Η Πάρνηθα σημειώνεται με γαλάζια διακεκομμένη γραμμή.

Η Πάρνηθα είναι βουνό της Αττικής, βόρεια της Αθήνας με συνολική έκταση 300 περίπου τ.χ. και υψηλότερη κορυφή την Καραμπόλα (1.413 μ). Καλύπτεται από πεύκα στα χαμηλότερα και από έλατα στα ψηλότερά της μέρη. Αρκετές ημέρες του χειμώνα έχει χιόνι.

Η Πάρνηθα έχει ανακηρυχθεί περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και ένα σημαντικό της τμήμα απαρτίζει τον ομώνυμο Εθνικό Δρυμό.. Έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000, αποτελεί σημαντική περιοχή για τα πουλιά (SPA) και έχει ανακηρυχθεί τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους (25638/1269 απ. Υπ. Γεωργίας).

Σε μία από τις κορυφές του βουνού, το Μαυροβούνι, έχει χτιστεί το Καζίνο της Πάρνηθας (Μοντ Παρνές), στο οποίο μπορεί να φτάσει κανείς είτε με αυτοκίνητο είτε με τελεφερίκ. Στην περιοχή λειτουργούν τα ορειβατικά καταφύγια Μπάφι και Φλαμπούρι.

Από τον τοπικό πληθυσμό η Πάρνηθα αποκαλούταν στο παρελθόν και Οζιά, ονομασία άγνωστης ετυμολογίας και προέλευσης σήμερα.

Βουνό στα Βόρεια της Αθήνας με συνολική έκταση 300 περίπου τ.χ. και υψηλότερη κορυφή την Καραβόλα (1.413 μ). Καλύπτεται από πεύκα στα χαμηλότερα και από έλατα στα ψηλότερά της μέρη. Αρκετές ημέρες του χειμώνα έχει χιόνι. Η Πάρνηθα έχει ανακηρυχθεί περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και ένα σημαντικό της τμήμα απαρτίζει τον ομώνυμο Εθνικό Δρυμό.

Μορφολογία - Οικολογία

H Πάρνηθα διαθέτει συνολικά 16 κορυφές που υπερβαίνουν τα 1.000 μέτρα και 43 τα 700. Η ψηλότερη κορυφή της ονομάζεται Καραμπόλα με υψόμετρο 1413m. Άλλες κορυφές είναι το Όρνιο (1350 μ.), το Αβγό (1201 μ.), η Κυρά (1160 μ.), το Πλατοβούνι (1163 μ.), ο Αέρας (1126 μ.), το Μαυροβούνι (1091 μ.), το Ξεροβούνι (1121 μ.) και το Φλαμπούρι (1158 μ.).[1][2] Διαθέτει φαράγγια με σπουδαιότερο εκείνο του Κελάδωνα στη δυτική Πάρνηθα μήκους 2,5 χλμ και χαράδρες, όπως της Χούνης στην είσοδο του Εθνικού Δρυμού και πολλά ρέματα. Τα πετρώματα της Πάρνηθας είναι ιζηματογενή που σχηματίστηκαν στην παλαιοζωική, μεσοζωική και καινοζωική εποχή. Η κυριαρχία του ασβεστόλιθου που είναι υδατοδιαπερατός σε συνδυασμό με το έντονο ανάγλυφο του βουνού είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία πολλών σπηλαίων με σπουδαιότερο εκείνο του Πανός στο φαράγγι του Κελάδωνα, καθώς και βάραθρα όπως του Κεραμιδιού, του Ταμιλθιού, της Γκούρας στη δυτική Πάρνηθα, της Δεκέλειας στην ανατολική Πάρνηθα κ.ά.[1][2] Η Πάρνηθα διαθέτει επίσης πολλές πηγές, με κυριότερες τις πηγές της Kιθάρας (οι οποίες σχηματίζουν την λίμνη Κιθάρα) στην Ανατολική Πάρνηθα και της Γκούρας στη Δυτική Πάρνηθα. Από άποψη κλιματολογικών συνθηκών η Πάρνηθα διαφέρει από τα υπόλοιπα βουνά της Αττικής: έχει 700mm. ετήσιο ύψος βροχής, 110 βροχερές ημέρες, 22 ημέρες χιονόπτωσης, με τον παγετό και την ομίχλη να αποτελούν συχνότατα φαινόμενα. Το κλίμα της θεωρείται εξαιρετικά υγιεινό και γι' αυτό λειτουργούσε εκεί από το 1914 Σανατόριο, στο κτίριο του σημερινού «Ξενία».

Η Πάρνηθα από το Τατόι

Η Πάρνηθα χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα πυκνή βλάστηση κυρίως στην ανατολική της πλευρά που έχει περισσότερη υγρασία. Κυρίαρχο είδος είναι η Χαλέπιος Πεύκη. Από τα 800 μέτρα και πάνω εμφανίζεται η Κεφαλληνιακή Ελάτη, που σχηματίζει το μοναδικό ελατοδάσος της Αττικής. Στην Πάρνηθα βρίσκουμε και άλλες μορφές βλάστησης, όπως η παραρεμάτια (πλατάνια, ιτιές, λεύκες κ.τ.λ.). Στο βουνό υπάρχουν επίσης κέδρα, δρυς, οστριές, αγριελιές, φυλίκια, φράξοι, κουτσουπιές, αγριοκορομηλιές, σφενδάμια, κουμαριές, μυρτιές, σχίνα, κράτεγοι κ.ά., που εμπλουτίζουν την άγρια χλωρίδα του. Στην χλωρίδα της Πάρνηθας περιλαμβάνονται περισσότερα από 1.000 είδη, μεταξύ των οποίων κρίνοι, κρόκοι, παιώνιες, καμπανούλες, ορχιδέες κ.ά. Πολλά από αυτά είναι σπάνια και ενδημικά, όπως η καμπανούλα του Celsius, η κόκκινη τουλίπα, ο κόκκινος κρίνος, η άσπρη παιώνια, η μαύρη φριτιλάρια κ.ά
Οι οικισμοί της Πάρνηθας

Η Πάρνηθα από το Τατόι

Τα περισσότερα χωριά γύρω από την Πάρνηθα δημιουργήθηκαν μετά την εγκατάσταση Αρβανιτών στην περιοχή από τα τέλη του 14ου αιώνα, όταν η περιοχή της Αττικοβοιωτίας βρισκόταν υπό τη διοίκηση της Καταλανικής εταιρίας, μέχρι τα μισά του 15ου αιώνα, την περίοδο της κατάλυσης των Φράγκικων κρατιδίων της Ελλάδας από τους Τούρκους. Τέτοια είναι, όπως το μαρτυρούν και οι ονομασίες τους, το Κακοσάλεσι (Αυλώνα), το Καπανδρίτι,τα Κιούρκα (Αφίδνες),το Μενίδι (Αχαρνές), η Χασιά (Φυλή), τα Σκούρτα, η Λιάτανη (Άγιος Θωμάς, η Μαλακάσα κλπ. Επίσης οι οικισμοί που ερήμωσαν στη συνέχεια, όπως το Κατσιμίδι και το παλιό Λιόπεσι στην περιοχή του Τατοΐου, είχαν αρβανίτικη προέλευση. Τα χωριά της Πάρνηθας που δεν είναι αποτέλεσμα εγκατάστασης αρβανιτών είναι οι νεότεροι οικισμοί της Πάρνηθας, όπως το Κρυονέρι (δημιουργήθηκε από Μικρασιάτες πρόσφυγες), οι Θρακομακεδόνες και η Βαρυμπόμπη (οι οποίοι δημιουργήθηκαν από οικοδομικούς συνεταιρισμούς στα μέσα του 20ού αιώνα).[3]

Κατά την αρχαιότητα στην περιοχή της Πάρνηθας αναφέρεται ένας σημαντικός αριθμός οικισμών. Αρχαίοι οικισμοί που αναφέρονται στην περιοχή είναι οι: Αχαρνές, Φυλή, Φρυγία, Αιθαλία, Σφενδάλη, Χαστιαία, Κρωπιά, Δεκελεία, Παιονίδα και Μελαίνων.[2]

Πυρκαγιά του 2007
Άποψη της καταστροφής από τα Άνω Λιόσια

Στις 28 Ιουνίου 2007 μια μεγάλη πυρκαγιά κατέστρεψε 25.000 από τα περίπου 35.000 στρέμματα δασικής έκτασης του δρυμού της Πάρνηθας. Αφάνισε περίπου 10.500 στρ. πευκοδάσους, 21.800 στρ. ελατοδάσους και 4.300 στρ. μακκίας. Το ελατόδασος κάηκε κατά τα 2/3 του. Σπάνια φυτά του οικοσυστήματος της Πάρνηθας χάθηκαν, μάλλον για πάντα. Συνολικά κάηκαν 56000 στρέμματα από τα 300.000 της συνολικής έκτασης του βουνού. Σε ολόκληρη την καμένη έκταση έγιναν αντιδιαβρωτικά–αντιπλημμυρικά έργα, προκειμένου να συγκρατηθεί το λιγοστό πολύτιμο χώμα που υπάρχει στην περιοχή και να γίνει στη συνέχεια τεχνητή αναδάσωση.Αν και τα περισσότερα από τα περίπου τετρακόσια κόκκινα ελάφια της περιοχής σώθηκαν, ένα πολύ μεγάλο μέρος του βιοτόπου όπου περνούσαν τους καλοκαιρινούς μήνες κάηκε.

Λόγω της καταστροφής εκφράζονται φόβοι για δραστική αλλαγή του μικροκλίματος της Αττικής, καθώς ο δρυμός της Πάρνηθας κατέβαζε τη θερμοκρασία των αερίων μαζών που κατευθύνονταν προς την Αθήνα μέσω του βόρειου αυχένα αερισμού του Λεκανοπεδίου. Η μέση θερμοκρασία στην πόλη επομένως αναμένεται να ανέβει. Πλημμύρες επίσης αναμένονται λόγω μη συγκράτησης των νερών της βροχής.

Η αρχική εκδοχή για τα αίτια της πυρκαγιάς ήταν ότι ξεκίνησε από τους πυλώνες υψηλής τάσης της ΔΕΗ που διασχίζουν την περιοχή και επεκτάθηκε στο δάσος. Η προκαταρκτική έρευνα που διεξάχθηκε όμως αποκλείει αυτό το ενδεχόμενο και μιλά για εμπρησμό.[4]

Η κατεστραμμένη Έκταση

Παραπομπές

↑ to: 1,0 1,1 oreivatein.com, Πάρνηθα
↑ to: 2,0 2,1 2,2 Σιδηρουργού Φωτεινή, Πτυχιακή εργασία, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο
↑ Καθημερινή, οι οικισμοί της Πάρνηθας, 1-1-2005
↑ In.gr, Η πυρκαγιά της Πάρνηθας

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

Επίσημη ιστοσελίδα του Εθνικού δρυμού Πάρνηθας
Επίσημη ιστοσελίδα του Καταφυγίου Μπάφι
WebCam σε υψόμετρο 1330m
Webcam και μετεωρολογικά στοιχεία από την Πάρνηθα
Πουλιά της Πάρνηθας
Χάρτης της Πάρνηθας από δορυφόρο: 2004 και 2007, μετά την καταστροφική πυρκαγιά (από την εφημερίδα "Η Καθημερινή")

Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ

Πάρνηθα (Τα βουνά στην Αττική) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της Ε.Ρ.Τ. - προς το παρόν μη διαθέσιμο)
Πάρνηθα (Από πέτρα και χρόνο) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της Ε.Ρ.Τ. - προς το παρόν μη διαθέσιμο)
Εθνικός Δρυμός Πάρνηθας (Αρχείο ντοκιμαντέρ της Ε.Ρ.Τ. - προς το παρόν μη διαθέσιμο)
...Στα χνάρια των περιηγητών (Αρχείο ντοκιμαντέρ της Ε.Ρ.Τ. - προς το παρόν μη διαθέσιμο)

Δες επίσης

Υμηττός

Πεντέλη

Κατάλογος βουνών της Ελλάδας

Βουνά της Ελλάδας