Η Κηφισιά ή Κηφισία ή Κηφήσια (αρχαία ελληνικά: Κηφισιά ή Κηφισία), (ο δήμος: Κηφισίας) ήταν αρχαίος οικισμός - πόλη και δήμος της Ερεχθηίδας (περιοχή της Αρχαίας Αττικής και φυλή της αρχαίας Αθήνας).
Ο Στράβων, αναφερόμενος στον ιστορικό Φιλόχορο και το έργο του «Ατθίς» (ή Ατθίδες ή Ιστορίαι) λέει ότι η Κηφισιά ήταν μια από τις δώδεκα πόλεις, οι οποίες ιδρύθηκαν στην Αθήνα από τον μυθικό βασιλιά της Αθήνας, Κέκροπα και αργότερα ο Θησέας την ένωσε με την πόλη της αρχαίας Αθήνας.[1]
Ονομασία
Ο δήμος πήρε το όνομά του, όπως άλλωστε και ο αρχαίος δήμος της Επικηφισιάς, από τη δευτερεύουσα θεότητα της αρχαίας Αττικής, του μυθικού ήρωα Κηφισού, η οποία ήταν αλληγορική προσωποποίηση του ομώνυμου ποταμού Κηφισού.
Τοποθεσία του αρχαίου δήμου
Ο δήμος της Κηφισιάς, ήταν δήμος των Μεσογείων.[2] Βρισκόταν περίπου 14,5 χιλιόμετρα από την αρχαία Αθήνα, δυτικά του Πεντελικού όρους, το οποίο τον διαχώριζε από τον δήμο του Μαραθώνα) και βρισκόταν σχεδόν μπροστά από τον δήμο των Αχαρνών. Ο αρχαίος δήμος βρισκόταν στην ίδια περιοχή, στην οποία βρίσκεται η σημερινή πόλη της Κάτω Κηφισιάς[3] όπως και ο σύγχρονος Δήμος Κηφισιάς.
Προσανατολισμός Δήμου Βορειοδυτικά:
Περγασή
Βόρεια:
Δασική έκταση του Πεντελικού όρους
Βορειοανατολικά:
Πεντελικό όρος
Δυτικά:
Αχαρναί
Κηφισιά Ερεχθηίδας Ανατολικά:
Τρινέμεια
Νοτιοδυτικά:
Συπαληττός
Νότια:
Άθμονον
Νοτιοανατολικά:
Πρόποδες του Πεντελικού όρους
Η συμμετοχή του δήμου στην αρχαία Βουλή
Ο δήμος, η ύπαρξη του οποίου επιβεβαιώνεται και από διάφορες επιγραφές,[4] ως μέλος της Ερεχθηίδας φυλής, συμμετείχε με 6 βουλευτές στην αρχαία Βουλή των 500, κατά την πρώτη περίοδο (508 – 307/306 π.Χ.). Κατά τη δεύτερη (307/306 – 224/223 π.Χ.) και την τρίτη περίοδο (224/223 – 201/200 π.Χ.) ο δήμος αντιπροσωπευόταν με 8 βουλευτές στη Βουλή των 600. Κατά την τέταρτη (201/200 π.Χ. – 126/127) και την πέμπτη περίοδο (126/127 – 3ος αιώνας) είναι άγνωστος ο αριθμός βουλευτών–αντιπροσώπων του δήμου.
Οι κάτοικοι της αρχαίας Κηφισιάς
Ο δημότης της αρχαίας Κηφισιάς ονομαζόταν Κηφισιεύς ή Κηφησιεύς.[5] Η περιοχή της Κηφισιάς ήταν το αγαπημένο μέρος καλοκαιρινών διακοπών του Ηρώδη του Αττικού, ο οποίος έχτισε εκεί τη βίλλα του, η οποία διέθετε μαυσωλείο των παιδιών του, κήπους και αγάλματα.[6]
Η εξέλιξη ως τη σύγχρονη πόλη
Κύριο λήμμα: Κηφισιά
Η κατοίκηση της Κηφισιάς συνεχίστηκε και στα χρόνια που ακολούθησαν την κλασική εποχή. Την αδιάσπαστη συνέχεια της κατοίκησης στην περιοχή έως σήμερα επιβεβαιώνουν, διάφορα σωζόμενα κατάλοιπα από την ρωμαϊκή και υστερορωμαϊκή εποχή. Η κατοίκηση του χώρου κατά τα υστερορωμαϊκά και βυζαντινά χρόνια συμπληρώνεται από μεγάλες αγροικίες και εξοχικές κατοικίες. Τον 19ο αιώνα πολλοί ταξιδιώτες ισχυρίζονταν ότι έβλεπαν στην περιοχή της Κηφισιάς ερείπια από τη δόμηση του αρχαίου δήμου κοντά σε περιοχή όπου υπήρχε βρύση με καθαρό νερό και σκιερά δέντρα. Πολλοί Αθηναίοι εκείνης της εποχής συνέχιζαν επίσης να πηγαίνουν εκεί για διακοπές κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Το 2001, η Κηφισιά υπολογίζονταν σε 66.484 κατοίκους και το 2011, με βάση την επίσημη απογραφή, σε 70.600 κατοίκους.
Προσωπικότητες από την αρχαία Κηφισιά
Υπήρξαν διάφοροι γνωστοί πολίτες από το δήμο της Κηφισιάς, όπως ο βουλευτής Βάθυλλος ο Κηφισιεύς, ο βουλευτής Βλέπης ο Κηφισιεύς, ο επιστάτης του Ερεχθείου Βροσυνίδης ο Κηφισιεύς, ο βουλευτής Δημοκλής ο Κηφισιεύς γιος του Δημοκλή, ο βουλευτής Δημόστρατος ο Κηφισιεύς, ο βουλευτής Δημοφάνης ο Κηφισιεύς, ο επιστάτης του Ερεχθείου Διόδης ο Κηφισιεύς, ο βουλευτής Διόδωρος ο Κηφισιεύς ο πρεσβύτερος και ο γιος του ο βουλευτής Διόδωρος ο Κηφισιεύς ο νεότερος, ο βουλευτής Διονύσιος ο Κηφισιεύς γιος του Αλεξάνδρου, ο βουλευτής Διονύσιος ο Κηφισιεύς γιος του Ζωπύρου, ο βουλευτής Διονυσόδωρος ο Κηφισιεύς, ο βουλευτής Διοφάνης ο Κηφισιεύς γιος του Διοφάνη, ο βουλευτής Δίωξις ο Κηφισιεύς γιος του Διώξιδος κ.α.[7] Από τους πλέον γνωστούς, οι οποίοι είχαν κάποιου είδους σχέση με το δήμο ή την περιοχή του ήταν επίσης οι:
Μένανδρος, γεννήθηκε περίπου 342 π.Χ., (πιθανόν είχε πολιτογραφηθεί), ο οποίος διέθετε εξοχικό στην περιοχή της Κηφισιάς,
Ηρώδης ο Αττικός, ο οποίος είχε βίλλα στην Κηφισιά για τις καλοκαιρινές του διακοπές.
Φωτογραφικό υλικό
Κεφαλή της Αφροδίτης, από πεντελικό μάρμαρο, η οποία βρέθηκε στην Κηφισιά, περίπου 4ος αιώνας π.Χ., Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Αθήνα.
Έφηβος από την Κηφισιά, σε ρωμαϊκό αντίγραφο του 2ου αιώνα, Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά.
Προτομή του Ηρώδη του Αττικού, από τη βίλα του στην Κηφισιά, περίπου 2ος αιώνας, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Αθήνα.
Σαρκοφάγος στο ρωμαϊκό ταφικό μνημείο στην Κηφισιά (δεύτερο μισό 2ού αιώνα μ.Χ.).
Δείτε επίσης
Αρχαία Αθήνα
Ερεχθηίδα φυλή
Παραπομπές - σημειώσεις
Στράβων, «Γεωγραφικά», Θ', 1.20: [...] "Κέκροπα πρῶτον εἰς δώδεκα πόλεις συνοικίσαι τὸ πλῆθος, ὧν ὀνόματα Κεκροπία Τετράπολις Ἐπακρία Δεκέλεια Ἐλευσὶς Ἄφιδνα (λέγουσι δὲ καὶ πληθυντικῶς Ἀφίδνας) Θόρικος Βραυρὼν Κύθηρος Σφηττὸς Κηφισιά * * * πάλιν δ᾽ ὕστερον εἰς μίαν πόλιν συναγαγεῖν λέγεται τὴν νῦν τὰς δώδεκα Θησεύς". [...]
[...] "Cephisia: (Κηφισιά; Kēphisiá). Attic mesogeia deme of the phyle Erechtheis, six (eight) bouleutaí , modern Kifissia [1. 38]. Location of the Attic dodekapolis (Philochorus in Str. 9,1,20; FGrH B Fr. 94). Suburb of Athens with abundant springs and forests, west of the Pentelicon (Harpocr. s.v. Κηφισιεύς; Diog. Laert. 3,41; Synes. Epist. 272) with a villa of Herodes [16] Atticus (Gell. NA 1,2,2; 18,10,2; Philostr. VS 2,1,12) [2. 197 fig. 251-254]. His family used to be attributed with a Roman tomb on the Plateia Platanou". [...], Lohmann, Hans (Bochum), Cephisia
John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 125.
Κηφισι και Κηφησ Attica (IG I-III), στην ιστοσελίδα: epigraphy.packhum.org
Δανιήλ ο Μάγνης, "Λεξικόν Ιστορικομυθικόν και Γεωγραφικόν, συντεθέν υπό Δανιήλου Δημητρίου Μάγνητος του εκ του Πηλίου όρους εκ κωμοπόλεως Αγίου Λαυρεντίου, εις χρήσιν της ελληνικής νεολαίας". Εκ της Ελληνικής τυπογραφίας Φραγκίσκου Ανδρεώλα. Εν Βενετία 1834. Lexikon historikomythikon kai geographikon (etc.)(Historisch-mythologisches und geographisches Worterbuch etc.) neograece, Daniel Demetrios Magnes, Andreola, 1834, [...] "Κηφήσια, δήμος της Αττικής, εκ της Ερεχθηίδος φυλής (Κάτοικ. Κηφησιεύς)". [...], σελ. 207.
Αύλος Γέλλιος, «Αττικές Νύχτες», (Aulo Gellio, Noctes Atticae, pp. I, 2; XVIII, 10)
Δημότες της Κηφισιάς Αρχειοθετήθηκε 2019-04-04 στο Wayback Machine.. Αναζήτηση με τη λέξη-κλειδί στον τόπο (Place): KHFISIEUS (στα κεφαλαία αγγλικά), στις ιστοσελίδες: empressattica.com και atheniansproject.com του Προγράμματος «Αθηναίοι» = Athenians Project
Πηγές – βιβλιογραφία
Πρωτογενείς πηγές
Αύλος Γέλλιος, «Αττικές Νύχτες», (Aulo Gellio, Noctes Atticae, pp. I, 2; XVIII, 10)
Στράβων, «Γεωγραφικά», Θ', 1.20.
Ελληνικές επιγραφές - IG Κηφισι και Κηφησ, Attica (IG I-III).
Δευτερογενείς πηγές
Cephisia, στην ιστοσελίδα: referenceworks.brillonline.com,
Ουίλλιαμ Σμιθ, Το συγκεκριμένο λήμμα περιλαμβάνει περιεχόμενο από πηγή, η οποία αποτελεί, πλέον, κοινό κτήμα:
(Αγγλικά) Smith, William, επιμ. (1854–1857). «Attica - 27 (Cephisia)». Dictionary of Greek and Roman Geography. Λονδίνο: John Murray. Attica - 27 (Cephisia)
John S. Traill: The political organization of Attica: a study of the demes, trittyes, and phylai, and their representation in the Athenian Council,“Attica”. Princeton: American School of Classical Studies at Athens (ASCSA), 1975, ISBN 978-0-87661-514-0
John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 125.
Peter Siewert, "Die Trittyen Attikas und die Heeresreform des Kleisthenes", C.H. Beck, München 1982, ISBN 3406080634, ISBN 9783406080630
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
«Kephisia». www.ancientworlds.net. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2014.[νεκρός σύνδεσμος]
Traill, J. «Places: 579972 (Kephisia)». Pleiades. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2017.
Δωδεκάπολη Κεκροπίας
Αφίδναι Βραυρών Δεκέλεια Ελευσίς Θορικός Επακρία Κεκροπία Κηφισιά Κύθηρος Σφηττός Τετράπολις Φάληρον[1]
Kekrops.png
Ο Στράβων, σε κάποια χειρόγραφά του, αναφέρει το Φάληρο ως ενδέκατη πόλη, αλλά στα μεγαλύτερο μέρος του έργου του δεν αναφέρεται, οδηγώντας στο συμπέρασμα ότι η δωδέκατη πόλη ήταν μόνη της η πόλη της αρχαίας Αθήνας.
Δήμοι της Ερεχθηίδας φυλής
Τριττύς των Μεσογείων
Κηφισιά Καθύπερθεν Περγασή Υπένερθεν Περγασή Φηγούς Συβρίδαι
Τριττύς της Παραλίας
Αναγυρούς Κηδοί Καθύπερθεν Λαμπτραί Υπένερθεν Λαμπτραί Παμβωτάδαι
Τριττύς του Άστεως
Καθύπερθεν Αγρυλή Υπένερθεν Αγρυλή Ευώνυμον Θημακός
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
