.
Με την ονομασία Σύμβαση Χαλέπας, ή Σύμβαση της Χαλέπας, ή και Χάρτης της Χαλέπας φέρεται μία ιστορική συμφωνία μεταξύ της Οθωμανικής κυβέρνησης και της Επαναστατικής Συνέλευσης των Κρητών που συνομολογήθηκε στις 15 Οκτωβρίου του 1878, στην ομώνυμη συνοικία των Χανίων της Κρήτης, απ΄ όπου έλαβε και την ονομασία της.
Η Σύμβαση αυτή υπήρξε προϊόν της διεθνούς Συνθήκης του Βερολίνου που συνομολογήθηκε τρεις μήνες πριν, στις 13 Ιουλίου του 1878 στο Βερολίνο μεταξύ Αγγλίας, Γαλλίας, Αυστρίας, Ρωσίας, Ιταλίας αφενός, και Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αφετέρου, κατά την οποία η τελευταία υποχρεώνονταν να εισάγει «διοικητικές μεταρρυθμίσεις» σε όσες επαρχίες της Ευρωπαϊκής Τουρκίας υπήρχε ισχυρό χριστιανικό στοιχείο.
Με βάση αυτή τη σύμβαση εκδόθηκε τελικά νέο φιρμάνι με το οποίο εισαχθήκανε ορισμένες «μεταρρυθμίσεις» στον Οργανικό Νόμο του 1868. Τα σημαντικότερα, "επτά σημεία" αυτών των μεταρρυθμίσεων ήταν:
1. Ο Γενικός Διοικητής (Βαλής) της Κρήτης θα διορίζεται για μια πενταετία, και αν μεν είναι Χριστιανός θα έχει Μουσουλμάνο σύμβουλο και αντίστροφα.
2. Στις δημόσιες θέσεις θα προτιμώνται Κρητικοί (Κρήτες), ενώ επίσημη γλώσσα των Συνελεύσεων και των Δικαστηρίων θα είναι η ελληνική.
3. Ένα μέρος των εσόδων από την Κρήτη θα προορίζονται για κοινωφελή έργα στη νήσο ενώ θα παρέχονται πρόσθετες φορολογικές διευκολύνσεις στους Κρήτες.
4. Οι Χριστιανοί θα έχουν μεγαλύτερο αριθμό Επάρχων από τους Μουσουλμάνους.
5. Την αστυνόμευση της Κρήτης θα αναλάβει νέο σώμα, η Κρητική Χωροφυλακή, που θα συγκροτούν Κρήτες.
6. Επιτρέπονταν η ίδρυση ελληνικών φιλολογικών συλλόγων, η λειτουργία ελληνικών τυπογραφείων, η έκδοση ελληνικών εφημερίδων κ.ά.
7. Τέλος παρέχονταν γενική αμνηστία σε όσους συμμετείχαν στην εξέγερση του 1878, ενώ επιτρέπονταν στους Κρήτες ηοπλοφορία κατόπιν σχετικής αδείας.
Τέλος σημειώνονταν ότι οι διατάξεις αυτών των μεταρρυθμίσεων υπερίσχυαν όπου συγκρούονταν με άλλες κείμενες διατάξεις (φιρμάνια), ή ακόμα και με άρθρα του συντάγματος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Παρατηρήσεις
Η Σύμβαση αυτή είχε μεγάλη ιστορική σημασία αφού με την συνομολόγηση και υπογραφή της η Κρήτη κατέστει πλέον αυτόνομη πολιτεία. Η Σύμβαση αυτή αν και τερμάτιζε όλα τα επαναστατικά κινήματα που είχαν εκδηλωθεί από το 1868 και νεότερα και ειδικά της περιόδου 1875-1878, δεν τηρήθηκε απόλυτα με συνέπεια ν΄ ακολουθήσουν νεότερες εξεγέρσεις μέχρι αυτή του 1897 που είχε ως επακόλουθο τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897. Τελικά η ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα θα γίνει πραγματικότητα πολύ αργότερα, στον Α' Βαλκανικό Πόλεμο.
Πηγές
* "Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα" τομ.60ος, σελ.342.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
