.

Η αρχαία Σπάρτωλος ήταν πόλη-κράτος των Βοττιαίων[1] (αρχαία ελληνικά: Βοττιαῖοι), στην περιοχή της Βοττικής [2] της βορειοδυτικής Χαλκιδικής, που σήμερα βρίσκεται εντός των ορίων της κοινότητας Πορταριά,[3] 6 χιλιόμετρα βόρειο-δυτικά από τον οικισμό του χωριού, ανάμεσα στους γειτονικούς οικισμούς Άγιος Παντελεήμονας και Ζωγράφου.

Mέλος της Συμμαχίας της Δήλου

Η Σπάρτωλος ήταν μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας, που συμμετείχε στο «θρακικό φόρο» πληρώνοντας 2 ή 3,5 αθηναϊκά τάλαντα, ως την έναρξη του Πελοποννησιακού Πολέμου, όταν οι Βοττιαίοι και το Κοινό των Χαλκιδέων επαναστάτησαν εναντίον της Αθήνας.
Μάχη στη Σπάρτωλο

Στους δυο όμοιους λόφους που ονομάζονται Τούμπες, έγινε η ιστορική μάχη της Σπαρτώλου (429 π.Χ.), μεταξύ των Αθηναίων και του Κοινού των Χαλκιδέων.[4] Στο γύρω χώρο βρίσκονται ακόμη διάσπαρτα τμήματα μετάλλων, αμφορέων και άλλων κεραμικών ειδών.
Επίθεση Τελευτία

Η Σπάρτωλος φαίνεται, ωστόσο, ότι κάποια στιγμή αργότερα έγινε και πάλι μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας. Αναφέρεται και πάλι σε σχέση με τον Σπαρτιάτη Τελευτία, την επίθεση του και πολιορκία της Ολύνθου το 381 π.Χ., κατά τη διάρκεια της οποίας και σκοτώθηκε εκεί, το 380 π.Χ..[5]
Κτήματα οικογένειας στρατηγού Κοίνου

Η τελευταία αναφορά για την Σπάρτωλο (περίπου μεταξύ του 305 π.Χ. ως 297 π.Χ.), δεν αφορά πλέον την πόλη, αλλά για γεωργικά εδάφη της, σε ένα βασιλικό διάταγμα του Κασσάνδρου σχετικό με την μίσθωση/παροχή γης στον Περδίκκα, γιο του στρατηγού Κοίνου, Οι εκτάσεις και τα κτήματα στην Χαλκιδική, είχαν εν μέρει παραχωρηθεί, κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Φιλίππου Β', στον Πολεμοκράτη της Ελιμίας, πατέρα του Κοίνου, (ο οποίος Κοίνος ήταν στρατηγός του Μεγάλου Αλεξάνδρου). Τα κτήματα αυτά κληροδοτήθηκαν έπειτα στον γιό του Κοίνου, τον Περδίκκα.[6][7]
Τοποθεσία της αρχαίας πόλης

Η τοποθεσία της αρχαίας πόλης δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί, με βάση την αρχαιολογική σκαπάνη, και υπάρχουν διάφορες εκδοχές στις πηγές για την τοποθεσία, που την τοποθετούν σε κάποια από τις παρακάτω περιοχές:
Πορταριά Χαλκιδικής

Η κυρίαρχη άποψη είναι πως η αρχαία πόλη βρίσκεται εντός των ορίων της κοινότητας Πορταριά, 6 χιλιόμετρα βόρειο-δυτικά από το σημερινό οικισμό του χωριού, ανάμεσα στους γειτονικούς οικισμούς Άγιος Παντελεήμονας και Ζωγράφου.
Νέα Τρίγλια & Πλατάνια Χαλκιδικής

Πιθανολογείται επίσης, ότι υπήρχε στη θέση της Νέας Τρίγλιας στη σημερινή περιοχή Πλατάνια. Η ίδια στα βυζαντινά χρόνια ονομαζόταν Ζύλη ή Ζγύλη.[8]
Ελαιοχώρια Χαλκιδικής

Επίσης, για άλλους, ερευνητές τα ερείπια της Σπαρτώλου βρίσκονται κοντά στα Ελαιοχώρια, πλησίον στα Νέα Σύλλατα. Σε ανασκαφές εκεί ανευρέθηκε νεκρόπολη με τάφους της αρχαϊκής και κλασικής εποχής.
Νέα Σίλατα Χαλκιδικής

Τέλος σύμφωνα με άλλους επίσης συγγραφείς, η αρχαία πόλη Σπάρτωλος, είναι «τα σημερινά Νέα Σίλατα Χαλκιδικής» [9] από όπου ήταν και ο ιερέας της πόλης Καλλικράτης που έζησε τον 4ο αι. π.Χ. και είναι γνωστός από μια επιγραφή αγοραπωλησίας με μάρτυρες και γείτονες συμπολίτες του. (S.E.G. νοl. 46, επιγρ. 804).

Το σίγουρο είναι ότι τα παραπάνω χωριά και κωμοπόλεις εστιάζουν σε μια κοντινή τοποθεσία, μεταξύ τους, μέσα στην οποία υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες για την μελλοντική αρχαιολογική ανεύρεση της πόλης αυτής. Οι ανασκαφές δε, στα Νέα Σύλλατα, περίπου 3 χιλιόμετρα μακριά από την περιοχή των Ελαιοχωρίων, επιβεβαιώνουν την συνεχή κατοίκηση της περιοχής από την Εποχή του Χαλκού ως την Βυζαντινή Αυτοκρατορία.
Δείτε επίσης

Μάχη στη Σπάρτωλο, Βοττιαία, Βοττική, Συμμαχία της Δήλου

Παραπομπές - σημειώσεις

Θουκυδίδης, Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου, (έκδοση Societatis 1789), Thucydides, “De Bello Peloponnesiaco Libri Octo, Graece Et Latine Ad Editionem Ios. Wasse Et Car. Andr. Dukeri Accurate Expressi Cum Varietate Lectionis Et Annotationibus”, Τόμος 5, Typ. Societatis, 1789, Σελ. 394, «Σχόλια εις Βιβλίον Β’»: […] «Pag. 122. L.2. Υπό Σπάρτωλον) η Σπάρτωλος προπαροξύτονον. cad. Την Βοττικήν)ότι Βοττιαίοι άποικοι Μακεδόνων. εισί δε εν τη Θράκη, πλησίον Χαλκιδέων. L.3. Και προσχωρήσειν) τοις Αθηναίοις δηλονότι. L.8 Μετ' αυτών) των μη θελόντων παραδούναι δηλονότι. η δε Όλυνθος, μητρόπολις Χαλκιδέων». [...]
«Ἀντιφῶν ἐν τῷ ἐπιγραφομένῳ ῾ἐπιτροπικὸς Τιμο- ῾κράτει.' πόλις ἐστὶ τῆς Βοττικῆς ἡ Σπάρτωλος.» Σπάρτωλος Harpocration, Valerius, Lexicon in decem oratores Atticos Wilhelm Dindorf, Ed. - Λήμμα: Σπάρτωλος.
Σπάρτωλος
Θουκυδίδης, Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου, Βιβλίο Β, 79: […] «[79] Τοῦ δ' αὐτοῦ θέρους καὶ ἅμα τῇ τῶν Πλαταιῶν ἐπιστρατείᾳ ᾿Αθηναῖοι δισχιλίοις ὁπλίταις ἑαυτῶν καὶ ἱππεῦσι διακοσίοις ἐπεστράτευσαν ἐπὶ Ξαλκιδέας τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης καὶ Βοττιαίους ἀκμάζοντος τοῦ σίτου• ἐστρατήγει δὲ Ξενοφῶν ὁ Εὐριπίδου τρίτος αὐτός. ἐλθόντες δὲ ὑπὸ Σπάρτωλον τὴν Βοττικὴν τὸν σῖτον διέφθειραν. ἐδόκει δὲ καὶ προσχωρήσειν ἡ πόλις ὑπό τινων ἔνδοθεν πρασσόντων. προσπεμψάντων δὲ ἐς ῎Ολυνθον τῶν οὐ ταὐτὰ βουλομένων ὁπλῖταί τε ἦλθον καὶ στρατιὰ ἐς φυλακήν• ἧς ἐπεξελθούσης ἐκ τῆς Σπαρτώλου ἐς μάχην καθίστανται οἱ ᾿Αθηναῖοι ὑπ' αὐτῇ τῇ πόλει. καὶ οἱ μὲν ὁπλῖται τῶν Ξαλκιδέων καὶ ἐπίκουροί τινες μετ' αὐτῶν νικῶνται ὑπὸ τῶν ᾿Αθηναίων καὶ ἀναχωροῦσιν ἐς τὴν Σπάρτωλον, οἱ δὲ ἱππῆς τῶν Ξαλκιδέων καὶ ψιλοὶ νικῶσι τοὺς τῶν ᾿Αθηναίων ἱππέας καὶ ψιλούς• εἶχον δέ τινας οὐ πολλοὺς πελταστὰς ἐκ τῆς Κρουσίδος γῆς καλουμένης. ἄρτι δὲ τῆς μάχης γεγενημένης ἐπιβοηθοῦσιν ἄλλοι πελτασταὶ ἐκ τῆς ᾿Ολύνθου. καὶ οἱ ἐκ τῆς Σπαρτώλου ψιλοὶ ὡς εἶδον, θαρσήσαντες τοῖς τε προσγιγνομένοις καὶ ὅτι πρότερον οὐχ ἥσσηντο, ἐπιτίθενται αὖθις μετὰ τῶν Ξαλκιδέων ἱππέων καὶ τῶν προσβοηθησάντων τοῖς ᾿Αθηναίοις• καὶ ἀναχωροῦσι πρὸς τὰς δύο τάξεις ἃς κατέλιπον παρὰ τοῖς σκευοφόροις. καὶ ὁπότε μὲν ἐπίοιεν οἱ ᾿Αθηναῖοι, ἐνεδίδοσαν, ἀναχωροῦσι δ' ἐνέκειντο καὶ ἐσηκόντιζον. οἵ τε ἱππῆς τῶν Ξαλκιδέων προσιππεύοντες ᾗ δοκοίη προσέβαλλον, καὶ οὐχ ἥκιστα φοβήσαντες ἔτρεψαν τοὺς ᾿Αθηναίους καὶ ἐπεδίωξαν ἐπὶ πολύ. καὶ οἱ μὲν ᾿Αθηναῖοι ἐς τὴν Ποτείδαιαν καταφεύγουσι, καὶ ὕστερον τοὺς νεκροὺς ὑποσπόνδους κομισάμενοι ἐς τὰς ᾿Αθήνας ἀναχωροῦσι τῷ περιόντι τοῦ στρατοῦ• ἀπέθανον δὲ αὐτῶν τριάκοντα καὶ τετρακόσιοι καὶ οἱ στρατηγοὶ πάντες. οἱ δὲ Ξαλκιδῆς καὶ Βοττιαῖοι τροπαῖόν τε ἔστησαν καὶ τοὺς νεκροὺς τοὺς αὑτῶν ἀνελόμενοι διελύθησαν κατὰ πόλεις». s:Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/Β/79 Μετάφραση: Θουκυδίδης, Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου, σε μετάφραση Ελευθερίου Βενιζέλου: […] «79. Ήττα των Αθηναίων εις Σπάρτωλον: Κατά το ίδιον θέρος, την εποχήν που ωριμάζει ο σίτος, και συγχρόνως με την εκστρατείαν κατά των Πλαταιών, οι Αθηναίοι εξεστράτευσαν εναντίον των πόλεων της Χαλκιδικής και της Βοττικής με δισχιλίους ιδικούς των οπλίτας και διακοσίους ιππείς, υπό την αρχηγίαν του Ξενοφώντος, υιού του Ευριπίδου, και δύο άλλων στρατηγών. Ελθόντες δ' εις το έδαφος της Σπαρτώλου, πόλεως της Βοττικής, ήρχσαν να καταστρέφουν την εσοδείαν των σιτηρών. Επιστεύετο άλλωστε ότι θα παραδοθή η πόλις, συνεπεία των ενεργειών μιας μερίδος των πολιτών, με τους οποίους ευρίσκοντο εις μυστικάς συνεννοήσεις. Αλλ' η αντίθετος μερίς ειδοποίησεν εγκαίρως τους ευρισκομένους εις Όλυνθον, οπόθεν ήλθεν ως φρουρά της Σπαρτώλου στρατιωτική δύναμις οπλιτών και άλλων στρατιωτών. Η δύναμις αυτή εξορμήσασα, έδωσε μάχην προς τους Αθηναίους πλησίον εις τα τείχη της πόλεως. Και οι μεν Χαλκιδείς οπλίται που είχαν έλθει από την Όλυνθον, και μαζί με αυτούς μερικοί μισθοφόροι, ενικήθησαν από τους Αθηναίους και υπεχώρησαν εις την Σπάρτωλον, οι ιππείς όμως και οι ελαφρώς ωπλισμένοι στρατιώται ενίκησαν τους Αθηναίους ιππείς και ελαφρούς, διότι είχαν και οι τελευταίοι μερικούς πελταστάς εκ της χώρας της καλουμένης Κρουσίδος. Μόλις όμως είχε τελειώσει η μάχη, ήλθεν από την Όλυνθον και άλλη δύναμις πελταστών εις βοήθειαν της φρουράς της Σπαρτώλου, της οποίας οι ελαφροί στρατιώται, αναθαρρύσαντες όχι μόνον από την θέαν της επικουρίας που προσήρχετο, αλλά και από το γεγονός ότι δεν είχαν ηττηθή προηγουμένως, επετέθησαν πάλιν εναντίον των Αθηναίων από κοινού με το ιππικόν των Χαλκιδέων, και τους νεωστί προσελθόντας εις βοήθειαν. Ενώπιον της επιθέσεως αυτής, ηναγκάσθησαν οι Αθηναίοι να υποχωρήσουν προς δύο λόχους που είχαν αφίσει δια να φυλάττουν τας αποσκευάς των. Και οσάκις μεν οι Αθηναίοι επετίθεντο, εκείνοι υπεχώρουν, οσάκις δε υπεχώρουν, τους παρηκολούθουν κατά πόδας, ρίπτοντες κατ' αυτών ακόντια. Και οι Χαλκιδείς ιππείς επελαύνοντες επετίθεντο εναντίον των Αθηναίων, οπουδήποτε το έκριναν ενδεδειγμένον, και εμπνεύσαντες εις αυτούς πανικόν, τους έτρεψαν εις φυγήν και τους κατεδίωξαν συντόνως εις μακράν απόστασιν. Και οι μεν Αθηναίοι κατέφυγαν εις την Ποτείδαιαν, και αφού παρέλαβαν τους νεκρούς, συνεπεία βραχείας ανακωχής, την οποίαν προς τούτο εζήτησαν, επέστρεψαν εις Αθήνας με το υπολειπόμενον μέρος του στρατού, απολέσαντες τετρακοσίους τριάντα Αθηναίους άνδρας και όλους τους στρατηγούς. Οι Χαλκείς, εξ άλλου, και οι Βοττιαίοι, έστεισαν τρόπαιον, και αφού συνέλεξαν τους νεκρούς των, διελύθησαν, και τα διάφορα αποσπάσματα επέστρεψαν εις τα ίδια». […] s:Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου (μετάφραση Βενιζέλου)/Β/79
Ξενοφών, Ελληνικά, Βιβλίο Ε' III, 1-9: […]1 ἅμα δὲ τῷ ἦρι ὑποφαινομένῳ οἱ μὲν Ὀλύνθιοι ἱππεῖς ὄντες ὡς ἑξακόσιοι κατεδεδραμήκεσαν εἰς τὴν Ἀπολλωνίαν ἅμα μεσημβρίᾳ καὶ διεσπαρμένοι ἐλεηλάτουν: ὁ δὲ Δέρδας ἐτύγχανε ταύτῃ τῇ ἡμέρᾳ ἀφιγμένος μετὰ τῶν ἱππέων τῶν ἑαυτοῦ καὶ ἀριστοποιούμενος ἐν τῇ Ἀπολλωνίᾳ. ὡς δ' εἶδε τὴν καταδρομήν, ἡσυχίαν [τε] εἶχε, τούς θ' ἵππους ἐπεσκευασμένους καὶ τοὺς ἀμβάτας ἐξωπλισμένους ἔχων. ἐπειδὴ δὲ καταφρονητικῶς οἱ Ὀλύνθιοι καὶ εἰς τὸ προάστιον καὶ εἰς αὐτὰς τὰς πύλας ἤλαυνον, τότε δὴ συντεταγμένους ἔχων ἐξελαύνει. 2 οἱ δὲ ὡς εἶδον, εἰς φυγὴν ὥρμησαν. ὁ δ' ὡς ἅπαξ ἐτρέψατο, οὐκ ἀνῆκεν ἐνενήκοντα στάδια διώκων καὶ ἀποκτιννύς, ἕως πρὸς αὐτὸ κατεδίωξε τῶν Ὀλυνθίων τὸ τεῖχος. καὶ ἐλέγετο ὁ Δέρδας ἀποκτεῖναι ἐν τούτῳ τῷ ἔργῳ περὶ ὀγδοήκοντα ἱππέας. καὶ ἀπὸ τούτου τειχήρεις τε μᾶλλον ἦσαν οἱ πολέμιοι καὶ τῆς χώρας ὀλίγην παντελῶς εἰργάζοντο. 3 προϊόντος δὲ τοῦ χρόνου, καὶ τοῦ Τελευτίου ἐστρατευμένου πρὸς τὴν τῶν Ὀλυνθίων πόλιν, ὡς εἴ τι δένδρον ὑπόλοιπον εἴη ἤ τι εἰργασμένον τοῖς πολεμίοις, φθείροι, ἐξελθόντες οἱ Ὀλύνθιοι ἱππεῖς ἥσυχοι πορευόμενοι διέβησαν τὸν παρὰ τὴν πόλιν ῥέοντα ποταμόν, καὶ ἐπορεύοντο ἡσυχῇ πρὸς τὸ ἐναντίον στράτευμα. ὡς δ' εἶδεν ὁ Τελευτίας, ἀγανακτήσας τῇ τόλμῃ αὐτῶν εὐθὺς Τλημονίδαν τὸν τῶν πελταστῶν ἄρχοντα δρόμῳ φέρεσθαι εἰς αὐτοὺς ἐκέλευσεν. 4 οἱ δὲ Ὀλύνθιοι ὡς εἶδον προθέοντας τοὺς πελταστάς, ἀναστρέψαντες ἀπεχώρουν ἥσυχοι, καὶ διέβησαν πάλιν τὸν ποταμόν. οἱ δ' ἠκολούθουν μάλα θρασέως, καὶ ὡς φεύγουσι διώξοντες ἐπιδιέβαινον. ἔνθα δὴ οἱ Ὀλύνθιοι ἱππεῖς, ἡνίκα ἔτι εὐχείρωτοι αὐτοῖς ἐδόκουν εἶναι οἱ διαβεβηκότες, ἀναστρέψαντες ἐμβάλλουσιν αὐτοῖς, καὶ αὐτόν τε ἀπέκτειναν τὸν Τλημονίδαν καὶ τῶν ἄλλων πλείους ἢ ἑκατόν. 5 ὁ δὲ Τελευτίας ὡς εἶδε τὸ γιγνόμενον, ὀργισθεὶς ἀναλαβὼν τὰ ὅπλα ἦγε μὲν ταχὺ τοὺς ὁπλίτας, διώκειν δὲ καὶ τοὺς πελταστὰς ἐκέλευε καὶ τοὺς ἱππέας καὶ μὴ ἀνιέναι. πολλοὶ μὲν οὖν δὴ καὶ ἄλλοι τοῦ καιροῦ ἐγγυτέρω τείχους διώξαντες κακῶς ἀπεχώρησαν, καὶ ἐκεῖνοι δ' ἐπεὶ ἀπὸ τῶν πύργων ἐβάλλοντο, ἀποχωρεῖν τε ἠναγκάζοντο τεθορυβημένως καὶ προφυλάττεσθαι τὰ βέλη. 6 ἐν τούτῳ δὴ οἱ Ὀλύνθιοι ἐπεξελαύνουσι μὲν τοὺς ἱππέας, ἐβοήθουν δὲ καὶ οἱ πελτασταί: τέλος δὲ καὶ οἱ ὁπλῖται ἐπεξέθεον, καὶ τεταραγμένῃ τῇ φάλαγγι προσπίπτουσι. καὶ ὁ μὲν Τελευτίας ἐνταῦθα μαχόμενος ἀποθνῄσκει. τούτου δὲ γενομένου εὐθὺς καὶ οἱ ἀμφ' αὐτὸν ἐνέκλιναν, καὶ οὐδεὶς ἔτι ἵστατο, ἀλλὰ πάντες ἔφευγον, οἱ μὲν ἐπὶ Σπαρτώλου, οἱ δὲ ἐπὶ Ἀκάνθου, οἱ δὲ εἰς Ἀπολλωνίαν, οἱ πλεῖστοι δὲ εἰς Ποτείδαιαν. ὡς δ' ἄλλος ἄλλῃ ἔφευγον, οὕτω καὶ οἱ πολέμιοι ἄλλος ἄλλοσε διώκοντες παμπλήθεις ἀπέκτειναν ἀνθρώπους καὶ ὅτιπερ ὄφελος ἦν τοῦ στρατεύματος. 7 ἐκ μέντοι γε τῶν τοιούτων παθῶν [ὡς] ἐγώ φημι ἀνθρώπους παιδεύεσθαι μάλιστα μὲν οὖν <ὡς> οὐδ' οἰκέτας χρὴ ὀργῇ κολάζειν: πολλάκις γὰρ καὶ δεσπόται ὀργιζόμενοι μείζω κακὰ ἔπαθον ἢ ἐποίησαν: ἀτὰρ ἀντιπάλοις τὸ μετ' ὀργῆς ἀλλὰ μὴ γνώμῃ προσφέρεσθαι ὅλον ἁμάρτημα. ἡ μὲν γὰρ ὀργὴ ἀπρονόητον, ἡ δὲ γνώμη σκοπεῖ οὐδὲν ἧττον μή τι πάθῃ ἢ ὅπως βλάψῃ τι τοὺς πολεμίους. 8 τοῖς δ' οὖν Λακεδαιμονίοις, ἐπεὶ ἤκουσαν τὸ πρᾶγμα, βουλευομένοις ἐδόκει οὐ φαύλην πεμπτέον δύναμιν εἶναι, ὅπως τό τε φρόνημα τῶν νενικηκότων κατασβεσθείη καὶ μὴ μάτην τὰ πεποιημένα γένοιτο. οὕτω δὲ γνόντες ἡγεμόνα μὲν Ἀγησίπολιν τὸν βασιλέα ἐκπέμπουσι, μετ' αὐτοῦ δὲ ὥσπερ Ἀγησιλάου εἰς τὴν Ἀσίαν τριάκοντα Σπαρτιατῶν. 9 πολλοὶ δὲ αὐτῷ καὶ τῶν περιοίκων ἐθελονταὶ καλοὶ κἀγαθοὶ ἠκολούθουν, καὶ ξένοι τῶν τροφίμων καλουμένων, καὶ νόθοι τῶν Σπαρτιατῶν, μάλα εὐειδεῖς τε καὶ τῶν ἐν τῇ πόλει καλῶν οὐκ ἄπειροι. συνεστρατεύοντο δὲ καὶ ἐκ τῶν συμμαχίδων πόλεων ἐθελονταί, καὶ Θετταλῶν γε ἱππεῖς, γνωσθῆναι τῷ Ἀγησιπόλιδι βουλόμενοι, καὶ Ἀμύντας δὲ καὶ Δέρδας ἔτι προθυμότερον ἢ πρόσθεν. Ἀγησίπολις μὲν δὴ ταῦτα πράττων ἐπορεύετο ἐπὶ τὴν Ὄλυνθον». […] s:Ελληνικά (Ξενοφών)/Ε'/III
Meletemata 22, Epig. App. 20 Αρχειοθετήθηκε 2012-03-04 στο Wayback Machine..
”Kings and colonists: aspects of Macedonian imperialism”, by Richard A. Billows, Page 133, (1995), ISBN 90-04-10177-2
[…] «Στην περιοχή της Νέας Τρίγλιας δεν έχουν γίνει αρχαιολογικές ανασκαφές, με αποτέλεσμα να μη γνωρίζουμε ποια πόλη ήταν στη θέση της. Πιθανολογείται ότι υπήρχε στη θέση της Νέας Τρίγλιας αρχαία πόλη, με το όνομα Σπάρτωλος στη σημερινή περιοχή Πλατάνια. Η ίδια στα βυζαντινά χρόνια ονομαζόταν Ζύλη ή Ζγύλη. Κατά το Γάλλο Λεφόρ , στη θέση του σημερινού οικισμού υπήρχε το Ρουσσαίο (996-1354 ή 1356 μ.Χ. ) το οποίο ήταν αυτοκρατορική γη και κατά το 1117 αποτέλεσε μοναστηριακή ιδιοκτησία.»[…] "Πρόγραμμα Αγωγής Σταδιοδρομίας - Εναλλακτικός Τουρισμός στο Δήμο Νέας Προποντίδας"

Αθανασίου Χρ. Σακαλή, «Η Ελληνική Ταυτότητα των Αρχαίων Μακεδόνων (ετυμολογική προσέγγιση 1044 ονομάτων), εκδ. Αντ. Σταμούλη.

Βιβλιογραφία - Πηγές
Wikisource logo
Στη Βικιθήκη υπάρχει υλικό που έχει σχέση με το θέμα:
Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/Β
Wikisource logo
Στη Βικιθήκη υπάρχει υλικό που έχει σχέση με το θέμα:
Ελληνικά (Ξενοφών)/Ε'/III

“Studies in the ancient Greek polis”, by Mogens Herman Hansen, Kurt A. Raaflaub Page 119 ISBN 0-19-920849-2 (1995)
Mogens Herman Hansen & Thomas Heine Nielsen (2004). «Thrace from Axios to Strymon». An inventory of archaic and classical poleis (en inglés). Nueva York: Oxford University Press. pp. 843–844. ISBN 0-19-814099-1.
Flensted-Jensen, Pernille (1995). ., ed. The Bottiaians and their Poleis, In: Papers from the Copenhagen Polis Centre 2: Historia Einzelschriften (en inglés). Stuttgart: Franz Steiner Verlag Wiesbaden GmbH.
Billows, Richard A. (1997). Kings and Colonists: Aspects of Macedonian Imperialism (en inglés). Brill Academic Publications. ISBN 978-90-0410-177-7.
Psoma, Sélènè (1999). «Les Bottiéens de Thrace aux Ve et IVe siècles avant J.-C.». Revue numismatique (en francés) 154 (6).

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License