.
Οι Ειδικές Δυνάμεις είναι στρατιωτικά συγκροτούμενα ένοπλα τμήματα που υπάγονται στις Ένοπλες Δυνάμεις ή στα Σώματα Ασφαλείας της Ελλάδας.
Ιστορία
Ιερός Λόχος (1942-1945)
κύριο λήμμα: Ιερός Λόχος
Αμέσως μετά της κατάληψεις της Ελλάδος το 1941 από τα γερμανικά στρατεύματα η ελληνική κυβέρνηση άρχισε την συγκρότηση μερικών στρατιωτικών μονάδων από αξιωματικούς και οπλίτες που διέφυγαν κατά καιρούς από την κατεχόμενη πατρίδα αλλά και από Έλληνες του εξωτερικού, με σκοπό να αγωνιστούν στο πλευρό των συμμάχων.
Αρχικά, το καλοκαίρι του 1942, δημιουργήθηκε από εθελοντές ο Λόχος Επιλέκτων Αθανάτων με δύναμη 200 άντρες. Η συγκρότηση έγινε στην Καφριόνα της Παλαιστίνης. Λίγο αργότερα, υπό την διοίκηση του Συνταγματάρχη Πεζικού Χριστόδουλου Τσιγάντε, ο λόχος μετονομάστηκε σε "Ιερός Λόχος", ο πέμπτος στην ελληνική ιστορία, και από τότε μέχρι και το καλοκαίρι του 1945 έδρασε στη Βόρεια Αφρική και στα νησιά του Αιγαίου.
Οι απώλειες του Ιερού Λόχου από συγκροτήσεως έως και το τέλος των επιχειρήσεων στα Δωδεκάνησα, ανήλθαν σε 25 νεκρούς (16 αξιωματικούς και 9 οπλίτες), 56 τραυματίες (28 αξιωματικοί και 28 οπλίτες), 3 εξαφανισθέντες και 29 αιχμαλώτους.
Περίοδος 1946-1950
Συγκρότηση και οργάνωση
Ο εμπνευστής των σημερινών Ελληνικών Ειδικών Δυνάμεων ήταν ο τότε Συνταγματάρχης Πεζικού και έπειτα Υποστράτηγος Ανδρέας Καλλίνσκης. Ο Καλλίνσκης το καλοκαίρι του '45 ζήτησε να συγκροτηθεί μία Δύναμη Καταδρομών σε σχηματισμό μιας ταξιαρχίας 2000 ανδρών με έδρα τον Βόλο και πυρήνα τα εμπειροπόλεμα στελέχη του Ιερού Λόχου σύμφωνα με το πρότυπο των βρετανικών ειδικών δυνάμεων: Commandos, SAS (Special Air Service) και SBS (Special Boat Service). Κατάλληλες δηλαδή για επίγειες, εναέριες και από θαλάσσης επιχειρήσεις. Η πρόταση αυτή του Καλίνσκι έγινε δεκτή από το ΓΕΣ αλλά δεν υλοποιήθηκε εν συνεχεία.
Στις αρχές του 1946 εμφανίστηκαν οι πρώτες μετά τον πόλεμο ομάδες ένοπλων ανταρτών η αντιμετώπιση των οποίων δεν κρίθηκε ικανοποιητική και έτσι δημιουργήθηκε η ανάγκη συγκρότησης ειδικών ευέλικτων τμημάτων, έτσι η δεύτερη εισήγηση του για την δημιουργία ανεξάρτητων Λόχων Ορεινών Καταδρομών αυτή τη φορά υλοποιήθηκε το καλοκαίρι του '46. Με διαταγή του το ΓΕΣ το Δεκέμβριο του ίδιου έτους καθόρισε τον αριθμό των ΛΟΚ (40) και τον σκοπό τους ο οποίος ήταν:
Αναζήτηση, συλλογή και αναφορά πληροφοριών.
Συνεχής καταπόνηση των ομάδων των ενόπλων ανταρτών.
Εκτέλεση επιθετικών εγχειρημάτων
Αιφνιδιαστικές και αποφασιστικές επιθέσεις εναντίον των ομάδων των ενόπλων ανταρτών.
Το αποτέλεσμα όμως δεν ήταν το αναμενόμενο και μετά από λίγο χρονικό διάστημα αποφασίστηκε να διαλυθούν οι ΛΟΚ. Ο Συνταγματάρχης Ανδρέας Καλλίνσκι επανήλθε τότε με νέες προτάσεις στο ΓΕΣ κι έτσι συγκροτήθηκε
Τον Μάρτιο του 1947 η Υποδιεύθυνση Μονάδων Καταδρομών (ΥΜΟΚ) και 20 νέοι ΛΟΚ.
Τον Απρίλιο του 1947 το Κέντρο Εκπαιδεύσεως Μονάδων Καταδρομών (ΚΕΜΚ) στη Βουλιαγμένη Αττικής.
Η επιλογή του προσωπικού έγινε με αυστηρά κριτήρια. Οι μεν αξιωματικοί ήταν είτε πρώην Ιερολοχίτες είτε εμπειροπόλεμα στελέχη της Ελληνικής Ορεινής Ταξιαρχίας "Ρίμινι" οι δε καταδρομείς κατόπιν επιλογής από επιτροπή αξιωματικών των Καταδροδημιουργήθηκαν άλλοι 20 ΛΟΚ.
Μετά από έναν μήνα τον Ιούνιο οι πρώτοι 36 ΛΟΚ διαλύθηκαν και συγκροτήθηκαν οι αρχικά Διοικήσεις Μονάδων Καταδρομών και μετέπειτα, τον Δεκέμβριο, οι Μοίρες Καταδρομών (ΜΚ) Α, Β, Γ και Δ.
Α΄ΜΚ 41-50 ΛΟΚ
Β΄ΜΚ 51-60 ΛΟΚ
Γ΄ΜΚ 61-70 ΛΟΚ
Δ΄ΜΚ 71-78 ΛΟΚ
Επίσης καταργήθηκε η ΥΜΟΚ και συγκροτήθηκε η Διοίκηση Δυνάμεων Καταδρομών (ΔΔΚ) Αποτελώντας πλέον ένα ενιαίο σύνολο, τις "ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΚΑΤΑΔΡΟΜΩΝ".
Οι Μοίρες Καταδρομών συνέχισαν με σύνθεση 8 λόχων μέχρι το Σεπτέμβριο του 1948 όταν και έγινε ανασυγκρότηση σε 5.
Το τελευταίο έτος των επιχειρήσεων, το 1949, συγκροτήθηκε η Ε΄ΜΚ και αντικαταστάθηκε ο βρετανικός εξοπλισμός με αμερικάνικο. Τον Αύγουστο λίγο πριν αρχίσουν οι εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στο Βίτσι και στον Γράμμο (επιχείρησις ΠΥΡΣΟΣ) έγινε η συγκρότηση της ΙΙΙ Μεραρχίας Καταδρομών (ΠΖ).
Πολεμική δράση 1947–1949
Η συμμετοχή των Μονάδων Καταδρομών στις πολεμικές επιχειρήσεις σε όλη την Ελληνική επικράτεια ήταν συνεχής και με εντυπωσιακή απόδοση και βοήθησε τον υπόλοιπο στρατό, με τα αιφνίδια εγχειρήματα και τις καταδρομικές επιχειρήσεις, στο έργο του, δηλαδή αυτό της αντιμετώπισης και εξουδετέρωσης του αντιπάλου.[1]
Κατά την διάρκεια των επιχειρήσεων έπεσαν ηρωικά μαχόμενοι 38 Αξιωματικοί και 382 οπλίτες Καταδρομείς (μη συμπεριλαμβανομένων των απωλειών των πρώτων ανεξαρτήτων ΛΟΚ).
Α΄ΜΚ 13 Αξιωματικοί και 108 Οπλίτες
Β΄ΜΚ 10 Αξιωματικοί και 112 Οπλίτες
Γ΄ΜΚ 7 Αξιωματικοί και 82 Οπλίτες
Δ΄ΜΚ 6 Αξιωματικοί και 38 Οπλίτες
Ε΄ΜΚ 2 Αξιωματικοί και 24 Οπλίτες
48ο Τάγμα Διαβιβάσεων Καταδρομών 11 Οπλίτες
Κέντρο Εκπαιδεύσεως Μονάδων Καταδρομών 7 Οπλίτες
Ως ελάχιστη ένδειξη σεβασμού προς την αιώνια μνήμη των αθάνατων Νεκρών τους, οι Δυνάμεις Καταδρομών ανήγειραν κοντά στο τότε στρατόπεδο του Κέντρου Εκπαιδεύσεως Μονάδων Καταδρομών στο Μεγάλο Καβούρι Βουλιαγμένης και πάνω σε λόφο το Μνημείον Πεσόντων Καταδρομέων, το οποίο εγκαινιάστηκε στις 25 Απριλίου του 1953 και κάθε τελευταία Κυριακή του Μαΐου γίνεται μια σεμνή επιμνημόσυνη δέηση κάθε χρόνο.
Το υψηλό ηθικό, η υπέροχη δράση και οι λαμπρές νίκες της εποχής εκείνης σχημάτισαν την θρυλική εικόνα του Λοκατζή ως πρότυπο ριψοκίνδυνου και άτρωτου πολεμιστή αφενός και αφετέρου δημιούργησαν το υπέροχο Πνεύμα Μονάδος ως υπόδειγμα για τις σύγχρονες Ειδικές Δυνάμεις.
Κατάταξη στις Ειδικές Δυνάμεις
Κάθε Έλληνας όταν συμπληρώσει τα 18 του χρόνια είναι υποχρεωμένος να περάσει περιοδεύων. Εκεί συμπληρώνει το Δελτίο Απογραφής Εφέδρου, όπου και δηλώνει προτίμηση για το Σώμα ή Όπλο που θέλει να υπηρετήσει. Εκτός από τους τρεις κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων (Στρατός Ξηράς, Πολεμικό Ναυτικό, Πολεμική Αεροπορία), μπορεί να επιλέξει και τις Ειδικές Δυνάμεις.
Ακόμα και αν δεν αναγράφεται στην επίδοση φύλλου κατάταξης στο στρατεύσιμο για το Κέντρο Ειδικών Δυνάμεων στο Μεγάλο Πεύκο, όταν αυτός θα παρουσιαστεί σε άλλο Κέντρο του Στρατού Ξηράς, στρατολόγος αξιωματικός από τις Ειδικές Δυνάμεις περιοδεύει στα κέντρα Πεζικού - Πυροβολικού κλπ. για να στρατολογήσει εθελοντές που θέλουν να υπηρετήσουν στις Ειδικές Δυνάμεις.
Η επιλογή του προσωπικού γίνεται με υψηλά κριτήρια (ανάλογα του αντικειμένου δράσης). Η θητεία των Ειδικών Δυνάμεων σήμερα ξεκινάει από 9 μήνες, για μερικές εξειδικευμένες αποστολές όμως είναι αναγκαία και η μετεκπαίδευση. Επειδή πολλές επιχειρήσεις αυτών συνήθως είναι διαβαθμισμένες, το προσωπικό περνάει από παρατεταμένες δοκιμασίες αναλόγου αντικειμένου.
Εκπαίδευση
Οι Ειδικές Δυνάμεις από την φύση τους (χαρακτηριστικές ιδιότητες, δυνατότητες και περιορισμοί) απαιτούσαν πάντοτε, την από κάθε πλευρά, άρτια και ρεαλιστική βασική και ειδική εκπαίδευση του προσωπικού τους, είτε αξιωματικών είτε οπλιτών, το οποίο έπρεπε υποχρεωτικά να προέρχεται από εθελοντές, επιλεγμένους με αυστηρά κριτήρια νοημοσύνης και σωματικών και ψυχικών ικανοτήτων. Έτσι η εκπαίδευση των καταδρομέων στη τεχνική και τακτική των ειδικών επιχειρήσεων ήταν εντατική, σκληρή και επίπονη σε όλη τη διάρκεια της θητείας του στις Ειδικές Δυνάμεις, γιατί το υψηλό επίπεδό της αποτελούσε και αποτελεί την βασική και θεμελιώδη προϋπόθεση της επιτυχίας τους.
Οι πολλές και σοβαρές εξάλλου απαιτήσεις, που απέρρεαν από τους καθιερωμένους κανόνες και τρόπους της "τακτικής χρησιμοποίησης" των μονάδων των Ειδικών Δυνάμεων, επέβαλλαν την υποχρεωτική εκπαίδευση του προσωπικού τους:
Στην διαβίωση και στον αγώνα κάτω από ιδιαίτερα δυσμενείς συνθήκες εδάφους και καιρού (αναρριχήσεις, ορεινός αγώνας, αγώνας σε χιονοσκεπείς περιοχές, διάβαση υδάτινων κωλυμάτων, εξαντλητικές πορείες επί ανωμάλου εδάφους και σε μεγάλες αποστάσεις κ.α.).
Στην εξοικείωση με το υγρό στοιχείο (θάλασσα, λίμνες, ποτάμια), στους τρόπους κινήσεως και μεταφοράς δια μέσου αυτού και στη χρήση πλωτών γενικά μέσων.
Στις πάσης φύσεως καταστροφές και δολιοφθορές.
Στον εθισμό και στην απόκτηση της απαιτούμενης πείρας στις ταχείες αερομεταφορές, με ελικόπτερα και αεροπλάνα.
Αντικείμενο λίστας με τελείως εξειδικευμένα αντικείμενα ανάλογα με τον τύπο της μονάδας Ειδικών Δυνάμεων, όπως: αλεξιπτωτιστών, βατραχανθρώπων, χιονοδρόμων, ανορθόδοξου πολέμου, αμφίβιων καταδρομών και πεζοναυτών.
Στην πραγματοποίηση, από όλες τις μονάδες Ειδικών Δυνάμεων, μεγάλου αριθμού ασκήσεων, εκτελούμενων με ρεαλιστικό τρόπο, για την, κατά το δυνατόν, προσομοίωση με συνθήκες μάχης.
Στην συμμετοχή μονάδων και τμημάτων των Ειδικών Δυνάμεων σε διάφορες διακλαδικές και συμμαχικές ασκήσεις.
Δραστηριότητες
Σε καιρό πολέμου
Οι ειδικές δυνάμεις εκπαιδεύονται για να εκτελούν ειδικές επιχειρήσεις που περιλαμβάνουν, από ανάπτυξη ειδικών ζωνών ασφαλείας μέχρι διεξαγωγή ανορθόδοξου πολέμου, αναζήτηση, αναγνώριση, και εξουδετέρωση στόχων είτε εντός επικράτειας είτε σε συμμαχικό ή εχθρικό έδαφος. Οι ειδικές δυνάμεις είναι ομάδες υψηλού επιπέδου εκπαίδευσης, που εφοδιάζονται με τελευταίας τεχνολογίας υλικό και εξειδικεύονται στην αυτάρκεια, στην αόρατη παραλλαγή και στην ταχύτητα δράσης και εξουδετέρωσης.
Αθλητικές Εκδηλώσεις
Οι ειδικές δυνάμεις, εκτός από τις καθημερινές τους δραστηριότητες συμμετέχουν σε διάφορες αθλητικές εκδηλώσεις όπως: στρατιωτικούς αθλητικούς αγώνες, σκοπευτικούς αγώνες, αγώνες στίβου, αγώνες αλεξιπτωτιστών, αγώνες χιονοδρομίας, κ.λ.π.
Στις δραστηριότητες αυτές οι ειδικές δυνάμεις έχουν διαπρέψει αρκετές φορές, κερδίζοντας έπαθλα, μετάλλια, διπλώματα, βραβεία κ.ά. Παράδειγμα αποτελεί το τρόπαιο της Κορέας, που κοσμεί το γραφείο του Δντού της ΔΕΔ/ΓΕΣ.
Επιδείξεις
Οι ειδικές δυνάμεις πραγματοποιούν κατά καιρούς θεαματικές, αλλά και ριψοκίνδυνες στρατιωτικές επιδείξεις, σε έλληνες και ξένους επισήμους. Χαρακτηριστικές είναι οι επιδείξεις που πραγματοποιούνται στο ΚΕΕΔ.
Κοινωνική προσφορά
Οι ειδικές δυνάμεις σε καιρό ειρήνης, μπορούν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους για:
Τη συνδρομή τους σε έκτακτες καταστάσεις (θεομηνίες, σεισμούς, πυρκαγιές, ατυχήματα, διασώσεις).
Την προστασία του δασικού μας πλούτου (βοήθεια στην κατάσβεση πυρκαγιών, δενδροφυτεύσεις).
Τη διάσωση ή ανεύρεση ατόμων που έχουν αποκλειστεί ή χαθεί σε δυσπρόσιτες ορεινές περιοχές.
Την εθελοντική αιμοδοσία στελεχών και οπλιτών.
Κατηγορίες
Οι ελληνικές ειδικές δυνάμεις περιλαμβάνουν ένοπλα τμήματα στο Στρατό Ξηράς, στο Πολεμικό Ναυτικό και στην Πολεμική Αεροπορία. Σε επιχειρησιακό επίπεδο, η Διακλαδική Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων είναι υπεύθυνη για το συντονισμό επίλεκτων σχηματισμών και μονάδων των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας.
Στρατός Ξηράς
Δυνάμεις Πεζοναυτών: Εκπαιδεύονται σε αποβατικές ενέργειες με πλοία του Στόλου και πλωτά μέσα των Ειδικών Δυνάμεων. Η εκπαίδευσή τους, τα στελέχη τους και οι ασκήσεις τους είναι κοινές με τις υπόλοιπες δυνάμεις καταδρομών. Τα 3 τάγματα πεζοναυτών 505ΤΠΝ, 521ΤΠΝ 575ΤΠΝ και 32 ΤΥΠ είναι οι μονάδες υπηρεσίας των Ελλήνων Πεζοναυτών και υπάγονται στην 32η Ταξιαρχία Πεζοναυτών "Μοράβας" (Βόλος).
Δυνάμεις Καταδρομών: Οι καταδρομείς, γνωστοί και ως ΛΟΚατζήδες, χωρίζονται σε τρεις βασικές κατηγορίες, ανάλογα με την φύση της αποστολής τους.
Ορεινοί Καταδρομείς: Γνωστοί και ως ΛΟΚ (Λόχος Ορεινών Καταδρομών). Ειδικεύονται στον ορεινό αγώνα, την επιβίωση και τον ανορθόδοξο πόλεμο. Οι ορεινές μοίρες καταδρομών Β' ΜΚ, Δ' ΜΚ, Ε' ΜΚ, Λ' (35) ΜΚ είναι οι μονάδες σε υπηρεσία των Ελλήνων Ορεινών Καταδρομέων (Θεσσαλονίκη, Νάουσα, Δράμα, Κύπρο)
Αμφίβιοι Καταδρομείς: Αποστολή τους είναι η προστασία των ελληνικών νησιών. Επανδρώνουν νησιά, νησίδες και βραχονησίδες. Οι αμφίβιες μοίρες καταδρομών Η' Μ.Α.Κ, Α' Μ.Α.Κ., Γ' Μ.Α.Κ., Θ' Μ.Α.Κ., Ι' Μ.Α.Κ., Ζ' Μ.Α.Κ., είναι οι μονάδες σε υπηρεσία των Ελλήνων Αμφίβιων Καταδρομέων (Μυτιλήνη, Χίος, Σάμος, Κως, Ρόδος, Νέα Πέραμος Αττικής)
Αλεξιπτωτιστές: Λαμβάνουν βασική και ειδική εκπαίδευση στα αλεξίπτωτα και τις εναέριες αποστολές. Χαρακτηριστικό τους, εκτός από τον πράσινο μπερέ, η περίφημη 'πουλάδα' στο στήθος που κοσμεί τη στολή τους. Οι μοίρες αλεξιπτωτιστών καταδρομών 1η Μ.ΑΛ. (Μάλεμε), 2η Μ.ΑΛ.(Ασπρόπυργος), είναι οι μονάδες σε υπηρεσία των Ελλήνων Αλεξιπτωτιστών Καταδρομέων. Η εκπαίδευση γίνεται στη Σχολή Αλεξιπτωτιστών (ΣΧΑΛ) (Ασπρόπυργος)
Ειδικό Τμήμα Αλεξιπτωτιστών: (Ε.Τ.Α.) Είναι τμήμα της 13ης ΔΕΕ και αποτελεί την πλέον επίλεκτη μονάδα του Ελληνικού Στρατού. Κύρια αποστολή είναι η στρατηγική αναγνώριση σε μεγάλο βάθος πίσω από τις εχθρικές γραμμές και ο τρόπος οργάνωσης της μονάδας δεν έχει καμία σχέση με αυτήν άλλων μονάδων των Ειδικών Δυνάμεων. Λόγω της λεπτής αποστολής του, το ETA επανδρώνεται εξ ολοκλήρου από μόνιμα στελέχη των Ειδικών Δυνάμεων,ενώ παλιότερα υπήρχε έφεδρο προσωπικό. Υπάγεται στη 13η ΔΕΕ. (Νέα Πέραμος).
Πολεμικό Ναυτικό
Διοίκηση Υποβρυχίων Καταστροφών: Γνωστοί και σαν "βατραχάνθρωποι", "ΟΥΚάδες", "βατράχια". Ανήκουν στο Πολεμικό Ναυτικό. Ξεχωρίζουν για τη σκληρή εκπαίδευση και το υψηλό επίπεδο μαχητικής τους ικανότητας. Αναλαμβάνουν αποστολές έρευνας και διάσωσης, ανορθόδοξου πολέμου, αμφίβιων επιχειρήσεων, υποβρυχίων καταστροφών, εξουδετέρωσης ναρκών και άλλων ειδικών επιχειρήσεων. Δρουν σε ξηρά, θάλασσα και αέρα. Αδελφική της μονάδα είναι η Μονάδα Υποβρυχίων Αποστολών του Λιμενικού Σώματος − Ελληνικής Ακτοφυλακής.
Η Δ.Υ.Κ. (ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΥΠΟΒΡΥΧΙΩΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΩΝ) είναι μια από τις Διοικήσεις του Αρχηγείου Στόλου του Πολεμικού Ναυτικού.
Πολεμική Αεροπορία
31 Μοίρα Επιχειρήσεων Έρευνας Διάσωσης ΠΑ: Ανήκουν στην Πολεμική Αεροπορία. Αποστολή της 31ης ΜΕΕΔ είναι η "Έρευνα και Διάσωση Μάχης" καθώς και Ειδικές Επιχειρήσεις. Η Μοίρα Επιχειρήσεων Έρευνας Διάσωσης βρίσκεται στην 112 ΠΜ, στην Ελευσίνα.
Συνεργασία με άλλες Αρχές
Οι Ειδικές Δυνάμεις συνεργάζονται με όλες τις Στρατιωτικές και Αστυνομικές Αρχές της Χώρας καθώς και με τις Υπηρεσίες Πληροφοριών. Οι ειδικές δυνάμεις επίσης παρέχουν στρατιωτική εκπαίδευση ανορθόδοξου πολέμου και σε νεοσύστατες όμοιες ομάδες άλλων χωρών.
Παραπομπές
Λοκατζήδες εναντίον Συμμοριτών, Δημήτρης Ιωάννου, εκδόσεις ελεύθερος κόσμος
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Υπουργείο Εθνικής Άμυνας (Σελίδα για τις Ειδικές Δυνάμεις) Αρχειοθετήθηκε 2006-09-22 στο Wayback Machine.
Γενικό Επιτελείο Στρατού Αρχειοθετήθηκε 2006-10-28 στο Wayback Machine.
Ιστορία ειδικών δυνάμεων
Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
