Η Κύρου Ανάβασις 1 είναι ένα πολύ σημαντικό ιστορικό σύγγραμμα του Έλληνα ιστορικού, στρατιωτικού, και φιλοσόφου Ξενοφώντα που περιγράφει τη συμμετοχή ενός σώματος 10.000 Ελλήνων μισθοφόρων (των Μυρίων), από την στιγμή που εντάχθηκαν στον στρατό του Κύρου και συμμετείχαν στην εκστρατεία εκείνου κατά του αδελφού του Αρταξέρξη και ειδικότερα στη μάχη στα Κούναξα το 401 π.Χ.. Μετά τον θάνατο του Κύρου ακολούθησε η περιπετειώδης επιστροφή τους από την Μικρά Ασία προς την θάλασσα, η λεγόμενη "κάθοδος των μυρίων". Ο Ξενοφών ήταν ο διοικητής αυτής της στρατιωτικής μονάδας.

Το ιστορικό αυτό σύγγραμμα αποτελείται από επτά βιβλία. Είναι γραμμένο σε καθαρά αττική διάλεκτο και θεωρείται πολύ αξιόλογο στη περιγραφή μιας μεγάλης στρατιωτικής επιχείρησης της αρχαιότητας.
Σημειώσεις

1: - Ανάβαση λέγεται η πορεία ενός στρατεύματος από την θάλασσα προς το εσωτερικό μιας χώρας, και κάθοδος ακριβώς το αντίθετο.

Κύρου Ανάβασις Κείμενο