.
Η μεγαλόπρεπη και κατανυκτική Μονή της Ζωοδόχου Πηγής Λυγιάς βρίσκεται νοτιοανατολικά του Σταυροχωρίου Λασιθίου και έχει γίνει προσκύνημα μέσα στο πέρασμα του χρόνου και της Ιστορίας. Οι επισκέπτες του βρίσκουν γαλήνη και βοήθεια από τη Μεγαλόχαρη. Το μοναστήρι βρίσκεται σε επιβλητικό τοπίο από μια σύνθεση λόφων και απότομων γκρεμών. Η οικοδόμησή του αποδίδεται σε κάποιο θαύμα, που έγινε στα τέλη του 19ου αιώνα. Η περιοχή του μοναστηριού έχει θρησκευτική και εθνική ιστορία. Σήμερα δεν υπάρχουν μοναχοί.
Η εκκλησία της Θεοτόκου Πηγής στην τοποθεσία «τσοί Αποστόλους στην Λυγιά» συγκεντρώνει πολλά στοιχεία για να είναι ο αναφερόμενος από τον Rantolph ναός ο οποίος όμως αναζητείται από άλλους στο Μακρύ Γιαλό και [1] στα Φέρμα Ιεράπετρας.
Η ίδρυση του μοναστηριού
Σύμφωνα με την παράδοση, το μοναστήρι χτίστηκε γύρω στο τέλος του 19ου αιώνα περίπου το 1880 μ. Χ. Αιτία για το κτίσιμό του έγινε το παρακάτω περιστατικό: Κάποιος Σταυροχωριανός, ονόματι Πιπεράκης Ιωάννης, υπέφερε τόσο πολύ από τα μάτια του, που η τότε ιατρική επιστήμη τον είχε καταδικάσει. Στο σημείο που κτίστηκε το μοναστήρι υπήρχε μια μικρή πηγή. Ένας βοσκός είδε σε όνειρό του έναν ασκητή με πλούσια γενειάδα στο σημείο της πηγής να του λέει: «Σε παρακαλώ να πεις στον άρρωστο Πιπεράκη να έλθει σε αυτήν την πηγή που είναι αγίασμα να προσευχηθεί, να πλύνει τα μάτια του και θα γίνει εντελώς καλά. Ο βοσκός ενημέρωσε τον άρρωστο και ευθύς αμέσως την επόμενη ημέρα πήγε στην πηγή, προσευχήθηκε, έπλυνε τα μάτια του και πράγματι έγινε εντελώς καλά. Οι γιατροί και ο κόσμος έμειναν άφωνοι και όλοι σταυροκοπιόντουσαν και δόξαζαν τη Μεγαλόχαρη.
Ο Αιδεσιμότατος του χωριού, παπα-Μανόλης πήγε στο ιερό αυτό σημείο της πηγής, έψαλε τρισάγιο και ευχαρίστησε το Θεό. Έπειτα από το τρισάγιο κάλεσε σε σύναξη όλο το χωριό και συζήτησαν λεπτομερώς το ευχάριστο γεγονός της θεραπείας του ασθενούς και αποφάσισαν ομόφωνα να κτιστεί εκκλησία Ζωοδόχου Πηγής αφιερωμένη στη Μεγαλόχαρη. Τελικά ολόκληρη τη δαπάνη της εκκλησίας ανέλαβε η οικογένεια Κουρουπάκη Γεωργίου και έπειτα από κόπους και μόχθους, ο ναός ολοκληρώθηκε και τα εγκαίνιά του έγιναν την πρώτη Παρασκευή μετά το Πάσχα της Ζωοδόχου Πηγής. Καθιερώθηκε μεγάλο πανηγύρι , το οποίο συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.
Μετέπειτα χρόνια
Το 1968 η Κοινότητα Σταυροχωρίου με Πρόεδρο τον Κ. Σαραντώνη προέβη στη διάνοιξη αμαξιτού δρόμου και διαμόρφωσε τον κακοτράχαλο χώρο γύρω από το μοναστήρι. Βοήθησε έτσι τον μόνιμα εγκατασταθέντα στη μονή προσκυνητή Μυλωνάκη Γεώργιο. Το 1969 την ημέρα της εορτής της Παναγίας (Ζωοδόχος Πηγή) έγιναν τα εγκαίνια του δρόμου με την παρουσία όλων των αρχών του Νομού και με συμμετοχή χιλιάδων λαού. Ο προσκυνητής Γεώργιος Μυλωνάκης απεβίωσε το 1985 και τον αντικατέστησε επάξια ο γιος του, Ιωάννης Μυλωνάκης, ο οποίος συνεχίζει – συνεργαζόμενος και με την ενορία του Σταυροχωρίου- το έργο ανάπτυξης και της υποδομής του ναού.
Στο χώρο αυτό τελούνται γάμοι και βαφτίσια. Αυτό που εντυπωσιάζει ιδιαίτερα σε αυτήν την εκκλησία είναι το γεγονός ότι οι προσερχόμενοι όλο το χρόνο επισκέπτες (ντόπιοι και ξένοι) ευλαβούνται πολύ και αγαπούν την Παναγία, αφιερώνοντας τάματα στην εικόνα της. Από το καντήλι της Παναγίας οι πιστοί παίρνουν λαδάκι για «φυλαχτό» και καθαρό αγίασμα.
Ναός Αγίων Αποστόλων
Στα 200 μ. βορειοδυτικά από την εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής βρίσκεται ο Ναός των Αγίων Αποστόλων, ο οποίος είναι ο μισός σε σπηλιά ενός γκρεμού. Λέγεται ότι περνώντας από την Κρήτη ο Απόστολος Παύλος, δημιούργησε έναν ναό 24 χιλιόμετρα ανατολικά της Ιεράπετρας και 5 χιλιόμετρα προς βορρά. Έτσι, ο ναός πιθανότατα είναι δημιούργημα του Αποστόλου Παύλου, σύμφωνα με την παράδοση.
Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας υπήρξε κρυφό σχολείο και η πόρτα (είσοδος) είχε ύψος 1,2 μ. Κάποιος νεωτεριστής το 1950 το χάλασε και του έδωσε το σημερινό του ύψος. Σ’ αυτόν το ναό είχαν επισημανθεί και εγκλωβιστεί πολλά γυναικόπαιδα από πειρατές και από Τούρκους. Με κατανυκτικές προσευχές και γονυκλισίες σχίστηκε ο βράχος- φαίνεται ακόμα και σήμερα- και ξέφυγαν με ασφάλεια στο απυρόβλητο βουνό, αποφεύγοντας βέβαια καταστροφή. Το μοναστήρι γιορτάζει στις 29 Ιουνίου, την εορτή των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου.
Το δάσος του Πετρολίβανου
Το δάσος που είναι απέναντι από το μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής λέγεται Πετρολίβανος. Παλαιά ήταν ένας τεράστιος δρυμός με πηγές και ένας ασφαλής κρυψώνας στις τουρκοπειρατικές επιδρομές. Απέναντι, στα βορειοδυτικά, υπήρχε οικισμός με την ονομασία «Κάτω Μετόχι» και στα 800 μ. προς Βορρά βρισκόταν ένας άλλος ισοδύναμος οικισμός, με την ονομασία «Πάνω Μετόχι». Σε αμφότερους οικισμούς φαίνονται και σήμερα χαλάσματα και ερειπωμένα σπίτια.
Την ώρα του κινδύνου από τους πειρατές, οι Χριστιανοί έφευγαν από τα σπίτια των δύο οικισμών και κρύβονταν στις σπηλιές και στο δάσος του Πετρολιβάνου, το οποίο δάσος είχαν εξοπλίσει φοβερά. Σ’ αυτό το δυναμικό κάστρο οι Τούρκοι πειρατές είχαν κάνει πολλές επιδρομές, πάντα όμως χωρίς αποτέλεσμα. Εξοργίστηκαν και βάλθηκαν να καταστρέψουν την αντίσταση αυτή επινοώντας το ακόλουθο τέχνασμα: χώρισαν τη δύναμή τους σε δύο ομάδες. Η μία ομάδα έμεινε στο μοναστήρι της Παναγίας κοντά στο κάστρο και η άλλη ένα χιλιόμετρο δυτικά στη στροφή Καστελόπουλου. Στο σημείο αυτό θα διεξάγονταν συνομιλίες, παράδοση όπλων και τελική ειρηνική συμβίωση. Το σχέδιο προέβλεπε ότι μόλις έφταναν οι Χριστιανοί στη δεύτερη ομάδα των Τουρκοπειρατών και οι τελευταίοι θα είχαν φύγει από το Κάστρο του Πετρολίβανου , θα άρχιζε η σφαγή, για να εξολοθρευτεί η χριστιανική αντίσταση. Έτσι, φιλικότατα ζήτησαν να παραδώσουν τα όπλα και στο εξής να ζήσουν ειρηνικά. Οι Χριστιανοί δεν είχαν καμία εμπιστοσύνη στα λεγόμενά τους. Έτσι, δέχτηκαν τους όρους, έκαναν όμως το ακόλουθο σχέδιο: οι ένοπλοι άνδρες χωρίστηκαν στα δύο. Οι μισοί πήγαν μπροστά και οι άλλοι πίσω. Στη μέση πήγαν τα γυναικόπαιδα, με την εντολή να κρυφτούν και να προσευχηθούν στο μοναστήρι στις σπηλιές των Αγίων Αποστόλων. Μόλις έφθασαν οι άνδρες Χριστιανοί στη δεύτερη ομάδα των πειρατών, άρχισε η άγρια σφαγή και από τις δύο πλευρές. Με φόβο και με δάκρυα στα μάτια, τα γυναικόπαιδα προσευχήθηκαν και σε αυτήν την κρίσιμη στιγμή ο τεράστιος βράχος σκίστηκε με μια τεράστια σχισμή και όλο το γυναικομάνι πέρασε στο απυρόβλητο βουνό με σίγουρη ασφάλεια. Η μάχη υπήρξε σκληρή με σοβαρές απώλειες κυρίως από την πλευρά των Τουρκοπειρατών αλλά η μεγάλη αυτή μάχη στεφάνωσε τα όπλα των Χριστιανών. Το χώρο αυτό δεν τον ξαναπείραξαν οι Τούρκοι.
Στο Πάνω Μετόχι υπάρχει ένας πλάτανος από τους 5 που φύτεψε ένας κατάδικος με εντολή ενός Αγά για να του χαρίσει τη ζωή. Το πρώτο το φύτεψε στην Αγία Φωτιά της Ιεράπετρας, το δεύτερο στο Πάνω Μετόχι, το τρίτο στο Σταυροχώρι, το τέταρτο στη Χρυσοπηγή και το πέμπτο, που καταστράφηκε πριν από μερικά χρόνια, στη Μαλαύρα.
Πηγές
Σαραντώνης Κ. , Ιερά Μονή Παναγια-Λυγιάς. Έκδοση Κοιν. Σταυροχωρίου.
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
