.
Ο Πείρος είναι ο μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός της Αχαΐας. Πηγάζει από τα βόρεια-βορειοανατολικά του Ερυμάνθου και χύνεται στον Πατραϊκό κόλπο[1]. Κατά καιρούς είχε διάφορα ονόματα όπως Καμενίτσα, Μέλλας, Πίερος, Νεζερίτικο και στην αρχαιότητα Αχελώος. Έχει μήκος 42,6 χιλιόμετρα[2].
Περιγραφή
Ο ποταμός στην αρχική πορεία του είναι στενός, βαθύς σε αρκετά σημεία του αλλά και πολύ ορμητικός, μόλις φτάνει στην περιοχή της Βαλμαντούρας όπου ξεκινά σταδιακά η πεδιάδα μεγαλώνει η κοίτη του, γίνεται πιο ρηχός και λιγότερο ορμητικός [3]. Επίσης σε ολόκληρη την διαδρομή του έχει πλατάνια στις όχθες του.
Εκβάλλει στο Δήμο Δύμης, στην παραλία του Αλισσού, οι εκβολές του είναι το φυσικό όριο των οικισμών Αλισσού και Κάτω Αχαΐας. Παλιότερα το ποτάμι είχε Ψάρια γλυκών υδάτων, χέλια αλλά κι αγριοπούλια, πάπιες και χήνες[3]. Στις όχθες του υπήρχε και η αρχαία πόλη Φαραί όπου σήμερα εκεί είναι χτισμένο το ομώνυμο χωριό [4][5][6].
Οι εκβολές του ποταμού Πείρου στην παραλία του Αλισσού στην Αχαία Οι εκβολές του ποταμού Πείρου στην παραλία του Αλισσού στην Αχαία
Οι εκβολές του ποταμού Πείρου στην παραλία του Αλισσού στην Αχαία
Ο μεγαλύτερος παραπόταμος του [3] είναι ο Παραπείρος που πηγάζει από τον Ερύμανθο κοντά στο χωριό Αλποχώρι. Άλλοι σημαντικοί παραπόταμοι είναι η Σερδινή που πηγάζει κοντά στον Φλόκα και το όρος Σκόλλις και χύνεται στον Πείρο λίγο πριν τις εκβολές του και ο Βορίλας ή Μέγας Μελάς που πηγάζει από δύο πηγές η μία στο Παναχαϊκό κοντά στο χωριό Καταράκτης και η άλλη στον Ερύμανθο κοντά στο χωριό Μπούγα, ενώνεται με τον Πείρο στην Βαλμαντούρα.
Ονομασία
Υπάρχουν πολλές εκδοχές και παραδόσεις για το όνομα. Το Πείρος προέρχεται μάλλον από το ρήμα πείρω που σημαίνει διαπερνώ, όπως ο ποταμός διαπερνά τον ορεινό όγκο του Ερυμάνθου[3]. Μία άλλη εκδοχή μιλά για τον βασιλιά της Ηπείρου Πύρρο που προσπαθώντας να περάσει το ποτάμι στην περιοχή της Βαλμαντούρας ήταν τόση η ορμή του νερού ώστε του παρέσυρε την χρυσή του άμαξα[3].
Καμενίτσα (τον μεσαίωνα κυρίως) επειδή στις όχθες του ποταμού βρίσκετε το χωριό Καμενίτσα που είναι ένα από τα τελευταία χωριά που συναντάει στην πορεία του ο Πείρος πριν χυθεί στον Πατραϊκό κόλπο[1]. Νεζερίτικο λόγω του ότι περνά από κάποια χωριά που μερικές φορές αποκαλούνται Νεζεροχώρια αλλά και πηγάζει κοντά σε αυτά.
Μυθολογία
Στις όχθες του ζούσε και είχε το σπίτι της, η Περίβοια από τον Ωλενό στο έργο του Ησίοδου Ηοίαι (απόσπ. 13). [1] Από την αρχαιότητατο ποτάμι στις εκβολές του είχε πλατάνια, άλσος πλάτανων αναφέρεται όπου είχαν τόσο βαθιές κουφάλες που έτρωγαν κι κοιμόντουσαν πολλοί άνθρωποι μαζί μέσα σε αυτές.[1]
Τα έργα κατασκευής του φράγματος Πείρου-Παραπείρου
Φράγμα Πείρου - Παραπείρου
Κύριο λήμμα: Φράγμα Πείρου - Παραπείρου
Σήμερα δίπλα στο χωριό Αστέρι Αχαΐας κατασκευάζεται το Φράγμα Πείρου - Παραπείρου, με σκοπό την ύδρευση της Πάτρας, της ΒΙ.ΠΕ. Πατρών αλλά και ολόκληρης της δυτικής Αχαΐας. Στο Αστέρι θα δημιουργηθεί χωμάτινο φράγμα ταμίευσης ενώ στη Βαλμαντούρα χαμηλό φράγμα υδροληψίας από σκυρόδεμα και αγωγός μεταφοράς νερού ο οποίος θα είναι από χαλυβδοσωλήνες. Επίσης το χωριό Τόσκες θα καλυφθεί από τα νερά της τεχνητής λίμνης που θα δημιουργηθεί μετά την ολοκλήρωση του έργου και γι' αυτόν το λόγο έχει ερημώσει από το 2009.
Παραπομπές
* Βασίλης Κ. Λάζαρης (επιμ.), Στέφανου Ν. Θωμόπουλου "Ιστορία της Πόλεως Πατρών από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι του 1821". Έκδοση τέταρτη στη δημοτική γλώσσα και με βάση τα χειρόγραφα του συγγραφέα, Πάτρα, Αχαϊκές Εκδόσεις, 1998, τόμος Α' ISBN 960-7960-08-4
Βλ. ΥΠΕΚΑ 2012, σελ. 42
Χρήστος Θ. Κανελλάκης, Το Μοίραλι από το 1461 έως σήμερα, Εκδόσεις Περί Τεχνών , Πάτρα 2010, ISBN 978-960-6684-64-7
"Φαραὶ δέ, Ἀχαιῶν πόλις, [...] καὶ ὁπόσοις ἂν κατὰ γνώμην ᾖ, καὶ ἐγκαθεύδουσι." Παυσανία Αχαϊκά
"σταδίους δὲ ὅσον τεσσαράκοντα προελθόντι ἐκ Δύμης ποταμὸς Πεῖρος ἐς θάλατταν κάτεισι, καὶ Ἀχαιῶν πόλις ποτὲ Ὤλενος ᾠκεῖτο παρὰ τῷ Πείρῳ" Παυσανία Αχαϊκά
"...οἱ δὲ περὶ Δύμην καὶ Ἦλιν καὶ τὸν Καύκωνα: ἐμβάλλει δ' οὗτος εἰς ἕτερον, ὃς Τευθέας ἀρσενικῶς καλεῖται, [...] τινες Πιέροιο οὐκ εὖ. περὶ δὲ τῶν Καυκώνων ζητοῦσι, ..."Στράβων Γεωγραφία
Βιβλιογραφία - Πηγές
Χρήστος Θ. Κανελλάκης, Το Μοίραλι από το 1461 έως σήμερα, Εκδόσεις Περι Τεχνών, Πάτρα 2010, ISBN 978-960-6684-64-7
Βασίλης Κ. Λάζαρης (επιμ.), Στέφανου Ν. Θωμόπουλου "Ιστορία της Πόλεως Πατρών από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι του 1821". Έκδοση τέταρτη στη δημοτική γλώσσα και με βάση τα χειρόγραφα του συγγραφέα, Πάτρα, Αχαϊκές Εκδόσεις, 1998, τόμος Α' ISBN 960-7960-08-4
Υ.Π.Ε.Κ.Α.-Ειδική Γραμματεία Υδάτων, Εφαρμογή Οδηγίας 2007/60/ΕΚ. Προκαταρκτική Αξιολόγηση Κινδύνων Πλημμύρας, Αθήνα, 2012 (ηλεκτρονικό έγγραφο)
Στράβων Γεωγραφία
Παυσανία Αχαϊκά
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
