.
Γενικά ο όρος αλύτρωτος σημαίνει ο υπόδουλος, ο μη ακόμα απελευθερωμένος, είτε από δουλεία, είτε θρησκευτικά από αμαρτία ή από κάποια σχετική δέσμευση.
Αλύτρωτος Ελληνισμός ονομάσθηκε το σύνολο του ελληνικού κόσμου που παρέμενε υπό ξένο ζυγό, κυρίως των Τούρκων μετά το σχηματισμό του ελεύθερου ελληνικού κράτους (Ελληνικού Βασιλείου) το 1830.
Από τότε η ελεύθερη Ελλάδα έστρεφε πάντα το ενδιαφέρον της προς τους σκλαβωμένους Έλληνες και όλος ο ελληνικός κόσμος αισθανόταν ότι αποτελεί μια ιστορική πολιτική, αλλά και θρησκευτική ενότητα και κατεύθυνε την πολιτική του δράση καθώς την εν γένει εθνική, εκπαιδευτική αλλά και κοινωνική του δραστηριότητα προς την ιδέα του σχηματισμού ενιαίου κράτους που να περιλαμβάνονται όλοι οι Έλληνες.
Κάτω από αυτές τις επιδράσεις εμφανίσθηκε η λεγόμενη Μεγάλη Ιδέα, που βεβαίως μπορεί να ξεκίνησε από τους θούριους του Ρήγα και στη συνέχεια από τον Πρίγκιπα Υψηλάντη, αλλά εκείνος που υπήρξε κύριος πολιτικός εκπρόσωπος αυτής ήταν ο Ιωάννης Κωλέττης, που καταγόταν από το Συρράκο της Ηπείρου και είχε πολεμήσει με πλήθος άλλων Ηπειρωτών υπέρ της εθνικής ελευθερίας, που βρέθηκε έτσι να είναι αλύτρωτος. Την ιδέα αυτή την αποδέχθηκαν και οι Βασιλείς των Ελλήνων, που πάσχισαν μέσα από αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα των Μεγάλων Δυνάμεων να την υπηρετήσουν. Υπό την επίδραση αυτής της Ιδέας χαιρέτησε ο ποιητής Βαλαωρίτης τη Μητέρα Ελλάδα ως "αλύτρωτη Κόρη", εκ του δικαιολογημένου λόγου ότι και αυτός αποκτούσε την ελευθερία του κατά την προσάρτηση της Επτανήσου με την Ελλάδα επί Βασιλείας Γεωργίου του Α΄.
Γεγονός πάντως είναι ότι και ο Αλύτρωτος Ελληνισμός συνεργάσθηκε πολύ στενά με το ελεύθερο ελληνικό κόσμο στη δημιουργία της Μεγάλης Ελλάδας. Οι περισσότεροι από τους Έλληνες ευεργέτες ήταν τέκνα του αλύτρωτου Ελληνισμού. Αλλά και αυτός ακόμα ο Ελευθέριος Βενιζέλος κάτω από αυτή την πίεση του αλυτρωτισμού ξεκίνησε τον αγώνα της ενσωμάτωσης της Κρήτης με την ελεύθερη Ελλάδα, ο οποίος και τελικά ήταν ο τελευταίος πολιτικός ενσαρκωτής της ιδέας αυτής.
Με τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου απέκτησαν την ελευθερία τους και οι Δωδεκανήσιοι. Για μια δεκαετία μετά παρέμεναν αλύτρωτοι οι Κύπριοι, μέχρι που ανέκτησαν και αυτοί την ελευθερία τους. Έτσι σήμερα, μετά και τις διακρατικές συμφωνίες με τα όμορα κράτη κυρίως την Αλβανία, δεν υφίσταται πλέον ο όρος "αλύτρωτος ελληνισμός", που συνεχίζει όμως να υπάρχει για άλλους λαούς.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
