Τραχώνι (παλαιότερη ονομασία Μπαλαμπάν[1][2]) ήταν το όνομα ενός ελληνικού οικισμού, ο οποίος βρίσκεται στο νομό Δράμας και συγκεκριμένα βορειοανατολικά του Παρανεστίου.

Το χωριό κατοικήθηκε το 1923–1924 από Έλληνες πρόσφυγες της Μικράς Ασίας (από της περιοχές του Εύξεινου Πόντου και της Καππαδοκίας) οι οποίοι γλύτωσαν από τούρκικους διωγμούς. Πριν την εγκατάσταση του ελληνικού προσφυγικού πληθυσμού, κατοικούνταν από ανταλλάξιμους μουσουλμάνους. Κατά τα χρόνια που ακολούθησαν μέχρι το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, οι κάτοικοί του πάλεψαν να ριζώσουν και να προκόψουν στον νέο τους τόπο, δημιουργώντας μια κοινότητα αποτελούμενη από 100 οικογένειες, η ζωή της οποίας ευδοκιμούσε.

Κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο οι κάτοικοί του υπέφεραν από πολλές καταστροφές και τελικά σημαντικό μέρος του πληθυσμού εκτελέστηκε από Βούλγαρους, οι οποίοι κατείχαν την περιοχή σαν τοποτηρητές των Γερμανών κατακτητών. Το φθινόπωρο του 1940 το χωριό εκκενώθηκε και οι κάτοικοί του αναγκάστηκαν να μετοικήσουν νοτιότερα στο Παρανέστι, όμως το 1941 ξαναγύρισαν στο χωριό τους.

Τον Αύγουστο του 1944, με αφορμή την άρνηση των κατοίκων του Τραχωνίου να δηλώσουν βουλγαρική υπηκοότητα σε γενόμενη απογραφή, οι κατοχικές δυνάμεις των Βουλγάρων εκτέλεσαν τον ανδρικό πληθυσμό του χωριού στην θέση «Σιδηρά Πύλη» (Αντάλοφος) η οποία βρίσκεται σε απόσταση 5 περίπου χιλιομέτρων από τον οικισμό. Στον τόπο της εκτέλεσης υπάρχει σήμερα μνημείο με τα ονόματα των πεσόντων.

Οι εναπομείναντες κάτοικοι του χωριού, ως επί το πλείστον γυναικόπαιδα διασκορπίσθηκαν. Σήμερα οι Τραχωνίτες βρίσκονται κυρίως στο Παρανέστι, στη Δράμα, Θεσσαλονίκη, Ξάνθη, Καβάλα, Βέροια, Αθήνα και στο εξωτερικό (Γερμανία και ΗΠΑ).

Σημειώσεις

↑ Μετονομασίες των οικισμών της Μακεδονίας 1919 - 1971
↑ Κατάλογος των προσφυγικών συνοικισμών της Μακεδονίας σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) έτος 1928