.
| Πολιορκία της Νάξου | |
|---|---|
| Περσικοί Πόλεμοι | |
| Χρονολογία | 499 π.Χ |
| Τόπος | Νάξος, Κυκλάδες |
| Έκβαση | Νίκη της Νάξου |
| Μαχόμενοι | |
| Νάξος | Περσία Μίλητος |
| Αρχηγοί | |
| Άγνωστος | Αρισταγόρας ο Μιλήσιος Μεγαβάτης |
| Δυνάμεις | |
| 8.000 οπλίτες | 8.000 οπλίτες 200 πλοία |
| Απώλειες | |
| Άγνωστες | Άγνωστες
|
Η Πολιορκία της Νάξου (499 π.Χ) αποτέλεσε μια αποτυχημένη προσπάθεια των Περσών, που επιχειρήθηκε υπό την ηγεσία του τυράννου της Μιλήτου Αρισταγόρα, ο οποίος θέλησε να αυξήσει την επιρροή του στην ευρύτερη περιοχή. Ο Αρισταγόρας είχε δεχτεί την επίσκεψη εξόριστων αριστοκρατών από τη Νάξο, οι οποίοι τον έπεισαν να τους βοηθήσει να ανακτήσουν την εξουσία τους στο νησί. Ο Αρισταγόρας εκμεταλλευόμενος την ευκαιρία που του δινόταν ζήτησε τότε τη βοήθεια του σατράπη Αρταφέρνη και έλαβε 200 τριήρεις, υπό την ηγεσία του Μεγαβάτη. Ο Αρισταγόρας και ο Μεγαβάτης είχαν πολλές διαφωνίες και οι Ναξιώτες έμαθαν - ίσως από τον Μεγαβάτη - για τα σχέδια των Περσών. Αυτό τους βοήθησε να στήσουν μια αποτελεσματική άμυνα και να αντέξουν τέσσερις μήνες πολιορκίας. Η πολιορκία της Νάξου αποτέλεσε αφορμή για την Ιωνική Επανάσταση και για τις μετέπειτα συγκρούσεις Ελλήνων και Περσών.
Προϊστορία
Κύριο λήμμα: Ιωνική Επανάσταση
Ο Δαρείος Α' της Περσίας, όπως τον φαντάστηκε ένας Έλληνας ζωγράφος, 4ος αιώνας π.Χ
Μετά την κατάρρευση του μυκηναϊκού πολιτισμού, οι Έλληνες μετακόμισαν στη Μικρά Ασία,[1][2] χωρισμένοι σε τρεις φυλές: τους Ίωνες, τους Αιολείς και τους Δωριείς.[1] Οι Ίωνες εγκαταστάθηκαν στα παράλια της Μικράς Ασίας, όπου έχτισαν 12 πόλεις (Μίλητος, Μυούς, Πριήνη, Έφεσος, Κολοφώνα, Λέβεδος, Τέω, Κλαζομενές, Φώκαια, Ερυθραί, Σάμος και Χίος).[1] Αν και οι ιωνικές πόλεις ήταν ανεξάρτητες, συμμετείχαν όλες στο Πανιώνιο.[3][4] Η ανεξαρτησία των ιωνικών πόλεων έληξε μετά την επίθεση των Λυδών, οι οποίοι έδωσαν αυτονομία στη Μίλητο, αλλά υποχρέωσαν τους Ίωνες να τους ακολουθούν στις εκστρατείες.[5] Παράλληλα, οι Λυδοί βρίσκονταν σε πόλεμο με τους Μήδους, αλλά υπέγραψαν ειρήνη, ορίζοντας τον Άλυ ποταμό ως σύνορο των βασιλείων τους.[6] Την ηγεσία των Λυδών ανέλαβε ο Κροίσος, ο οποίος σκόπευε να καταλάβει όλες τις ελληνικές περιοχές στη Μ. Ασία - την ηγεσία των Περσών ανέλαβε ο Κύρος, ο οποίος επέκτεινε το βασίλειο του.[7] Ο Κροίσος έβλεπε την ευκαιρία να επεκταθεί χάρη στο χάος που επικρατούσε στην Περσία. Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι προτού επιτεθεί, ο Κροίσος επισκέφθηκε την Πυθία, η οποία του είπε ότι αν περάσει τα σύνορα θα καταστρέψει μια μεγάλη αυτοκρατορία (εννοώντας τη Λυδία). Ο Κροίσος, ο οποίος δεν κατάλαβε το νόημα της προφητείας, επιτέθηκε στους Πέρσες, αλλά νικήθηκε και αιχμαλωτίστηκε.[8]
Ο Κύρος ζήτησε την βοήθεια των Ιώνων όταν πολεμούσε τους Λυδούς, αλλά οι Ίωνες αρνήθηκαν να βοηθήσουν.[9] Όταν, όμως, ο Κύρος κατέλαβε τους Λυδούς, οι Ίωνες προθυμοποιήθηκαν να γίνουν υποτελείς των Περσών και να ζουν όπως οι Λυδοί. Ο Κύρος αρνήθηκε, λέγοντας ότι οι Ίωνες δεν τον είχαν βοηθήσει. Διέταξε τον Άρπαγο να επιτεθεί στην Ιωνία.[10] Ο Άρπαγος επιτέθηκε στη Φώκαια, αλλά οι κάτοικοι της πόλης μετακόμισαν στη Σικελία[11] - το παράδειγμα τους ακολούθησαν και οι κάτοικοι της Τέως. Οι υπόλοιποι Ίωνες, οι οποίοι έμειναν στις πόλεις τους, υποδουλώθηκαν.[12] Οι Πέρσες τοποθέτησαν στην ηγεσία των ιωνικών πόλεων διάφορους τυράννους, με τους οποίους οι Ίωνες δεν είχαν καλές σχέσεις.
Μετά από σαράντα χρόνια, οι Πέρσες είχαν διορίσει τον Αρισταγόρα, τύρρανο της Μιλήτου - ο Αρισταγόρας αντικατέστησε τον θείο του, Ιστιαίο, ο οποίος έμεινε στα Σούσα ως σύμβουλος του Δαρείου. Το 500 π.Χ, υποδέχθηκε μερικούς εξόριστους αριστοκράτες από τη Νάξο, οι οποίοι τον έπεισαν να τους βοηθήσει να αναλάβουν ξανά την ηγεσία στο νησί.[13] Μετέπειτα, ο Αρισταγόρας έπεισε τον σατράπη της Λυδίας, Αρταφέρνη, να τον βοηθήσει και υποσχέθηκε να μοιραστούν την εξουσία στη Νάξο.[14] Ο Αρταφέρνης δέχθηκε και, αφού έπεισε τον Δαρείο, ετοίμασε στρατό για να επιτεθεί το επόμενο έτος.[15]
Προετοιμασία
Οι Πέρσες ετοίμασαν ένα στόλο την άνοιξη του 499 π.Χ, υπό την ηγεσία του Μεγαβάτη. Ο στόλος ενώθηκε με τα ιωνικά σώματα στη Μίλητο.[15] Ο στόλος κινήθηκε βόρεια στον Ελλήσποντο, αλλά όταν έφθασαν στη Χίο, άλλαξαν πορεία και κατευθύνθηκε για τη Νάξο.[16]
Μακέτα μιας τριήρους
Κατά τον Ηρόδοτο, ο Μεγαβάτης επιθεώρησε τα πλοία και βρήκε ένα από τη Μύνδο, το οποίο δεν είχε φύλακες. Ο Μεγαβάτης αποφάσισε να τιμωρήσει τον Σκύλαξ, άρχοντα του πλοίου, γι' αυτό τον έδεσε και τον έβαλε σε μια τρύπα με το κεφάλι έξω και το υπόλοιπο σώμα μέσα. Ο Αρισταγόρας, μόλις έμαθε το νέο, διέταξε τον Μεγαβάτη να απελευθερώσει τον Σκύλαξ - αφού ο Μεγαβάτης αρνήθηκε, ο Αρισταγόρας πήγε μόνος του και απελευθέρωσε τον Σκύλαξ.[16] Ο Μεγαβάτης θύμωσε με τον Αρισταγόρα και ο τελευταίος του δήλωσε ότι ο Αρταφέρνης έστειλε τον Μεγαβάτη για να τον υπηρετεί πιστά και τον κατηγόρησε ότι είναι ενοχλητικός.[16] Ο Μεγαβάτης θύμωσε και έστειλε αγγελιαφόρους στη Νάξο για να ειδοποιήσει τους κατοίκους για την επίθεση.[16]
Οι σύγχρονοι ιστορικοί αμφισβητούν αυτή την ιστορία και αναφέρουν ότι οι Ναξιώτες κατάλαβαν από μόνοι τους τα σχέδια των Περσών και άρχισαν τις προετοιμασίες.[17] Κατά τον Ηρόδοτο, οι Ναξιώτες πήραν τα πάντα από τα χωράφια και κλείστηκαν στην πόλη τους.[18]
Δυνάμεις
Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι ο στρατός της Νάξου αποτελούταν απ' όλους τους κατοίκους της πόλης - ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι οκτώ χιλιάδες άνδρες συμμετείχαν στην άμυνα της πόλης.[13] Από την άλλη, οι Πέρσες είχαν 200 τριήρεις - η κάθε μια απ' αυτές είχε 200 άνδρες συν 14 στρατιώτες.[19]
Πολιορκία
Χάρτης της Νάξου
Ο Ηρόδοτος μας δίνει λίγες πληροφορίες για την πολιορκία. Όταν οι Ίωνες και οι Πέρσες έφθασαν στη Νάξο, βρήκαν μπροστά τους μια πολύ καλά οργανωμένη και οχυρωμένη πόλη.[18] Αρχικά, οι Πέρσες επιτέθηκαν, ωστόσο, οι Ναξιώτες τους απώθησαν.[18] Οι Πέρσες ξεκίνησαν την πολιορκία της πόλης, η οποία διήρκησε 4 μήνες - αφού έχασαν πολλά χρήματα, οι Πέρσες αποφάσισαν να λύσουν την πολιορκία.[18]
Αποτελέσματα
Κύριο λήμμα: Ιωνική Επανάσταση
Η αποτυχία στην πολιορκία της Νάξου οδήγησε τον Αρισταγόρα να ξεσηκώσει τους Ίωνες σε εξέγερση.[20] Αν και αρχικά οι Ίωνες είχαν επιτυχία στις Σάρδεις, αργότερα διαλύθηκαν στην Έφεσο. Η εξέγερση εξαπλώθηκε στην Κύπρο και στην Καρία. Στην Κύπρο, η εξέγερση έληξε γρήγορα, ωστόσο, στην Καρία διήρκεσε για πολύ καιρό. Το έκτο έτος της εξέγερσης, οι Πέρσες ανασυντάχθηκαν, νίκησαν στη ναυμαχία της Λάδης και κατέλαβαν τη Μίλητο.[21] Μετά τη νίκη τους, οι Πέρσες αντικατέστησαν τους τύραννους στις ιωνικές πόλεις με δημοκρατικούς[22]. Το 492 π.Χ ξεκίνησε η πρώτη επίθεση των Περσών στην Ελλάδα. Η Ιωνική Επανάσταση αποτέλεσε αφορμή για τις συγκρούσεις Ελλήνων και Περσών κατά το πρώτο μισό του πέμπτου αιώνα.
Παραπομπές
↑ 1,0 1,1 1,2 Ηρόδοτος, Κλειώ 142-151
↑ Θουκυδίδης, Α.12
↑ Ηρόδοτος, Κλειώ 143
↑ Ηρόδοτος, Κλειώ 148
↑ Ηρόδοτος, Κλειώ 22
↑ Ηρόδοτος, Κλειώ 74
↑ Ηρόδοτος, Κλειώ 126
↑ Ηρόδοτος, Κλειώ 55
↑ Ηρόδοτος, Κλειώ 141
↑ Ηρόδοτος, Κλειώ 163
↑ Ηρόδοτος, Κλειώ 164
↑ Ηρόδοτος, Κλειώ 169
↑ 13,0 13,1 Ηρόδοτος, Τερψιχόρη 30
↑ Ηρόδοτος, Τερψιχόρη 31
↑ 15,0 15,1 Ηρόδοτος, Τερψιχόρη 32
↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 Ηρόδοτος, Τερψιχόρη 33
↑ Keaveney, p. 76.
↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 Ηρόδοτος, Τερψιχόρη 34
↑ Lazenby, p. 46.
↑ Ηρόδοτος, Τερψιχόρη 35
↑ Ηρόδοτος, Ερατώ 14
↑ Ηρόδοτος, Ερατώ 31-33
Βιβλιογραφία
Αρχαίες πηγές
Ηρόδοτος, Ιστορίαι
Θουκυδίδης, Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου
Διόδωρος Σικελιώτης, Βιβλιοθήκη Ιστορική
Σύγχρονες πηγές
Boardman J, Bury JB, Cook SA, Adcock FA, Hammond NGL, Charlesworth MP, Lewis DM, Baynes NH, Ostwald M & Seltman CT (1988). The Cambridge Ancient History, vol. 5. Cambridge University Press. ISBN 0-521-22804-2.
Fehling, D. (1989). Herodotus and His "Sources": Citation, Invention, and Narrative Art (Translated by J.G. Howie). Francis Cairns.
Fine, JVA (1983). The Ancient Greeks: A Critical History. Harvard University Press. ISBN 0-674-03314-0.
Finley, Moses (1972). Introduction. Thucydides – History of the Peloponnesian War (translated by Rex Warner). Penguin. ISBN 0-14-044039-9.
Goldsworthy, A. (2003). The Fall of Carthage. Cassel. ISBN 0-304-36642-0.
Holland, Tom (2006). Persian Fire: The First World Empire and the Battle for the West. Doubleday. ISBN 0-385-51311-9.
Keaveney, A. (1988). The Attack on Naxos: A 'Forgotten Cause' of the Ionian Revolt.
Lazenby, JF (1993). The Defence of Greece 490–479 BC. Aris & Phillips Ltd.. ISBN 0-85668-591-7.
Lloyd, A. (2004). Marathon: The Crucial Battle That Created Western Democracy. Souvenir Press. ISBN 0-285-63688-X.
Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
