.
Ο Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (ΕΛΑΣ) ήταν το στρατιωτικό σκέλος του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (ΕΑΜ) κατά την τριπλή κατοχή της Ελλάδας.
Ιδρύθηκε στις 16 Φεβρουαρίου του 1942 κατόπιν απόφασης που είχε λάβει τον Ιανουάριο του 1942 η συγκροτηθείσα «Κεντρική Στρατιωτική Επιτροπή» του ΕΑΜ. Μία από τις πρώτες ομάδες που ανέλαβαν δράση από έμπειρα στελέχη του ΚΚΕ στη Θεσσαλία και Μακεδονία την εποχή εκείνη ήταν και αυτή που δραστηριοποιούταν στη Φθιώτιδα από τον κομμουνιστή, Άρη Βελουχιώτη, που πολύ σύντομα ανέλαβε αρχικαπετάνιος της μεγαλύτερης και μαζικότερης αντιστασιακής οργάνωσης στην Ελλάδα, στα χρόνια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.[5]
Αντάρτες του ΕΛΑΣ, Οκτώβρης του 1944
Δομή
Ο ΕΛΑΣ αποτελούσε εθελοντικό αντάρτικο στρατό με τριμελή διοίκηση (Καπετάνιος, Στρατιωτικός, Πολιτικός). Ο «καπετάνιος» ήταν ο αρχηγός των ανταρτών, ενώ αναλάμβανε επίσης τις επαφές με τον πληθυσμό, την επιμελητεία και τη στρατολογία. Ο «στρατιωτικός» ήταν ο αρμόδιος για το σχεδιασμό και τη διεξαγωγή των στρατιωτικών επιχειρήσεων, ενώ ο «πολιτικός» ήταν ο αντιπρόσωπος του ΕΑΜ, ο οποίος ήταν επιφορτισμένος με την τήρηση και τη διάδοση των σκοπών της οργάνωσης στους αντάρτες και στον πληθυσμό του χώρου δράσης.
Τη διοίκηση του ΕΛΑΣ ασκούσε απευθείας η Κεντρική Επιτροπή του ΕΑΜ ως τη συγκρότηση Γενικού Στρατηγείου (Μάιος 1943) με τριμελή διοίκηση από τους: στρατηγό Στέφανο Σαράφη ως στρατιωτικό αρχηγό, Άρη Βελουχιώτη ως αρχηγό των ανταρτών («καπετάνιο») και Ανδρέα Τζήμα (Βασίλης Σαμαρινιώτης), ως πολιτικό καθοδηγητή. Πρόεδρος της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΛΑΣ τοποθετήθηκε με την ίδια απόφαση ο στρατηγός Νεόκοσμος Γρηγοριάδης. Στο Γενικό Στρατηγείο υπάγονταν τα στρατηγεία Μακεδονίας και Θεσσαλίας και τα Γενικά Αρχηγεία Ηπείρου και Ρούμελης. Το Γενικό Αρχηγείο Πελοποννήσου εξακολούθησε να υπάγεται απευθείας στην Κεντρική Επιτροπή, όπως και ο ΕΛΑΣ της Αθήνας.
Ο εφεδρικός ΕΛΑΣ ήταν οργανωμένος επίσης κατά αρχηγεία και υπαρχηγεία, υπαγόταν στις περιφερειακές οργανώσεις του ΕΑΜ και μόνο σε περίπτωση ανάγκης μετείχε σε επιχειρήσεις του τακτικού ΕΛΑΣ. Παράλληλα και σε άμεση συνεργασία με τον ΕΛΑΣ των βουνών δρούσε και η ναυτική δύναμη ΕΛΑΝ (Ελληνικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Ναυτικό). Προς το τέλος της κατοχής, ο ΕΛΑΣ συγκρότησε την Εθνική Πολιτοφυλακή (ΕΠ). Σύμφωνα με στοιχεία που δίνει ο στρατηγός Σαράφης στο βιβλίο του Ο ΕΛΑΣ, οι ένοπλες δυνάμεις που υπάγονταν στο Γενικό Στρατηγείο αριθμούσαν το καλοκαίρι του 1943 γύρω στους 10.000 άνδρες, ενώ τον Σεπτέμβριο του 1944 η συνολική δύναμη του ΕΛΑΣ ήταν 48.940 αξιωματικοί και οπλίτες (δεν συμπεριλαμβάνονται ο ΕΛΑΣ Αθήνας, Σάμου και Μυτιλήνης). Στα τέλη του Ιουλίου 1943 συνήλθε το Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο, στην έδρα του Γενικού Στρατηγείου στο Περτούλι Θεσσαλίας (Τρίκαλα), που αποφάσισε τη μετατροπή του ΕΛΑΣ από ανταρτικό σε τακτικό στρατό και τη μετονομασία των στρατηγείων και γενικών αρχηγείων σε μεραρχίες και των αρχηγείων σε συντάγματα. Η διοίκηση σε όλη την κλίμακα παρέμεινε τριμελής.
Ο συντονισμός της εξόριστης κυβέρνησης με τις αντιστασιακές δυνάμεις στην κατεχόμενη Ελλάδα υπήρξε δύσκολος. Στους κύκλους της εξόριστης κυβέρνησης αρκετοί καταδίκαζαν την ένοπλη αντίσταση στην Ελλάδα, λόγω των βάρβαρων αντιποίνων που επέβαλαν οι αρχές Κατοχής και στρέφονταν κατά άμαχων και αθώων πολιτών. Πράγματι, το 1942 υπήρξε έξαρση των ένοπλων αντιστασιακών πράξεων και ειδικά των δολιοφθορών. Οι Γερμανοί ανακοίνωσαν ότι για κάθε νεκρό Γερμανό θα εκτελούσαν 50 Έλληνες. Πολλά χωριά καταστράφηκαν.
Πορεία
Μαχητές του ΕΛΑΣ.
Η εφαρμογή άρχισε από την 1η Σεπτεμβρίου 1943. Στις 5 Ιουλίου 1943 ο ΕΛΑΣ υπέγραψε συμφωνητικό με το ΣΜΑ (εκπροσωπούμενο από τον αρχηγό της βρετανικής στρατιωτικής αποστολής στα ελληνικά βουνά ταξίαρχο Έντι Μάγιερς), στο οποίο υπάγονταν ήδη όλες οι ανταρτικές οργανώσεις (ΕΛΑΣ, ΕΔΕΣ, ΕΚΚΑ), με την κοινή ονομασία «Εθνικαί Αντάρτικαί Ομάδαι Ελλάδος». Κατά το συμφωνητικό, η Ελλάδα χωριζόταν σε στρατιωτικές περιφέρειες υπό τις διαταγές του ΣΜΑ. Στις 29 Ιουλίου 1943 ιδρύθηκε κοινό Γενικό Στρατηγείο ΕΛΑΣ- ΕΔΕΣ στο οποίο προσχώρησε και η ΕΚΚΑ. Οι κυρίως στρατιωτικές επιχειρήσεις του ΕΛΑΣ (που περιορίζονταν αρχικά σε παρενοχλήσεις, δολιοφθορές κ.λ.π.) άρχισαν με την κορυφαία αντιστασιακή επιχείρηση, την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου, στις 25 Νοεμβρίου 1942, που εκτελέστηκε σε συνεργασία με τις δυνάμεις του ΕΔΕΣ και με τη βοήθεια Βρετανών σαμποτέρ[6]. Από τις πιο αξιομνημόνευτες επιχειρήσεις του στη διάρκεια της κατοχής είναι η ανατίναξη της σιδηροδρομικής σήραγγας στο Κούρνοβο Φθιώτιδας (2 Ιουνίου 1943)[7], η μάχη του Φαρδύκαμπου από κοινού με την ΠΑΟ[8], οι επιχειρήσεις του θεσσαλικού κάμπου, που αναφέρονται συνοπτικά ως μάχη της σοδειάς για την αποτροπή αρπαγής της αγροτικής παραγωγής από τους κατακτητές[9], η μεγάλη μάχη της Πόρτας στη Θεσσαλία[10] οι επιχειρήσεις παραπλάνησης των Γερμανών σχετικά με την περιοχή της αναμενόμενης συμμαχικής απόβασης στην Ευρώπη (σχέδιο ANIMALS), για τις οποίες απέσπασε τα συγχαρητήρια του ΣΜΑ (15 Ιουλίου 1943)[11] και η Απελευθέρωση του νομού Έβρου κατά την τελευταία περίοδο της Κατοχής.[12] Με την κατάρρευση της Ιταλίας και την συνθηκολόγηση της με τους συμμάχους (3 Σεπτεμβρίου 1943), ο ΕΛΑΣ αφόπλισε σημαντικά τμήματα των Ιταλικών στρατευμάτων με τον οπλισμό τους, μεταξύ των οποίων η Μεραρχία Πινερόλο.
Αξιοσημείωτες επίσης ήταν και οι δολοφονίες, του Γερμανού υποστράτηγου Κρεντς από τον ΕΛΑΣ Λακωνίας[13][14] και του συνταγματάρχη των Ες Ες και υπεύθυνου -μεταξύ άλλων- για τις σφαγές του Διστόμου και της Κλεισούρας, Καρλ Σουμς από τον ΕΛΑΣ Άρτας.[15]
Στη διάρκεια της κατοχής σημειώθηκαν αλλεπάλληλες συγκρούσεις του ΕΛΑΣ με τον ΕΔΕΣ, την ΕΚΚΑ και άλλες μικρότερες αντιστασιακές οργανώσεις, οι οποίες χαρακτηρίζονται από πολλούς ιστορικούς ως «ο πρώτος γύρος του Εμφυλίου».
Κύριες αιτίες ήταν οι πολιτικές/ιδεολογικές διαφορές μεταξύ των οργανώσεων αλλά και το ζήτημα της κατοχής της πολιτικής εξουσίας στην Ελλάδα μεταπολεμικά. Ο ΕΛΑΣ, με 100.000 ενόπλους και με το ΕΑΜ να φτάνει τα 2 εκατομμύρια υποστηρικτές, είχε την πρωτοκαθεδρία του αντιστασιακού αγώνα, κατηγορώντας πολλές φορές τις υπόλοιπες οργανώσεις για δωσιλογισμό, ενώ αντίστοιχα κατηγορήθηκε από αυτές ότι δρούσε με κομμουνιστική προοπτική και όχι με εθνική.
Με τη συμφωνία της Καζέρτας (26 Σεπτεμβρίου 1944), η κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, που προήλθε από τη Συμφωνία του Λιβάνου (20 Μαΐου 1944), έθεσε τον ΕΛΑΣ υπό τις διαταγές του Βρετανού στρατηγού Σκόμπι, ο οποίος ορίστηκε διοικητής όλων των ενόπλων δυνάμεων στην Ελλάδα. Όμως η ξαφνική εντολή Σκόμπι στις αρχές του Δεκέμβρη του '44 για τον μονομερή αφοπλισμό και την άμεση διάλυση του ΕΛΑΣ, μαζι με την παρελκυστική τακτική της κυβέρνησης να δικάσει τα Τάγματα Ασφαλείας αποτέλεσαν τα επίμαχα ζητήματα που οδήγησαν στη σύγκρουση των Δεκεμβριανών της Αθήνας.
Δεκεμβριανά
Βρετανικό άρμα εισβάλει στα γραφεία του ΕΑΜ κατά τα Δεκεμβριανά.
Στις αρχές Δεκεμβρίου, μέσα σε μια ατμόσφαιρα δηλητηριασμένη από την ένταση και την αμοιβαία καχυποψία, το ΕΑΜ κάλεσε τους Αθηναίους σε γενική απεργία και σε διαδήλωση στην πλατεία Συντάγματος. Στόχος ήταν η έκφραση διαφωνίας με τους χειρισμούς του Πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου. Κατά τη διάρκεια της διαδήλωσης στις 3 Δεκεμβρίου 1944, η αστυνομία άνοιξε πυρ κατά του πλήθους. Ακολούθησαν 33 ημέρες μάχης ανάμεσα στα κυβερνητικά στρατεύματα (Ορεινή Ταξιαρχία, Ιερός Λόχος, τα Κατοχικά Τάγματα Ασφαλείας και την Οργάνωση Χ, που εξοπλίστηκαν από τους Βρετανούς) και τις βρετανικές στρατιωτικές δυνάμεις (των οποίων η δύναμη έφτασε τις 90 χιλιάδες συνοδευόμενους από αεροπορία και ναυτικό) από τη μια πλευρά, και τον ΕΛΑΣ της Αθήνας από την άλλη (το Α' Σώμα Στρατού του ΕΛΑΣ, επικουρούμενο από τάγματα του ΕΛΑΣ από Κόρινθο και Λαμία). Οι συγκρούσεις επεκτάθηκαν μερικώς και έξω από το πολεοδομικό συγκρότημα της Αθήνας (μάχες του ΕΛΑΣ με τον ΕΔΕΣ στην Ήπειρο και με τις δυνάμεις του Αντών Τσαούς στην Ανατολική Μακεδονία) και έγινε σε όλους σαφές ότι θα γενικεύονταν αργά ή γρήγορα σε μεγαλύτερο βαθμό. Η Μάχη της Αθήνας προκάλεσε την καταστροφή αρκετών περιοχών της πόλης και το θάνατο 11.000 ανθρώπων. Όταν, τα Χριστούγεννα του 1944, ο Βρετανός Πρωθυπουργός Τσώρτσιλ επισκέφθηκε την Αθήνα, για να εξετάσει από κοντά την κατάσταση, διαμόρφωσε, μεταξύ άλλων, την άποψη ότι θα έπρεπε να επιλυθεί το πολιτειακό ζήτημα, και μάλιστα το ταχύτερο δυνατόν. Υποχωρώντας στην πίεση των Βρετανών που επιθυμούσαν τη βελτίωση της εικόνας του Έλληνα μονάρχη, ο βασιλιάς Γεώργιος διόρισε αντιβασιλέα τον σεβαστό ως τότε Αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό, μέχρι να διενεργηθεί δημοψήφισμα για το πολιτειακό. Επίσης με υπόδειξη των Βρετανών, σε μια κίνηση που αποσκοπούσε τον κατευνασμό της αντίπαλης παράταξης, ο βασιλιάς Γεώργιος αντικατέστησε τον Γεώργιο Παπανδρέου με τον παλιό βενιζελικό Στρατηγό Πλαστήρα.
Παραδοθείς οπλισμός του ΕΛΑΣ μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας.
Τον Φεβρουάριο του 1945 αποκαταστάθηκε μια επιφανειακή ηρεμία. Η κυβέρνηση και το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ υπέγραψαν τη Συμφωνία της Βάρκιζας. Με αυτήν προβλεπόταν ότι θα γινόταν πλήρης αφοπλισμός του ΕΛΑΣ με αντάλλαγμα ευρεία αμνηστία, διασφάλιση της ελευθερίας του λόγου, άρση του στρατιωτικού νόμου, αμνηστία για όλα τα «πολιτικά εγκλήματα» (όχι όμως και τα ποινικά) και προκήρυξη δημοψηφίσματος για το πολιτειακό ζήτημα (αβασίλευτη ή βασιλευόμενη δημοκρατία). Η υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας και η υλοποίηση του αφοπλισμού του ΕΛΑΣ εγκαινίασε ό,τι η Αριστερά ονόμασε Λευκή Τρομοκρατία, ενώ παράλληλα μεγάλο μέρος του αντάρτικου οπλισμού παρέμεινε κρυμμένο. Παραστρατιωτικές οργανώσεις και ομάδες διεξήγαν εκστρατεία τρομοκράτησης και δολοφονιών κατά κομμουνιστών, επικαλούμενοι λόγους αντεκδίκησης. Για να σωθούν, πολλοί κομμουνιστές πέρασαν πλέον στην παρανομία. Μια σειρά πολιτικά αδύναμων κυβερνήσεων απέτυχαν, ακόμη και όταν το επεχείρησαν, να ελέγξουν την αυξανόμενη βία των παρακρατικών. Η χώρα κατρακυλούσε σε μια νέα περίοδο πολέμου, την ώρα που στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες άρχιζε βραδέως αλλά σταθερά το έργο της ανασυγκρότησης από τα ερείπια του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου.
Διάρθρωση (1944)
Ένα από τα εμβλήματα του ΕΛΑΣ
Η επιχειρησιακή διάρθρωση του ΕΛΑΣ[16] (που εμπεριείχε μοίρες του ΕΛΑΝ) στα τέλη του 1944 ήταν η εξής:
Κεντρική Επιτροπή (ΚΕ)
III Μεραρχία (πρώην Αρχηγείο Πελοποννήσου)
Γενικόν Στρατηγείον (ΓΣ)
I Μεραρχία (πρώην Στρατηγείο Θεσσαλίας)
VIII Μεραρχία (πρώην Γενικό Αρχηγείο Ηπείρου)
Ομάδα Μεραρχιών Μακεδονίας (ΟΜΜ)
IX Μεραρχία (πρώην Στρατηγείο Δυτικής Μακεδονίας)
X Μεραρχία, με χώρο ευθύνης την Κεντρική Μακεδονία
XI Μεραρχία, με χώρο ευθύνης τη Θεσσαλονίκη
VI Μεραρχία, με χώρο ευθύνης την Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη
Ομάδα Μεραρχιών Στερεάς (ΟΜΣ)[17]
II Μεραρχία, με χώρο ευθύνης την Αττικοβοιωτία και την Εύβοια
XIII Μεραρχία (πρώην Αρχηγείο Στερεάς ή Γενικό Αρχηγείο Ρούμελης)[17]
Ταξιαρχία Αρχιπελάγους, με χώρο ευθύνης τη Σάμο και τη Μυτιλήνη
Ταξιαρχία Ιππικού
Α΄ Σώμα Στρατού
Εφεδρικός ΕΛΑΣ
Εθνική Πολιτοφυλακή (ΕΠ)
Σημειώσεις
Παραπομπές
Βόγλης 2016, σελ. 47
Βόγλης 2016, σελ. 47
Βόγλης 2016, σελ. 47-48
Βόγλης 2016, σελ. 48
Ιάσονας Χανδρινός, ΕΛΑΣ, Ο μεγαλύτερος Στρατός της Εθνικής Αντίστασης, Τόμος Ά, Μονογραφίες της «Στρατιωτικής Ιστορίας»
Ιάσονας Χανδρινός, Εθνική Αντίσταση 1941-1944, Η Αληθινή Ιστορία του Αντάρτικου, σελ.26-30, Μονογραφίες περιοδικού Στρατιωτική Ιστορία
Στο ίδιο,σελ.45
Στο ίδιο, σελ. 32-35
Στο ίδιο, 78-81
Στο ίδιο,σελ.44-45
Στο ίδιο, σελ. 45-47
Στο ίδιο, σελ.96-98
Τάσος Κωστόπουλος, Η Αυτολογοκριμένη μνήμη, Τα Τάγματα Ασφαλείας και η μεταπολεμική Εθνικοφροσύνη, Φιλίστωρ
Η μαύρη εθνική Πηγάδα
Περιοδικό Εθνική Αντίσταση, τεύχος 76, σελ.82
Ο ΕΛΑΣ και η ίδρυση του Γενικού Στρατηγείου rizospastis.gr
Η ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΕΛΑΣ ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΡΟΥΜΕΛΗ 1942-1944 (ΦΘΙΩΤΙΔΟ-ΦΩΚΙΔΑ & ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ)του Χρόνη Βάρσου altpressfthiotida.com
Αναφορές
Βόγλης, Πολυμέρης (2016). Η αδύνατη επανάσταση: Η κοινωνική δυναμική του εμφυλίου πολέμου. Αθήνα: Αλεξάνδρεια. ISBN 978-960-221-576-0.
Ιάσονας Χανδρινός, Εθνική Αντίσταση 1941-1944, Η Αληθινή Ιστορία του Αντάρτικου, σελ.26-30, Μονογραφίες περιοδικού Στρατιωτική Ιστορία
Τάσος Κωστόπουλος, Η Αυτολογοκριμένη μνήμη, Τα Τάγματα Ασφαλείας και η μεταπολεμική Εθνικοφροσύνη, Φιλίστωρ
Βιβλιογραφία
Αντωνακάκης Χρήστος, «Η εθνική αντίσταση του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ στον Ταΰγετο και τον Πάρνωνα 1941-1944», Αλφειός, 2006.
Αντωνόπουλος Αντώνης, «Μνήμες ενός αντάρτη του ΕΛΑΣ», Αλφειός, 1993.
Αυγητίδης Κώστας, «Οι Σοβιετικοί μαχητές στις γραμμές της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης (ΕΛΑΣ)», Σύγχρονη Εποχή, 2007.
Γάτος Γιώργος, «Η εθνική αντίσταση στη Φωκίδα. ΕΑΜ, ΕΛΑΣ, ΕΠΟΝ», τ. 1-2, Πεδίο, 2015.
Κάιλας Δημήτρης, «Κάτω από τις σημαίες του Λαϊκού Στρατού. Έλληνες μόνιμοι αξιωματικοί στις τάξεις του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού - ΕΛΑΣ», Σύγχρονη Εποχή, 2005.
Σαράφης Στέφανος, «Ο ΕΛΑΣ», Επικαιρότητα, 1999.
Χανδρινός Ιάσων «Το τιμωρό χέρι του λαού. Η δράση του ΕΛΑΣ και της ΟΠΛΑ στην κατεχόμενη πρωτεύουσα 1942-1944», Θεμέλιο, 2012.
[απόκρυψη]π • σ • ε Η Ελλάδα στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο
Βαλκανική Εκστρατεία
1940–41
Ελληνοϊταλικός Πόλεμος
(1940-1941)
Μάχες
Πίνδος
Ελαία-Καλαμάς
Κορυτσά
Άγιοι Σαράντα
Μόροβα-Ιβάν
Χειμάρα
Κλεισούρα
Τρεμπεσίνα
Εαρινή επίθεση
Διοικητές
Βασίλειο της Ελλάδας
Ιωάννης Μεταξάς
Αλέξανδρος Παπάγος
Χαράλαμπος Κατσιμήτρος
Κωνσταντίνος Δαβάκης
Ιωάννης Πιτσίκας
Italy (1861-1946) Ιταλία
Μπενίτο Μουσολίνι
Σεμπαστιάνο Βισκόντι Πράσκα
Ουμπάλντο Σοντού
Ούγκο Καβαλλέρο
Κάρλο Τζελόζο
Γερμανική εισβολή
Μάχες
Οχυρά γραμμής Μεταξά
Βεύη
Πέρασμα της Κλεισούρας
Θερμοπύλες
Κρήτη
Διοικητές
Βασίλειο της Ελλάδας
Αλέξανδρος Παπάγος
Γεώργιος Τσολάκογλου
Ηνωμένο Βασίλειο Βρετανική Αυτοκρατορία & Κοινοπολιτεία
Χένρυ Μαίητλαντ Γουίλσον
Τόμας Μπλέημυ
Μπέρναρντ Φρέυμπεργκ
1935 Γερμανία
Βίλχελμ Λιστ
Κουρτ Στουντέντ
Κατοχή και Αντίσταση
Δυνάμεις κατοχής
Πρόσωπα
1935 Γερμανία
Γκύντερ Άλτενμπουργκ
Χέρμαν Νόιμπαχερ
Βάλτερ Σιμάνα
Αλεξάντερ Λερ
Χέλμουτ Φέλμυ
Φρίντριχ-Βίλχελμ Μύλλερ
Αλεξάντερ Αντράε
Μπρούνο Μπρόιερ
Italy (1861-1946) Ιταλία
Αντζέλικο Κάρτα
Πελεγκρίνο Γκίτζι
Κάρλο Τζελόζο
Πιέρο Παρίνι
Βουλγαρία Βουλγαρία
Άντον Κάλτσεφ
Ωμότητες
Αλικιανός
Δοξάτο
Δράμα
Κερδύλια
Κομμένο
Καλάβρυτα
Δίστομο
Δομένικο
Δράκεια
Κάνδανος
Κεφαλλονιά
Κοντομαρί
Κύργια
Μεσόβουνο
Ξηροκρήνη Θεσσαλονίκης
Προσοτσάνη
Πύργοι
Βιάννος
Ολοκαύτωμα του Κέδρους
Κλεισούρα
Σκοπευτήριο Καισιαριανής
Μουσιωτίτσα
Χορτιάτης
Χωριστή
Ολοκαύτωμα
Μεγάλος Λιμός
Δωσίλογοι
Πρόσωπα
Γεώργιος Τσολάκογλου
Κωνσταντίνος Λογοθετόπουλος
Ιωάννης Ράλλης
Αθανάσιος Χρυσοχόου
Σωτήριος Γκοτζαμάνης
Γεώργιος Πούλος
Γεώργιος Μερκούρης
Ιωάννης Πλυτζανόπουλος
Νικόλαος Κουρκουλάκος
Διονύσιος Παπαδόγγονας
Αλκιβιάδης Διαμάντης
Τάκης Μακεδόνας
Κυριάκος Παπαδόπουλος
Οργανώσεις
Ελληνική Πολιτεία
Τάγματα Ασφαλείας
ΕΣΠΟ
ΕΕΕ
Ελληνικό Εθνικό Σοσιαλιστικό Κόμμα
Οργάνωση «Χ»
ΕΕΣ
ΕΑΣΑΔ
Αποσχιστές
«Ρωμαϊκή Λεγεώνα»
Οχράνα
Ξιλία
Ωμότητες
Πογκρόμ κατά των αναπήρων
Παραμυθιά
Καισαριανή
Κοκκινιά
Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο
(EAM)
Πρόσωπα
Άρης Βελουχιώτης
Στέφανος Σαράφης
Γεώργιος Σιάντος
Γιάννης Ιωαννίδης
Ανδρέας Τζήμας
Αλέξανδρος Σβώλος
Ηλίας Τσιριμώκος
Μάρκος Βαφειάδης
Κόμματα
ΚΚΕ
ΣΚΕ
ΑΚΕ
ΕΛΔ
Οργανώσεις
ΕΛΑΣ
Ε.ΕΛΑΣ
ΕΛΑΝ
ΕΠΟΝ
Ε.Α.
Ε.Π
ΟΠΛΑ
ΣΝΟΦ
Επιχειρήσεις
Δράμα
Ρέκα
Μικρό Χωριό
Γοργοπόταμος
Φαρδύκαμπος
Σαραντάπορο
Πόρτα (en)
Αφοπλισμός μεραρχίας Πινερόλο
Στείρι
Αμφιλοχία
Βαλτέτσι
Αγορέλιτσα
Καλαμάτα
Μελιγαλάς
Κιλκίς
Ηλεκτρική
Ωμότητες
Κόκκινη τρομοκρατία
Διάλυση του 5/42
Μελιγαλάς
Νταλαμάνι
Μη-ΕΑΜική αντίσταση
Πρόσωπα
Ναπολέων Ζέρβας
Γεώργιος Καρτάλης
Δημήτριος Ψαρρός
Κομνηνός Πυρομάγλου
Κώστας Περρίκος
Βασίλειος Σαχίνης
Πετρακογιώργης
Μανώλης Μπαντουβάς
Αντών Τσαούς
Λέλα Καραγιάννη
Κίτσος Μαλτέζος
Οργανώσεις
ΕΔΕΣ
ΕΚΚΑ
ΥΒΕ/ΠΑΟ
ΠΕΑΝ
ΕΟΚ
Ε.Σ.
ΜΑΒΗ
Άλλες
Επιχειρήσεις
Ανατίναξη της ΕΣΠΟ
Γέφυρα του Γοργοποτάμου
Φαρδύκαμπος
Αγία Κυριακή
Μηλιά
Σκάλα Παραμυθιάς
Ξηροβούνι
Μενίνα
Δωδώνη
Γέφυρα Παπάδων
Απαγωγή του Κράιπε
Ωμότητες
Εκδίωξη των Τσάμηδων
Βρετανική αποστολή
στην Ελλάδα (SOE)
Πρόσωπα
Έντι Μάγιερς
Κρις Γούντχαουζ
Πάτρικ Λη Φέρμορ
Μπιλ Στάνλευ Μος
Ντέηβιντ Γουάλλας
Ντον Στοτ
Νίκολας Χάμοντ
Ρούφους Σέπαρντ
Επιχειρήσεις
Επιχείρηση Albumen
Γέφυρα του Γοργοπόταμου
Επιχείρηση Ζώα
Γέφυρα του Ασωπού
Απαγωγή του Κράιπε
Σαμποτάζ της Δαμάστας
Κυβέρνηση του βουνού
Γεγονότα
Εκλογές ΠΕΕΑ 1944
Οργανώσεις
Εθνικό Συμβούλιο
Πρόσωπα
Αλέξανδρος Σβώλος
Ευριπίδης Μπακιρτζής
Δημήτρης Γληνός
Εξόριστη κυβέρνηση
Γεγονότα
Ελ Αλαμέιν
Δωδεκάνησα
Κίνημα του Απριλίου 1944
Ρίμινι
Πρόσωπα
Γεώργιος Β΄
Εμμανουήλ Τσουδερός
Παναγιώτης Κανελλόπουλος
Μονάδες
3η Ορεινή Ταξιαρχία
Ιερός Λόχος
Βασίλισσα Όλγα
Αδρίας
Κατσώνης
Παπανικολής
13 ΜΕΒ
335 Μοίρα
336 Μοίρα
Προς τον Εμφύλιο
Γεγονότα
Σύμφωνο των Εθνικών Ομάδων
Κοινό Γενικό Στρατηγείο Ανταρτών
Ενδοαντιστασιακές συγκρούσεις
Συμφωνία της Πλάκας
Συνέδριο του Λιβάνου
Συμφωνία της Καζέρτας
Συμφωνία των ποσοστών
Απελευθέρωση
Δεκεμβριανά
Εθνικιστικό συλλαλητήριο της 14ης Ιανουαρίου
Συμφωνία της Βάρκιζας
Λευκή τρομοκρατία
ΝΟΦ
Πρόσωπα
Ρόναλντ Σκόμπι
Γεώργιος Παπανδρέου
Παναγιώτης Σπηλιωτόπουλος
Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός
Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
