Ορισμένα μέρη του λόγου είναι πτωτικά, δηλαδή απαντώνται σε διάφορες πτώσεις.

Στην πρωτοϊνδοευρωπαϊκή γλώσσα, από την οποία προέρχονται όλες οι ινδοευρωπαϊκές γλώσσες, πιστεύεται ότι υπήρχαν οκτώ πτώσεις:

η Ονομαστική, που χρησιμοποιούμε ως υποκείμενο ρήματος, και όταν αναφερόμαστε σε κάτι με το όνομά του,
η Γενική, που χρησιμοποιείται όταν αναφερόμαστε στο γένος κάποιου πράγματος,
η Αιτιατική, που χρησιμοποιούμε όταν αναφερόμαστε στην αιτία κάποιας ενέργειας.
η Κλητική, που χρησιμοποιούμε όταν καλούμε κάποιον, ή όταν προσφωνούμε κάτι.
η Δοτική, που χρησιμοποιούμε για να δείξουμε σε ποιον πρέπει να δοθεί κάτι
η Αφαιρετική,
η Τοπική που δηλώνει τόπο
η Οργανική που δηλώνει το όργανο με το οποίο γίνεται μια ενέργεια

Η νέα ελληνική γλώσσα έχει διατηρήσει τέσσερις πτώσεις: ονομαστική, γενική, αιτιατική και κλητική. Η αρχαία ελληνική της Κλασικής Εποχής είχε πέντε, τις σημερινές τέσσερις και τη δοτική. Ήδη οι πτώσεις είχαν μειωθεί σε έξι στη διάρκεια της μυκηναϊκής περιόδου -η αφαιρετική έχει συγχωνευθεί στη γενική και η τοπική στη δοτική. Αργότερα, στην Αρχαϊκή Εποχή, μειώθηκαν σε πέντε, επειδή στο μεταξύ η οργανική συγχωνεύθηκε στη δοτική. Σε κείμενα της Γραμμικής Β μαρτυρούνται, πάντως, η οργανική και η τοπική.

Τα πτωτικά μέρη του λόγου είναι : το Άρθρο, το Ουσιαστικό, το Επίθετο, η Αντωνυμία και η Μετοχή.