.
Άδωνης (γενική: Άδωνη· αρχαιοελληνικό Ἄδωνις, γενική: Ἀδώνιδος), ελληνικό αντρικό κύριο όνομα (όνομα βαφτιστικό).
Ετυμολογία του ονόματος
Η προέλευση του ονόματος από τους πολιτισμούς της Ανατολικής Μεσογείου είναι αναμφισβήτητη, ενώ η έλλειψη δασύτητας δεν επιτρέπει τη σύνδεση με τα αρχαιοελληνικά ἁδεῖν, ἁνδάνω.[1] Σύμφωνα με το Online Etymology Dictionary Αρχειοθετήθηκε 2015-12-05 στο Wayback Machine., το όνομα προέρχεται από το αρχαιοελληνικό Ἄδωνις, φοινικικής αρχής: adon «κύριος», πιθανόν αρχικά «κυβερνήτης», από το a-d-n «κρίνω, κυβερνώ». Adonai είναι το εβραϊκό αντίστοιχο.[2] Σύμφωνα με τον Γ. Μπαμπινιώτη, το όνομα από το εβραϊκό adhon «κύριος» (κλητική: adho-ni).[3]
Στην αρχαιοελληνική μυθολογία, ο Άδωνις ήταν ένας πανέμορφος νέος που αγάπησε η Αφροδίτη· σύμβολο της αντρικής ομορφιάς, το όνομά του σήμερα συνώνυμο του εξαιρετικά ωραίου νέου.
Συγγενές όνομα το βιβλικό Ἀδωνίας, υἱὸς Ἀγγίθ (Βασιλειών Γ΄ 5).[4] Το Ἀδωνίας, σύνθετο από το Adoni («ο Κύριός μου» Adonai) και Jah ή Yah ( < Yahweh «Γιαχβέ»/«Ιεχωβά»), «Κύριός μου είναι ο Γιαχβέ».
Διάδοση του ονόματος
Ανήκει στην κατηγορία των αρχαιοελληνικών ονομάτων που ύστερα από αιώνες επανήλθαν στο ελληνικό ονοματολόγιο τις παραμονές της επανάστασης του 1821 σαν σύμβολο της συνέχειας του ελληνισμού και της επιθυμίας του έθνους να ζήσει ελεύθερο.
Ονομαστική εορτή
Το όνομα Άδωνης δεν καταγράφεται στα συναξάρια και τα αγιολόγια της Ορθόδοξης Εκκλησίας, επομένως μπορεί να γιορτάζει τη γιορτή των αγίων Πάντων. Η Καθολική Εκκλησία τιμά τη μνήμη του αγίου Άδωνη της Βιέννης (800–875) στις 16 Δεκεμβρίου.[5]
Το όνομα Άδωνης σε άλλες γλώσσες
βουλγαρικά: Адонис (Αντόνις)
γαλλικά: Adonis
ισπανικά: Adón[6]
ιταλικά: Adóne, Àdon, Adón, Adonèllo·[7] θηλ. Adóna, Adonèlla[8]
καταλανικά: Adó[9]
λατινικά: Adonis
ουγγρικά: Adónisz
ρωσικά: Адонис (Αντόνις)[10]
τσεχικά: Adónis
Πρόσωπα
Άδωνις Κύρου, δημοσιογράφος και εκδότης της εφημερίδας Εστία από το 1898 έως το 1918
Άδωνις Α. Κύρου (καλλιτεχνικό ψευδώνυμο: Ado Kyrou, 1923–1985), εγγονός του εκδότη Άδωνη Κύρου· κινηματογραφιστής και συγγραφέας
Άδωνις Κ. Κύρου, εγγονός του εκδότη Άδωνη Κύρου και εξάδελφος του κινηματογραφιστή Άδωνη Α. Κύρου· εκδότης και διευθυντής της εφημερίδας Εστία από το 1974 έως το 1997
Άδωνις Γεωργιάδης (1972), εκδότης βιβλίων και πολιτικός, πρώην υπουργός
Άδωνις/Άδωνης (Adonis/Adunis, 1930), φιλολογικό ψευδώνυμο του Σύρου ποιητή Αλί Αχμάντ Σάιντ (Ali Ahmad Said)[11]
Λογοτεχνία
Άδωνις (Adonaïs, 1821), ποιητική σύνθεση του Πέρσι Σέλλεϋ[12]
L’Adone (1623), ποιητική σύνθεση του Ναπολιτάνου Τζοβάν Μπαττίστα Μαρίνο (Giovan Battista Marino, 1569–1625)
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
«Adonis: Baby Name of the Day».[13]
Παραπομπές
Γεώργιος Μπαμπινιώτης, Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσας, Κέντρο Λεξικολογίας, Αθήνα, δεύτερη έκδοση, ανατύπωση, 2005
«Adonis», Online Etymology Dictionary Αρχειοθετήθηκε 2015-12-05 στο Wayback Machine.
Γεώργιος Μπαμπινιώτης, ό.π.
Βασιλειών Γ΄, Μυριόβιβλος Αρχειοθετήθηκε 2020-02-05 στο Wayback Machine.
Sant’Adone di Vienne, Santi, beati e testimoni
«Adón», Josep M. Albaigès i Olivart, Diccionario de nombres de personas, Edicions Universitat Barcelona, 1993 ISBN 84-475-0264-3
Emidio De Felice, Dizionario dei nomi italiani, Arnoldo Mondadori Editore, Μιλάνο 1997, σ. 44 ISBN 88-04-48074-2
Emidio De Felice, ό.π.
«Adó», Josep M. Albaigès i Olivart, ό.π.
«Адонис», Forvo
Ναταλί Χατζηαντωνίου, «Άδωνις για Νόμπελ», Ελευθεροτυπία, 5 Οκτωβρίου 2011 (Ανακτήθηκε: 17.iv.2015)
Πέρσυ Σέλλεϋ, Άδωνις, Βιβλιονέτ (Ανακτήθηκε: 17.iv.2015)
Appellation Mountain.(ανάκτηση: 15.XII.2015)
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
