Οι Ιωνίδες (αρχαία ελληνικά: Ἰωνίδαι), (ο δήμος: Ιωνιδών) ήταν αρχαίος οικισμός - πόλη και δήμος της Αιγηίδας (περιοχή της Αρχαίας Αττικής και φυλή της αρχαίας Αθήνας). Με το ίδιο όνομα (Ιωνίδες) ονομάζονταν οι δημότες του δήμου αυτού.
Ονομασία
Κύριο λήμμα: Ίωνες
Ο δήμος πήρε το όνομά του από τον μυθικό επώνυμο ήρωα Ίωνα,[1] γενάρχη των Ιώνων, ο οποίος ήταν κατά μια εκδοχή γιος του Απόλλωνα και της Κρέουσας, κόρης του Ερεχθέα και γυναίκας του Ξούθου ή γιος του Ξούθου ή κατά άλλη εκδοχή γιος του Γαργηττού.
Κύριο λήμμα: Ιωνίδες
Επίσης με το συλλογικό όνομα Ιωνίδες είναι γνωστές και τέσσερις Νύμφες, η Καλλιφάεια, η Συνάλλασις, η Πηγαία και η Ίασις.
Τοποθεσία του αρχαίου δήμου
Ο δήμος των Ιωνιδών, ήταν δήμος των Μεσογείων.[2] Σύμφωνα με ορισμένους ιστορικούς, ο δήμος βρισκόταν σε περιοχή νότια της Παλλήνης (παλαιότερα γνωστής ως Χαρβάτι), ενώ άλλοι τον ταυτίζουν με περιοχές στο Ντράφι, στο Λουτρό ή στο Βουρβά. Σύμφωνα με τον John S. Traill, το κέντρο του δήμου βρίσκεται στην περιοχή της σημερινής συνοικίας, οικοδομημένης στους νοτιοανατολικούς πρόποδες της Πεντέλης, γνωστής ως το Ντράφι,[3] το οποίο ανήκε διοικητικά, κατά το παρελθόν, στην πρώην κοινότητα Πικερμίου Αττικής και σήμερα στον Δήμο Ραφήνας - Πικερμίου.
Ο ερευνητής του 19ου αιώνα Διονύσιος Σουρμελής, πίστευε, ότι ο δήμος των Ιωνιδών βρισκόταν στην περιοχή Γιάννακας, που μετωνομάσθηκε αργότερα σε Γέρακας.[1]
Η συμμετοχή του δήμου στην αρχαία Βουλή
Ο δήμος, η ύπαρξη του οποίου επιβεβαιώνεται και από διάφορες επιγραφές,[4] ως μέλος της Αιγηίδας φυλής, συμμετείχε με 1 ή 2 βουλευτές στην αρχαία Βουλή των 500, κατά την πρώτη περίοδο (508 – 307/306 π.Χ.). Κατά τη δεύτερη (307/306 – 224/223 π.Χ.) και την τρίτη περίοδο (224/223 – 201/200 π.Χ.) ο δήμος αντιπροσωπευόταν με 2 βουλευτές στη Βουλή των 600. Κατά την τέταρτη (201/200 π.Χ. – 126/127) και την πέμπτη περίοδο (126/127 – 3ος αιώνας) είναι άγνωστος ο αριθμός βουλευτών–αντιπροσώπων του δήμου.
Οι κάτοικοι των Ιωνιδών
Ο δημότης των αρχαίων Ιωνιδών ονομαζόταν Ιωνίδης.[5] Για τους Ιωνίδες λίγα είναι γνωστά: Σύμφωνα με επιγραφές είναι γνωστό μόνο, ότι μοιράζονταν με τους Κυδαντίδες την ίδια λατρεία για τον Ηρακλή.
Προσωπικότητες από τις Ιωνίδες
Υπήρξαν διάφοροι γνωστοί πολίτες από το δήμο των Ιωνιδών, όπως ο αντικοσμήτης Βίθυς ο Ιωνίδης, ο αγορανόμος Γοργίας ο Ιωνίδης γιος του Ασκληπιάδου, ο βουλευτής Δημέας ο Ιωνίδης, ο βουλευτής Δημοσθένης ο Ιωνίδης γιος του Σατύρου, ο ιερέας του Σαράπιδος Δίκαιος ο Ιωνίδης γιος του Δικαίου κ.α.[6]
Δείτε επίσης
Αρχαία Αθήνα
Αιγηίδα φυλή
Παραπομπές - σημειώσεις
Διονύσιος Σουρμελής, "Αττικά: ή περί δήμων Αττικής εν οις και περί τινων μερών του Άστεως". Υπό Διονύσιου Σουρμελή. Έκδοσις πρώτη. Τύποις Αλεξάνδρου Κ. Γκαρπολά, Εν Αθήναις 1854 και "Attika he peri demon Attikes en hois kai peri tinon meron asteos", Dionysios Surmeles, Gkarpola, 1854, σελ. 69-70: [...] "Ιωνίδαι, και ο δήμος και οι δημόται• δεν είνε αμφιβολία ότι ωνομάσθησαν από του Ίωνος υιού του Γαργηττού. Ο Ίων ούτος, λέγουσιν, ότι εξ Αττικής έφερεν αποικίαν εις Ήλιδα, και έκτισεν ιερόν πλησίον του Κυθήρου ποταμού, και ότι από του ονόματος του ωνομάσθησαν αι νύμφαι Ιωνίδες. (Παυσ. Ηλιακ. κ. 22. Ωρυγ. Τ. ά. σελ. 474). Επειδή ο πατήρ του Ίωνος Γαργηττός είχε το κράτος εις τον απ' αυτού δήμον, έπεται ότι ο υιός συνέστησε τον πλησιόχωρον δήμον, απ' αυτού όνομασθέντα Ιωνίδαι. Και ο δήμος ούτος υπέκυψε τον αυχένα υπό την φωνην της βαρβαρότητος, και εκλήθη Γιάννακας, ως ο Ιωάννης Γιάννης. Τούτο είνε αδιαφιλονείκητον• και η φωνή Γιάννης είνε των πρώτων χρόνων του Μεσαιώνος, ως σημειούται εις τινα των Βυζαντινών Συγγραφέων. Ότε ο τόπος ούτος εγένετο κτήμα της Μονής Πεντέλης ο Γιάννακας μετωνομάσθη Γέρακας υπό των Μοναχών δια να πλησιάση εις τον Γέροντα κατά την εύφημον φωνην των μοναζόντων προς τους προΐσταμένους των.". [...]
[...] "Ionidae: (Ἰωνίδαι; Iōnídai). Attic Mesogea deme of the Aegeis phyle, sending two (one) bouleutaí. Meyer [1] localizes it near Charvati, Siewert [2] near Lutró, Traill [3; 4] near Draphi (?), and Vanderpool [5. 24ff.] near Vurva. Genealogical connections between its eponymous hero Ion and Gargettus (Paus. 6,22,7) might point to the deme's location in the general area of Charvati south of Pallene". [...], Lohmann, Hans (Bochum), Ionidae
John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 127.
Ιωνιδ Attica (IG I-III), στην ιστοσελίδα: epigraphy.packhum.org
«Ιωνίδαι, δήμος της Αττικής, της Αιγηίδος φυλής. ο δημότης Ιωνίδης, τα τοπικά εξ Ιωνιδών, εις Ιωνιδών, εν Ιωνιδών.» Στέφανος Βυζάντιος, «Εθνικών», Έκδοση 1839: Stephanus (Byzantius), Anton Westermann: “Stephani Byzantii Ethnikōn quae supersunt”, Sumptibus et typis B.G. Teubneri, Λειψία 1839. Σελ 152.
Δημότες των Ιωνιδών Αρχειοθετήθηκε 2019-04-04 στο Wayback Machine.. Αναζήτηση με τη λέξη-κλειδί στον τόπο (Place): IWNIDHS (στα κεφαλαία αγγλικά), στις ιστοσελίδες: empressattica.com και atheniansproject.com του Προγράμματος «Αθηναίοι» = Athenians Project
Πηγές – βιβλιογραφία
Πρωτογενείς πηγές
Ελληνικές επιγραφές - IG Ιωνιδ Attica (IG I-III).
Δευτερογενείς πηγές
Ionidae, στην ιστοσελίδα: referenceworks.brillonline.com,
John S. Traill: The political organization of Attica: a study of the demes, trittyes, and phylai, and their representation in the Athenian Council,“Attica”. Princeton: American School of Classical Studies at Athens (ASCSA), 1975, ISBN 978-0-87661-514-0
John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 127.
Peter Siewert, "Die Trittyen Attikas und die Heeresreform des Kleisthenes", C.H. Beck, München 1982, ISBN 3406080634, ISBN 9783406080630
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
«Ionidai». www.ancientworlds.net. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2015.[νεκρός σύνδεσμος]
Δήμος Ραφήνας - Πικερμίου, στην ιστοσελίδα: www.rafina-pikermi.gr του Δήμου Ραφήνας - Πικερμίου.
Traill, J. «Places: 579960 (Ionidai?)». Pleiades. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2017.
Ionidai?, Draphi, στις ιστοσελίδες: http://imperium.ahlfeldt.se & https://web.archive.org/web/20170808012018/http://dare.ht.lu.se/, Ψηφιακός Άτλας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ("Digital Atlas of the Roman Empire", Johan Ahlfeldt, Department of Archaeology and Ancient History, Lund University, Sweden), Πανεπιστήμιο Λουντ, Λουντ, Σουηδία, πρόγραμμα: Pelagios.
Δήμοι της Αιγηίδας φυλής
Τριττύς των Μεσογείων
Γαργηττός Ερχία Ικάριον Ιωνίδαι Κυδαντίδαι Μυρρινούττα Πλώθεια Τείθρας
Τριττύς της Παραλίας
Αλαί αι Αραφηνίδες Αραφήν Οτρύνη Φηγαία Φιλαΐδαι
Τριττύς του Άστεως
Καθύπερθεν Αγκύλη Υπένερθεν Αγκύλη Βατή Διόμεια Ερίκεια Εστιαία Κολλυτός Κολωνός
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License