Ο δήμος Νευροκοπίου είναι δήμος του νομού Δράμας. Απλώνεται σε μία πολύ μεγάλη έκταση καταλαμβάνοντας όλο το βορειοδυτικό τμήμα του νομού. Ο δήμος Νευροκοπίου καταλαμβάνει συνολικά έκταση 872 τ.χλμ. και είναι ο μεγαλύτερος σε έκταση δήμος της Ελλάδας. Αποτελείται από 16 τοπικές κοινότητες και μία δημοτική κοινότητα και έχει συνολικό πληθυσμό 8.026 κατοίκους. Έδρα του είναι το το Κάτω Νευροκόπι. Ο δήμος Κάτω Νευροκοπίου είναι η περιοχή της Ελλάδας όπου σημειώνονται συνήθως οι χαμηλότερες θερμοκρασίες κατά τους χειμερινούς μήνες.

Μορφολογία - καιρικές συνθήκες
Τοπογραφικός χάρτης του Δήμου.

Η τεράστια έκταση του δήμου, οι ιδιαίτερα χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα (σε συνδυασμό με αδιάλειπτο παγετό και χιονοκάλυψη), καθώς και η μορφολογία του εδάφους, όπου περιλαμβάνονται μερικοί από τους υψηλότερους ορεινούς όγκους της Ελλάδας (Όρβηλος, Φαλακρό, Ελατιά Δυτικής Ροδόπης, Μενοίκιο, όρη Βροντούς κ.α.), καθιστούν τη λειτουργία του δήμου ιδιαίτερα δυσχερή έως αδύνατη. Το σοβαρό αυτό διοικητικό κενό που προκάλεσε η δημιουργία του Δήμου Νευροκοπίου, επιχειρεί να καλύψει εν μέρει, το Επαρχείο Κάτω Νευροκοπίου, το οποίο διατηρείται έως σήμερα, με μόνη περιοχή ευθύνης το Δήμο Νευροκοπίου, χωρίς όμως ουσιαστικές αρμοδιότητες και παρεμβάσεις.
Προσωπικότητες - ιστορία

Από το Βαθύτοπο, ήταν ο λόγιος και μοναχός Ιωάννης Συμεωνίδης (1785-1850). Επίσης, από την περιοχή του Δήμου Νευροκοπίου κατάγονταν πολλοί επιφανείς αγιογράφοι του 19ου αιώνα, όπως ο Στέργιος Γεωργιάδης και ο Γεώργιος Ζυρνοβίτης (από το Κάτω Νευροκόπι) και ο Δημητρίου (από το Κατάφυτο), οι οποίοι αγιογράφησαν τις εκκλησίες της περιοχής: στην κώμη του Κάτω Νευροκοπίου και στα χωριά Δασωτό, Κάτω Βροντού, Περιθώριο, Λευκόγεια, Παγονέρι, Βώλακα, Ακρινό, Λιβαδάκι, Οχυρό, Εξοχή, Βαθύτοπο και Γρανίτη, την περίοδο 1812-1890[1].

Οι κάτοικοι της περιοχής του δήμου Κάτω Νευροκοπίου συμμετείχαν στους αγώνες για τη Μακεδονία κατά την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα. Σπουδαιότεροι Μακεδονομάχοι ήταν ο Ιωάννης Αβριώνης από το Περιθώρι, ο Δημήτριος Πέντσας από το Παγονέρι και ο Άρμεν Κούπτσιος από το Βώλακα[2].
Διοικητική διαίρεση

Ο δήμος περιλαμβάνει τις παρακάτω δημοτικές/τοπικές κοινότητες:

Δ.κ. Κάτω Νευροκοπίου -- το Κάτω Νευροκόπι [ 2.072 ]
Τ.κ. Αχλαδέας -- η Αχλαδέα [ 86 ]
Τ.κ. Βαθυτόπου -- ο Βαθύτοπος [ 416 ]
Τ.κ. Βώλακος -- ο Βώλαξ [ 1.190 ]
Τ.κ. Γρανίτου -- ο Γρανίτης [ 102 ]
Τ.κ. Δασωτού -- το Δασωτό [ 224 ]
Τ.κ. Εξοχής -- η Εξοχή [ 179 ]
Τ.κ. Καταφύτου [165]

το Κατάφυτο [ 165 ]
το Ακρινό [ 0 ] (εγκαταλελειμμένο)

Τ.κ. Κάτω Βροντούς -- η Κάτω Βροντού [ 528 ]
Τ.κ. Λευκογείων [573]

τα Λευκόγεια [ 573 ]
το Λιβαδάκι [ 0 ] (εγκαταλελειμμένο)
ο Κριθαράς [ 0 ] (εγκαταλελειμμένο)

Τ.κ. Μικροκλεισούρας [ 141 ]

η Μικροκλεισούρα [ 113 ]
το Πέρασμα [ 28 ]

Τ.κ. Μικρομηλιάς -- η Μικρομηλιά [ 62 ]
Τ.κ. Οχυρού -- το Οχυρό [ 510 ]
Τ.κ. Παγονερίου -- το Παγονέριο [ 231 ]
Τ.κ. Περιθωρίου -- το Περιθώριο [ 833 ]
Τ.κ. Ποταμών -- οι Ποταμοί [ 413 ]
Τ.κ. Χρυσοκεφάλου -- ο Χρυσοκέφαλος [ 301 ]

Με την εφαρμογή της νέας διοικητικής διαίρεσης της χώρας κατά το Πρόγραμμα Καλλικράτης το 2011 ουδεμία μεταβολή επήλθε στο Δήμο, σύμφωνα με το άρθρο 1,§ 2.9.Β αυτού.
Παραπομπές

↑ Τηλέμαχος Τσελεπίδης, "Νευροκόπι - Συνοπτικό ιστορικό χρονικό 1850-1913", ανέκδοτη έρευνα, Δράμα 29 Οκτωβρίου 1995
↑ Αφανείς γηγενείς Μακεδονομάχοι, επιστημονική επιμέλεια Ιωάννης Σ. Κολιόπουλος, ΕΜΣ, Θεσσαλονίκη 2008