Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης ( Σταμάτης Σχιζάκης)

Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2000.
Ως ιδρυτική Διευθύντρια του ΕΜΣΤ ανέλαβε η Άννα Καφέτση, Διδάκτωρ Αισθητικής - Iστορίας Τέχνης.
Αποτελεί το μοναδικό κρατικό μουσείο στην Αθήνα με αντικείμενο τη σύγχρονη ελληνική και διεθνή εικαστική δημιουργία.
Έδρα του μουσείου προορίζεται να είναι το πρώην εργοστάσιο του ΦΙΞ, το οποίο βρίσκεται στη φάση ανακατασκευής. Μέχρι την ολοκλήρωσή του, οι εκθεσιακοί χώροι του ΕΜΣΤ στεγάζονται στο κτίριο Α' και οι υπηρεσίες του Μουσείου στο κτίριο Β' του κτιριακού συγκροτήματος του Ωδείου Αθηνών (17-19 Βασ. Γεωργίου Β' & Ρηγίλλης).

Πολιτική του Μουσείου

Από το ξεκίνημά του, το ΕΜΣΤ υιοθέτησε μια μουσειακή πολιτική με βασικούς στόχους:

* τον προγραμματισμό και την παραγωγή εκθέσεων. Εκθέσεις οργανωμένες σε σειρές (Σύνοψις, Έργα) με ανοιχτό και διερευνητικό χαρακτήρα γύρω από ενδιαφέροντα επίκαιρα θέματα και κριτικούς προβληματισμούς της σύγχρονης διεθνούς τέχνης στους τομείς ζωγραφικής, εγκαταστάσεων, φωτογραφίας, βίντεο, νέων μέσων, και «πειραματικής» αρχιτεκτονικής, παρουσιάσεις μεμονωμένων καλλιτεχνικών προτάσεων με παραγγελία του Μουσείου, μονογραφικές αναδρομές στο μέσο της καριέρας αξιόλογων συγχρόνων καλλιτεχνών, ιστορικές αναδρομικές , καθώς και περιοδικές παρουσιάσεις θεματικών πυρήνων των μονίμων συλλογών.
* την διαμόρφωση ενός κοινού για τη σύγχρονη τέχνη, που δεν υπήρχε. Έμφαση δόθηκε σε εκθέσεις και έργα που αναδεικνύουν τις πιο πρωτοποριακές και πειραματικές κατευθύνσεις της σύγχρονης τέχνης με διακαλλιτεχνικές και διαπολιτισμικές αναζητήσεις και χρήση νέων μέσων και τεχνολογιών.
* την συγκρότηση συλλογών με έργα που αναδεικνύουν τις πιο πρωτοποριακές και πειραματικές κατευθύνσεις της σύγχρονης τέχνης με διακαλλιτεχνικές και διαπολιτισμικές αναζητήσεις και χρήση νέων μέσων και τεχνολογιών.
* την έξοδο της σύγχρονης ελληνικής τέχνης από τα εθνικά σύνορα και τον απομονωτισμό, προσδίδοντάς της μια διεθνή προοπτική. Στο πλαίσιο αυτό αναδεικνύονται καλλιτεχνικές δυνάμεις και αναζητήσεις της χώρας και προωθούνται συνεργασίες και διασυνδέσεις με έργα, καλλιτέχνες και μουσεία από το διεθνή xώρο.
* τον διαπολιτισμικό διάλογο στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης μεταξύ καλλιτεχνών, ενθαρρύνοντας την ισότιμη έκφραση της διαφορετικότητας περιθωριοποιημένων κοινωνικών και καλλιτεχνικών μειονοτήτων και επαναπροσδιορίζοντας τις έννοιες ταυτότητας και ετερότητας μέσα από ανοιχτά διαπολιτισμικά και οικουμενικά σχήματα.

Συλλογές

ΧΑΤΟΥΜ ΜΟΝΑ, Fix It (EMST)

Πρώτος άξονας της πολιτιστικής πολιτικής του ΕΜΣΤ είναι η κατάρτιση και ο εμπλουτισμός μόνιμων συλλογών με ελληνικό και διεθνή χαρακτήρα. Οι συλλογές αποτελούνται από έργα ζωγραφικής, σχέδια, γλυπτά, εγκαταστάσεις, βίντεο εγκαταστάσεις, ηχητικά και διαδικτυακά έργα σημαντικών καλλιτεχνών, όπως οι: Μπιλ Βιόλα, Γκάρι Χιλ, Ίλια Καμπάκοφ, Γιάννης Κουνέλλης, Kimsooja, Σιρίν Νεσάτ, Μίροσλαβ Μπάλκα, Βόλφγκανγκ Λάιμπ, Μόνα Χατούμ, Καταρίνα Φριτς, Do-Ho Suh, Κέντελ Γκιρς, Δημήτρης Αληθεινός, Παντελής Ξαγοράρης, Μπία Ντάβου, Χρόνης Μπότσογλου, Έμιλι Ζασίρ, Καρλ Αντρέ, Λουκάς Σαμαράς, Γιώργος Χατζημιχάλης, Βλάσης Κανιάρης, Νίκος Κεσσανλής, Nan Goldin Allan Sekula, Τόμας Στρουθ, Γκίλιαν Γουέρινγκ, Αν Σόφι Σίντεν, Κουτλούγκ Αταμάν, Nίκος Ναυρίδης, Ουαλίντ Ραάντ & Atlas Group, Ανδρέας Αγγελιδάκης, Κώστας Τσόκλης, Κώστας Βαρώτσος, Γιάννης Ψυχοπαίδης κ.ά.

Το ΕΜΣΤ διαθέτει μια σημαντική συλλογή έργων βίντεοτέχνης από τους πιο σημαντικούς βιντεο-καλλιτέχνες όπως: Nam June Paik, Bruce Nauman, Bill Viola, Gary Hill, Vito Acconci, Marina Abramovic & Ulay, Chris Burden, Dan Graham, Rebecca Horn, Lynda Benglis, Martha Rosler, John Baldessari, Lawrence Weiner κ.ά.

Τα τελευταία χρόνια, η συλλογή ανοίγεται σε πεδία όπως η net art και η sound art.

Εκθέσεις

Στο πλαίσιο της εκθεσιακής πολιτικής του ΕΜΣΤ, παρουσιάζονται σειρές περιοδικών εκθέσεων με διερευνητικό και κριτικό χαρακτήρα γύρω από τα θέματα, τους προβληματισμούς και τις αναζητήσεις της σύγχρονης διεθνούς τέχνης, μεμονωμένα έργα με παραγγελία του Μουσείου, μονογραφικές αναδρομές στο μέσο της καριέρας συγχρόνων καλλιτεχνών και ιστορικές αναδρομικές, στους τομείς ζωγραφικής, εγκαταστάσεων, φωτογραφίας, βίντεο, νέων μέσων και «πειραματικής» αρχιτεκτονικής. Μέχρι το 2008, οπότε θα έχει ολοκληρωθεί το κτίριο του Μουσείου και θα ανοίξει τις πόρτες του στο κοινό, οι υπό κατάρτιση μόνιμες συλλογές (ιστορικές και σύγχρονες) παρουσιάζονται σε περιοδικές εκθέσεις με επιλογές θεματικών και εννοιολογικών πυρήνων ή καλλιτεχνικών τάσεων.

Κτίριο
Μακέτα της εισόδου του κτιρίου ΦΙΞ

Το ΕΜΣΤ έχει εγκατασταθεί προσωρινά στο κτίριο του Ωδείου Αθηνών, μέχρι την ολοκλήρωση της ανακατασκευής του πρώην κτιρίου Φιξ (Σταθμός Συγγρού-Φιξ, που θα αποτελέσει τη μόνιμη στέγη του. Το κτίριο Φιξ του Έλληνα αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτου (1926-1978), μαθητή του Λε Κορμπυζιέ, αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα μοντέρνας βιομηχανικής αρχιτεκτονικής. Η ανάπλασή του, έχει ως στόχο τη δημιουργία ενός σύγχρονου μουσείου συνολικής επιφάνειας 20,000 τ.μ, που θα διατηρεί το λιτό βιομηχανικό χαρακτήρα του παλιού εργοστασίου. Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Γ’ ΚΠΣ και το Υπουργείο Πολιτισμού και αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2011. Το Μουσείο θα γειτνιάζει με αρχαιολογικούς χώρους και το Νέο Μουσείο Ακρόπολης.

Εκπαιδευτικά προγράμματα

Στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής πολιτικής του ΕΜΣΤ πραγματοποιούνται εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές και οικογένειες, παιδικά εργαστήρια, ξεναγήσεις για ενήλικες και σεμινάρια εκπαιδευτικών με στόχο να συμβάλουν στην ανακάλυψη και εξοικείωση του κοινού όλων των ηλικιακών κατηγοριών με τη σύγχρονη ελληνική και διεθνή τέχνη.

Παράλληλες εκδηλώσεις

Με αφορμή την κάθε έκθεση, διοργανώνονται παράλληλες εκδηλώσεις ανοιχτές στο κοινό με τη συμμετοχή επιστημόνων διαφορετικών ειδικοτήτων, που έχουν στόχο να δώσουν στο κοινό τη δυνατότητα μιας ευρύτερης κατανόησης και εξοικείωσης με τους προβληματισμούς της σύγχρονης τέχνης. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται η πολυφωνία και η διεπιστημονική προσέγγιση των θεμάτων που αναλύονται.

Βιβλιοθήκη και Αρχείο

Το ΕΜΣΤ, στο πλαίσιο της πολιτικής του για την ανάπτυξη της επιστημονικής έρευνας, της τεκμηρίωσης των συλλογών του και εν γένει της σύγχρονης τέχνης, έχει συγκροτήσει Αρχείο Καλλιτεχνών και Βιβλιοθήκη, που εμπλουτίζονται διαρκώς. Το Αρχείο καλλιτεχνών περιλαμβάνει πάνω από 10.000 τεκμήρια για περισσότερους από 100 καλλιτέχνες, τα οποία έχουν προέλθει από δωρεές. Η ψηφιοποίηση και τεκμηρίωση του υλικού αυτού είναι σε εξέλιξη.

Η Βιβλιοθήκη του ΕΜΣΤ διαθέτει 5.500 εξειδικευμένες εκδόσεις και 128 τίτλους περιοδικών στους κλάδους της ιστορίας και θεωρίας της τέχνης, της μουσειολογίας καθώς και στους κλάδους ιστορίας της φιλοσοφίας, ανθρωπολογίας, της αρχιτεκτονικής και βιομηχανικού σχεδιασμού,των νέων τεχνολογιών και των πολυμέσων, συλλογών και εκθέσεων άλλων μουσείων της Ελλάδας και του εξωτερικού αλλά και της λογοτεχνίας. Η συλλογή της Βιβλιοθήκης περιέχει και μια εξειδικευμένη συλλογή ηχητικών έργων σημαντικών σύγχρονων εκπροσώπων της sound art (ηλεκτρονική, περιβαλλοντική, πειραματική, κ.ά.), Εμπλουτίζεται συνεχώς προς εξυπηρέτηση της επιστημονικής έρευνας, της συγγραφής και ενημέρωσης του προσωπικού, των επισκεπτών - ερευνητών και των καλλιτεχνών. Ο εμπλουτισμός της Βιβλιοθήκης γίνεται με δωρεές, αγορές και ανταλλαγές με καλλιτεχνικά και πολιτιστικά ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού. Aποστολή της βιβλιοθήκης είναι να υποστηριχθούν οι ερευνητικές προσπάθειες των μελών προσωπικού του ΕΜΣΤ, των ερευνητών και της ακαδημαϊκής κοινότητας

Εκδοτική δραστηριότητα
Οι εκδόσεις του ΕΜΣΤ

Οι κατάλογοι των εκθέσεων είναι δίγλωσσοι στην ελληνική και αγγλική γλώσσα περιλαμβάνουν θεωρητικά και κριτικά κείμενα από θεωρητικούς και ιστορικούς της τέχνης, επιμελητές εκθέσεων, καθώς και κείμενα των ίδιων των καλλιτεχνών, εμπλουτίζοντας έτσι την ελληνική βιβλιογραφία για τη σύγχρονη τέχνη.

Οι κατάλογοι διατίθενται στο πωλητήριο του Μουσείου, καθώς και συνοδευτικά έντυπα των εκπαιδευτικών προγραμμάτων, εξειδικευμένα περιοδικά τέχνης, βιβλία σχετικά με θέματα τέχνης, αφίσες, κάρτες, κοσμήματα και αντικείμενα.

Πηγές, Αναφορές

Υπουργείο Πολιτισμού

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Επίσημη ιστοσελίδα
• ΕΜΣΤ blog