.
Ελληνική διασπορά υφίστατο στην σημερινή Γαλλία από την περίοδο, κιόλας, της Αρχαιότητας. Αυτή η κοινωνία εξαφανίστηκε στη διάρκεια της Ύστερης Αρχαιότητας, λόγω της απορρόφησής της από τον τοπικό πληθυσμό, ωστόσο εμφανίστηκε εκ νέου μέσω κυμάτων μετανάστευσης στη διάρκεια του 19ου αιώνα (17ου αιώνα στην Κορσική, η οποία δεν βρισκόταν, ακόμη, εκείνη την εποχή, υπό γαλλικό έλεγχο), ενώ αυτό τον καιρό βρίσκεται συγκεντρωμένη γύρω από τους αστικούς πυρήνες του Παρισιού, της Λυών, της Γκρενόμπλ και της Μασσαλίας.
Οι Φωκαείς της Μασσαλίας
Η Μασσαλία ιδρύθηκε κατά το 600 π.Χ. από Έλληνες ναυτικούς οι οποίοι προέρχονταν από την Φώκαια της Μικράς Ασίας υπό την ονομασία Μασσαλία. Ο εξερευνητής και επιστήμονας Πυθέας ήταν μία από τις σημαντικότερες ελληνικές προσωπικότητες της Μασσαλίας εκείνης της περιόδου. Οι Μασσαλιώτες διέθεταν αρκετά λιμάνια και εμπορικούς ναυστάθμους κατά μήκος των προβηγκιανών ακτών: τον Κιθαρίστα (Λα Σιοτά), το Ταυροέντον και το Ταυροέις (το Σαιν-Σιρ και το Μπρυσκ), την Ολβία (την Αλμανάρ), την Ηρακλήια Κακαβάρια (το Καβαλαίρ), την Αντίπολις (την Αντίμπ) και τη Νικήια (τη Νις)[1].
Οι Έλληνες της Κορσικής
Η Εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνος, γνωστή ως "η ελληνική" στο Καργκέζε
Κύρια λήμματα: Καργκέζε#Ιστορία και Φυγή των Ελλήνων στην Κορσική
Τον Ιανουάριο του 1676, μια μικρή αποικία 600 Ελλήνων, προερχόμενη από το Γύθειο, επιβιβάστηκε στο Βίτυλο (σημερινό Οίτυλο) - χωριά ευρισκόμενα στα νότια της Πελοποννήσου στη χερσόνησο της Μάνης - για να διαφύγει της τουρκικής κατοχής, και ίδρυσε στην ενδοχώρα της Σαγκόν, την Παομία, σε απόσταση δύο χιλιομέτρων από τα Ανατολικά του σημερινού Καργκέζε. Όταν οι Γενουάτες, τότε κύριοι της Κορσικής, απέδωσαν τα εδάφη της Παομία στην ελληνική κοινότητα, υποχρέωσαν την τελευταία στην συμπλήρωση ενός συμβολαίου. Το συμβόλαιο αυτό προέβλεπε ότι οι Έλληνες θα μπορούσαν να διατηρήσουν τη βυζαντινή λειτουργική, ωστόσο θα έπρεπε να γίνουν Καθολικοί, κάτι που τους οδήγησε στην ένταξή τους στις Δυτικές Καθολικές Εκκλησίες. Οι μικτοί γάμοι μεταξύ των απογόνων των Ελλήνων αποίκων και των Κορσικανών έχουν, σήμερα, ενώσει τις δύο κοινότητες του Καργκέζε, με την χρήση της ελληνικής γλώσσας να έχει, τελικώς, εξαφανιστεί από την περιοχή, και με την πάροδο του χρόνου, προς όφελος των κορσικανικών.
Η διασπορά της ηπειρωτικής Γαλλίας
Η ελληνική διασπορά της ηπειρωτικής Γαλλίας έχει τρεις κύριες πηγές:
κατά τον 19ο αιώνα, την οικονομική μετανάστευση, εμπόρων στις σημαντικότερες πόλεις (υφάσματα, μπαχαρικά, κοσμήματα) και ψαράδων (κυρίως ψαράδων-δυτών αλιέων σπόγγων) στις ακτές της Μεσογείου,
κατά τον 20ό αιώνα, την πολιτική μετανάστευση, με πρώτη πηγή τους Έλληνες της Ανατολής και της Κωνσταντινούπολης οι οποίοι είχαν εκδιωχθεί από την Τουρκία μετά το 1922 και μέχρι τα ανθελληνικά πογκρόμ του Σεπτέμβριο του 1955, και μια δεύτερη πηγή τους πολιτικούς μετανάστες της Αριστεράς, οι οποίοι υποχρεώθηκαν σε εξορία είτε μετά τον ελληνικό εμφύλιο της περιόδου 1946-1949, είτε κατά τη διάρκεια της Χούντας των Συνταγματαρχών από το 1967 ως το 1974,
κατά τον 20ό αιώνα επίσης, η πανεπιστημιακή μετανάστευση φοιτητών, εκ των οποίων σημαντικός αριθμός παρέμεινε και απέκτησε απογόνους στη Γαλλία, και την καλλιτεχνική και ιδεολογική μετανάστευση (με καλλιτέχνες όπως οι Ζορζ Γκεταρί, Τεό Σαραπό, Νάνα Μούσχουρη και Βαγγέλης Παπαθανασίου, με πανεπιστημιακούς όπως ο Κορνήλιος Καστοριάδης και η Ελένη Γλύκατζη - Αρβελέρ, με τηλεοπτικούς παρουσιαστές όπως ο Νίκος Αλιάγας και ο Ναγκί Φαμ, του οποίου ο πατέρας ήταν Έλληνας από την Αλεξάνδρεια).
Η Κοίμηση της Θεοτόκου, ελληνορθόδοξη εκκλησία της Μασσαλίας, είναι η παλαιότερη των ορθόδοξων εκκλησιών της Γαλλίας: εγκαινιάστηκε το 1845. Αποτελεί την μοναδική ορθόδοξη εκκλησία αυτοκρατορικού ρυθμού στην Γαλλία και πιθανώς στην Ευρώπη. Άλλες ελληνικές ενορίες υπάρχουν επίσης στο Παρίσι, την Λιλ, το Μπορντώ, τη Λυών, την Γκρενόμπλ, την Μασσαλία, την Τουλόν και τη Νις, οι οποίες είναι οργανωμένες σε τρεις πρωτοσυγγελικές επισκοπές της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας: αυτή του Βορρά (Παρίσι), αυτή του Κέντρου (Λυών) και αυτή του Νότου (Μασσαλία), των οποίων τα αρχεία αποτελούν την κυριότερη πηγή πληροφοριών, καθώς η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων της Γαλλίας θεωρούνται Γάλλοι υπήκοοι, ενώ η γαλλική ταυτότητα δεν κάνει ουδεμία αναφορά στην εθνική προέλευση ή το θρήσκευμα του πολίτη.
Γαλλικές προσωπικότητες ελληνικής καταγωγής
Επιστήμονες
Ελέν Αρβελέρ (γεννημένη Γλύκατζη το 1926), πανεπιστημιακός
Ευγένιος Αντωνιάδης (1870-1944), αστρονόμος
Ροζέ Απερί (1916-1994), μαθηματικός
Κώστας Αξελός (1924-2010), φιλόσοφος
Κορνήλιος Καστοριάσης (1922-1997), φιλόσοφος, οικονομολόγος και ψυχαναλυτής
Δημήτρης Κιτσίκης (γεννημένος το 1935), ιστορικός και γεωπολιτικός
Σοφί Μαρινοπουλός, ψυχαναλυτής
Αχιλλέας Παπαπέτρου (1907-1997), φυσικός
Νίκος Πουλαντζάς 1936-1979), φιλόσοφος και κοινωνιολόγος
Γιάννης Ψυχάρης (1854-1929), φιλόλογος, και ο γιος του Ερνέστ Ψικαρί (1883-1914), Καθολικός συγγραφέας και στρατιωτικός
Εμμανουέλ Ροντοκανάκι (1859-1934), ιστορικός
Ραφαέλ Σαλέμ (1898-1963), μαθηματικός
Ζοζέφ Σιφακίς (γεννημένος το 1946), επιστήμονας υπολογιστών
Ιλιός Γιαννακακίς (γεννημένος το 1931), ιστορικός
Στεφάν Γερασιμός (1942-2005), Τουρκολόγος και γεωπολιτικός
Καλλιτέχνες και ΜΜΕ
Βασίλης Αλεξάκης (γεννημένος το 1946), συγγραφέας
Νίκος Αλιάγας, παρουσιαστής
Κωνσταντίνος Ανδρέου (1917-2007, βραζιλιάνικη οικογένεια ελληνικής καταγωγής), ζωγράφος και γλύπτης
Καρίν Αντόν (née en 1980), τραγουδίστρια
Αντονέν Αρτώ (Ελληνίδα μητέρα), ποιητής και θεωρητικός θεάτρου
Μισέλ Ντιμιτρί Καλβοκορέσι, συγγραφέας και μουσικός κριτικός
Τακίς Καντιλίς, τηλεοπτικός παρουσιαστής
Αντρέ Σενιέ (1762-1794), ποιητής και Ζοζέφ Σενιέ (1764-1811), ποιητής και πολιτικός, με Ελληνίδα μητέρα
Ιρίς Κλερ (1918-1986), γκαλερίστας
Ζορζ Κοραφάς, ηθοποιός
Κώστας Γαβράς (γεννημένος το 1933) και τα παιδιά του Ρομαίν (γεννημένος το 1981), Ζυλί και Αλεξάντρ Γκαβράς, παραγωγοί
Αριστείδης Δαμαλάς (1855-1889), ηθοποιός, σύζυγος της Σαρά Μπερνάρ
Πιέρ Ντανινός (1913-2005), συγγραφέας, αδερφός του Ζαν Ντανινός
Αλεξάντρ Ντεσπλά (γεννημένος το 1961), συνθέτης
Diam's (Ελληνοκύπριος πατέρας), ράπερ
Dimitri from Paris (γεννημένος το 1963), μουσικός και ραδιοφωνικός παραγωγός
Αντέλ Εξαρκοπουλός, ηθοποιός
Ωγκύστ Ζιλμπέρ ντε Βουαζέν (1877-1939), συγγραφέας
Πιέρ Γκριπαρί (Έλληνας πατέρας), συγγραφέας
Ζορζ Γκεταρί (1915-1997), τραγουδιστής
Τσεκί Καριό (γεννημένος το 1953), ηθοποιός
Κλεμάν Λεπιντίς (1920-1997), συγγραφέας
Δημήτριος Λεβίδης (1885-1951), συνθέτης
Ζιλ Μαρινί (γεννημένος το 1976), ηθοποιός
Ματίλντα Μαι (γεννημένη το 1965), ηθοποιός
Mayo (1905-1990), ζωγράφος
Ζαν Μορεάς (1856-1910), ποιητής
Αννά Μουγκλαλίς, ηθοποιός
Ζωρζ Μουστακί (1934-2013), τραγουδιστής
Αννά ντε Νοάιγ (1876-1933), ποιήτρια και μυθιστοριογράφος
Νικός Πατατάκις (1918-2010), σκηνοθέτης κινηματογράφου
Μπρουνό (γεννημένος το 1961), σκηνοθέτης και Ντενί Πονταλιντές (γεννημένος το 1963), ηθοποιός
Ζιζέλ (1920-) και Μάριος Πράσινος (1916-1985), σουρεαλιστές καλλιτέχνες
Θεόδωρος Ράλλης (1852-1909), οριενταλιστής ζωγράφος
Τεό Σαραπό, τραγουδιστής, σύζυγος της Εντίθ Πιάφ
Νικολά (γεννημένος το 1959) και Στεφάν Σιρκίς (1959-1999), μουσικοί του δημοφιλούς γαλλικού ροκ συγκροτήματος Indochine
Πατρίκ Τατοπουλός (γεννημένος το 1958), σκηνοθέτης και καλλιτεχνικός διευθυντής
Tériade (1889-1983), κριτικός τέχνης και εκδότης
Ανιές Βαρντά, φωτογράφος και σκηνοθέτης κινηματογράφου
Ιάννης Ξενάκης (1922-2001), συνθέτης και αρχιτέκτονας
Μαρσέλ Ζανινί (γεννημένος το 1923), μουσικός της τζαζ, και ο γιος του, Μαρκ-Εντουάρ Ναμπ (γεννημένος το 1958), συγγραφέας
Κριστιάν Ζερβός (1889-1970), κριτικός τέχνης
Σιζιά Ζικέ (1949-2011), τυχοδιώκτης και συγγραφέας
Πολιτικοί και διπλωμάτες
Σαντάλ Μπρυνέλ (γεννημένη Ζορμπάς το 1948), βουλευτής της Σεν-ε-Μαρν
Ζαν-Κριστόφ Καμπαντελίς, πολιτικός
Αλμπέρ Κοέν (1895-1981), συγγραφέας και διπλωμάτης
Μαριεττά Καραμανλί (γεννημένη το 1964), βουλευτής της Σαρτ
Νικολά Σαρκοζί (γεννημένος το 1955), Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας και Γκιγιώμ Σαρκοζί (γεννημένος το 1951), επιχειρηματίας, Έλληνας παππούς
Αδόλφος Θιέρσος (1797-1877), Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας, Ελληνίδα γιαγιά από την πλευρά της μητέρας του
Οικονομικοί παράγοντες
Ζαν Ντανινός (1906-2001), κατασκευαστής αυτοκινήτων, αδερφός του Πιέρ Ντανινός
Αντρέ Μεντζελοπουλός (1915-1980) και η κόρη του, Κορίν (γεννημένη το 1953), αμπελουργοί
Μιχαήλ Εμμανουήλ Ροδοκανάκης (1821-1901), τραπεζίτης
Αντώνης Βολάνης (γεννημένος το 1948), στυλίστας της Renault Espace
Σερ Βασίλειος Ζαχάρωφ, επιχειρηματίας
Στρατιωτικοί
Κονσταντάν Ντενί Μπουρμπακί (1878-1827), συνταγματάρχης
Σαρλ Ντενί Μπουρμπακί (1816-1897), στρατηγός, γιος του προηγούμενου
Αθλητές
Ρομαίν Αργυρούδης (γεννημένος το 1946), ποδοσφαιριστής
Τάιγκ Κρις (Ελληνίδα μητέρα), παγκόσμιος πρωταθλητής τροχοπέδιλων
Από Λαζαριντές, ποδηλάτης
Αντώνης Ρίκκα (γεννημένος το 1986), ποδοσφαιριστής
Πιέρ Ροντοκανακί (γεννημένος το 1938), αθλητής ξιφασκίας, Χάλκινο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1964
Νικολά Ροσολιμό (1910-1975), σκακιστής προερχόμενος από ρωσική οικογένεια ελληνικής καταγωγής
Υβ Τριαντάφυλλος (γεννημένος το 1948), ποδοσφαιριστής
Άλλα
Μισέλ Αμαντρί (Ελληνίδα μητέρα), νομισματολόγος
Η Οικογένεια Εφρούσι
Γεώργιος της Ελλάδας, πρίγκιπας, πρώην κυβερνήτης της Κρήτης
Χριστόφορος της Ελλάδας, πρίγκιπας, απομνημονευματογράφος
Πέτρος της Ελλάδας, πρίγκιπας, εθνολόγος
Ευγενία της Ελλάδας, πριγκίπισσα, απομνημονευματογράφος
Μιχαήλ της Ελλάδας, πρίγκιπας, συγγραφέας
Ανδρέας της Ελλάδας, πρίγκιπας
Λωρ Ζυνό ντ'Αμπραντές (Ελληνίδα μητέρα), απομνημονευματογράφος
Σαβιτρί Ντεβί (1905-1982), εσωτεριστική
Ντεμετριούς Στεφανοπολί ντε Κομνέν, ευγενής και στρατηγός ελληνικής καταγωγής.
Εσωτερικοί Σύνδεσμοι
Έλληνες
Ελληνική διασπορά
Ταξίδι του Mataroa (1945)
Μετανάστευση στη Γαλλία
Ελληνορθόδοξη Μητρόπολη Γαλλίας
στην αγγλόφωνη Βικιπαίδεια: Greek emigrants to France (κατηγορία)
Βιβλιογραφία
Gérard Blanken, Les Grecs de Cargèse (Corse). Recherches sur leur langue et leur histoire. T. I. Partie linguistique, Leyde, 1951[2]
Marie-Anne Comnène, Cargèse : une colonie grecque en Corse, Société d'édition "Les Belles lettres", 1959, 92 pages
Jean Coppolani, « Cargèse. Essai sur la géographie humaine d'un village corse », Revue de géographie alpine, année 1949, volume 37, n° 37-1, pp. 71-108
Nicolaos Stephanopoli de Comnène, Histoire de la colonie grecque établie en Corse, éditeur A. Thoisnier-Desplaces, 1826 (version scannée complète en ligne)
Catherine Daniélidès, Un siècle de présence grecque sur la Côte d'Azur, 1917-2012 Πρότυπο:ISBN
Παραπομπές
Jacqueline et Maurice Griffe : Chronologie de la Provence, ed. Photoffset, Nice 1994, ISBN 2-907854-19-4
recension dans la Revue des études byzantines
Εξωτερικοί Σύνδεσμοι
Ιστοσελίδα με θέμα την ελληνική διασπορά στη Γαλλία
Ομοσπονδία των ελληνικών κοινοτήτων της Γαλλίας
Ελληνορθόδοξη Εκκλησία της Μασσαλίας (παλαιότερη ελληνική κοινότητα στη Γαλλία)
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
