Ο Γαργηττός (αρχαία ελληνικά: Γαργηττός), (ο δήμος: Γαργηττού) ήταν αρχαίος οικισμός - πόλη και δήμος της Αιγηίδας (περιοχή της Αρχαίας Αττικής και φυλή της αρχαίας Αθήνας).
Ονομασία
Η ονομασία του δήμου προέρχεται, κατά πάσα πιθανότητα, από το μάλλον προελληνικής καταγωγής όνομα του επώνυμου ήρωα Γαργηττού, ο οποίος εθεωρείτο, σύμφωνα με μια μυθολογική εκδοχή, και ως ο πατέρας του επώνυμου ήρωα του δήμου των Ιωνιδών, του Ίωνα, ο οποίος ήταν παράλληλα και ο γενάρχης των Ιώνων. Σύμφωνα με τον Ross, ο οποίος θεωρεί ότι ο δήμος της Κυθήρου ήταν μάλλον κοντά στον δήμο του Γαργηττού, και με βάση τα όσα αναφέρονται για τον ποταμό Κύθηρο της Ηλείας και τις πηγές του, από τον Παυσανία,[1] ο οποίος λέει ότι, οι νύμφες του ποταμού αυτού της Ηλείας κλήθηκαν Ιωνίδες (όπως άλλωστε αργότερα και ο δήμος των Ιωνιδών), από τον Ίωνα, ο οποίος ήταν κατά μια εκδοχή γιος του Απόλλωνα και της Κρέουσας, κόρης του Ερεχθέα και γυναίκας του Ξούθου ή γιος του Ξούθου ή κατά άλλη εκδοχή γιος του Γαργηττού, σύμφωνα με την οποία ο Ίωνας[2][3] μετανάστευσε από την Αθήνα στην Ήλιδα (την αρχαία Ηλεία).
Τοποθεσία του αρχαίου δήμου
Ο δήμος του Γαργηττού ήταν δήμος των Μεσογείων.[4] Βρίσκεται στους βόρειους πρόποδες του όρους Υμηττού, προς το Πεντελικό όρος, κοντά στο σύγχρονο Γέρακα,[5] ο οποίος υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Παλλήνης Αττικής.[6]
Από τους ερευνητές του 19ου αιώνα ο Ιάκωβος Ρίζος Ραγκαβής θεωρούσε ότι ο δήμος βρισκόταν προς «τας δυτικάς υπώρειας του Υμηττού, μεταξύ των δήμων Παλλήνης και Αγρυλής» και τον τοποθετούσε μεταξύ των «Αμπελοκήπων και του μέρους του Υμηττού εφ' ου εκείτο η Μονή του Άγιου Ιωάννη του Κυνηγού», όπου «σώζονται λείψανα οχυρωμάτων θεωρούμενα ως τα του Γαργηττού»,[2] ενώ ο Διονύσιος Σουρμελής, επιβεβαιώνει τη διαχρονική ύπαρξη του δήμου στην περιοχή όπου βρίσκεται και σήμερα, η οποία τότε έφερε την ονομασία Γαρηττός.[3]
Η συμμετοχή του δήμου στην αρχαία Βουλή
Ο δήμος, η ύπαρξη του οποίου επιβεβαιώνεται και από διάφορες επιγραφές,[7] ως μέλος αρχικά της Αιγηίδας φυλής, συμμετείχε με 4 βουλευτές στην αρχαία Βουλή των 500, κατά την πρώτη περίοδο (508 – 307/306 π.Χ.). Κατά τη δεύτερη περίοδο (307/306 – 224/223 π.Χ.) ως και την τρίτη περίοδο (224/223 – 201/200 π.Χ.) ο δήμος ενσωματώθηκε στην Αντιγονίδα φυλή με 7 βουλευτές στη Βουλή των 600. Μετά την κατάργηση και διάλυση των «μακεδονικών φυλών» (Αντιγονίς και Δημητριάς) ο δήμος επανήλθε στην Αιγηίδα φυλή, κατά την τέταρτη (201/200 π.Χ. – 126/127) και την πέμπτη περίοδο (126/127 – 3ος αιώνας) με άγνωστο αριθμό βουλευτών–αντιπροσώπων του δήμου.
Οι κάτοικοι του Γαργηττού
Ο δημότης του αρχαίου Γαργηττού ονομαζόταν Γαργήττιος.[8] Ο Γαργηττός θεωρείται ως τόπος καταγωγής ενός εκ των πλέον σημαντικών Ατθιδογράφων και ρητόρων του 4ου αιώνα π.Χ. του Ανδροτίωνα γιου του πολιτικού και σοφιστή Άνδρωνα, καθώς επίσης και του ιδρυτή της φιλοσοφικής σχολής, γνωστής ως ο Κήπος του Επίκουρου, ενός εκ των πλέον σημαντικών φιλοσόφων της αρχαίας Ελλάδας, του Επίκουρου, γιου του Νεοκλή και της Χαιρεστράτης.[9]
Μυθολογία
Όταν πέθανε ο βασιλιάς της αρχαίας Αθήνας Αιγέας, ο αδελφός του ο Πάλλαντας, ο οποίος ήταν κι αυτός γιος του Πανδίονα και πατέρας των 50 Παλλαντιδών, μαζί με τους γιους του, αντιτάχθηκαν στην ανάβαση του Θησέα στο θρόνο, συγκεντρώνοντας στρατό εναντίον του και πραγματοποιώντας εκστρατεία προς την Αθήνα. Ενώ το μεγαλύτερο μέρος των στρατευμάτων προχώρησε προς την πόλη, ένα τμήμα του σταμάτησε στην περιοχή του δήμου του Γαργηττού προκειμένου να κάνει ενέδρα στο Θησέα. Καθώς λοιπόν η πρώτη και μεγαλύτερη πτέρυγα των Παλλαντιδών με επικεφαλής τον Πάλλαντα ανέμενε το Θησέα στη νοτιοανατολική διέξοδο του Υμηττού, στη περιοχή του δήμου του Σφηττού, η δεύτερη στήνει ενέδρα στη βορειοανατολική είσοδο στη περιοχή του δήμου του Γαργηττού. Ο Θησέας όμως, πληροφορείται τα σχέδιά τους, από τον κήρυκα Λεώ, ο οποίος προερχόταν από τον δήμου του Αγνούντος, και με μια αιφνιδιαστική επίθεση κατορθώνει να εξοντώσει την δεύτερη ομάδα του Γαργηττού και να διασκορπίσει τη πρώτη ομάδα του Σφηττού, εδραιώνοντας την εξουσία του στην αρχαία Αθήνα. Ο κήρυκας Λέοντας ο Αγνούσιος, που πληροφόρησε τον Θησέα, ήταν πλέον για τους κατοίκους του Γαργηττού, του Σφηττού της Παλλήνης και των άλλων συμμαχικών δήμων, μισητός ως προδότης, ενώ ήταν σεβαστός και τιμώμενος στο δήμο του. Από τότε υπήρχε ένταση μεταξύ των δήμων αυτών και είχαν απαγορευτεί οι γάμοι μεταξύ κατοίκων του Αγνούντα και της Παλλήνης.[10] Ο ίδιος ο Θησέας αργότερα, ενώ πήγαινε να ζήσει για το υπόλοιπο της ζωής στην Σκύρο, ανέφερε ότι όταν έφθασε στον Γαργηττό, είχε ρίξει μια κατάρα (αρχαία ελληνικά: ἀρά), ενάντια στους εχθρούς του. Από τότε η περιοχή αυτή του Γαργηττού είχε κληθεί και «Αρατήριον» (αρχαία ελληνικά: ἀρατήριον) δηλαδή «καταραμένο μέρος». Στη συνέχεια, όταν οι Ηρακλείδες εκδιώχθηκαν από την Πελοπόννησο, ο βασιλιάς των Μυκηνών Ευρυσθέας βάδισε εναντίον της Αθήνας προκειμένου να του παραδοθούν[11] οι γιοι του Ηρακλή, οι οποίοι είχαν καταφύγει σε διάφορες περιοχές της Αττικής, όπως αυτές των δήμων του Μαραθώνα και της Τρικορύνθου, οι οποίοι ήταν γνωστοί ως έδρες της ισχυρής οικογένειας των Ηρακλειδών.[12] Σύμφωνα με μια από τις εκδοχές της ελληνικής μυθολογίας, ο Ευρυσθέας σκοτώθηκε στην περιοχή του δήμου της Τρικορύνθου,, κατά τη διάρκεια εκστρατείας εναντίον της πόλης του Μαραθώνα (σύμφωνα με μια εκδοχή από το γιο του Ηρακλή Ύλλο,[12] σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή από τον ανιψιό του Ηρακλή Ιόλαο[13][14]) και στη συνέχεια αποκεφαλίστηκε. Με βάση μια εκδοχή, αυτή του Στράβωνα, το σώμα του Ευρυσθέα θάφτηκε στον Γαργηττό, ενώ το κεφάλι του[15] θάφτηκε στην Τρικόρυνθο, κοντά στην Μακαρία Κρήνη. Ο τόπος της ταφής ονομάστηκε από τότε Ευρυσθέως Κεφαλή.[14] Ο Ευριπίδης, όμως, στην τραγωδία του «Ηρακλείδαι», υποστηρίζει ότι ο Ευρυσθέας θάφτηκε στην Παλλήνη, μπροστά από το ναό της Παλληνίδος Αθηνάς.[16]
Λατρευτικές παραδόσεις
Στον δήμο Γαργηττού υπήρχε ναός του Διονύσου στον οποίο πραγματοποιούνταν εορτές και λατρευτικά μυστήρια. Οι δημότες του Γαργηττού συμμετείχαν στη θρησκευτική συμμαχία–συνομοσπονδία, γνωστή και ως η «Κοινωνία της Αθηνάς Παλληνίδος», που είχε έδρα την αρχαία Παλλήνη, όπου βρισκόταν ο περίφημος ναός της Αθηνάς Παλληνίδος. Η θρησκευτική αυτή συμμαχία περιλάμβανε κυρίως, εκτός από τον δήμο του Γαργηττού, τους δήμους της Παλλήνης, των Αχαρνών και των Παιονιδών, αλλά δεν αποκλείεται η πιθανότητα συμμετοχής και άλλων δήμων. Ο αρχαίος ναός της Παλληνίδος Αθηνάς βρίσκεται στη συμβολή των οδών Ανδρούτσου και Ζαλόγγου, στην περιοχή του Σταυρού του Γέρακα.[17]
Προσωπικότητες από τον Γαργηττό
Υπήρξαν διάφοροι γνωστοί πολίτες από τον δήμο του Γαργηττού, όπως ο βουλευτής Βουσσηνός (Γάιος Βουσσηνός) ο Γαργήττιος, ο βουλευτής Δέκκιος (Ιουλιανός) ο Γαργήττιος, ο γυμνασίαρχος Δημήτριος ο Γαργήττιος γιος του Δημητρίου κ.α.[18] Από τους πλέον γνωστούς, οι οποίοι είχαν κάποιου είδους σχέση με το δήμο ή την περιοχή του ήταν επίσης οι:
Ανδροτίων, γεννήθηκε περίπου το 410 π.Χ., (είχε ενταχθεί στον δήμο).
Επίκουρος, έζησε μεταξύ του τέταρτου και τρίτου αιώνα π.Χ.
Δείτε επίσης
Αρχαία Αθήνα
Αιγηίδα φυλή
Αντιγονίδα φυλή
Παραπομπές – σημειώσεις
Παυσανίας, «Ελλάδος περιήγησις», Ηλιακών Β 22,7, (VI, 22, 7): [...] "[22.7] ἀπέχει δὲ ὡς πεντήκοντα Ὀλυμπίας σταδίους κώμη τε Ἠλείων Ἡράκλεια καὶ πρὸς αὐτῇ Κύθηρος ποταμός: πηγὴ δὲ ἐκδιδοῦσα ἐς τὸν ποταμὸν καὶ νυμφῶν ἐστιν ἱερὸν ἐπὶ τῇ πηγῇ. ὀνόματα δὲ ἰδίᾳ μὲν ἑκάστῃ τῶν νυμφῶν Καλλιφάεια καὶ Συνάλλασις καὶ Πηγαία τε καὶ Ἴασις, ἐν κοινῷ δέ σφισιν ἐπίκλησις Ἰωνίδες. λουομένοις δὲ ἐν τῇ πηγῇ καμάτων τέ ἐστι καὶ ἀλγημάτων παντοίων ἰάματα: καλεῖσθαι δὲ τὰς νύμφας ἀπὸ Ἴωνος λέγουσι τοῦ Γαργηττοῦ, μετοικήσαντος ἐνταῦθα ἐξ Ἀθηνῶν". [...]
Ιάκωβος Ρίζος Ραγκαβής, "Τα Ελληνικά, ήτοι περιγραφή γεωγραφική, ιστορική, αρχαιολογική και στατιστική της αρχαίας και νέας Ελλάδος. Συνταχθείσα υπό Ιακώβου Ρ. Ραγκαβή, εις τρεις τόμους. Ων ο Α' διαλαμβάνει την Στερεάν, Ανατολικήν και Δυτικήν Ελλάδα, ο Β' την Πελοπόννησον και ο Γ' τας νήσους τας τε ελευθέρας και μη, και τον πίνακα, και εκδοθείσα υπό Κωνσταντίνου Αντωνιάδου."... τόμοι 1-3, Εκ του τυπογραφείου Κ. Αντωνιάδου. Εν Αθήναις 1853-1854, Ta Hellēnika: ē toi perigraphē geōgraphikē, historikē, archaiologikē kai statistikē tēs archaias kai neas Hellados, Jakob. R. Rhangabis, 1853. Τόμος 1ος, συνολ. σελ. 237-240, ενότητα σελ. 253: [...] "Γαργηττός, δήμος φυλής Αιγηΐδος ή κατά τον σχολιαστήν του Αριστοφάνους Οινηίδος (2 = Σχολιαστ. Αριστοφ. Θεσμ. ς. 898), προς τας δυτικάς υπώρειας του Υμηττού, μεταξύ των δήμων Παλλήνης και Αγρυλής. Έλαβε το όνομα από Γαργηττού πατρός του Ίωνος (3 = Παυσ. Ηλ. 2. κ. 22.). — Το σώμα του Ευρυσθέως ος έπεσεν εν τη κατά των υιών του Ηρακλέους και του Ιολάου μάχη εν Μαραθώνι ενεταφιάσθη εις Γαργηττόν η δε κεφαλή αποκοπείσα ετάφη εις Κόρινθον (4 = Στραβ. β. 3. σ. 377.). — Οι Παλλαντίδαι έστησαν ενέδραν εν Γαργηττώ κατά του Θησέως, αλλ' απωλέσθησαν (5 = Ιδ. Σφηττός.)• εκ Γαργηττού ήσαν ο φιλόσοφος Επίκουρος και ο κωμικός Μένανδρος. — Μεταξύ των Αμπελοκήπων και του μέρους του Υμηττού εφ' ου εκείτο η μονή του Αγ. Ιωάννου του Κυνηγού, σώζονται λείψανα οχυρωμάτων θεωρούμενα ως τα του Γαργηττού (6 = Ληκ. Δημ.)".[...]
Διονύσιος Σουρμελής, "Αττικά: ή περί δήμων Αττικής εν οις και περί τινων μερών του Άστεως". Υπό Διονύσιου Σουρμελή. Έκδοσις πρώτη. Τύποις Αλεξάνδρου Κ. Γκαρπολά, Εν Αθήναις 1854 και "Attika hē peri dēmōn Attikēs en hois kai peri tinōn merōn asteōs", Dionysios Surmelēs, Gkarpola, 1854, σελ. 69: [...] "Γαργηττός, Γαργήττιος ο δημότης• ωνομάσθη από του ήρωος Γαργηττού του και οικιστού• ονομαστός ο δήμος ούτος και δια τον Φιλόσοφον Επίκουρον και τον κωμικόν Μαίνανδρον, Γαργηττίους όντας, και δια την μεταξύ Θησέως και των Παλλαντιδών μάχην αυτόθι συγκροτηθείσαν. Ο Γαργηττός διέσωσεν από τον κατακλυσμόν της βαρβαρότητος το όνομά του αποβολή ενός μόνον γράμματος, και καλείται νυν Γαρηττός• και εκ τούτου καταδηλούται η θέσις, καθ' ην κείνται και ο Αγνούς, και η Παλληνη, και οι Ιωνίδαι". [...]
[...] "Gargettus: (Γαργηττός; Gargēttós). Attic Mesogea deme in the Aegeis phyle, after 307/6 BC in the Antigonis. It provided four (already in IG I3 1040), later seven bouleutaí . Name pre-Greek [1. 1336]. A decree on the demes of Hagios Giorgios near Ieraka locates it in the marching order between Hymettus and Pentelicum east of Pallene and attests a Dionysus sanctuary as the mustering ground [2. 41; 3. 127]. G. was with Acharnae, Paeania and Pallene a member of the cultic federation of Athena Pallenis (Ath. 234f-235c; [4. 18546]), the hero G. was considered the father of Ion". [...], Lohmann, Hans (Bochum), Gargettus
John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 127.
Γέρακας, στην ιστοσελίδα: www.pallini.gr του Δήμου Παλλήνης Αττικής.
Γαργηττ Attica (IG I-III), στην ιστοσελίδα: epigraphy.packhum.org
«Γαργηττός, πόλις και δήμος της Αιγηίδος φυλής.ο δημότης Γαργήττιος. Επίκουρος Νεοκλέους Γαργήττιος. το εκ τόπου Γαργηττόθεν, και τάλλα ακολούθως Γαργηττόνδε και Γαργηττοί. οξύνεται δε το Γαργηττός, ως Υμηττός, Λυκαβηττός. ενταύθα φασί το του Ευρυσθέως κείσθαι σώμα.» Στέφανος Βυζάντιος, «Εθνικών», Έκδοση 1839: Stephanus (Byzantius), Anton Westermann: “Stephani Byzantii Ethnikōn quae supersunt”, Sumptibus et typis B.G. Teubneri, Λειψία 1839. Σελ 89.
«Γαργηττός: Δήμος της αρχαίας Αττικής μεταξύ Πεντελικού και Υμηττού, που συνόρευε με τον δήμο Παλλήνης και ανήκε στην Αιγηίδα φυλή. Κατά την παράδοση, ο Γαργηττός ήταν πατρίδα του φιλοσόφου Επίκουρου και εκεί ενταφιάστηκε ο Ευρυσθέας. Σε επιγραφές που διασώθηκαν αναφέρονται άρχοντες με το όνομα Γαργήτιος.» Γαργηττός.
Πλούταρχος, «Βίοι Παράλληλοι», «Θησεύς», 13.1-3: [...] "13.1] οἱ δὲ Παλλαντίδαι πρότερον μὲν ἤλπιζον αὐτοὶ τὴν βασιλείαν καθέξειν Αἰγέως ἀτέκνου τελευτήσαντος• ἐπεὶ δὲ Θησεὺς ἀπεδείχθη διάδοχος, χαλεπῶς φέροντες εἰ βασιλεύει μὲν Αἰγεὺς θετὸς γενόμενος Πανδίονι καὶ μηδὲν Ἐρεχθείδαις προσήκων, βασιλεύσει δ᾽ ὁ Θησεὺς πάλιν ἔπηλυς ὢν καὶ ξένος, εἰς πόλεμον καθίσταντο. [13.2] καὶ διελόντες ἑαυτοὺς οἱ μὲν ἐμφανῶς Σφηττόθεν ἐχώρουν ἐπὶ τὸ ἄστυ μετὰ τοῦ πατρός, οἱ δὲ Γαργηττοῖ κρύψαντες ἑαυτοὺς ἐνήδρευον, ὡς διχόθεν ἐπιθησόμενοι τοῖς ὑπεναντίοις. ἦν δὲ κῆρυξ μετ᾽ αὐτῶν, ἀνὴρ Ἁγνούσιος, ὄνομα Λεώς. οὗτος ἐξήγγειλε τῷ Θησεῖ τὰ βεβουλευμένα τοῖς Παλλαντίδαις. [13.3] ὁ δὲ ἐξαίφνης ἐπιπεσὼν τοῖς ἐνεδρεύουσι πάντας διέφθειρεν. οἱ δὲ μετὰ τοῦ Πάλλαντος πυθόμενοι διεσπάρησαν. ἐκ τούτου φασὶ τῷ Παλληνέων δήμῳ πρὸς τὸν Ἁγνουσίων ἐπιγαμίαν μὴ εἶναι, μηδὲ κηρύττεσθαι τοὐπιχώριον παρ᾽ αὐτοῖς "ἀκούετε λεῷ•" μισοῦσι γὰρ τοὔνομα διὰ τὴν προδοσίαν τοῦ ἀνδρός". [...]
Ψευδο-Απολλόδωρος, «Βιβλιοθήκη Απολλοδώρου», Β, 8, 1: [...] "μεταστάντος δὲ Ἡρακλέους εἰς θεοὺς οἱ παῖδες αὐτοῦ φυγόντες Εὐρυσθέα πρὸς Κήυκα παρεγένοντο. ὡς δὲ ἐκείνους ἐκδιδόναι λέγοντος Εὐρυσθέως καὶ πόλεμον ἀπειλοῦντος ἐδεδοίκεσαν, Τραχῖνα καταλιπόντες διὰ τῆς Ἑλλάδος ἔφυγον. διωκόμενοι δὲ ἦλθον εἰς Ἀθήνας, καὶ καθεσθέντες ἐπὶ τὸν ἐλέου βωμὸν ἠξίουν βοηθεῖσθαι. Ἀθηναῖοι δὲ οὐκ ἐκδιδόντες αὐτοὺς πρὸς τὸν Εὐρυσθέα πόλεμον ὑπέστησαν, καὶ τοὺς μὲν παῖδας αὐτοῦ Ἀλέξανδρον Ἰφιμέδοντα Εὐρύβιον Μέντορα Περιμήδην ἀπέκτειναν• αὐτὸν δὲ Εὐρυσθέα φεύγοντα ἐφ᾽ ἅρματος καὶ πέτρας ἤδη παριππεύοντα Σκειρωνίδας κτείνει διώξας Ὕλλος, καὶ τὴν κεφαλὴν ἀποτεμὼν Ἀλκμήνῃ δίδωσιν• ἡ δὲ κερκίσι τοὺς ὀφθαλμοὺς ἐξώρυξεν αὐτοῦ". [...]
Διόδωρος Σικελιώτης, «Ιστορική Βιβλιοθήκη», Δ, 57: [...] "Ἡμῖν δ´ ἀρκούντως ἐξειργασμένοις τὴν περὶ τῶν Ἀργοναυτῶν ἱστορίαν καὶ τὰ ὑφ´ Ἡρακλέους πραχθέντα οἰκεῖον ἂν εἴη κατὰ τὴν γενομένην ἐπαγγελίαν ἀναγράψαι τὰς τῶν υἱῶν αὐτοῦ πράξεις. μετὰ τὴν Ἡρακλέους τοίνυν ἀποθέωσιν οἱ παῖδες αὐτοῦ κατῴκουν ἐν Τραχῖνι παρὰ Κήυκι τῷ βασιλεῖ. μετὰ δὲ ταῦτα Ὕλλου καί τινων ἑτέρων ἀνδρωθέντων, Εὐρυσθεὺς φοβηθεὶς μὴ πάντων ἐνηλίκων γενομένων ἐκπέσῃ τῆς ἐν Μυκήναις βασιλείας, ἔγνω τοὺς Ἡρακλείδας ἐξ ὅλης τῆς Ἑλλάδος φυγαδεῦσαι. διὸ Κήυκι μὲν τῷ βασιλεῖ προηγόρευσε τούς τε Ἡρακλείδας καὶ τοὺς Λικυμνίου παῖδας ἐκβαλεῖν, ἔτι δὲ Ἰόλαον καὶ τὸ σύστημα τῶν Ἀρκάδων τῶν Ἡρακλεῖ συνεστρατευκότων, ἢ ταῦτα μὴ ποιοῦντα πόλεμον ἀναδέξασθαι. οἱ δ´ Ἡρακλεῖδαι καὶ οἱ μετ´ αὐτῶν θεωροῦντες αὑτοὺς οὐκ ἀξιομάχους ὄντας Εὐρυσθεῖ πολεμεῖν, ἔγνωσαν ἑκουσίως φεύγειν ἐκ τῆς Τραχῖνος• ἐπιόντες δὲ τῶν ἄλλων πόλεων τὰς ἀξιολογωτάτας ἐδέοντο δέξασθαι σφᾶς αὐτοὺς συνοίκους. μηδεμιᾶς δὲ τολμώσης ὑποδέξασθαι, μόνοι τῶν ἄλλων Ἀθηναῖοι διὰ τὴν ἔμφυτον παρ´ αὐτοῖς ἐπιείκειαν προσεδέξαντο τοὺς Ἡρακλείδας• κατῴκισαν δὲ αὐτοὺς μετὰ τῶν συμφυγόντων εἰς Τρικόρυθον πόλιν, ἥτις ἐστὶ μία τῆς ὀνομαζομένης τετραπόλεως. μετὰ δέ τινα χρόνον ἁπάντων τῶν Ἡρακλέους παίδων ἠνδρωμένων, καὶ φρονήματος ἐμφυομένου τοῖς νεανίσκοις διὰ τὴν ἀφ´ Ἡρακλέους δόξαν, ὑφορώμενος αὐτῶν τὴν αὔξησιν Εὐρυσθεὺς ἐστράτευσεν ἐπ´ αὐτοὺς μετὰ πολλῆς δυνάμεως. οἱ δ´ Ἡρακλεῖδαι, βοηθούντων αὐτοῖς τῶν Ἀθηναίων, προστησάμενοι τὸν Ἡρακλέους ἀδελφιδοῦν Ἰόλαον, καὶ τούτῳ τε καὶ Θησεῖ καὶ Ὕλλῳ τὴν στρατηγίαν παραδόντες, ἐνίκησαν παρατάξει τὸν Εὐρυσθέα. κατὰ δὲ τὴν μάχην πλεῖστοι μὲν τῶν μετ´ Εὐρυσθέως κατεκόπησαν, αὐτὸς δ´ ὁ Εὐρυσθεύς, τοῦ ἅρματος κατὰ τὴν φυγὴν συντριβέντος, ὑπὸ Ὕλλου τοῦ Ἡρακλέους ἀνῃρέθη• ὁμοίως δὲ καὶ οἱ υἱοὶ τοῦ Εὐρυσθέως πάντες κατὰ τὴν μάχην ἐτελεύτησαν". [...]
Παυσανίας, «Ελλάδος περιήγησις», «Αττικά», 44.10: [...] "προελθοῦσι δὲ ἐς τὸ πρόσω μνῆμά ἐστιν Εὐρυσθέως• φεύγοντα δὲ ἐκ τῆς Ἀττικῆς μετὰ τὴν πρὸς Ἡρακλείδας μάχην ἐνταῦθα ἀποθανεῖν αὐτὸν ὑπὸ Ἰολάου λέγουσιν. ἐκ ταύτης τῆς ὁδοῦ καταβᾶσιν Ἀπόλλωνος ἱερόν ἐστι Λατῴου καὶ μετ᾽ αὐτὸ Μεγαρεῦσιν ὅροι πρὸς τὴν Κορινθίαν, ἔνθα Ὕλλον τὸν Ἡρακλέους μονομαχῆσαι πρὸς τὸν Ἀρκάδα Ἔχεμον λέγουσιν". [...]
Στράβων, «Γεωγραφικά», Βιβλίο Η', 6.19: [...] "Ἑξῆς δὲ λέγωμεν περὶ τῶν ὑπὸ Μυκήναις καὶ τῶι Ἀγαμέμνονι τεταγμένων τόπων ἐν τῶι καταλόγωι τῶν νεῶν• ἔχει δ᾽ οὕτω τὰ ἔπη «οἳ δὲ Μυκήνας εἶχον, ἐυκτίμενον πτολίεθρον, ἀφνειόν τε Κόρινθον ἐυκτιμένας τε Κλεωνάς, Ὀρνειάς τ᾽ ἐνέμοντο Ἀραιθυρέην «[τ᾽ ἐρατεινὴν] καὶ Σικυῶν᾽, ὅθ᾽ [ἄρ᾽] Ἄδρηστος πρῶτ᾽ «ἐμβασίλευεν, οἵ θ᾽ Ὑπερησίην τε καὶ αἰπεινὴν Γονόεσσαν Πελλήνην τ᾽ εἶχον, ἠδ᾽ Αἴγιον ἀμφενέμοντο, Αἰγιαλόν τ᾽ ἀνὰ πάντα καὶ ἀμφ᾽ Ἑλίκην εὐρεῖαν.» αἱ μὲν οὖν Μυκῆναι νῦν οὐκέτ᾽ εἰσίν, ἔκτισε δ᾽ αὐτὰς Περσεύς, διεδέξατο δὲ Σθένελος, εἶτ᾽ Εὐρυσθεύς• οἱ δ᾽ αὐτοὶ καὶ τοῦ Ἄργους ἦρξαν. Εὐρυσθεὺς μὲν οὖν στρατεύσας εἰς Μαραθῶνα ἐπὶ τοὺς Ἡρακλέους παῖδας καὶ Ἰόλαον βοηθησάντων Ἀθηναίων ἱστορεῖται πεσεῖν ἐν τῆι μάχηι, καὶ τὸ μὲν ἄλλο σῶμα Γαργηττοῖ ταφῆναι, τὴν δὲ κεφαλὴν χωρὶς ἐν Τρικορύνθωι, ἀποκόψαντος αὐτὴν Ἰολάου περὶ τὴν κρήνην τὴν Μακαρίαν ὑπὸ ἁμαξιτόν• καὶ ὁ τόπος καλεῖται Εὐρυσθέως κεφαλή." [...]
Διονύσιος Σουρμελής, "Αττικά: ή περί δήμων Αττικής εν οις και περί τινων μερών του Άστεως". Υπό Διονύσιου Σουρμελή. Έκδοσις πρώτη. Τύποις Αλεξάνδρου Κ. Γκαρπολά, Εν Αθήναις 1854 και "Attika hē peri dēmōn Attikēs en hois kai peri tinōn merōn asteōs", Dionysios Surmelēs, Gkarpola, 1854, σελ. 68: [...] "η δε κεφαλη αυτού αποκοπείσα του σώματος υπό του Ιολάου, ή υπό του Ύλλου κατ' άλλους, ετάφη χωρίς εν Τρικορύθω παρά την Μακαρίαν πηγήν (Στράβ. β. ή. κ. Δ'. § 19)". [...]
Ευριπίδης, «Ηρακλείδαι» στιχ. 1030-1031: [...] "Εὐρυσθεύς: 1030] Θανόντα γάρ με θάψεθ' οὗ τὸ μόρσιμον,/ δίας πάροιθε παρθένου Παλληνίδος•" [...]
Πηγή: Το άρθρο της αρχαιολόγου Μαρίας Πλάτωνος-Γιώτα, με τίτλο: "Το Ιερό της Αθηνάς Παλληνίδος", στο περιοδικό "Αρχαιολογία", Δεκέμβριος 1997, τεύχος 65ο, Αθήνα 1997, σελ. 92-97.
Δημότες του Γαργηττού Αρχειοθετήθηκε 2019-04-04 στο Wayback Machine.. Αναζήτηση με τη λέξη-κλειδί στον τόπο (Place): GARGHTTIOS (στα κεφαλαία αγγλικά), στις ιστοσελίδες: empressattica.com και atheniansproject.com του Προγράμματος «Αθηναίοι» = Athenians Project
Πηγές – βιβλιογραφία
Πρωτογενείς πηγές
Ευριπίδης, «Ηρακλείδαι» στιχ. 1030-1031.
Παυσανίας, «Ελλάδος περιήγησις», Ηλιακών Β 22,7, (VI, 22, 7).
Πλούταρχος, «Βίοι Παράλληλοι», «Θησεύς», 13.1-3.
Ψευδο-Απολλόδωρος, «Βιβλιοθήκη Απολλοδώρου», Β, 8, 1.
Ελληνικές επιγραφές - IG Γαργηττ Attica (IG I-III).
Δευτερογενείς πηγές
Gargettus, στην ιστοσελίδα: referenceworks.brillonline.com,
Ουίλλιαμ Σμιθ, Το συγκεκριμένο λήμμα περιλαμβάνει περιεχόμενο από πηγή, η οποία αποτελεί, πλέον, κοινό κτήμα:
(Αγγλικά) Smith, William, επιμ. (1854–1857). «Attica – 32 (Pallene)». Dictionary of Greek and Roman Geography. Λονδίνο: John Murray. Attica – 32 (Pallene)
John S. Traill: The political organization of Attica: a study of the demes, trittyes, and phylai, and their representation in the Athenian Council,“Attica”. Princeton: American School of Classical Studies at Athens (ASCSA), 1975, ISBN 978-0-87661-514-0
John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 127.
Peter Siewert, "Die Trittyen Attikas und die Heeresreform des Kleisthenes", C.H. Beck, München 1982, ISBN 3406080634, ISBN 9783406080630
Γέρακας, στην ιστοσελίδα: www.pallini.gr του Δήμου Παλλήνης Αττικής.
Πηγή: Το άρθρο της αρχαιολόγου Μαρίας Πλάτωνος-Γιώτα, με τίτλο: "Το Ιερό της Αθηνάς Παλληνίδος", στο περιοδικό "Αρχαιολογία", Δεκέμβριος 1997, τεύχος 65ο, Αθήνα 1997, σελ. 92-97.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
«Gargettos». www.ancientworlds.net (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2014.[νεκρός σύνδεσμος]
Δήμος Παλλήνης, στην ιστοσελίδα: www.pallini.gr του Δήμου Παλλήνης Αττικής.
Traill, J. «Places: 579935 (Gargettos)». Pleiades. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2017.
Gargettos, Ieraka, στις ιστοσελίδες: http://imperium.ahlfeldt.se & https://web.archive.org/web/20170808012018/http://dare.ht.lu.se/, Ψηφιακός Άτλας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ("Digital Atlas of the Roman Empire", Johan Ahlfeldt, Department of Archaeology and Ancient History, Lund University, Sweden), Πανεπιστήμιο Λουντ, Λουντ, Σουηδία, πρόγραμμα: Pelagios.
Gargettios στην ιστοσελίδα: ASCSA Digital Collections και https://web.archive.org/web/20170422162836/http://www.ascsa.edu.gr/ της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα.
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
