ART

 

.

Η Εκτέλεση Αντιστασιακών Ξηροκρήνης αφορά στην εκτέλεση οκτώ νεών Ελλήνων αντιστασιακών από ναζιστικό εκτελεστικό απόσπασμα, στις 11 Μαΐου 1944 στη συνοικία Ξηροκρήνη της Θεσσαλονίκης, κατά την Κατοχή της Ελλάδας.[1][2]
Ιστορικό
Η συνοικία της Ξηροκρήνης στη Θεσσαλονίκη.

Στην περιοχή των συνοικιών της Ξηροκρήνης και της Επταλόφου στη Θεσσαλονίκη αναπτύχθηκε από τις πρώτες μέρες της Ναζιστικής Κατοχής σημαντική αντιστασιακή δράση. Στις 15 Μαΐου 1941, μόλις έναν μήνα μετά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τις ναζιστικές δυνάμεις, ιδρύεται η πρώτη αντιστασιακή οργάνωση στην Ελλάδα, η «Ελευθερία», με την ομώνυμη εφημερίδα της και το πρώτο παράνομο τυπογραφείο της πόλης στην περιοχή της Επταλόφου. Ακόμα, στην Ξηροκρήνη υπήρχε, σύμφωνα με τις μαρτυρίες παλαιών κατοίκων, κρησφύγετο αντιστασιακών, το οποίο όμως ανακαλύφθηκε από τους ναζί και καταστράφηκε.[3] Στις 8 Ιουλίου 1943 στην Επτάλοφο πραγματοποιείται η ιστορική διαδήλωση ενάντια στην απόπειρα επέκτασης της βουλγαρικής κατοχής στην Κεντρική Μακεδονία.

Στις 11 Μαΐου 1944 σε αντίποινα για την αντιστασιακή δράση τους, εκτελέστηκαν οκτώ νέοι Θεσσαλονικείς αντιστασιακοί από ναζιστικό εκτελεστικό απόσπασμα στην περιοχή Καΐστρι της Ξηροκρήνης.

Λίγους μήνες αργότερα, τον Οκτώβριο του 1944, χίλιοι και πλέον νέοι της Ξηροκρήνης συγκεντρώθηκαν σε βραδινή διαδήλωση κατά των Γερμανών κατακτητών, μετά από τις μάχες μεταξύ δυνάμεων του ΕΛΑΣ και ναζιστών ταγματασφαλιτών στις 16 του μήνα.[4]

Η Θεσσαλονίκη απελευθερώθηκε στις 30 Οκτωβρίου 1944.
Ιστορική μνήμη

Τον Οκτώβριο του 2012 εκδόθηκε Προεδρικό Διάταγμα, σύμφωνα με το οποίο η Θεσσαλονίκη εντάχθηκε στο Δίκτυο Μαρτυρικών Πόλεων της Ελλάδας καθώς μαρτυρικές χαρακτηρίζονται οι πόλεις που είχαν υποστεί μεγάλες καταστροφές σε ανθρώπινες και υλικές ζημιές κατά την αντίσταση απέναντι στις δυνάμεις κατοχής.[5]

Σήμερα στο σημείο της εκτέλεσης στην περιοχή Καΐστρι της συνοικίας της Ξηροκρήνης βρίσκεται μνημείο στο οποίο αναγράφονται τα ονόματα και οι ηλικίες των οκτώ εκτελεσθέντων αντιστασιακών και την 11η Μαΐου πραγματοποιείται εκδήλωση μνήμης και κατάθεση στεφάνων.[6]
Εκτελεσθέντες Αντιστασιακοί

Αναστάσιος Απταλίδης 30 ετών
Γιώργος Ζαφειριού (Φρίγκου) 26 ετών
Κώστας Ζαφειριού (Φρίγκου) 24 ετών
Ζαφείρης Ζαφειριού (Φρίγκου) 20 ετών
Μιχάλης Λεωντσίνης 26 ετών
Χρήστος Λεωντσίνης 20 ετών
Κώστας Ξεπαπαδάκης 20 ετών
Ανδρέας Χοροζάκης 20 ετών[7]

Παραπομπές

30 Οκτωβρίου 1944: Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, athensvoice.gr
Καζάνας, Γιώργος (2 Μαΐου 2020). «Η Ξηροκρήνη της Αντίστασης». Εφημερίδα των Συντακτών. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2020.
Η κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τους Ναζί, ethniki-antistasi-dse.gr
Εφημερίδα Έφοδος - όργανο του Συμβουλίου Πόλης της ΕΠΟΝ, 23/10/1944
Η Θεσσαλονίκη στο δίκτυο μαρτυρικών πόλεων, VORIA.gr, 30/10/2012
Καζάνας, Γιώργος (2 Μαΐου 2020). «Η Ξηροκρήνη της Αντίστασης». Εφημερίδα των Συντακτών. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2020.
Επέτειος της Εθνικής Αντίστασης - Δήμος Αμπελοκήπων 9/12/2019

Η Ελλάδα στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο
Βαλκανική Εκστρατεία
1940–41
Ελληνοϊταλικός Πόλεμος
(1940-1941)

Μάχες
Πίνδος
Ελαία-Καλαμάς
Κορυτσά
Άγιοι Σαράντα
Μόροβα-Ιβάν
Χειμάρα
Κλεισούρα
Τρεμπεσίνα
Εαρινή επίθεση

Διοικητές

Βασίλειο της Ελλάδας
Ιωάννης Μεταξάς
Αλέξανδρος Παπάγος
Χαράλαμπος Κατσιμήτρος
Κωνσταντίνος Δαβάκης
Ιωάννης Πιτσίκας

Italy (1861-1946) Ιταλία
Μπενίτο Μουσολίνι
Σεμπαστιάνο Βισκόντι Πράσκα
Ουμπάλντο Σοντού
Ούγκο Καβαλλέρο
Κάρλο Τζελόζο

Γερμανική εισβολή
Μάχες
Οχυρά γραμμής Μεταξά
Βεύη
Πέρασμα της Κλεισούρας
Θερμοπύλες
Κρήτη

Διοικητές

Βασίλειο της Ελλάδας
Αλέξανδρος Παπάγος
Γεώργιος Τσολάκογλου

Ηνωμένο Βασίλειο Βρετανική Αυτοκρατορία & Κοινοπολιτεία
Χένρυ Μαίητλαντ Γουίλσον
Τόμας Μπλέημυ
Μπέρναρντ Φρέυμπεργκ

1935 Γερμανία
Βίλχελμ Λιστ
Κουρτ Στουντέντ

Κατοχή και Αντίσταση
Δυνάμεις κατοχής

Πρόσωπα

1935 Γερμανία
Γκύντερ Άλτενμπουργκ
Χέρμαν Νόιμπαχερ
Βάλτερ Σιμάνα
Αλεξάντερ Λερ
Χέλμουτ Φέλμυ
Φρίντριχ-Βίλχελμ Μύλλερ
Αλεξάντερ Αντράε
Μπρούνο Μπρόιερ

Italy (1861-1946) Ιταλία
Αντζέλικο Κάρτα
Πελεγκρίνο Γκίτζι
Κάρλο Τζελόζο
Πιέρο Παρίνι

Βουλγαρία Βουλγαρία
Άντον Κάλτσεφ

Ωμότητες
Αλικιανός
Δοξάτο
Δράμα
Κερδύλια
Κομμένο
Καλάβρυτα
Δίστομο
Δομένικο
Δράκεια
Κάνδανος
Κεφαλλονιά
Κοντομαρί
Κύργια
Μεσόβουνο
Ξηροκρήνη Θεσσαλονίκης
Προσοτσάνη
Πύργοι
Βιάννος
Ολοκαύτωμα του Κέδρους
Κλεισούρα
Σκοπευτήριο Καισιαριανής
Μουσιωτίτσα
Χορτιάτης
Χωριστή
Ολοκαύτωμα
Μεγάλος Λιμός

Δωσίλογοι
Πρόσωπα
Γεώργιος Τσολάκογλου
Κωνσταντίνος Λογοθετόπουλος
Ιωάννης Ράλλης
Αθανάσιος Χρυσοχόου
Σωτήριος Γκοτζαμάνης
Γεώργιος Πούλος
Γεώργιος Μερκούρης
Ιωάννης Πλυτζανόπουλος
Νικόλαος Κουρκουλάκος
Διονύσιος Παπαδόγγονας
Αλκιβιάδης Διαμάντης
Τάκης Μακεδόνας
Κυριάκος Παπαδόπουλος

Οργανώσεις
Ελληνική Πολιτεία
Τάγματα Ασφαλείας
ΕΣΠΟ
ΕΕΕ
Ελληνικό Εθνικό Σοσιαλιστικό Κόμμα
Οργάνωση «Χ»
ΕΕΣ
ΕΑΣΑΔ

Αποσχιστές
«Ρωμαϊκή Λεγεώνα»
Οχράνα
Ξιλία

Ωμότητες
Πογκρόμ κατά των αναπήρων
Παραμυθιά
Καισαριανή
Κοκκινιά

Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο
(EAM)
Πρόσωπα
Άρης Βελουχιώτης
Στέφανος Σαράφης
Γεώργιος Σιάντος
Γιάννης Ιωαννίδης
Ανδρέας Τζήμας
Αλέξανδρος Σβώλος
Ηλίας Τσιριμώκος
Μάρκος Βαφειάδης

Κόμματα
ΚΚΕ
ΣΚΕ
ΑΚΕ
ΕΛΔ

Οργανώσεις
ΕΛΑΣ
Ε.ΕΛΑΣ
ΕΛΑΝ
ΕΠΟΝ
Ε.Α.
Ε.Π
ΟΠΛΑ
ΣΝΟΦ

Επιχειρήσεις
Δράμα
Ρέκα
Μικρό Χωριό
Γοργοπόταμος
Φαρδύκαμπος
Σαραντάπορο
Πόρτα (en)
Αφοπλισμός μεραρχίας Πινερόλο
Στείρι
Αμφιλοχία
Βαλτέτσι
Αγορέλιτσα
Καλαμάτα
Μελιγαλάς
Κιλκίς
Ηλεκτρική

Ωμότητες
Κόκκινη τρομοκρατία
Διάλυση του 5/42
Μελιγαλάς
Νταλαμάνι

Μη-ΕΑΜική αντίσταση
Πρόσωπα
Ναπολέων Ζέρβας
Γεώργιος Καρτάλης
Δημήτριος Ψαρρός
Κομνηνός Πυρομάγλου
Κώστας Περρίκος
Βασίλειος Σαχίνης
Πετρακογιώργης
Μανώλης Μπαντουβάς
Αντών Τσαούς
Λέλα Καραγιάννη
Κίτσος Μαλτέζος

Οργανώσεις
ΕΔΕΣ
ΕΚΚΑ
ΥΒΕ/ΠΑΟ
ΠΕΑΝ
ΕΟΚ
Ε.Σ.
ΜΑΒΗ
Άλλες

Επιχειρήσεις
Ανατίναξη της ΕΣΠΟ
Γέφυρα του Γοργοποτάμου
Φαρδύκαμπος
Αγία Κυριακή
Μηλιά
Σκάλα Παραμυθιάς
Ξηροβούνι
Μενίνα
Δωδώνη
Γέφυρα Παπάδων
Απαγωγή του Κράιπε

Ωμότητες
Εκδίωξη των Τσάμηδων

Βρετανική αποστολή
στην Ελλάδα (SOE)
Πρόσωπα
Έντι Μάγιερς
Κρις Γούντχαουζ
Πάτρικ Λη Φέρμορ
Μπιλ Στάνλευ Μος
Ντέηβιντ Γουάλλας
Ντον Στοτ
Νίκολας Χάμοντ
Ρούφους Σέπαρντ

Επιχειρήσεις
Επιχείρηση Albumen
Γέφυρα του Γοργοπόταμου
Επιχείρηση Ζώα
Γέφυρα του Ασωπού
Απαγωγή του Κράιπε
Σαμποτάζ της Δαμάστας

Κυβέρνηση του βουνού
Γεγονότα
Εκλογές ΠΕΕΑ 1944

Οργανώσεις
Εθνικό Συμβούλιο

Πρόσωπα
Αλέξανδρος Σβώλος
Ευριπίδης Μπακιρτζής
Δημήτρης Γληνός

Εξόριστη κυβέρνηση
Γεγονότα
Ελ Αλαμέιν
Δωδεκάνησα
Κίνημα του Απριλίου 1944
Ρίμινι

Πρόσωπα
Γεώργιος Β΄
Εμμανουήλ Τσουδερός
Παναγιώτης Κανελλόπουλος

Μονάδες
3η Ορεινή Ταξιαρχία
Ιερός Λόχος
Βασίλισσα Όλγα
Αδρίας
Κατσώνης
Παπανικολής
13 ΜΕΒ
335 Μοίρα
336 Μοίρα

Προς τον Εμφύλιο
Γεγονότα
Σύμφωνο των Εθνικών Ομάδων
Κοινό Γενικό Στρατηγείο Ανταρτών
Ενδοαντιστασιακές συγκρούσεις
Συμφωνία της Πλάκας
Συνέδριο του Λιβάνου
Συμφωνία της Καζέρτας
Συμφωνία των ποσοστών
Απελευθέρωση
Δεκεμβριανά
Εθνικιστικό συλλαλητήριο της 14ης Ιανουαρίου
Συμφωνία της Βάρκιζας
Λευκή τρομοκρατία
ΝΟΦ

Πρόσωπα
Ρόναλντ Σκόμπι
Γεώργιος Παπανδρέου
Παναγιώτης Σπηλιωτόπουλος
Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός

Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια

Εγκυκλοπαίδεια Ιστορίας

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License