειδικοτήτων. Τέλος, τέσσερα Σώματα, όντας κοινά και για τους τρεις Κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων, εξυπηρετούν και το ΠΝ. Πρόκειται για το Σώμα Στρατολογικό-Στρατιωτικών Νομικών Συμβούλων, το Σώμα Στρατιωτικών Δικαστικών Γραμματέων, το Σώμα Στρατιωτικών Ιερέων (τέως Θρησκευτικό) και το Σώμα Διοικητικών Στρατολογικού. Το Δικαστικό Σώμα των Ενόπλων Δυνάμεων δεν αποτελεί στοιχείο των Ενόπλων Δυνάμεων, καθώς ανήκει στην προσωπικά και λειτουργικά ανεξάρτητη δικαστική εξουσία
Α΄ Κλάδος - Στόλος
Υπηρεσίες / Διοικήσεις
Διοίκηση Φρεγατών (ΔΦΓ)
Διοίκηση 1ης Μοίρας Φρεγατών (ΔΜΦΓ 1)
Διοίκηση 2ης Μοίρας Φρεγατών (ΔΜΦΓ 2)
Διοίκηση Κανονιοφόρων (ΔΚΦ)
Διοίκηση Ταχέων Σκαφών (ΔΤΣ)
Διοίκηση Ναρκοπολέμου (ΔΝΑΡ)
Διοίκηση Αμφιβίων Δυνάμεων (ΔΑΔ)
Διοίκηση Υποβρυχίων (ΔΥ)
Διοίκηση Υποβρυχίων Καταστροφών (ΔΥΚ)
353 Μοίρα Ναυτικής Συνεργασίας (353 ΜΝΑΣ)
Διοίκηση Ελικοπτέρων Ναυτικού (ΔΕΝ)
Σχολή Εξάσκησης Ναυτικής Τακτικής (ΣΕΝΤ)
Ναυτική Διοίκηση Αιγαίου (ΝΔΑ)
Ναυτική Διοίκηση Ιονίου (ΝΔΙ)
Ναυτική Διοίκηση Βορείου Ελλάδος (ΝΔΒΕ)
Β΄ Κλάδος - ΔΔΜΝ
Ναύσταθμος Σαλαμίνας
Ναύσταθμος Κρήτης
Πλοία ΔΔΜΝ
Γ΄ Κλάδος - ΔΝΕ
Σ.Ν.Δ.
Σχολή Υ/Κ Πόρου
ΚΕΠΑΛ
ΝΒΚΑΝ
Πλοία ΔΝΕ
Σ.Μ.Υ.Ν.
Διακριτικά Βαθμών του Πολεμικού Ναυτικού
Διακριτικά Βαθμών των Αξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού
Σταδιοδρομία - Απασχόληση
Στο Πολεμικό Ναυτικό μπορεί κάποιος να σταδιοδρομήσει ως:
μόνιμος Αξιωματικός, αφού πρώτα εκπαιδευτεί στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων (ΣΝΔ)ή στην Στρατιωτική Σχολή Αξιωματικών Σωμάτων (ΣΣΑΣ).
μόνιμος Υπαξιωματικός, αφού πρώτα εκπαιδευτεί στη Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών Ναυτικού (ΣΜΥΝ).
Επαγγελματίας Οπλίτης (ΕΠ.ΟΠ.).
Οπλίτης Βραχείας Ανακατάταξης (Ο.Β.Α.).
Η εισαγωγή στις σχολές Ναυτικών Δοκίμων και Μονίμων Υπαξιωματικών γίνεται με τη μέθοδο των πανελλαδικών εξετάσεων.
Θητεία
Το Κέντρο Εκπαίδευσης Ναυτικού στον Πόρο (Κ.Ε.Πόρος)
Όσοι κληθούν να υπηρετήσουν τη θητεία τους στο Πολεμικό Ναυτικό θα πρέπει να παρουσιαστούν στο Κέντρο Εκπαιδεύσεως Παλάσκας (ΚΕΠΑΛ). Εκεί κάποιοι θα παραμείνουν για να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους Κατά τη διάρκεια της προπαίδευσης, οι εκπαιδευόμενοι δεν επιτρέπεται να βγουν από το Κέντρο Εκπαιδεύσεως.
Η προπαίδευση διαρκεί 14 έως 16 ημέρες και αμέσως μετά ακολουθεί η ορκωμοσία, όπου σε κάθε εκπαιδευόμενο κοινοποιείται η ειδικότητα που θα λάβει. Ορισμένες από αυτές οδηγούν στο βαθμό του υπαξιωματικού (κελευστή ή διόπου). Όσοι έχουν δίπλωμα Πλοιάρχου Γ΄ Εμπορικού Ναυτικού ή ιατρού μπορούν να γίνουν Επίκουροι Σημαιοφόροι (το αντίστοιχο του Δόκιμου Έφεδρου Αξιωματικού στον Στρατό Ξηράς).
Αμέσως μετά την απονομή ειδικοτήτων ανακοινώνονται οι μεταθέσεις. Σε αντίθεση με ότι γίνεται στο Στρατό Ξηράς, στο Ναυτικό δεν έχει εφαρμοστεί ακόμα ένα εξ ολοκλήρου αντικειμενικό σύστημα μεταθέσεων. Έτσι ενώ στον Στρατό Ξηράς είναι υποχρεωτική η πεντάμηνη υπηρεσία σε παραμεθόριες περιοχές μετά την οποία είναι επίσης υποχρεωτική η μετάθεση των οπλιτών, στο Πολεμικό Ναυτικό προβλέπεται ότι είναι υποχρεωτική η τουλάχιστον εξάμηνη τοποθέτηση σε ναύσταθμους, πλοία ή υπηρεσίες νησιών.
Η θητεία έχει διάρκεια 12 μηνών, με εξαίρεση κάποιες ευπαθείς κατηγορίες οι οποίες θητούν 9, 6 ή 3 μήνες. Στο Ναυτικό δεν ισχύει απαραίτητα η 5μηνη θητεία παραμεθορίου, ενώ παραμεθόριος θεωρείται κάθε περιοχή της Ελλάδος πλην των Αθηνών. Αποτέλεσμα του γεγονότος αυτού είναι πολλοί στρατεύσιμοι να υπηρετούν σε παραμεθόριες νησιωτικές περιοχές για όλη τη θητεία τους. Επίσης υπάρχει η δυνατότητα επίταξης, δηλαδή η δυνατότητα ενός διοικητή να μην εγκρίνει την μετακίνηση κατά την κρίση του.[εκκρεμεί παραπομπή] Η θητεία σε καράβια για οπλίτες έχει καταργηθεί, καθώς τα πλοία (πλην των βοηθητικών πλοίων του Π.Ν.) επανδρώνονται πλέον από επαγγελματίες οπλίτες (ΕΠΟΠ).
Όσον αφορά, τέλος, τις άδειες και τις ποινές, ισχύει ότι και στους υπόλοιπους Κλάδους των Ενόπλων Δαυνάμεων.
Πολεμικά πλοία
Πολεμικά πλοία εν ενεργεία:
Η φρεγάτα Ύδρα (κλάσης MEKO-200) του Π.Ν. στο Ναύσταθμο του Πόρτσμουθ το 2005.
ΦΡΕΓΑΤΕΣ TΥΠΟΥ MΕΚΟ-200
Φ/Γ ΥΔΡΑ (F 452)
Φ/Γ ΣΠΕΤΣΑΙ (F 453)
Φ/Γ ΨΑΡΑ (F 454)
Φ/Γ ΣΑΛΑΜΙΣ (F 455)
ΦΡΕΓΑΤΕΣ ΤΥΠΟΥ STANDARD
Φ/Γ ΕΛΛΗ (F 450)
Φ/Γ ΛΗΜΝΟΣ (F 451)
Φ/Γ ΑΔΡΙΑΣ (F 459)
Φ/Γ ΑΙΓΑΙΟΝ (F 460)
Φ/Γ ΝΑΒΑΡΙΝΟN (F 461)
Φ/Γ ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗΣ (F 462)
Φ/Γ ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑ (F 463)
Φ/Γ ΚΑΝΑΡΗΣ (F 464)
Φ/Γ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ (F 465)
Φ/Γ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΦΩΚΑΣ (F 466)
6 φρεγάτες υπο κατασκευή στην Γαλλία.
ΠΥΡΑΥΛΑΚΑΤΟΙ TΥΠΟΥ LA COMBATTANTE III
ΤΠΚ ΛΑΣΚΟΣ (P 20)
ΤΠΚ ΜΠΛΕΣΣΑΣ (P 21)
ΤΠΚ ΜΥΚΟΝΙΟΣ (P 22)
ΤΠΚ ΤΡΟΥΠΑΚΗΣ (P 23)
ΠΥΡΑΥΛΑΚΑΤΟΙ TΥΠΟΥ LA COMBATTANTE IIIB
ΤΠΚ ΚΑΒΑΛΟΥΔΗΣ (P 24)
ΤΠΚ ΝΤΕΓΙΑΝΝΗΣ (P 26)
ΤΠΚ ΞΕΝΟΣ (P 27)
ΤΠΚ ΣΙΜΙΤΖΟΠΟΥΛΟΣ (P 28)
ΤΠΚ ΣΤΑΡΑΚΗΣ (P 29)
ΠΥΡΑΥΛΑΚΑΤΟΙ TΥΠΟΥ LA COMBATTANTE IIΑ
ΤΠΚ ΒΟΤΣΗΣ (P 72)
ΤΠΚ ΠΕΖΟΠΟΥΛΟΣ (P 73)
ΤΠΚ ΜΑΡΙΔΑΚΗΣ (P 75)
ΠΥΡΑΥΛΑΚΑΤΟΙ TΥΠΟΥ SUPER VITA
ΤΠΚ ΡΟΥΣΣΕΝ (P 67 )
ΤΠΚ ΔΑΝΙΟΛΟΣ (P 68)
ΤΠΚ ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΔΗΣ (P 69)
ΤΠΚ ΓΡΗΓΟΡΟΠΟΥΛΟΣ (P 70)
ΤΠΚ ΡΙΤΣΟΣ (Ρ71) (υπό κατασκευή)
ΤΠΚ ΚΑΡΑΘΑΝΑΣΗΣ (Ρ72) (υπό κατασκευή)
ΤΠΚ ΒΛΑΧΑΚΟΣ (Ρ73) (υπό κατασκευή)
Υποβρύχια τύπου "Γλαύκος"
Y/B ΝΗΡΕΥΣ (S-111)
Υ/Β ΤΡΙΤΩΝ (S-112)
Υ/Β ΠΡΩΤΕΥΣ (S-113)
Υποβρύχια τύπου "Ποσειδών"
Y/B ΠΟΣΕΙΔΩΝ (S-116 )
Y/B ΑΜΦΙΤΡΙΤΗ (S-117)
Υ/Β ΩΚΕΑΝΟΣ (S-118)
Υ/Β ΠΟΝΤΟΣ (S-119)
Y/B ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ (S-120)
Υποβρύχια τύπου "Παπανικολής"
Y/B ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ (S-120)
Y/B ΠΙΠΙΝΟΣ (S-121) (υπό παράδοση)
Υ/Β ΜΑΤΡΩΖΟΣ (S-122) (υπό κατασκευή)
Υ/Β ΚΑΤΣΩΝΗΣ (S-123) (υπό κατασκευή)
ΑΡΜΑΤΑΓΩΓΑ TΥΠΟΥ JASON (LST)
A/Γ ΧIOΣ (L 173)
A/Γ ΣΑΜΟΣ (L 174)
A/Γ ΙΚΑΡΙΑ (L 175)
A/Γ ΛΕΣΒΟΣ (L 176)
A/Γ ΡΟΔΟΣ (L 177)
ΠΛΟΙΑ ΤΑΧΕΙΑΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ZUBR
ΠΤΜ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑ (L-180)
ΠΤΜ ΙΘΑΚΗ (L-181)
ΠΤΜ ΚΕΡΚΥΡΑ (L-182)
ΠΤΜ ΖΑΚΥΝΘΟΣ (L-183)
ΚΑΝΟΝΙΟΦΟΡΟΙ ΤΥΠΟΥ OSPREY-55
K/Φ ΑΡΜΑΤΩΛΟΣ (P 18)
K/Φ ΝΑΥΜΑΧΟΣ (P 19)
Κ/Φ ΚΑΣΟΣ (P 57)
Κ/Φ ΠΟΛΕΜΙΣΤΗΣ (P 61)
ΚΑΝΟΝΙΟΦΟΡΟΙ ΤΥΠΟΥ ASHEVILLE
K/Φ ΤΟΛΜΗ (P 229)
K/Φ ΟΡΜΗ (P 230)
ΚΑΝΟΝΙΟΦΟΡΟΙ ΤΥΠΟΥ OSPREY HSY 56A
Κ/Φ ΜΑΧΗΤΗΣ (P 266)
K/Φ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ (P 267)
K/Φ ΑΗΤΤΗΤΟΣ (P 268)
K/Φ ΚΡΑΤΑΙΟΣ (P 269
ΝΑΡΚΟΘΗΡΕΥΤΙΚΑ (ΝΘΗ) τ.HUNT
ΝΘΗ ΕΥΡΩΠΗ (Μ-62)
ΝΘΗ ΚΑΛΛΙΣΤΩ (Μ-63)
ΝΑΡΚΑΛΙΕΥΤΙΚΑ (Ν/Α) τ.ΑΛΚΥΩΝ (το Σεπτ. 2012 αναγγέλθηκε η απόσυρσή τους[3])
ΑΛΚΥΩΝ Μ-211
ΚΛΕΙΩ Μ-213
ΑΥΡΑ Μ-214
ΑΗΔΩΝ Μ-240
ΚΙΧΛΗ Μ-241
ΠΛΕΙΑΣ Μ-248
Πλοία Γενικής Υποστηρίξεως:
ΠΓΥ ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ (Α 374)
ΠΓΥ ΑΛΙΑΚΜΩΝ (Α 470)
ΠΓΥ ΑΞΙΟΣ (Α 464)
Πλοία Μουσεία:
Θ/Κ ΑΒΕΡΩΦ
A/Τ ΒΕΛΟΣ
A/Γ ΣΥΡΟΣ (Στις ΗΠΑ ως LST 325)
Εναέρια Μέσα
Ανθυποβρυχιακά Ελικόπτερα AB-212
Ανθυποβρυχιακά Ελικόπτερα S-70B-6 Aegean Hawk
Ανθυποβρυχιακά Ελικόπτερα Aérospatiale Alouette III (σήμερα σε ρόλους εκπαίδευσης)
martime patrol P-3B 0rion
Παραπομπές
↑ Βάλλας Κ. "Στάσεις και κινήματα", περιοδικό 7 Ημέρες, 28-29 Οκτώβριος 2000, σελ. 24-25
↑ Ιδρυτική ομάδα:Οι αντιπλοίαρχοι Παναγιώτης Μάλλιαρης, Αλέξανδρος Παπαδόγγονας, Νίκος Παππάς, Αθ. Σέκερης και Πιέρος Παναγιωταρέας.Μεταξύ των πρώτων που μπήκαν στο κίνημα ήταν ο πλοίαρχος Σ. Σούλης, οι αντιπλοίαρχοι: Ι. Βασιλειάδης, Δ. Τρουπάκης, Α. Τριανταφυλλίδης, Α. Θεοχάρης, Γ. Καραμήτσος και Μ. Παπαθανασίου, οι πλωτάρχες: Ι. Σταθόπουλος, Ι. Θεοφιλόπουλος, Γρ. Δεμέστιχας, Κ. Δημητριάδης, Ι. Λαφογιάννης, Α. Τζιοβαρίδης, Ν. Βασιλείου, Τιμ. Μασούρας, Ιω. Μανιάτης, Κ. Καταγάς, Ευάγγ. Μπακόπουλος, Ν. Μανταδάκης και οι υποπλοίαρχοι Ν. Θεμελίδης και Ιω. Βουραζέρης.Άλλοι μυημένοι:Γεώργιος Σέκερης, επισμηναγός Ν. Στάππας, σμήναρχος Κ. Κοκκινίδης, αντισμηναγός Δ. Αποστολάκη, αντισμηναγός Δ. Χριστάκος, σμήναρχος Γ. Παπαδόπουλος, απότακτος σμήναρχος Γ. Βαγιακάκος, ταγματάρχης Σπύρος Μουστακλης, λοχαγός Αλέξανδρος Ζαρκάδας, ίλαρχος Μιχαήλ Βαρδάνης, Γ. Σίδερης , Ι Μανιάτης, Τ. Μασούρας, Ε. Λαγάρας, Ν. Βασιλείου και Η. Δρίκος.Επίσης οι πλωτάρχες:Γ. Γκινής, Ι Στάγκας, Μ. Σταυριανάκης, Ευ. Καναβαριώτης, Αθ. Βέννης, Ι. Παλούμπης, Ευ. Σακελλαρίου, Β. Στεργίου, Απ. Βασιλειάδης, Αγγ. Χρυσικόπουλος.Οι υποπλοίαρχοι:Χριστ. Τουρβάς, Εμμ. Μπουζάκης, Ι. Ζωγράφος, Ν. Ηλιόπουλος, Β. Γιαννακάκος, Εμμ. Ζαρόκωστας.Οι μηχανικοί πλωτάρχες:Αν. Δεσύλλας, Δ. Τομαράς, Εμμ Λεωνίδας, Γ. Παλιός, Εμμ. Ησαϊας, Ευστρ, Αργυρόπουλος. Ο αντιπλοίαρχος Κολιγιάννης, ο πλοίαρχος Σταύρος Αργυρίου, ο υποπλοίαρχος Π. Παπαδόπουλος και ο ανθυποπλοίαρχος Κασιμάτης
↑ Αποσύρονται πλοία και αεροσκάφη στο ΥΕΘΑ Το πακέτο περιλαμβάνει περικοπές 517 εκατ. ευρώ, ΤΟ ΒΗΜΑ, 21/09/2012
Πηγές
skopies.net
Δείτε επίσης
Γενικό Επιτελείο Ναυτικού
Ναύσταθμος Σαλαμίνας
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Γενικό Επιτελείο Εθνικής Αμύνης (ΓΕΕΘΑ)
Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό
Η δίκη του Ναυτικού (Αρχείο ντοκιμαντέρ της Ε.Ρ.Τ.)
Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
