.
Οι Βουλευτικές εκλογές του 1961 στην πραγματικότητα ήταν πρόωρες, δεδομένου ότι η θητεία της Βουλής έληγε τον Σεπτέμβριο του 1962. Δεν υπήρξε ιδιαίτερος λόγος επίσπευσης παρά μόνο καθαρά κομματικός όπως δήλωσε αργότερα ο ίδιος ο Κωνσταντίνος Καραμανλής στο βιογράφο του Ροζέ Μασίπ.
«Παρακάλεσα τον Βασιλέα (Παύλο) να επισπεύσουμε τις εκλογές για να μην έχουμε μακρά προεκλογική περίοδο. Αλλά και επειδή την εποχή εκείνη το πολιτικό κλίμα ήταν πολύ ευνοϊκό για το κόμμα μου. Είχα λύσει το Κυπριακό (!), η οικονομία της χώρας βρισκόταν σε ανοδική πορεία, είχα κάνει επιτυχή ταξίδια στο εξωτερικό, ενώ η αντιπολίτευση βρισκόταν σε κατάσταση αποσύνθεσης...»
* Σημειώνεται ότι το σημαντικότερο γεγονός που είχε σημειωθεί τον ίδιο χρόνο ήταν ότι στις 30 Μαρτίου 1961 ο Γιάγκος Πεσμαζόγλου επικεφαλής ελληνικής αντιπροσωπείας είχε μονογράψει τη συμφωνία σύνδεσης Ελλάδας - (τότε) ΕΟΚ.
Εκλογικό σύστημα
Το εκλογικό σύστημα με το οποίο ορίσθηκε η διενέργεια των βουλευτικών εκλογών του 1961 ήταν ένα πρωτότυπο σύστημα ενισχυμένης αναλογικής σύμφωνα με το οποίο στη δεύτερη κατανομή θα μετείχαν μόνο όσα αυτοτελή κόμματα θα συγκέντρωναν τουλάχιστον το 15% του συνόλου των ψήφων, ενώ το ποσοστό αυτό αυξανόταν στο 25% για συνασπισμό δύο κομμάτων και στο 30% για μεγαλύτερους συνασπισμούς.
Σκοπός των μεγάλων αυτών ποσοστών ήταν, -όπως δηλώθηκε-, η καθολική επιδίωξη των άλλων πολιτικών παρατάξεων να μην επαναληφθεί αυτό που συνέβη το 1958 με την ανάδειξη της ΕΔΑ ως δεύτερο, σε αριθμό εδρών, κόμμα στη Βουλή.
Εμπνευστής του συστήματος αυτού θεωρήθηκε ο Γεώργιος Ράλλης, το οποίο και αποδέχτηκαν εκτός από την ΕΡΕ και τα άλλα κόμματα που τα ευνοούσε σε συνένωσή τους με συνέπεια τον τερματισμό της παρατηρούμενης μέχρι τότε πολυδιάσπασής τους.
Έτσι με αυτή τη ρύθμιση συμμετείχαν τρεις παρατάξεις: η ΕΡΕ, η Ένωση Κέντρου και το Πανδημοκρατικό Μέτωπο Ελλάδας (ΠΑ.Μ.Ε.).
Παρατάξεις
Από τις τρεις πολιτικές παρατάξεις που συγκροτήθηκαν
1. η μεν ΕΡΕ ήταν αυτοτελές κόμμα υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή.
2. Η Ένωση Κέντρου, που αναγγέλθηκε η ίδρυσή της ανήμερα της ορκωμοσίας, της υπό τον Κ. Δόβα, υπηρεσιακής κυβέρνησης, στις 19 Σεπτεμβρίου (1961) συγκροτήθηκε από τα πρώην κόμματα: Κόμμα των Φιλελευθέρων του Σοφοκλή Βενιζέλου, το Λαϊκό Κοινωνικό του Στ. Στεφανόπουλου, Κόμμα Προοδευτικών του Σπ. Μαρκεζίνη, Προοδευτικό Εργατοτεχνικό του Παυσ. Κατσώτα, ΕΠΕΚ του Σάββα Παπαπολίτη, το Δημοκρατικό Κέντρο-Αγροτική Φιλελευθέρα Ένωσις του Ηλία Τσιριμώκου και ένα μικρό δεξιό κόμμα του Θ. Τουρκοβασίλη. Η Ένωση Κέντρου διοικούνταν από οκταμελή επιτροπή της οποίας πρόεδρος ανέλαβε ο Γεώργιος Παπανδρέου.
3. Και τέλος το ΠΑ.Μ.Ε. που συγκροτήθηκε από την ΕΔΑ και το Εθνικό Αγροτικό Κόμμα.
Εκλογές
Οι εκλογές του έτους αυτού έγιναν στις 29 Οκτωβρίου 1961 από την υπηρεσιακή κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Δόβα και έγιναν σε κλίμα μεγάλης έντασης και εν μέσω επεισοδίων. Έμειναν στην ιστορία σαν «εκλογές βίας και νοθείας». Η κυβέρνηση Καραμανλή, τα σώματα ασφαλείας και ο στρατός κατηγορήθηκαν ότι προέβησαν προεκλογικά σε εκτεταμένη τρομοκρατία εναντίον των κομμάτων του Κέντρου και της Αριστεράς αλλά και σε νοθεία του εκλογικού αποτελέσματος.
Σημειώθηκαν βίαια επεισόδια κατά την προεκλογική εκστρατεία κατά των οπαδών της ΕΔΑ (η οποία συμμετείχε με την ονομασία «ΠΑΜΕ»), ακόμη και κατά υποψηφίων βουλευτών της. Στις συμπλοκές υπήρξαν και νεκροί από πυρά του στρατού και της χωροφυλακής. Ιδιαίτερα στην επαρχία στρατός, χωροφυλακή και παρακρατικοί ("μαγκουροφόροι") άσκησαν ψυχολογική πίεση στους πολίτες να μη συμμετάσχουν στις προεκλογικές εκδηλώσεις της ΕΔΑ και να μην την ψηφίσουν. Προεκλογικό υλικό της ΕΔΑ κατασχέθηκε κατ'επανάληψιν, ενώ πολλές συγκεντρώσεις της παρεμποδίστηκαν είτε με την επέμβαση του στρατού και της αστυνομίας είτε με τη δημιουργία επεισοδίων από πολίτες που εκτελούσαν διαταγές των τελευταίων.
Επεισόδια βίας ή τρομοκρατίας σημειώθηκαν και σε βάρος υποψηφίων της Ενώσεως Κέντρου. Η νοθεία είχε να κάνει με ψευδείς εγγραφές στους εκλογικούς καταλόγους και διπλοψηφίες. Χαρακτηριστικό είναι ότι βρέθηκαν εγγεγραμμένοι 218 χωροφύλακες να δηλώνουν διεύθυνση κατοικίας την ίδια διώροφη μονοκατοικία[1]. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής αρνήθηκε πάντοτε σθεναρά την οποιαδήποτε υποκίνηση της βίας ή της νοθείας από το κόμμα του και κατήγγειλε ότι η όποια βία ή νοθεία ενορχηστρώθηκε από τα ανάκτορα χωρίς συμμετοχή του και εν γνώσει του Γεωργίου Παπανδρέου, στον οποίο ο Βασιλεύς υποσχέθηκε ισοκαταμερισμό των υπεξαιρεθέντων ψήφων[2]. Ως αίτιο για τη βία κατά της ΕΔΑ θεωρείται η μεγάλη επιτυχία που αυτή είχε σημειώσει κατά τις προηγούμενες εκλογές, η οποία είχε ανησυχήσει έντονα τους ακραιφνείς «εθνικόφρονες».
Στις 4 Νοεμβρίου ορκίστηκε η νέα κυβέρνηση Κ. Καραμανλή.
Στις 1 Δεκεμβρίου ο Γεώργιος Παπανδρέου ξεκίνησε τον Ανένδοτο αγώνα ο οποίος κορυφώθηκε με μεγάλες πορείες και διαδηλώσεις σε όλη την χώρα. Ο Ανένδοτος αγώνας συνεχίστηκε μέχρι το 1963 δημιουργώντας μεγάλη πολιτική ένταση. Και η ΕΔΑ, που ήταν ο μεγάλος ηττημένος αυτής της εκλογικής αναμέτρησης, υποστήριξε τον ανένδοτο αγώνα οργανώνοντας μάλιστα πολλές διαδηλώσεις. Στις 4 Δεκεμβρίου συνήλθε η νέα Βουλή χωρίς την παρουσία των βουλευτών του κέντρου και της αριστεράς.
Αποτελέσματα
* Εκλογικό Σύστημα : Ενισχυμένη Αναλογική
* Εκλογικός νόμος : Ν.4173/1961 (ΦΕΚ 104/27-6-1961)
* Εκλογικές περιφέρειες : 55
* Σύνολο υποψηφίων : 995
* Νόμιμος πληθυσμός : 7,643,808
* Ψήφισαν : 4,640,512
| Κόμματα | Αρχηγοί | Ψήφοι | Έδρες | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Αριθμός | % | +− % | Αριθμός | +− | |||
| 1 | Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση | Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής | 2,347,824 | 50,81 | +9,65 | 176 | +5 |
| 2 | Συνασπισμός Ενώσεως Κέντρου-Κόμματος Προοδευτικών | - | 1,555,442 | 33,66 | |||
| α) | Ένωσις Κέντρου | Γεώργιος Παπανδρέου | - | - | 86 | ||
| β) | Κόμμα Προοδευτικών | Σπυρίδων Μαρκεζίνης | - | - | 14 | ||
| 3 | Πανδημοκρατικόν Αγροτικόν Μέτωπον | - | 675,867 | 14,63 | |||
| α) | Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά | Ιωάννης Πασαλίδης | - | - | 22 | -38 | |
| β) | Εθνικό Αγροτικό Κόμμα | Ασημάκης Φωτήλας,Θεόδωρος Γιαννόπουλος | - | - | 2 | ||
| 4 | Ένωσις Φιλελευθέρων και Εθνικών Αγωνιστών | Μάρκος Τσαρλαμπάς | ; | ; | 0 | ||
| 5 | Συνδυασμοί Ανεξάρτητων | - | 41,618 | 0,90 | 0 | ||
| Έγκυρες ψήφοι | 4,620,751 | 100,00 | 300 | ||||
| Άκυρα λευκά | 19,761 | ||||||
| Σύνολο | 4,640,512 |
||||||
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
* «Τα χρόνια της βίας και της νοθείας: Αναδρομή στις εκλογές του 1961», άρθρο του Σπύρου Λιναρδάτου στο «Βήμα» της 18/5/1999.
Παραπομπές
1. ↑ Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τ. ΙΣΤ΄, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 2000, σελ. 204.
2. ↑ Αφιέρωμα στον Κ. Καραμανλή, Το Βήμα της 26/4/1998
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
