.
Οι Μακεδονικοί Πόλεμοι ήταν μια σειρά πολεμικών συγκρούσεων στις οποίες ενεπλάκη η Ρωμαϊκή Δημοκρατία κατά τη διάρκεια και ακολούθως του Δεύτερου Καρχηδονιακού Πολέμου, στην ανατολική Μεσόγειο, στην Αδριατική και το Αιγαίο. Οι Μακεδονικοί και Καρχηδονιακοί Πόλεμοι είχαν ως αποτέλεσμα την απόλυτη επικράτηση της ρωμαϊκής κυριαρχίας σε ολόκληρη τη λεκάνη της Μεσογείου.
Η Μακεδονίκη φάλαγγα σε ώρα μάχης.
Α' Μακεδονικός Πόλεμος
Πρώτος Μακεδονικός Πόλεμος ( 215 έως 205 π.Χ. ): Κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Καρχηδονιακού Πολέμου, ο βασιλιάς της Μακεδονίας, Φίλιππος Ε', συμμάχησε με τον Καρχηδόνιο στρατηγό Αννίβα. Φοβούμενη μια πιθανή ενίσχυση του Αννίβα από τη Μακεδονία, η Ρώμη εξαπέλυσε δυνάμεις κατά μήκος της Αδριατικής. Οι ρωμαϊκές λεγεώνες, με τη βοήθεια της Αιτωλικής Συμπολιτείας και της Περγάμου μετά το 211 π.Χ., περιορίστηκαν στις μικροσυμπλοκές με τις μακεδονικές δυνάμεις, ενώ κατέκτησαν και ένα μικρό τμήμα των ακτών προς «καταπολέμηση της πειρατείας». Η Ρώμη δεν ενδιαφερόταν να κατακτήσει, αλλά να κρατήσει τη Μακεδονία, τις ελληνικές πόλεις-κράτη και τις συμπολιτείες διαιρεμένες και ακίνδυνες. Ο πόλεμος δεν είχε καθοριστικό αποτέλεσμα και ολοκληρώθηκε το 205 π.Χ. με τη Συνθήκη της Φοινίκης. Αν και μικρή σε έκταση πολεμική επιχείρηση, ήταν, ωστόσο, αρκετή για να ανοίξει το δρόμο στις ρωμαϊκές επεμβάσεις στα ελληνικά πράγματα.
Β' Μακεδονικός Πόλεμος
Δεύτερος Μακεδονικός Πόλεμος ( 200 έως 196 π.Χ. ): Το 201 π.Χ., απεσταλμένοι της Περγάμου και της Ρόδου παρουσίασαν στη Ρωμαϊκή Σύγκλητο αποδείξεις ότι ο Φίλιππος Ε', βασιλιάς της Μακεδονίας, και ο Αντίοχος Γ', βασιλιάς των Σελευκιδών, υπέγραψαν σύμφωνο μη – επίθεσης. Παρόλο που πολλοί μελετητές απλά θεωρούν πως αυτή η «μυστική συμφωνία» δεν ήταν παρά μια επινόηση της Περγάμου και της Ρόδου, είχε εντούτοις ως αποτέλεσμα την κήρυξη νέου πολέμου, με τη Ρώμη να υποβοηθείται από τους Έλληνες συμμάχους της. Παρέμεινε αμφίρροπος μέχρι τη νίκη των ρωμαϊκών λεγεώνων στη Μάχη στις Κυνός Κεφαλαί το 197 π.Χ. Αφού η Ρώμη επέβαλε τη Συνθήκη των Τεμπών, στον Φίλιππο απαγορεύτηκε να αναμειγνύεται με πολιτικά θέματα εκτός των συνόρων του κράτους του, έναν όρο που σεβάστηκε μέχρι το τέλος της ζωής του. Το 194 π.Χ. η Ρώμη διακήρυξε την ανεξαρτησία της Ελλάδας, και απέσυρε τα στρατεύματά της από τα Βαλκάνια. Φαινομενικά δεν έκρυβε άλλο ενδιαφέρον για την περιοχή.
Ρωμαιο-συριακός Πόλεμος
Ρωμαιο-συριακός Πόλεμος ( 192 έως 188 π.Χ. ): Μετά το πέρας του Δεύτερου Μακεδονικού Πολέμου, η Αιτωλική Συμπολιτεία δεν έμεινε ευχαριστημένη από τα εδάφη που της παραχώρησε η Ρώμη ως επιβράβευση για τη βοήθειά της. Κατ’ επέκταση ζήτησαν από τον Αντίοχο Γ' τον Μέγα, βασιλιά των Σελευκιδών, να τους βοηθήσει στην προσπάθεια να απελευθερώσουν τον ελλαδικό χώρο από τη «ρωμαϊκή καταπίεση». Ως στρατιωτικός του σύμβουλος, ο Αννίβας προειδοποίησε τον Αντίοχο να μην εισέλθει στην Ελλάδα με μικρό στρατό, εν τούτοις ο Αντίοχος έστειλε μια μικρή δύναμη το 192 π.Χ. Οι Ρωμαίοι απάντησαν ξαναστέλνοντας τις λεγεώνες επί ελληνικού εδάφους. Σαν αντίποινα – και ίσως γιατί προσέφερε καταφύγιο στον Αννίβα – οι Ρωμαίοι έστειλαν στη Μικρά Ασία κατά του Αντίοχου μια δύναμη 30.000 ανδρών υπό τις διαταγές του Σκιπίωνα του Αφρικανού. Μαθαίνοντας πως οι Ρωμαίοι βρίσκονταν κατά πόδας, ο Αντίοχος αντιμετώπισε ένα μεγάλο δίλημμα. Έπρεπε είτε να παραδοθεί ταπεινωτικά και να το σκάσει πίσω στο βασίλειό του, είτε να αντιμετωπίσει τον εχθρό του σε μια δύσβατη περιοχή που θα αποδεικνυόταν μειονεκτική για την υπεράριθμη ρωμαϊκή στρατιά. Επιλέγοντας τελικά το δεύτερο, ο Αντίοχος διάλεξε τις Θερμοπύλες. Ωστόσο, όπως και οι Σπαρτιάτες 300 χρόνια νωρίτερα, δεν κατάφερε να κρατήσει τον εχθρό του με αποτέλεσμα δυο καθοριστικές νίκες των Ρωμαίων, μια στη Μάχη των Θερμοπυλών ( 191 π.Χ. ) και μια στη Μάχη της Μαγνησίας ( 190 π.Χ. ) Αποτελεσματικά, ο Αντίοχος αναγκάστηκε να υπογράψει τη Συνθήκη της Απάμειας το 188 π.Χ., η οποία προέβλεπε απόδοση εδαφών του στη Ρώμη και την Πέργαμο, καθώς και μια πολεμική αποζημίωση ύψους 15.000 ασημένιων ταλάντων.
Γ' Μακεδονικός Πόλεμος
Τρίτος Μακεδονικός Πόλεμος ( 172 έως 168 π.Χ. ): Μετά το θάνατο του Φιλίππου Ε' στη Μακεδονία το 179 π.Χ., ο γιος του, Περσέας, αποπειράθηκε να αποκαταστήσει τη μακεδονική κυριαρχία στον ελλαδικό χώρο και εισέβαλε σε γειτονικά του κράτη. Όταν ο τελευταίος ενεπλάκη σε μια συνωμοσία, η Σύγκλητος κήρυξε πόλεμο για τρίτη φορά. Αρχικά η Ρώμη δεν σημείωσε επιτυχίες κατά των Μακεδόνων, αλλά το 168 π.Χ. οι ρωμαϊκές λεγεώνες συνέτριψαν τη μακεδονική φάλαγγα στη Μάχη της Πύδνας. Ο ίδιος ο Περσέας αιχμαλωτίστηκε λίγο αργότερα, ενώ η Μακεδονία διαιρέθηκε σε τέσσερα τμήματα υπό τον έλεγχο της Ρώμης.
Δ' Μακεδονικός Πόλεμος
Κύριο λήμμα: Τέταρτος Μακεδονικός Πόλεμος
Τέταρτος Μακεδονικός Πόλεμος ( 150 έως 148 π.Χ. ): Για σειρά ετών επικράτησε ηρεμία στον ελλαδικό χώρο, μέχρι που ξέσπασε επανάσταση στην περιοχή της Μακεδονίας υπό τον Ανδρίσκο, ο οποίος υποστήριζε ότι ήταν γιος του Περσέα. Η Σύγκλητος για μια ακόμη φορά ανέπτυξε τις λεγεώνες στην περιοχή και κατέπνιξε την εξέγερση. Αυτή τη φορά η Ρώμη δεν αποσύρθηκε από τα εδάφη που κατέκτησε, αλλά ίδρυσε την Επαρχία της Μακεδονίας, ένα μόνιμο ρωμαϊκό προπύργιο στην ελληνική χερσόνησο.
Συνέπειες
Ως αποτέλεσμα, οι εναπομείναντες ανεξάρτητες ελληνικές δυνάμεις της Αχαϊκής Συμπολιτείας, όρθωσαν το ανάστημά τους κατά της παρουσίας των Ρωμαίων στην Ελλάδα. Οι μελετητές καμιά φορά ονομάζουν την περίσταση αυτή «Αχαϊκό Πόλεμο» ( 146 π.Χ. ) Η διάρκειά του ήταν ιδιαίτερα σύντομη. Μέχρι τη στιγμή αυτή, η Ρώμη είχε πραγματοποιήσει εκστρατείες επί ελληνικού εδάφους μόνο για να πολεμήσει τις μακεδονικές δυνάμεις και τους συμμάχους των τελευταίων. Η ανωτερότητα της ρωμαϊκής στρατιωτικής τακτικής ήταν πλέον κοινός τόπος, καθώς είχαν νικήσει την περίφημη μακεδονική φάλαγγα σε αρκετές περιστάσεις, ενώ είχαν επικρατήσει κατά μεγαλύτερων αριθμητικά δυνάμεων στις μάχες κατά των Σελευκιδών. Οι ηγέτες των Αχαιών θα πρέπει να είχαν υπόψη τους πως η κίνησή τους να κηρύξουν πόλεμο δεν ήταν παρά πράξη απελπισίας, εφόσον οι λεγεώνες είχαν θριαμβεύσει ενάντια σε μεγαλύτερες και ισχυρότερες στρατιωτικές δυνάμεις. Ο ιστορικός Πολύβιος κατηγορεί τους δημαγωγούς ότι υποκίνησαν τον πληθυσμό να εμπλακεί σε έναν πόλεμο αυτοκτονίας. Εθνικιστικοί λόγοι και η ιδέα θριάμβου ενάντια σε ισχυρότερους εχθρούς, όπως είχε συμβεί στις μάχες κατά των Περσών, οδήγησαν τη Συμπολιτεία στο να λάβει μια επιπόλαια απόφαση.
Ωστόσο η υπομονή των Ρωμαίων εξαντλήθηκε. Για παραδειγματισμό η πόλη της Κορίνθου καταστράφηκε ολοκληρωτικά το 146 π.Χ., την ίδια χρονιά με την ισοπέδωση της Καρχηδόνας. Οι Μακεδονικοί Πόλεμοι έλαβαν τέλος, μαζί με την ανεξαρτησία των ελληνικών πόλεων-κρατών. Ο ελλαδικός χώρος διαιρέθηκε στις επαρχίες της Αχαΐας, της Μακεδονίας και της Ηπείρου. Τα πρώτα χρόνια της κατάκτησης χαρακτηρίστηκαν από λεηλασίες και συλλογή σκλάβων. Η Ρώμη, αν και ήταν ακόμη στη δημοκρατική της περίοδο, ήταν εδαφικά μια αυτοκρατορία στη Μεσόγειο θάλασσα, που ξεπερνούσε αριθμητικά τον αμιγή πληθυσμό της στην Ιταλία.
Εξωτερικές συνδέσεις
Αππιανός, "Ρωμαϊκή Ιστορία, Οι Μακεδονικοί Πόλεμοι", αποσπάσματα στα αγγλικά. [1]
Τίτος Λίβιος, "Ρωμαϊκή Ιστορία", βιβλία 31 έως 45, κείμενο στα αγγλικά. [2]
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
