.
Ο Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος (ΕΔΕΣ) ήταν μια ελληνική αντιστασιακή οργάνωση κατά τη διάρκεια της κατοχής της Ελλάδας από τις δυνάμεις του άξονα.
Ιδεολογικά ανήκε στο φιλελεύθερο δημοκρατικό στρατόπεδο και ιδρύθηκε στις 15 Οκτωβρίου του 1941 και είχε ως πολιτικό αρχηγό τον Κομνηνό Πυρομάγλου ενώ στρατιωτικός του αρχηγός ήταν ο αξιωματικός Ναπολέων Ζέρβας, ο οποίος είχε αποταχθεί από το στράτευμα λόγω της συμμετοχής του στο βενιζελικό κίνημα του 1935.
Μετά την συμμετοχή τους στην επιτυχή ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου, μια επιχείρηση η οποία οργανώθηκε από 12 Άγγλους πράκτορες και στην οποία έλαβαν μέρος 60 αντιστασιακοί άνδρες του ΕΔΕΣ και 150 αντάρτες του ΕΛΑΣ, το ΕΑΜ και το στρατιωτικό του σκέλος, ο ΕΛΑΣ ήρθε σε σύγκρουση με τον ΕΔΕΣ διότι το ΕΑΜ υποστήριζε ότι μέρος του ΕΔΕΣ συνεργαζόταν με τον κατακτητή. Από την πλευρά του ο ΕΔΕΣ θεωρούσε ότι η πραγματική αίτια της σύγκρουσης ήταν η προσπάθεια του ΕΑΜ να μονοπωλήσει την Εθνική Αντίσταση και να καταλάβει την εξουσία μετά την αποχώρηση των Γερμανών εγκαθιδρύοντας καθεστώς σοβιετικού τύπου. Εκτοξεύτηκαν επίσης κατηγορίες για συνεργασία με κατοχικές δυνάμεις εναντίον του, καθώς και για δολοφονίες αμάχων μη κομμουνιστών.
Ο ΕΔΕΣ στα τέλη της κατοχής κυριαρχούσε στη Δυτική Ελλάδα ενώ εκκαθάρισε και την Θεσπρωτία από τις ένοπλες δυνάμεις Γερμανών και Τσάμηδων. Έδωσε περισσότερες από 100 μάχες εναντίον των Ιταλών, Γερμανών, Αλβανών τσάμηδων (συνεργατών των Χιτλερικών) και των ανταρτών του ΕΛΑΣ.
Κατά τα Δεκεμβριανά, στην αρχή του Εμφυλίου, ο ΕΔΕΣ τάχθηκε στο πλευρό της κυβέρνησης Παπανδρέου και των Άγγλων και ενάντια στον ΕΑΜ/ΕΛΑΣ. Δεχόμενος ισχυρή επίθεση από τον ΕΛΑΣ αναγκάστηκε να εκκενώσει την Ήπειρο και να περάσει στην Κέρκυρα.
Σημαντικές μάχες και αντικατοχικές ενέργειες
25 Νοεμβρίου 1942:Συμμετοχή στην καταστροφή της γέφυρας του Γοργοποτάμου.
1943
20 Μαΐου: Νικηφόρα μάχη έναντι Ιταλών και Τσάμηδων στο χωριό Αγία Κυριακή.
22 Ιουνίου: Ανατίναξη γέφυρας Σπηλιοποτάμου επί του ποταμού Καλαμά.
6 Ιουλίου: Νικηφόρα μάχη με αλπινιστές στη Μηλιά Ηπείρου.
8 - 20 Σεπτεμβρίου: Εκτεταμένες μάχες με γερμανικά στρατεύματα στις περιοχές Μετσόβου, Πραμάντων και Καλαρρυτών.
16 Σεπτεμβρίου και 29 Σεπτεμβρίου: Απόκρουση δυνάμεως Γερμανών και Τσάμηδων στη Σκάλα Παραμυθιάς.
30 Σεπτεμβρίου: Επίθεση στο γερμανικό αρχηγείο Ξηροβουνίου.
30 - 31 Οκτωβρίου: Μάχη με μεραρχία Εντελβάις στο Βουργαρέλι. Κατά τη διάρκεια της μάχης ενεπλάκησαν και αντάρτες του ΕΛΑΣ εναντίον του ΕΔΕΣ.
Νοέμβριος και Δεκέμβριος 1943: Απόκρουση εκκαθαριστικών επιχειρήσεων Γερμανών και Τσάμηδων στη Θεσπρωτία.
1944
29 Ιουνίου: Απελευθέρωση Παραμυθιάς και Πάργας.
30 Ιουνίου: Νικηφόρα μάχη με Γερμανούς και Τσάμηδες στη Μενίνα.
11 Αυγούστου: Απελευθέρωση Μαργαριτίου.
17 - 18 Αυγούστου: Εκπόρθηση οχειρού Μενίνας.
14 Σεπτεμβρίου: Νικηφόρα μάχη στην Δωδώνη-Απελευθέρωση Λευκάδας
22 Σεπτεμβρίου: Απελευθέρωση Ηγουμενίτσας και Φιλιατών.
7 - 15 Οκτωβρίου: Μεγάλες μάχες με τα αποχωρούντα γερμανικά στρατεύματα.
Παραπομπές
Πηγές
περιοδικό Ιστορικές Σελίδες, τεύχος 30 (08/08), σελ 73-83
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Τζούκας, Ευάγγελος, Οι οπλαργηγοί του ΕΔΕΣ στην Ήπειρο: τοπικότητα και πολιτική ένταξη, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. Τμήμα Κοινωνιολογίας, 2003[1]
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
