.

Περιφέρεια : Δυτική Μακεδονία
Νομός : Καστοριάς

Το Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς περιέχει μια από τις πλουσιότερες συλλογές βυζαντινών και μεταβυζαντινών εικόνων στην Ελλάδα που εκτίθεται σε μουσειακό χώρο του Υπουργείου Πολιτισμού. Η συλλογή του μουσείου αποτελείται από φορητές εικόνες από βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς ναούς της πόλης της Καστοριάς, αποτοιχισμένες αγιογραφίες, αποσπασμένα παλαιοχριστιανικά ψηφιδωτά της Διοκλητανούπολης, αρχιτεκτονικά μέλη από τα πρωτοχριστιανικά χρόνια μέχρι την Οθωμανοκρατία, εκκλησιαστικά κειμήλια και ξυλόγλυπτα, ευρήματα από ανασκαφές από διάφορες ιστορικές περιόδους.[1]

Ιστορικό

Οι βυζαντινοί και μεταβυζαντινοί ναοί στην περιφερειακή ενότητα Καστοριάς υπολογίζονται σε 80, από τους οποίους οι 26 ανάγονται από την βυζαντινή περίοδο. Η έκταση των αγιογραφιών των ναών υπολογίζεται σε 3.000 τετραγωνικά μέτρα αγιογραφιών. Η διακόσμηση των ναών συμπληρώνεται από τον ξυλόγλυπτο διάκοσμο και τις φορητές εικόνες. Οι φορητές εικόνες καλύπτουν όλες τις περιόδους εξέλιξης της βυζαντινής τέχνης και μαρτυρούν τις επιρροές και τις τεχνοτροπίες της κάθε σχολής βυζαντινής τέχνης και καθενός καλλιτέχνη αγιογράφου. Οι εικόνες αυτές και ο ξύλινος διάκοσμος διασώθηκαν από τις έκρυθμες περιόδους κατά την διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, των επιδρομών βορείων λαών, της Οθωμανοκρατίας, κατά την διάρκεια των εθνικών ανταγωνισμών και των μεγάλων πολέμων των αρχών του 20ου αιώνα.[2] Περίπου 1.500 εικόνες φυλάσσονται σε ναούς και μουσεία της περιοχής της Καστοριάς, με επιρροές από την Μακεδονική και την Κρητική Σχολή, συλλογή που θεωρείται ως η αξιολογότερη.[3]

Η ανάγκη ίδρυσης ενός μουσείου που θα περικλείει στοιχεία γύρω από την τέχνη και την αρχιτεκτονική των βυζαντινών και μεσαιωνικών κτηρίων της πόλης της Καστοριάς και της ευρύτερης περιοχής ήταν επιτακτική. Ιδιαιτέρως για την ανάδειξη και την συντήρηση του αρχαιολογικού πλούτου που προέρχεται από την μεσαιωνική ιστορία της περιοχής. Οι πολυάριθμοι βυζαντινοί και μεταβυζαντινοί ναοί, ιδιαίτερα από την περίοδο της Τουρκοκρατίας, μπορεί να ήταν μικροί σε έκταση και λιτοί σε εσωτερικό διάκοσμο, αλλά ήταν πλούσιοι σε αγιογραφίες και φορητές εικόνες. Οι ναοί αυτοί, ιδιαίτερα στην πόλη της Καστοριάς, κτίζονταν σε προαύλια πλούσιων αρχοντικών σπιτιών και έφεραν το όνομα του κτήτορά τους, ονομασίες που διατηρούνται στις μέρες μας και δίνουν συχνά το όνομά τους σε συνοικίες της πόλης.[4]

Σήμερα στο Βυζαντινό Μουσείο φυλάσσονται περίπου 550 εικόνες.[2]

Φωτογραφίες

Ο Χριστός ο Παντοκράτωρ (16ος αιώνας).

Φωτογραφία από τον εκθεσιακό χώρο του μουσείου.

Η Παναγία η Αμόλυντος, από τον βυζαντινό ναό της Παναγίας Κουμπελίδικης (15ος αιώνας).

Η εικόνα της Αγίας Παρασκευής, καθώς και δυο βημόθυρα που απεικονίζουν ττον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου.

Φορητή εικόνα του Προφήτη Ηλία (12ος αιώνας).

Παραπομπές

↑ Ιστοσ. Υπουργείο Πολιτισμού-Οδυσσεύς, Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς
↑ 2,0 2,1 Επιμ. Νίκος Δόικος, Γιάννης Σίσιου, Καστοριανά μνημεία - Μακεδονική κληρονομιά, Καταγραφή των βυζαντινών, μεταβυζαντινών και νεωτέρων εκκλησιαστικών και λαϊκών μνημείων της Καστοριάς, Φωτ. Δημήτρης Τσουρτσούλας, εκδ. Χρωμογραφή, 1995, σ. 15
↑ Επιμ. Νίκος Δόικος, Γιάννης Σίσιου, Καστοριανά μνημεία - Μακεδονική κληρονομιά, Καταγραφή των βυζαντινών, μεταβυζαντινών και νεωτέρων εκκλησιαστικών και λαϊκών μνημείων της Καστοριάς, Φωτ. Δημήτρης Τσουρτσούλας, εκδ. Χρωμογραφή, 1995, σ. 11
↑ Εφημ. Καθημερινή, Καστοριά: Η βυζαντινή και μεταβυζαντινή πόλη, Περιοδική έκδοση 7 ημέρες, [Αφιέρωμα], Ευγενία Δρακοπούλου, Επιμ. Κωστής Λιόντης, 03/12/1995, σ. 2

Ενδεικτική βιβλιογραφία

Κακαβάς Γ., Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς, Αθήνα 1996
Τσιγαρίδας Ε.Ν.Τ., Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς: βυζαντινές και μεταβυζαντινές εικόνες, Αθήνα 2002

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Ιστοσ. Υπουργείο Πολιτισμού-Οδυσσεύς, Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς

Νομός Καστοριάς : Δήμος, Κοινότητα

Αρρένων | Γράμου | Καστρακίου

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Καστοριάς

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License