.

Περιφέρεια : Δυτική Μακεδονία
Νομός : Καστοριάς

Το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα είναι ένα νεοϊδρυθέν μουσείο στη πόλη της Καστοριάς. Αποτελεί έναν μουσειακό χώρο που φιλοξενείται σε παραδοσιακή οικία μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής, ένα αρχοντικό του 18ου αιώνα, που αποτελούσε την οικία του Αναστασίου Πηχιών, Έλληνα Μακεδόνα αγωνιστή που έδρασε στη περιοχή του καζά Καστοριάς στα τέλη του 19ου αιώνα.

Ιστορικό του μουσείου
Το αρχοντικό

Το Αρχοντικό Πηχεών, όπως είναι ευρύτερα γνωστό, βρίσκεται στην συνοικία Ντολτσό της πόλης, στο παραδοσιακό "πυρήνα" της παλαιάς πόλης της Καστοριάς, και κοντά στην ομώνυμη πλατεία Ντολτσού. Πρόκειται για ένα διώροφο κτήριο του 18ου αιώνα χαρακτηρισμένο ως μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού με μεγάλη ιστορική αξία.[1] Είναι ένα από τα πρώτα αρχοντικά που χαρακτηρίστηκαν διατηρητέα μνημεία το 1965.[2] Χτίστηκε από τον Φιλόλαο Πηχιών, πατέρα του αγωνιστή Αναστάσιου Παχιών. Έχει στο εσωτερικό του μια σταυρόσχημη σάλα που σύμφωνα με τον καθηγητή Νικόλαο Μουτσόπουλο, αποτελεί δείγμα του τρίτου τύπου αρχοντικού σπιτιού, ενώ παλαιότερα είχε ακόμα έναν όροφο που καθαιρέθηκε.[3] Στο Αρχοντικό Πηχεών διαδραματίστηκαν σημαντικές στιγμές από την δράση του εκπαιδευτικού και αγωνιστή Αναστασίου Πηχεών, αλλά και από την δράση της νέας Φιλικής Εταιρίας (αρχικά Εθνική Επιτροπή) στο τέλος του 19ου αιώνα.
Η αποκατάσταση και η ίδρυση του μουσείου'

Η δημιουργία ενός μουσείου αφιερωμένο στην ιστορία του μακεδονικού ελληνισμού στην Καστοριά αποτελούσε επιδίωξη πολλών ετών. Για αυτόν τον λόγο, το 1993, συστάθηκε ο σύλλογος Φίλων Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα, με σκοπό να συμβάλει στην επίτευξη της ανέγερσης του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα. Η σημασία της ανέγερσης του μουσείου, οφείλεται ότι η πόλη της Καστοριάς αποτελούσε κέντρο επιχειρήσεων την κρίσιμη περίοδο πριν τους Βαλκανικούς Πολέμους στον χώρο της Δυτικής Μακεδονίας, και ιδιαίτερα στις περιοχές της Καστοριάς και της Φλώρινας. Το κτήριο ανήκε στους απογόνους της οικογένειας του Αναστασίου Πηχιών που το παραχώρησε αρχικά στο Υπουργείο Πολιτισμού το 1972 με σκοπό την ίδρυση Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα. Όμως η απραξία της ελληνικής πολιτείας, ανάγκασε την οικογένεια Πηχιών, να επαναδιεκδικήσει το αρχοντικό, πράγμα που επέτυχε. Αργότερα η οικογένεια, παραχώρησε το κτήριο με δεύτερη δωρεά, στον Δήμο Καστοριάς με την υποχρέωση να γίνουν οι απαραίτητες εργασίες σε βάθος πενταετίας.[4]

Το 1999, το Υπουργείο Πολιτισμού εγκρίνει την μελέτη αποκατάστασης του αρχοντικού και της μετατροπής του σε μουσείο Μακεδονικού Αγώνα, με τα έργα να ξεκινούν το ίδιο έτος. Φορέας υλοποίησης ήταν ο δήμος Καστοριάς με την χρήση χρηματοδοτικού προγράμματος του Β' Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης που εξασφάλισε η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Καστοριάς. Την εποπτεία είχε η 11η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Τα έργα περιελάμβαναν εργασίες για την αποκατάσταση και επανάχρηση του αρχοντικού αναδεικνύοντας τα τυπολογικά και μορφολογικά του χαρακτηριστικά, διατηρώντας παράλληλα τη δομοστατική του οργάνωση. Επίσης υλοποιήθηκαν αρχιτεκτονικές επεμβάσεις που αποσκοπούσαν στη βελτίωση των λειτουργικών αναγκών του κτιρίου και στον εκσυγχρονισμό του με σκοπό την εύρυθμη λειτουργία του μουσείου.[1] Έπειτα από την ολοκλήρωση των δομικών παρεμβάσεων, ο Δήμος Καστοριάς παραχώρησε το 2005 το κτήριο στον Σύλλογο Φίλων Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα με χρονικό ορίζοντα 30 χρόνων, ώστε να με τις κατάλληλες συμπληρωματικές εργασίες και παρεμβάσεις, να μετατραπεί το αρχοντικό σε μουσειακό χώρο.[4] Το 2008, η ίδρυση του μουσείου επιτευχθεί με την συμπληρωματική χρηματοδότηση του ιδρύματος Σταύρου Νιάρχου. Τα έργα αφορούσαν τις τελικές εργασίες μετατροπής του αναστηλωμένου αρχοντικού σε μουσειακό χώρο.[5] Το μουσείο εγκαινιάστηκε στις 23 Μαΐου 2010 και λειτουργεί υπό την εποπτεία του Συλλόγου Φίλων Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα.[6]
Εκθέματα και περιοδικές εκθέσεις
Ο εκπαιδευτικός και αγωνιστής Αναστάσιος Πηχιών. Υπήρξε επικεφαλής της Μακεδονικής Επανάστασης του 1878 στην περιοχή του Βούρινου.

Στα εκθέματα του μουσείου, περιλαμβάνονται κειμήλια απογόνων Μακεδονομάχων, φωτογραφίες από την πρώιμη φάση και τη περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα, στολές Μακεδονομάχων αγωνιστών και παραδοσιακές Καστοριανές στολές.[7] Στους υπόγειους χώρους του αρχοντικού, υπάρχουν οι χώροι εξυπηρέτησης του κοινού, στο ισόγειο η αρχή της έκθεσης, η βιβλιοθήκη, το αναγνωστήριο και η αίθουσα προβολών, ενώ ο όροφος αποτελεί αποκλειστικά χώρο έκθεσης. Υπάρχει διαμορφωμένος προαύλιος χώρος που είναι διαθέσιμος για τις υπαίθριες εκδηλώσεις και εκθέσεις.[1] Στους χώρους του, έχουν πραγματοποιηθεί διαλέξεις, εθνικού, εκπαιδευτικού και ιστορικού περιεχομένου, έχουν οργανωθεί επιστημονικές συναντήσεις και έχουν παρουσιαστεί εκδόσεις ιστορικών βιβλίων τοπικού και γενικού ενδιαφέροντος.[8][9]
Ο σύλλογος Φίλων Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα

Ο σύλλογος Φίλων Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα, ιδρύθηκε το 1993 ως φορέας που σκοπό είχε την υλοποίηση του στόχου ίδρυσης για την ιστορία του Μακεδονικού Ελληνισμού στην περιοχή της Καστοριάς. Η πρώτη αιρετή διοίκηση εκλέχθηκε μόλις το 1996. Όταν το 2005, παραχωρείται το αρχοντικό με σκοπό την συνέχιση της αναστήλωσής του, καθοριστική ήταν η συνεισφορά των μελών του συλλόγου με την εξασφάλιση χρηματοδότητης από το ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.[4] Ο σύλλογος Φίλων Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα, έπειτα από την ίδρυσή του μουσείου, έχει αναλάβει εθελοντικά το έργο της λειτουργίας του μουσειακού χώρου με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από το Υπουργείο Πολιτισμού.[10] Εκτός από την λειτουργία του μουσείου, ο σύλλογος ασχολείται με την συγκέντρωση και την τεκμηρίωση των ιστορικών εκθεμάτων. Παράλληλα ενθαρρύνεται η εκπόνηση μελετών σχετικά την σημασία της πόλης κατά την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα, η οργάνωση της βιβλιοθήκης του ιδρύματος και του σπουδαστηρίου με σκοπό στην υποστήριξη της έρευνας μεταπτυχιακών φοιτητών, της εφαρμογής εκπαιδευτικών προγραμμάτων για μαθητές, την διοργάνωση ομιλιών, παρουσιάσεων και εκθέσεων, καθώς και άλλων δραστηριοτήτων.[5][11]

Σύμφωνα με το καταστατικό του συλλόγου, οι σκοποί του εντοπίζονται κυρίως στις παρακάτω δράσεις:[4]

Την συγκέντρωση μουσειακού υλικού (όπλα, ξίφη, διόπτρες, σφραγίδες, αναμνηστικά μετάλλια, φωτογραφικό υλικό, προσωπικά αντικείμενα, στολές, επιστολές και αλληλογραφία της εποχής του Μακεδονικού Αγώνα κ.τ.λ.)
Την διοργάνωση επιστημονικών και ιστορικών διαλέξεων σε εθνικά θέματα.
Την διοργάνωση ημερίδων και σεμιναρίων από την πανεπιστημιακή κοινότητα
Την διοργάνωση επιστημονικών συμποσίων σε χωριά της περιοχής, όπως την Κλεισούρα και το Βογατσικό Καστοριάς.
Την έκδοση βιβλίων τοπικής ιστορίας με αναφορές στον Μακεδονικό Αγώνα και γενικότερα στο Μακεδονικό ζήτημα.

Ώρες λειτουργίας

Το μουσείο λειτουργεί καθημερινά, εκτός Δευτέρας και Τετάρτης, από τις 9.30 π.μ. έως τις 2.00 μ.μ.[6]
Παραπομπές

↑ 1,0 1,1 1,2 Ιστοσ. Υπουργείου Πολιτισμού, Αποκατάσταση αρχοντικού Πηχεώνος και μετατροπή του σε Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα
↑ Ιστοσ. Υπουργείου Πολιτισμού-Διαρκής Κατάλογος Διακηρυγμένων Αρχαιολογικών Χώρων και Μνημείων της Ελλάδος, Οικία κληρονόμων Φιλολάου Πηχεών
↑ Ιστολ. Ιστορικά Καστοριάς, Τα αρχοντικά της πόλης, 03/07/2011
↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Ιστολ. Συλλόγου Φίλων Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα, Ιστορικό,
↑ 5,0 5,1 Ιστοσ. Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, Δωρεές: Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα Καστοριάς
↑ 6,0 6,1 Ιστοσ. Ράδιο Άργος, Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα Καστοριάς, 10/10/2011
↑ Θεοδότα Τσιόπρα, Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα Καστοριάς, Ιστοσ. Το Βόιον, 01/03/2011
↑ Ιστοσ. Οδηγός Καστοριάς, Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα
↑ Ιστοσ. Find Kastoria, Σπουδαστήριο τοπικής ιστορίας στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα Καστοριάς, 11/02/2011
↑ Ιστοσ. Καστοριά 4U, Ζήσης Τζηκαλάγιας. «Διασφάλιση από το ΥΠΠΟ του κόστους λειτουργίας του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα Καστοριάς», 02/09/2010
↑ Εφημ. Νέα Καστοριά, Άλλη μία εκδήλωση πνευματικού ενδιαφέροντος, [Ηλεκτρονική έκδοση], 24/10/11

Δείτε επίσης

Αναστάσιος Πηχιών
Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα Θεσσαλονίκης

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Ιστοσ. Υπουργείου Πολιτισμού, Αποκατάσταση αρχοντικού Πηχεώνος και μετατροπή του σε Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα
Ιστοσελίδα Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα Καστοριάς
Ιστολόγιο Συλλόγου Φίλων Μακεδονικού Αγώνα, Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα Καστοριάς
Ιστοσ. Λαογραφικού Μουσείου Κοζάνης, Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα (Το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα στο Βούρινο).

Νομός Καστοριάς : Δήμος, Κοινότητα

Αρρένων | Γράμου | Καστρακίου

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Καστοριάς

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License