Κρωπίδες

Ελλάδα

Οι Κρωπίδες ή Κρωπία ή Κρωπιά (αρχαία ελληνικά: Κρωπίδαι ή Κρωπία‎‎), (ο δήμος: Κρωπιδών) ήταν αρχαίος οικισμός - πόλη και δήμος της Λεοντίδας (περιοχή της Αρχαίας Αττικής και φυλή της αρχαίας Αθήνας). Με το ίδιο όνομα (Κρωπίδες) ονομάζονταν οι δημότες του δήμου αυτού.
Τοποθεσία του αρχαίου δήμου

Ο δήμος των Κρωπιδών, ήταν δήμος των Μεσογείων.[1] Ο δήμος ήταν βόρεια του κύριου οικισμού της Αθήνας, κοντά στους δήμους των Πηλήκων και των Ευπυριδών, οι οποίοι μαζί με τους Κρωπίδες, ευρισκόμενοι και οι τρεις στην ίδια πεδιάδα, [2] συναποτελούσαν τους Τρικώμους,[3] όπως αναφέρει ο Στέφανος Βυζάντιος.[4] Σήμερα εκεί που βρισκόταν η Κρωπιά εκτείνεται τμήμα της περιοχής των Άνω Λιοσίων, του παλαιότερου Δήμου Άνω Λιοσίων[5] (τμήμα του σημερινού Δήμου Φυλής), το οποίο είναι ανάμεσα στη αρχαία οδό–διαδρομή, από την αρχαία Ελευσίνα και το Θριάσιο πεδίο, μέσω των στενών του Δαφνίου, προς τις αρχαίες Αχαρνές, έχοντας στα δεξιά το Αιγάλεω Όρος. Σύμφωνα με τον John S. Traill, το κέντρο του δήμου βρίσκεται σε θέση δυτικά των Άνω Λιοσίων.[6]

Κατά τον 19ο αιώνα ανακαλύφθηκε ένα χωριό, μετά τις ανατολικές πλαγιές του Υμηττού, (πρόκειται για την περιοχή του χωριού Κορωπί), το οποίο τότε εσφαλμένα[7] ταυτιζόταν με τις Κρωπίδες, ωστόσο, δεδομένου ότι οι πηγές καταδεικνύουν σαφώς ότι ο Σπαρτιάτης βασιλιάς Αρχίδαμος Β΄, κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου, βάδισε με τα στρατεύματά του μέσω της «Κρωπιάς» για να φτάσει στις Αχαρνές,[8] ο προσδιορισμός του δέκατου ένατου αιώνα, πιστεύεται ότι ήταν λάθος, αλλά πάντως αυτός επηρέασε τις ονομασίες τόσο στην σήμερα αναφερόμενη ως περιοχή της Κρωπίας, δηλαδή το σύγχρονο Κορωπί, όσο και τον αντίστοιχο Δήμο Κρωπίας, τα οποία βέβαια δεν έχουν καμιά σχέση με τον αρχαίο δήμο.

Πιθανώς οι «Κρωπίδες» να ήταν το όνομα του δήμου και «Κρωπία» η ονομασία σε μια από τις μεγαλύτερες πόλεις του. Πάντως διαχρονικά γίνεται σύγχυση μεταξύ αυτών των ονομάτων, καθώς και της περιοχής, η οποία ονομαζόταν Κεκροπία και αποτελούσε την ονομασία της Αρχαίας Αθήνας ή/και της Αρχαίας Αττικής στο σύνολό της. Όπως αναφέρεται η «Κεκρωπία»,[9] η οποία ήταν στην σημερινή Ακρόπολη Αθηνών και νότια αυτής, έτσι αναφέρονται και οι λέξεις «Κεκροπίδες», «Κεκροπίδος», που παραπέμπουν είτε στην Κεκροπίδα φυλή, είτε στον κάτοικο της ίδιας της αρχαίας Αθήνας ή/και της αρχαίας Αττικής, ο οποίος αναφερόταν σε προγενέστερες εποχές και ως «Κεκροπίδης».[10] Ακόμα και ο Αριστοφάνης, στο έργο του «Ιππείς», υποδυόμενος τον Παφλαγόνα, την καρικατούρα του πρώην βυρσοδέψη και τότε πολιτικού Κλέωνα, «μπερδεύει» το όνομα, λέγοντας νοερά ότι ο Παφλαγών είναι «κλοπίδης», όνομα που προέρχεται από τη ρίζα του «κλέβω» (αρχαία ελληνικά: κλέπτω‎‎), μεταμορφώνοντας αυτό το ρήμα σε ένα προφανές όνομα, όπως αυτό του «Κεκροπίδη».[11]
Η συμμετοχή του δήμου στην αρχαία Βουλή

Ο δήμος, η ύπαρξη του οποίου επιβεβαιώνεται και από διάφορες επιγραφές,[12] ως μέλος της Λεοντίδας φυλής, συμμετείχε με 1 βουλευτή στην αρχαία Βουλή των 500, κατά την πρώτη περίοδο (508 – 307/306 π.Χ.). Κατά τη δεύτερη (307/306 – 224/223 π.Χ.) και την τρίτη περίοδο (224/223 – 201/200 π.Χ.) ο δήμος αντιπροσωπευόταν επίσης με 1 βουλευτή στη Βουλή των 600. Κατά την τέταρτη (201/200 π.Χ. – 126/127) και την πέμπτη περίοδο (126/127 – 3ος αιώνας) είναι άγνωστος ο αριθμός βουλευτών–αντιπροσώπων του δήμου.
Οι κάτοικοι των Κρωπιδών

Ο δημότης των αρχαίων Κρωπιδών ονομαζόταν Κρωπίδης.[13] Οι Κρωπίδες ήταν μέρος θρησκευτικής ένωσης, μαζί με τους γείτονες τους από τους δήμους των Πηλήκων και των Ευπυριδών, αλλά δεν είναι γνωστές άλλες λεπτομέρειες για την λατρεία αυτής της ένωσης.
Προσωπικότητες από τις Κρωπίδες

Υπήρξαν διάφοροι γνωστοί πολίτες από τον δήμο των Κρωπιδών, όπως ο βουλευτής Γλαύκων ο Κρωπίδης γιος του Φιλοκτήμονος, ο Διόδοτος ο Κρωπίδης γιος του Αντιπάτρου, ο βουλευτής Διόδωρος ο Κρωπίδης, ο βουλευτής Δίπολις ο Κρωπίδης, ο Δωρόθεος ο Κρωπίδης γιος του Θεοφίλου κ.α.[14]
Δείτε επίσης

Αρχαία Αθήνα
Λεοντίδα φυλή

Παραπομπές - σημειώσεις

[...] "Cropidae: (Κρωπίδαι; Krōpídai). Attic mesogea deme of the Leontis phyle, a bouleutḗs, also attested as Κρωπιάς or Κρῶπες (Steph. Byz. s.v. Κρωπιά), Κρωπίδης demoticon. Cropia was probably the name of the region [2. 2019]. Κλωπίδαι, which is also attested on inscriptions (Aristoph. Equ. 79) [2], possibly belonged to Aphidna [3. 90f., 116 no. 19; 4. 55, 62]. In 431 BC Archidamus [1] travelled to Acharnae through C., which is located by [3. 47; 4. 131] to the west of Ano Liosia (Thuc. 2,19). With Eupyridae and Peleces, C. formed a ‘three village". [...], Lohmann, Hans (Bochum), Cropidae
Διονύσιος Σουρμελής, "Αττικά: ή περί δήμων Αττικής εν οις και περί τινων μερών του Άστεως". Υπό Διονύσιου Σουρμελή. Έκδοσις πρώτη. Τύποις Αλεξάνδρου Κ. Γκαρπολά, Εν Αθήναις 1854 και "Attika hē peri dēmōn Attikēs en hois kai peri tinōn merōn asteōs", Dionysios Surmelēs, Gkarpola, 1854, σελ. 99-100: [...] "Ευπυρίδαι, Κεκροπίδαι, Πήληκες• οι τρείς ούτοι δήμοι κείνται εις εν και το αυτό πεδίον και κατά τον Στέφανον εκαλούντο Τρίκωμοι, αποτελούντες μίαν Κοινότητα, Εκ της διασωθείσης ονομασίας του δημου Πήληκες, καλουμένου νυν Πέληκας κατά διάλεκτον, έχομεν πρόχειρον και των άλλων δύο την ευρεσιν• «Τρικώμους δε τούτους εκάλουν Ευπυρίδας, Κεκροπίδας, Πήληκας.»". [...]
Ιάκωβος Ρίζος Ραγκαβής, "Τα Ελληνικά, ήτοι περιγραφή γεωγραφική, ιστορική, αρχαιολογική και στατιστική της αρχαίας και νέας Ελλάδος. Συνταχθείσα υπό Ιακώβου Ρ. Ραγκαβή, εις τρεις τόμους. Ων ο Α' διαλαμβάνει την Στερεάν, Ανατολικήν και Δυτικήν Ελλάδα, ο Β' την Πελοπόννησον και ο Γ' τας νήσους τας τε ελευθέρας και μη, και τον πίνακα, και εκδοθείσα υπό Κωνσταντίνου Αντωνιάδου."... τόμοι 1-3, Εκ του τυπογραφείου Κ. Αντωνιάδου. Εν Αθήναις 1853-1854, Ta Hellenkika: etoi perigraphe, geographike, historike, archaiologike, kai statistike tes archaias kai neas Hellados, Iakobos R. Rankabes, Ek tou typ. K. Antoniadou, 1853, Τόμος 1, σελ. 217-218: [...] "Ευπυρίδαι, Πήληκες, Κεκροπίδαι, τρεις δήμοι, πάντες φυλής Λεοντίδος, κείμενοι κατά το νοτ-δυτικόν της Κηφισσίας και του Άθμονος, και καλούμενοι πάντες ομού Τρίκωμοι ως συνεχόμενοι και καθιστώντες μίαν κοινότητα. Ο Ησύχιος, ο Στέφανος και το μέγα Ετυμολογικόν αναφέρουσι τους τρεις τούτους δήμους ως εφεξής = «Ευπυρίδαι, δήμος και τόπος Αθήνησιν (1 = Ησυχ.)• Ευπυρίδαι δήμος της Λεοντίδος φυλής. Ο δημότης Ευπυρίδης. Τρικώμους δε τούτους εκάλουν Ευπυρίδας, Κεκροπίδας, Πήληκας (2 = Στεφ. Βυζ.). Ευπυρίδαι, δήμος Αθηναίων, ότι εν Αθήναις πρώτον το πυρ ευρήσθαί φασι κατά τον δημον τούτον της εκλάμψεως αυτού γενομένης» (3 = Ετυμολ. μέγα.)". [...]
Στέφανος Βυζάντιος, "Εθνικά", ("Stephani Byzantii Ἐθνικων quæ supersunt." Gr. Edidit Anton Westermann, Λειψία 1839), [...] "Ευπυρίδαι, δήμος [της] Λεοντίδος φυλής. ο δημότης Ευπυρίδης. Τρικώμους δε τούτους εκάλουν, Ευπυρίδας, Κεκροπίδας, Πήλικας. τα τοπικά εξ Ευπυριδών, εις Ευπυριδών και εν Ευπυριδών". [...], σελ. 126.
"Σύντομη Ανασκόπηση Της Αρχαίας Ιστορίας Των Άνω Λιοσίων Αρχειοθετήθηκε 2016-10-20 στο Wayback Machine.", από την ιστοσελίδα: www.dikep.gr του Δημοτικού Κέντρου Πνεύματος Άνω Λιοσίων (ΔΗΚΕΠ Άνω Λιοσίων).
John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 131.
Διονύσιος Σουρμελής, "Αττικά: ή περί δήμων Αττικής εν οις και περί τινων μερών του Άστεως". Υπό Διονύσιου Σουρμελή. Έκδοσις πρώτη. Τύποις Αλεξάνδρου Κ. Γκαρπολά, Εν Αθήναις 1854 και "Attika hē peri dēmōn Attikēs en hois kai peri tinōn merōn asteōs", Dionysios Surmelēs, Gkarpola, 1854, σελ. 28: [...] "Κρωπειά, κατά Θουκυδίδην, Κρωπία κατ' άλλους, Κρωπιάς κατά Φρύνιχον, και Κρώπες κατ' Ανδροτίωνα, ως λέγει ο Στέφανος• ο δημότης Κρωπίδης και Κρωπιεύς. Ο δήμος ούτος και ερημώθη, και το όνομά του απώλεσε. Καλείται δε νυν Ζουνό, απέχον της κώμης της νέας κάτω Χαστιάς δέκα λεπτά της ώρας, ο εστί την παλαιάν Κρωπιάδα κατοικήσαντες πρό ολίγων ετών οι Χαστιείς ωνόμασαν Καλύβια Χασιάς, νεμόμενοι οι ίδιοι άπασαν την Κρωπιάδα γην. Χάρις εις τον Θουκυδίδην, διαγράψαντα την θέσιν του δήμου τούτου, εν οις λέγει, ότι εισβαλόντες οι Πελοποννήσιοι εις την Αττικήν και τεμόντες την Ελευσίνα και το Θριάσιον πεδίον, προεχώρουν, εν δεξιά έχοντες το Αιγάλεων όρος, δια Κρωπειάς, έως αφίκοντο εις Αχαρνάς (Συγγρ. Β'. κ. ΙΘ'.). Άρα η Κρωπία κείται βεβαιότατα υπό της Υπωρείας του Πάρνηθος πλησίον του Αιγάλεω παρά την οδόν την φέρουσαν εις Αχαρνάς, ήτις μέχρι της σημερον είνε εις χρήσιν των χωρικών και παντός άλλου θέλοντος να μεταβή από της Ελευσινίδος χώρας προς Αχαρνάς και τα πέριξ μέρη. Οι μεταθέσαντες πολιτικοί Αρχαιολόγοι της Ελληνικής Κυβερνήσεως την Κρωπειάν όπισθεν του Υμηττού εις την νυν Κοροπήν είνε άξιοι στεφανώσεως διά τας αρχαιολογικάς γνώσεις των". [...]
Θουκυδίδης, «Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου», Βιβλίο Β΄, 18: [...] "ἐπειδὴ μέντοι προσβαλόντες τῇ Οἰνόῃ καὶ πᾶσαν ἰδέαν πειράσαντες οὐκ ἐδύναντο ἑλεῖν, οἵ τε Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἐπεκηρυκεύοντο, οὕτω δὴ ὁρμήσαντες ἀπ' αὐτῆς μετὰ τὰ ἐν Πλαταίᾳ [τῶν ἐσελθόντων Θηβαίων] γενόμενα ἡμέρᾳ ὀγδοηκοστῇ μάλιστα, θέρους καὶ τοῦ σίτου ἀκμάζοντος, ἐσέβαλον ἐς τὴν Ἀττικήν• ἡγεῖτο δὲ Ἀρχίδαμος ὁ Ζευξιδάμου, Λακεδαιμονίων βασιλεύς. καὶ καθεζόμενοι ἔτεμνον πρῶτον μὲν Ἐλευσῖνα καὶ τὸ Θριάσιον πεδίον καὶ τροπήν τινα τῶν Ἀθηναίων ἱππέων περὶ τοὺς Ῥείτους καλουμένους ἐποιήσαντο• ἔπειτα προυχώρουν ἐν δεξιᾷ ἔχοντες τὸ Αἰγάλεων ὄρος διὰ Κρωπιᾶς, ἕως ἀφίκοντο ἐς Ἀχαρνάς, χωρίον μέγιστον τῆς Ἀττικῆς τῶν δήμων καλουμένων, καὶ καθεζόμενοι ἐς αὐτὸ στρατόπεδόν τε ἐποιήσαντο χρόνον τε πολὺν ἐμμείναντες ἔτεμνον". [...]
Ιάκωβος Ρίζος Ραγκαβής, "Τα Ελληνικά, ήτοι περιγραφή γεωγραφική, ιστορική, αρχαιολογική και στατιστική της αρχαίας και νέας Ελλάδος. Συνταχθείσα υπό Ιακώβου Ρ. Ραγκαβή, εις τρεις τόμους. Ων ο Α' διαλαμβάνει την Στερεάν, Ανατολικήν και Δυτικήν Ελλάδα, ο Β' την Πελοπόννησον και ο Γ' τας νήσους τας τε ελευθέρας και μη, και τον πίνακα, και εκδοθείσα υπό Κωνσταντίνου Αντωνιάδου."... τόμοι 1-3, Εκ του τυπογραφείου Κ. Αντωνιάδου. Εν Αθήναις 1853-1854, Ta Hellenkika: etoi perigraphe, geographike, historike, archaiologike, kai statistike tes archaias kai neas Hellados, Iakobos R. Rankabes, Ek tou typ. K. Antoniadou, 1853, Τόμος 1, σελ. 174: [...] "Επί Κέκροπος και των πρώτων βασιλέων μέχρι του Θησέως πόλις κατοικουμένη ην κυρίως η ακρόπολις η και Κεκρωπία ωνομάζετο (2 = Ληκ. Εισαγωγ. σ. 1.), και το υπ' αυτήν μέρος το τετραμμένον προς νότον•" [...]
Ελληνικές επιγραφές - IG Κεκροπιδ Attica (IG I-III).
Αριστοφάνης, «Ιππείς», Ιππείς, διαφ. στιχ.: [...] ΑΛΛΑΝΤΟΠΩΛΗΣ: τοῦτό γέ τοι Παφλαγὼν παρεκινδύνευσε μεθυσθείς. / Κεκροπίδη κακόβουλε τί τοῦθ' ἡγεῖ μέγα τ' οὔργον;" [...] και [...] "ΚΛΕΩΝ: ἐγὼ δ' ἔκλεπτον ἐπ' ἀγαθῷ γε τῇ πόλει." [...]
Κρωπιδ Attica (IG I-III), στην ιστοσελίδα: epigraphy.packhum.org
Στέφανος Βυζάντιος, "Εθνικά", ("Stephani Byzantii Ἐθνικων quæ supersunt." Gr. Edidit Anton Westermann, Λειψία 1839), [...] "Κρωπία, δήμος της Λεοντίδος φυλής. Φρύνιχος δε Κρωπιάδα φησίν. Ανδροτίων δε Κρωπάς φησί τον δήμον. ο δημότης Κρωπίδης. τα τοπικά εκ Κρωπιδών και Κρωπίαθεν, Κρωπιάνδε, Κρωπιάσι". [...], σελ. 171-172.

Δημότες των Κρωπιδών Αρχειοθετήθηκε 2019-04-04 στο Wayback Machine.. Αναζήτηση με τη λέξη-κλειδί στον τόπο (Place): KRWPIDHS (στα κεφαλαία αγγλικά), στις ιστοσελίδες: empressattica.com και atheniansproject.com του Προγράμματος «Αθηναίοι» = Athenians Project

Πηγές – βιβλιογραφία

Πρωτογενείς πηγές

Αριστοφάνης, «Ιππείς», Ιππείς, διαφ. στιχ..
Θουκυδίδης, «Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου», Βιβλίο Β΄, 18.
Ελληνικές επιγραφές - IG Κρωπιδ Attica (IG I-III).

Δευτερογενείς πηγές

Cropidae, στην ιστοσελίδα: referenceworks.brillonline.com,
John S. Traill: The political organization of Attica: a study of the demes, trittyes, and phylai, and their representation in the Athenian Council,“Attica”. Princeton: American School of Classical Studies at Athens (ASCSA), 1975, ISBN 978-0-87661-514-0
John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 131.
Peter Siewert, "Die Trittyen Attikas und die Heeresreform des Kleisthenes", C.H. Beck, München 1982, ISBN 3406080634, ISBN 9783406080630
Ludwig Ross, "Die Demen von Attika und ihre Vertheilung unter die Phylen", nach Inschriften, herausg. und mit Anmerkungen begleitet von M.H.E. Meier (Moritz Hermann E. Meier), Halle 1846, "Κρωπίδαι": p. 124.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι
wiktionary logo
Το Βικιλεξικό έχει σχετικό λήμμα:
Κρωπίδες

«Kropidai». www.ancientworlds.net (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2014.[νεκρός σύνδεσμος]
"Σύντομη Ανασκόπηση Της Αρχαίας Ιστορίας Των Άνω Λιοσίων Αρχειοθετήθηκε 2016-10-20 στο Wayback Machine.", από την ιστοσελίδα: www.dikep.gr του Δημοτικού Κέντρου Πνεύματος Άνω Λιοσίων (ΔΗΚΕΠ Άνω Λιοσίων).
Δήμος Φυλής, στην ιστοσελίδα:www.fyli.gr του Δήμου Φυλής.
Traill, J. «Places: 579996 (Kropidai)». Pleiades. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2017.
Kropidai, W Ano Liosia, στις ιστοσελίδες: http://imperium.ahlfeldt.se & https://web.archive.org/web/20170808012018/http://dare.ht.lu.se/, Ψηφιακός Άτλας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ("Digital Atlas of the Roman Empire", Johan Ahlfeldt, Department of Archaeology and Ancient History, Lund University, Sweden), Πανεπιστήμιο Λουντ, Λουντ, Σουηδία, πρόγραμμα: Pelagios.
Kropides στην ιστοσελίδα: ASCSA Digital Collections και https://web.archive.org/web/20170422162836/http://www.ascsa.edu.gr/ της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα.
294, Athènes, Musée de l'Agora, I 3699, Fragment d'une base ronde. - Μουσείο Αρχαίας Αγοράς: Επιγραφή σε θραύσμα βάσης: «ΕΥΧΕΙΡ ΚΑΙ ΕΥΒΟΥΛΙΔΗΣ ΚΡΩΠΙΔΑΙ ΕΠΟΙΗΣΑΝ», στην ιστοσελίδα: www.beazley.ox.ac.uk και Margaret Crosby, "Greek Inscriptions', (pdf), p. 463, no 11, στην ιστοσελίδα: www.ascsa.edu.gr της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα.

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License