.
Με την ονομασία Τουρκοκρήτες, ή Τουρκοκρητικοί φέρονταν οι Μουσουλμάνοι κάτοικοι της Κρήτης από της τουρκικής κατάκτησής της το 1669 μέχρι της υποχρεωτικής ανταλλαγής πληθυσμών που συνομολογήθηκε μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας το 1923.
Ιστορική αναδρομή
Οι Τουρκοκρήτες αποτελούσαν κατά διάφορες εποχές περίπου το 1/8 μέχρι το 1/6 του πληθυσμού της Κρήτης και ήταν εγκατεστημένοι σχεδόν σε όλη τη νήσο εκτός από δύο ορεινές περιοχές, των Σφακίων και της Σητείας, στην οποία σημειώνεται ότι ουδέποτε κατοίκησαν μουσουλμάνοι.
Μετά τη κατάκτηση της Κρήτης από τους Οθωμανούς οι Σουλτάνοι εγκατέστησαν στη νήσο μόνιμα στρατεύματα για την επάνδρωση και φύλαξη των φρουρίων.
Ιδιαίτερη κατηγορία των τουρκοκρητών της υπαίθρου, ήταν οι λεγόμενοι Αμπαδιώτες που κατοικούσαν κυρίως στη περιοχή Αμαρίου ΝΑ. της Ίδης. Αυτοί διακρίνονταν από τους άλλους προερχόμενοι από αραβική φυλή.
Γενικά όλοι οι Τουρκοκρήτες ανεξάρτητα προέλευσης, ήταν ελληνόφωνοι και ελάχιστοι εξ αυτών ομιλούσαν την τουρκική, που την μάθαιναν ως ξένη γλώσσα. Θεωρούμενοι δε, ως "διαρκώς τελούντες υπό τα όπλα", ουδέποτε κλήθηκαν να υπηρετήσουν στον τακτικό οθωμανικό στρατό. Διαπιστώθηκε όμως ότι σε πολλές ανώμαλες περιστάσεις (σφαγές, λεηλασίες πόλεων κ.λπ.) πολλοί εξ αυτών παρείχαν γενναιόφρονα προστασία σε πολλούς Έλληνες σώζοντάς τους από τον όλεθρο.
Η υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών του 1923 υπήρξε το μεγαλύτερο πλήγμα στην ιστορία των Τουρκοκρητών, όπου αναγκάσθηκαν να εγκαταλείψουν το πατρικό τους έδαφος επιβιβαζόμενοι και ολοφυρόμενοι σε ατμόπλοια που θα τους μετέφεραν μακριά, άλλους στη Συρία, τον Λίβανο και άλλους στη Τουρκία.
Βιβλιογραφία
Κωνσταντίνος Γ. Φουρναράκης, Τουρκοκρήτες, εκδ. Ι. Γιαννακουδάκι, Χανιά 1929
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
