.
Στη σύγχρονη ελληνική ιστορία και στη διάρκεια του Β' Π.Π. ως πολιτική κρίση Καΐρου χαρακτηρίστηκε η περίοδος που ακολούθησε αμέσως μετά το Συνέδριο του Λιβάνου, χρονικής διάρκειας 2,5 μηνών και η οποία φέρεται να έληξε στις 17 Αυγούστου του 1944. Ουσιαστικά επρόκειτο για υπαναχώρηση της ΕΑΜικής αντιπροσωπείας στους όρους της "Συμφωνίας του Λιβάνου", ή του "Εθνικού Συμβολαίου" όπως αυτό είχε συνομολογηθεί για τη συμμετοχή της στη σχεδιαζόμενη κυβέρνηση εθνικής ενότητας, το οποίο στο μεταξύ είχε απορρίψει το Πολιτικό Γραφείο του ΚΚΕ, στην Ελλάδα.
Τελικά η κρίση διευθετήθηκε από το ίδιο το ΚΚΕ και το ΕΑΜ που υπέκυψαν "σε εξαναγκασμό" (αγγλικό), όπως επίσημα δηλώθηκε.
Ιστορικό
Αμέσως μετά τη λήξη των εργασιών του Συνεδρίου του Λιβάνου και την συνομολόγηση του λεγομένου Εθνικού Συμβολαίου, όλοι οι σύνεδροι αυτού με μέριμνα των Άγγλων μετέβησαν αεροπορικώς στο Κάιρο για την συγκρότηση κυβέρνησης εθνικής ενότητας. Εκεί η αντιπροσωπεία των βουνών περίμενε μάταια κάποιο μήνυμα από την Ελλάδα προκειμένου να εξουσιοδοτηθούν τα μέλη της για να ορκιστούν υπουργοί, χωρίς και να γνωρίζουν την από 19 Μαΐου ψήφισμα - καταγγελία του Εθνικού Συμβουλίου που είχαν παρακρατήσει οι Άγγλοι.
Στην αναμονή αυτή έφθασε κάποιο τηλεγράφημα που ζητούσε εξηγήσεις για τις υποχωρήσεις της αντιπροσωπείας στο Συνέδριο παρά τις εντολές που είχαν δοθεί και που ουσιαστικά αποδοκίμαζε την αντιπροσωπεία για τις πράξεις της. Τότε ο Αλέξανδρος Σβώλος, αρχηγός της αντιπροσωπείας, θεωρώντας ότι είχε θιγεί αποφάσισε να παραιτηθεί. Στην άρνηση όμως των υπολοίπων αποφασίστηκε να επιστρέψει στην Ελλάδα για τα βουνά ο Στεφ. Σαράφης προκειμένου να "διαφωτίσει" την ΠΕΕΑ επί των εργασιών και των αποφάσεων που λήφθηκαν στο Συνέδριο, όπου και επέστρεψε αεροπορικώς στο αεροδρόμιο Νεράιδας.
Τελικά στις 2 Ιουλίου φθάνει στο Κάιρο τηλεγράφημα της κοινής επιτροπής του ΕΑΜ, της ΠΕΕΑ και του ΚΚΕ, προς την αντιπροσωπεία, που ξεκαθάριζε μεν τις θέσεις των παραπάνω πλην όμως έθετε όρους έξι σημείων που ουσιαστικά αποτελούσαν επανάληψη των αρχικών αξιώσεων που είχαν όμως απορριφθεί στο Συνέδριο και που σαφώς και πάλι θα απορρίπτονταν.
Έτσι στις 7 Ιουλίου ο Γεώργιος Παπανδρέου ανήγγειλε ραδιοφωνικά ότι οι νέοι όροι απορρίπτονται γιατί "ανατρέπουν την βάσιν της Συμφωνίας του Λιβάνου". Αυτό είχε ως συνέπεια η κρίση να οξύνεται, ένα χάσμα απόψεων να ευρύνεται, ενώ κάποιος συμβιβασμός για συνύπαρξη να καταρρέει. Ακολούθησε ένας μήνας μακρών διαβουλεύσεων όταν τελείως απροσδόκητα στις 2 Αυγούστου νέο κοινό τηλεγράφημα που φθάνει από τα βουνά, (με ημερομηνία αποστολής 29 Ιουλίου), δίνει έγκριση στη αντιπροσωπεία για συμμετοχή στη κυβέρνηση χωρίς όρους αυτή τη φορά αλλά με την προϋπόθεση ότι πρωθυπουργός της κυβέρνησης δεν θα είναι ο Γ. Παπανδρέου.
Αμέσως μετά από αυτή την απρόσμενη εξέλιξη ο Γ. Παπανδρέου συγκαλεί τα μέλη της κυβέρνησης την οποία στο μεταξύ είχε σχηματίσει όπου και αναγγέλλει την αποδοχή του σε παραίτηση αν θεωρείται αυτός εμπόδιο συμφιλίωσης, στέλνοντας σχετική απάντηση στα "βουνά" στην Ελλάδα. Του γεγονότος αυτού, της "θυσίας" του Γ. Παπανδρέου, ακολούθησε μια γενικευμένη αισιοδοξία αποτροπής της διάσπασης της εθνικής ενότητας. Γενόμενη όμως γνωστή αυτή η θέση παραίτησης του Γ. Παπανδρέου στους Άγγλους, κατόπιν προσωπικής παρέμβασης του Τσώρτσιλ, ο Άντονυ Ήντεν ειδοποιεί περί μη αποδοχής αλλαγής προέδρου της κυβέρνησης. Τούτο μεταβιβάστηκε δια του Αγγλικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής στους Έλληνες υπουργούς και ΕΑΜικούς αντιπροσώπους στο Κάιρο όπου νέος σάλος και ανησυχία άρχισε να κυριαρχεί στο κατά πόσο το ΕΑΜ θα δεχόταν την νέα αυτή αγγλική επιταγή και η εξ αυτής ρήξη θα ήταν αναπόφευκτη.
Τελικά μετά από λίγες ημέρες σιγής και αγωνίας, στις 15 Αυγούστου του 1944, η ΠΕΕΑ, το ΚΚΕ και το ΕΑΜ σε μια ολοκληρωτική αναδίπλωση, κάνοντας στροφή 180 μοιρών, ειδοποιούν τηλεγραφικά ότι αποδέχονται συμμετοχή τους στη κυβέρνηση εθνικής ενότητας έστω και με πρωθυπουργό τον Γ. Παπανδρέου υποκύπτοντας σε εξαναγκασμό από τους Άγγλους. Το τηλεγράφημα αυτό λήφθηκε στο Κάιρο στις 17 Αυγούστου του 1944 όπου και η καταληκτική ημερομηνία της πολιτικής αυτής κρίσης.
Παραλειπόμενα
Παραπομπές
Πηγές
Ευστ. Γεωργόπουλος "Εμφύλιος Πόλεμος 1942-1944" Έκδ. Περισκόπιο "Μονογραφίες Στρατ. Ιστορίας" Αθήναι 2010, σελ.80-81.
Σόλων Γρηγοριάδης "Δεκέμβριος 1944 - το ανεξήγητο λάθος" (σειράς Φοβερά Ντοκουμέντα, εκδ. Τύπος, σελ.102-104
Βασίλης Ραφαηλίδης "Ιστορία (κωμικοτραγική) του Νεοελληνικού Κράτους 1830-1974", Αθήνα 1993, σελ.177-178.
"Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια"
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
