Η Βλάστη (παλαιότερες ονομασίες: Μπλάτσι ή Βλάτσι) είναι ένα γραφικό ορεινό χωριό του νομού Κοζάνης. Υπήρξε ένα από τα σημαντικά προπύργια του Ελληνισμού κι ένα από τα μεγαλύτερα κεφαλοχώρια της Δυτικής Μακεδονίας.

Τοποθεσία

Η Βλάστη βρίσκεται περίπου 24 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Πτολεμαΐδας.

Είναι κτισμένη σε υψόμετρο 1240 μέτρων, ανάμεσα στους ορεινούς όγκους του Ασκίου (Σινιάτσικου) και του Μουρικίου.

Το Καμπαναριό στη Βλάστη Κοζάνης

Ιστορία

Υπάρχουν ενδείξεις ότι ήδη από τη βυζαντινή περίοδο στην τοποθεσία που στις μέρες μας βρίσκεται το χωριό της Βλάστης προϋπήρχε κάποιος οικισμός. Η ανάπτυξη της ξεκινά τον 15ο αιώνα, όταν μετά την εγκατάσταση Tούρκων Kονιάρων στην κοιλάδα των Kαϊλαρίων (Πτολεμαΐδας) οι χριστιανικοί πληθυσμοί που ζούσαν εκεί αναγκάστηκαν να μετοικήσουν στα ορεινά τμήματα της περιοχής, καθώς αυτά ήταν περισσότερο απρόσιτα στους κατακτητές. Σημείο-σταθμό στην ανάπτυξη της Βλάστης αποτελούν τα τέλη του 18ου αιώνα. Μετά τα Ορλωφικά (1770 μ.Χ.) και τη λεηλασία της Μοσχόπολης, η οποία μέχρι τότε αποτελούσε ανθηρό κέντρο της περιοχής, ένας μεγάλος αριθμός Βορειοηπειρωτών Βλάχων προσφύγων συγκεντρώνεται στο χωριό της Βλάστης. Η ενδυνάμωση του ντόπιου πληθυσμού είχε ως αποτέλεσμα μία σημαντική ώθηση στην ανάπτυξη και την πρόοδο του οικισμού. Λόγω της μορφολογίας του εδάφους (ορεινά εδάφη και πλούσιων λιβάδια), οι κάτοικοι της Βλάστης ασχολήθηκαν κυρίως με την κτηνοτροφία. Παράλληλα, ανέπτυξαν και επαγγέλματα σχετικά με την κτηνοτροφία, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη της τυροκόμιας, της υφαντουργίας και του εμπορίου. Επίσης, αρκετοί κάτοικοι έγιναν ξυλουργοί, κτίστες, αρχιτέκτονες, ζωγράφοι, χρυσοχόοι, ραφτάδες κ.α. Έτσι, μέχρι το 19ο αιώνα ο κάποτε οικισμός της Βλάστης έχει μετατραπεί σε μία σημαντική κωμόπολη: ο πληθυσμός της εκείνη την περίοδο έχει ξεπεράσει τους έξι χιλιάδες κατοίκους. Η ακμή της Βλάστης διαρκεί μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα. Οι σημαντικές εξελίξεις της εποχής (Mακεδονικός Aγώνας, Βαλκανικοί Πόλεμοι και Α' Παγκόσμιος Πόλεμος) είχαν σαφείς αρνητικές επιπτώσεις στην πορεία του χωριού. Η σταδιακή μείωση του πληθυσμού ολοκληρώνεται στα χρόνια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς το χωριό καίγεται από τους Γερμανούς κατακτητές. Στα χρόνια του αιματηρού εμφυλίου πολέμου, η Βλάστη εγκαταλείπεται πλήρως από τους κατοίκους της. Με το τέλος του εμφυλίου πολέμου, περίπου οκτακόσιοι κάτοικοι επέστρεψαν στο χωριό. Στη συνέχεια όμως, ακολουθώντας το ρεύμα αστυφιλίας των επόμενων δεκαετιών, οι περισσότεροι κάτοικοι αναζήτησαν καλύτερες ευκαιρίες απασχόλησης και διαβίωσης στα αστικά κέντρα. έτσι, στις μέρες μας οι μόνιμοι κάτοικοι της Βλάστης δεν ξεπερνούν, κατά τη διάρκεια του χειμώνα, τους εκατό.

Εκδηλώσεις

Η 'ζωντανή' πλευρά του χωριού είναι η καλοκαιρινή. Η συγκέντρωση των Βλατσιωτών στο χωριό, καθώς και η φυσική ομορφιά της περιοχής, ευνοούν την πραγματοποίηση ποικίλων πολιτιστικών εκδηλώσεων. Μεταξύ αυτών είναι και οι Γιορτές της Γης, ένα οικολογικό και πολιτιστικό φεστιβάλ που λαμβάνει χώρα στις αρχές κάθε Ιουλίου, με σημείο αφετηρίας το 2001. Οι Γιορτές της Γης διοργανώνονται από την Κοινότητα Βλάστης και την Εταιρεία Περιβαλλοντικής Έρευνας και Ενημέρωσης OΙΚOΤOΠΙΑ.

Επίσης, με ξεχωριστή λαμπρότητα γιορτάζεται κάθε Δεκαπενταύγουστο το πανηγύρι της Παναγίας. Το πανηγύρι διαρκεί τρεις μέρες.

Εξωτερικές Συνδέσεις

• Η επίσημη ιστοσελίδα των Γιορτών της Γης
• Ιστοσελίδα για τη Βλάστη

Νομός Κοζάνης : Δήμος, Κοινότητα Κοζάνης | Αγίας Παρασκευής | Αιανής | Ασκιού | Βελβεντού | Βερμίου | Δημητρίου Υψηλάντη | Ελιμείας | Ελλησπόντου | Καμβουνίων | Μουρικίου | Νεάπολης Κοζάνης | Πτολεμαΐδας | Σερβίων | Σιάτιστας | Τσοτιλίου Βλάστης | Λιβαδερού | Πενταλόφου Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Κοζάνης