Νομαρχία Ανατολικής Αττικής

-- Δήμος Μαρκοπούλου Μεσογαίας --

Επτά χιλιόμετρα ανατολικά του Μαρκοπούλου βρίσκεται η περιοχή του Πόρτο Ράφτη ή Λιμήν Μεσογαίας. Πρόκειται για έναν κόλπο με 3 νησάκια (Ράφτη, Ραφτοπούλα, Πράσο) και ακτές από την Ερωτοσπηλιά έως το Αυλάκι. Ορίζεται ανατολικά από τον Ευβοϊκό, δυτικά από το βουνό Μπαθίστα, βόρεια από το βουνό Περατή και νότια από τα βουνά Χαρβάτι και Μαυρηνόρα.

Πόρτο Ράφτη , Φωτογραφία: Μιχάλης Λαχανάς

Ετυμολογία

Στο μεγαλύτερο νησάκι του Πόρτο Pάφτη (Ράφτης) βρέθηκε αρχαίο κολοσσιαίο άγαλμα γυναίκας, που οι ντόπιοι αποκαλούσαν «ο ράφτης». Aπό αυτό λέγεται ότι πήρε και το όνομά της η περιοχή, όπου έχουν ανακαλυφθεί τάφοι Mυκηναϊκής Περιόδου. Εντούτοις, η άποψη αυτή είναι μάλλον παρετυμολογική και πιθανότερη θεωρείται η αναγωγή τού β΄ συστατικού Ράφτη στο αρβανίτικο rrapthi «πλατανάκι» (υποκοριστικό τού rrapi «πλάτανος»), το οποίο στη συνέχεια συνδέθηκε παρετυμολογικά με τη λέξη ράφτης[1].
Ιστορία

Μια σειρά αρχαιολογικών ευρημάτων δείχνει την ανθρώπινη παρουσία στον χώρο τουλάχιστον από την εποχή της Πρώιμης Χαλκοκρατίας (2600-1800 π.Χ.). Η περιοχή αντιστοιχεί στους αρχαίους δήμους των Πρασιών (νοτιανατολικά) και Στειριάς (βόρεια).
Αξιοθέατα

Η Νεκρόπολη (1400-1100 π.X.) βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του κόλπου, στον Αγιο Σπυρίδωνα. Oι αρχαιολόγοι ταυτίζουν την περιοχή με τον αρχαίο αττικό δήμο των Πρασιών. Aπό εδώ έφευγαν οι ιερές πομπές για τη Δήλο.
Ναοί

Άγιος Σπυρίδωνας: Στις νότιες ακτές του όρους Περατή.
Άγιος Νικόλαος: Στο καθαυτό λιμάνι του Πόρτο Ράφτη, στα δυτικά του κόλπου.
Αγία Μαρίνα: Στην κορυφή του πετάλου που σχηματίζει ο κόλπος. Το 1700 καταστρέφεται είτε από τα κύματα είτε από τους πειρατές και ξαναχτίζεται στο 1750 στον απέναντι λοφίσκο όπου σήμερα βρίσκεται το εκκλησάκι της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Στην περίοδο της Κατοχής μετατράπηκε από τους Ιταλούς σε πολυβολείο με αποτέλεσμα ο ναός της Αγίας Μαρίνας να χτιστεί οριστικά το 1950 (3 Ιουνίου) στον απέναντι παράκτιο χώρο όπου βρίσκεται έως σήμερα.
Μεταμόρφωση του Σωτήρος: Απέναντι από τον εκκλησάκι της Αγίας Μαρίνας. Πρόκειται για τον παλιότερο ναό της Αγίας Μαρίνας, ο οποίος, μετά την μετατροπή-χρήση του από τους Ιταλούς σε πολυβολείο, μετονομάστηκε (το 1975) σε Μεταμόρφωση του Σωτήρος.
Ναός της Δρίβλιας: Παλαιοχριστιανικός ναός στα βόρεια του κόλπου.
Αγία Κυριακή: Δικιόνιος σταυροειδής εγγεγραμμένος ναός του 12ου αιώνα στα βόρεια του κόλπου, ο οποίος καταστράφηκε το 1700 από πειρατές.

Σήμερα

Το Πόρτο Ράφτη σήμερα είναι γνωστό θέρετρο της Ανατολικής Αττικής ενώ σε αυτό βρίσκεται η Δημοτική πλαζ (Aυλάκι). Είναι από τις περιοχές, μαζί με το Μαρκόπουλο την Κερατέα και το Κορωπί που γνώρισαν μεγάλη οικιστική ανάπτυξη μετά τα έργα που πραγματοποιήθηκαν στην ευρύτερη περιοχή το 2004. Το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η περιοχή, καθώς και ολόκληρα τα Μεσόγεια, είναι η δημιουργία ολοκληρωμένου συστήματος αποχέτευσης και ύδρευσης. Στα όρια του δήμου Μαρκοπούλου που ανήκει περιλαμβάνεται και ο ιστορικού ενδιαφέροντος τόπος της Βραυρώνας. Σήμερα εξυπηρετείται από την Αττική Οδό και τους γειτονικούς σταθμούς του μετρό και προαστιακού "Κορωπί". Επιπλέον, έχει κατατεθεί μελέτη για επέκταση του προαστιακού από το Κορωπί προς το Λαύριο, με ενδιάμεσους σταθμούς "Μαρκόπουλο", "Καλύβια", "Κερατέα".
Βιβλιογραφία

2 Γυμνάσιο Μαρκοπούλου - Πόρτο Ράφτη 2009: "Ο τόπος που ζούμε ...", Εργασία Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης.
Μεθενίτης Στ.Δ. Το Μαρκόπουλο των Μεσογείων. Οδοιπορικό στους αιώνες, Αθήνα (Λυμπέρης).
Σωτηρίου Ν.Α. 1951: Μαρκόπουλο. Η ιστορία ενός χωριού, η ιστορία ενός ανθρώπου, Αθήνα.
Ηλίας Ι. 1993: Μαρκόπουλο. Ο τόπος μου και η ιστορία του.
Ειρηνάρχου Θεοδώρου Ελ. 1997: Μαρκόπουλο Μεσογαίας. Τοπωνύμια, Αθήνα.
Πνευματικό Κέντρο Δήμου Μαρκοπούλου: "Εν Μαρκοπούλω", Μηνιαία Περιοδική Έκδοση.
Ηλίας Ι. 1972: Ιερός Ναός Αγίου Ιωάννου Μαρκοπούλου Μεσογείων, Αθήνα.

Αναφορές

↑ H. & R. Kahane, 1940: Italienische Ortsnamen in Griechenland. Αθήνα, σ. 181