Χολλείδες

Ελλάδα

Οι Χολλείδες ή Χολλίδες ή Χολλίς (αρχαία ελληνικά: Χολλεῖδαι ή Χολλίδαι‎‎), (ο δήμος: Χολλειδών) ήταν αρχαίος οικισμός - πόλη και δήμος της Λεοντίδας (περιοχή της Αρχαίας Αττικής και φυλή της αρχαίας Αθήνας). Με το ίδιο όνομα (Χολλείδες) ονομάζονταν οι δημότες του δήμου αυτού.
Τοποθεσία του αρχαίου δήμου

Ο δήμος των Χολλειδών, ήταν πιθανώς δήμος των Μεσογείων, αν και αναφέρεται, σε άλλες πηγές, ως δήμος του άστεως.[1] Κάποιες πηγές τον αναφέρουν επίσης ως δήμο της Αιγηίδας φυλής. Η ακριβής τοποθεσία του δήμου αυτού δεν έχει προσδιορισθεί, παραμένει άγνωστη[2] και δεν έχει ακόμα ταυτιστεί επακριβώς με κάποια σημερινή περιοχή, αλλά οι περισσότεροι ερευνητές πιστεύουν ότι βρισκόταν στα νότια της Αθήνας, γειτονικά στον δήμο του Αναγυρούντος[3] και πιθανότατα κοντά στο άντρο–σπήλαιο, το οποίο ονομάζεται «Σπήλαιο των Νυμφών» (ή Σπήλαιο Νυμφολήπτου ή Σπήλαιο Αρχέδημου ή Σπήλαιο Πανός),[4] προς τις νότιες πλαγιές του όρους Υμηττού, περίπου 6 χιλιόμετρα από τη σύγχρονη Βάρη.

Παλαιότεροι ερευνητές (Διονύσιος Σουρμελής), αναφέρουν ότι ο δήμος ίσως βρισκόταν στην πεδιάδα της Αθήνας και ήταν όμορος του δήμου των Πτελεασίων και του δήμου των Τυρμειδών, στην περιοχή που ονομαζόταν «Λόχας».[5] Ενώ, σύμφωνα με άλλους νεότερους ερευνητές ο δήμος ήταν κοντά στον δήμο των αρχαίων Αχαρνών, (το σημερινό Μενίδι), οι οποίοι επίσης τοποθετούν προς βορρά και βορειανατολικά τους δήμους των Παιονιδών και των Χολλειδών και νοτιανατολικά τον δήμο του Συπαλλητού και αναφέρουν ότι βρίσκονται σήμερα αντίστοιχα στις τοποθεσίες «Αμυγδαλέζα», «Καταρεϊκα» και «Αγ. Σωτήρα».[6][7]
Η συμμετοχή του δήμου στην αρχαία Βουλή

Ο δήμος, η ύπαρξη του οποίου επιβεβαιώνεται και από διάφορες επιγραφές,[8] ως μέλος της Λεοντίδας φυλής, συμμετείχε με 2 βουλευτές στην αρχαία Βουλή των 500, κατά την πρώτη περίοδο (508 – 307/306 π.Χ.). Κατά τη δεύτερη (307/306 – 224/223 π.Χ.) και την τρίτη περίοδο (224/223 – 201/200 π.Χ.) ο δήμος αντιπροσωπευόταν με 4 ή 5 βουλευτές στη Βουλή των 600. Κατά την τέταρτη (201/200 π.Χ. – 126/127) και την πέμπτη περίοδο (126/127 – 3ος αιώνας) είναι άγνωστος ο αριθμός βουλευτών–αντιπροσώπων του δήμου.
Οι κάτοικοι των Χολλειδών

Ο δημότης των αρχαίων Χολλειδών ονομαζόταν Χολλείδης ή Χολλειδεύς.[9] Από τις επιγραφές στο Σπήλαιο Νυμφολήπτου, μαθαίνουμε ότι αυτό είχε αφιερωθεί στις νύμφες και άλλες αγροτικές θεότητες από τον Αρχέδημο τον Φεραίο (ή τον Θηραίο, όπως μερικοί ιστορικοί υποστηρίζουν), ο οποίος είχε γίνει δημότης στον δήμο των Χολλειδών.[10] Από εδώ προκύπτει ότι το σπήλαιο πιθανώς βρισκόταν κοντά σε αυτόν τον δήμο, σύμφωνα με τον Βρετανό στρατιωτικό, αρχαιολόγο και περιηγητή Ουίλιαμ Μάρτιν Ληκ.[11]
Προσωπικότητες από τις Χολλείδες

Υπήρξαν διάφοροι γνωστοί πολίτες από τον δήμο των Χολλειδών, όπως ο βουλευτής Βαρβάριος (Σταλκκιανός) ο Χολλείδης, ο βουλευτής Κόιντος Βουλούστιος ο Χολλείδης, ο βουλευτής Βράκκιος (Μάνιος) ο Χολλείδης, ο Γλαυκέτης ο Χολλείδης, ο Γλαύκος (Στάτιος) ο Χολλείδης,ο βουλευτής Γλύκων ο Χολλείδης γιος του Ολυμπιοδώρου, ο βουλευτής Δαμασίας ο Χολλείδης γιος του Ευκλείδου, ο βουλευτής Δεινίδης ο Χολλείδης γιος του Δεινίδου, ο βουλευτής Δημήτριος (Φλάβιος) ο Χολλείδης, ο βουλευτής Δημήτριος (Αίλιος) ο Χολλείδης, ο βουλευτής Δημήτριος ο Χολλείδης γιος του Δημητρίου, ο βουλευτής Διονύσιος ο Χολλείδης, ο ιερέας Δωρόθεος ο Χολλείδης γιος του Ηρακλείδου κ.α.[12]
Δείτε επίσης

Αρχαία Αθήνα
Λεοντίδα φυλή

Παραπομπές - σημειώσεις

[...] "Chollidae: Listed amongst the asty demes of the Leontis phyle epigraphically [2. 99f.], but not in IG II2 2362 (200 BC); with four (?) bouleutai. Location debatable, probably neighbouring Acharnae, see Aristoph. Ach. 406. Archedemus, who had decorated the grotto of the Nymphs near Vari ( Anagyrus), was naturalized in C." [...], Lohmann, Hans (Bochum), Chollidae
John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 130.
Ιάκωβος Ρίζος Ραγκαβής, "Τα Ελληνικά, ήτοι περιγραφή γεωγραφική, ιστορική, αρχαιολογική και στατιστική της αρχαίας και νέας Ελλάδος. Συνταχθείσα υπό Ιακώβου Ρ. Ραγκαβή, εις τρεις τόμους. Ων ο Α' διαλαμβάνει την Στερεάν, Ανατολικήν και Δυτικήν Ελλάδα, ο Β' την Πελοπόννησον και ο Γ' τας νήσους τας τε ελευθέρας και μη, και τον πίνακα, και εκδοθείσα υπό Κωνσταντίνου Αντωνιάδου."... τόμοι 1-3, Εκ του τυπογραφείου Κ. Αντωνιάδου. Εν Αθήναις 1853-1854, Ta Hellenkika: etoi perigraphe, geographike, historike, archaiologike, kai statistike tes archaias kai neas Hellados, Iakobos R. Rankabes, Ek tou typ. K. Antoniadou, 1853, Τόμος 1, σελ. 271: [...] "Χολλείδαι, δήμος φυλής Λεοντίδος ή Αιγηΐδος, πλησίον του δήμου Αναγυρούντος, ως πιθανώς εικάζεται, διότι ο Φεραίος ή Θηραίος Αρχέδημος, ο εξεργασθείς το μικρόν απέχον από του Αναγυρούντος άντρον, ην καταγεγραμμένος εν τω δήμω των Χολλειδών. Οι δημόται Χολλείδαι. — Κάτωθεν του λόφου και του επ αυτού άντρου του Αρχεδήμου, κατά την προς τας Τράχονας διεύθυνσιν εισίν ερείπια θεωρούμενα εξ εικασίας ως τα των Χολλειδών (3 = Ληκ. Δημ.). ". [...]
Σπήλαιο Νυμφολήπτου ή Πανός Αρχειοθετήθηκε 2016-03-05 στο Wayback Machine., στην ιστοσελίδα: odysseus.culture.gr "Οδυσσεύς", του Υπουργείο Πολιτισμού.
Διονύσιος Σουρμελής, "Αττικά: ή περί δήμων Αττικής εν οις και περί τινων μερών του Άστεως". Υπό Διονύσιου Σουρμελή. Έκδοσις πρώτη. Τύποις Αλεξάνδρου Κ. Γκαρπολά, Εν Αθήναις 1854 και "Attika hē peri dēmōn Attikēs en hois kai peri tinōn merōn asteōs", Dionysios Surmelēs, Gkarpola, 1854, σελ. 140: [...] "Χολλίς, ο δημότης Χολλίδης και Χολιδεύς. Και ο δήμος ούτος εν τω πεδίω των Αθηνών, όμορος του δήμου Πτελεασίων. Καλείται δε νυν λόχας κατά αναγραμματισμόν διότι εν τη παρακμή η χολλίς επροφέρετο χόλας, είτα λόχας• λανθάνονται δε οι θέμενοι αυτόν τόν δήμον παρά τόν άνυδρον υμηττόν, εικάζοντες τούτο εκ του ότι ο Θηραίος Αρχέδημος, ο εξεργασθείς το παρά τόν Ανάγυρον Άντρον των νυμφών ήν εγγεγραμμένος εν τω δημω Χολλιδών. Άρα «ράβδος εν γωνία, άρα βρέχει». Τι κοινόν έχει το δημοτικόν του εργάτου όνομα με το αντικείμενον της εργασίας του; Ιδού η ευρεθείσα επιτοπίως επιγραφη «Αρχέδημος ο Φηραίος νυμφόληπτος φραδαίσι Νυμφών το άντρον εξηργάσατο». (όρ. Βοικ. έπιγρ. 456 τ. β'). Ο τόπος του δημου τούτου, λαβόντος εσχάτως υποδιαιρεσεις, είνε εύφορος, και περιέχει το πλείστον μέρος αμπελώνας". [...]
Πηγή: Το άρθρο "ΟΥΚ ΕΣΤΙ ΗΔΗ ΑΧΑΡΝΑ ΑΛΛΑ ΜΑΙΝΙΔΙΟΝ", 10/07/2011, εφημερίδα "ΑΧΑΡΝΑΪΚΗ", από την ιστοσελίδα: eleftherovima.files.wordpress.com
Πηγή: "Μενίδι - Ιστορική Αναδρομή Αρχειοθετήθηκε 2018-03-02 στο Wayback Machine.", στην ιστοσελίδα του 2ου Γυμνασίου Αχαρνών gym-acharn.att.sch.gr
Χολλειδ και Χολλιδ Attica (IG I-III), στην ιστοσελίδα: epigraphy.packhum.org
Στέφανος Βυζάντιος, "Εθνικά", ("Stephani Byzantii Ἐθνικων quæ supersunt." Gr. Edidit Anton Westermann, Λειψία 1839), [...] "Χολλείδαι, δήμος της Λεοντίδος φυλής. ο δημότης Χολλείδης. Διογένης δ' ο Λαερτιεύς εν τρίτω φιλοσόφου ιστορίας Χολλειδεύς φησί. τα τοπικά εκ Χολλειδών, εις Χολλειδών, εν Χολειδών". [...], σελ. 310.
Ιάκωβος Ρίζος Ραγκαβής, "Τα Ελληνικά, ήτοι περιγραφή γεωγραφική, ιστορική, αρχαιολογική και στατιστική της αρχαίας και νέας Ελλάδος. Συνταχθείσα υπό Ιακώβου Ρ. Ραγκαβή, εις τρεις τόμους. Ων ο Α' διαλαμβάνει την Στερεάν, Ανατολικήν και Δυτικήν Ελλάδα, ο Β' την Πελοπόννησον και ο Γ' τας νήσους τας τε ελευθέρας και μη, και τον πίνακα, και εκδοθείσα υπό Κωνσταντίνου Αντωνιάδου."... τόμοι 1-3, Εκ του τυπογραφείου Κ. Αντωνιάδου. Εν Αθήναις 1853-1854, Ta Hellenkika: etoi perigraphe, geographike, historike, archaiologike, kai statistike tes archaias kai neas Hellados, Iakobos R. Rankabes, Ek tou typ. K. Antoniadou, 1853, Τόμος 1, σελ. 270-271: [...] εν τω άντρω τούτω ευρέθησαν επιγραφαί και αγάλματα και σταλακτίται περίεργοι, και το λίαν αξιοπαρατήρητον πρόστυπον του Αρχεδήμου κρατούντος δια μιας των χειρών κανόνα και δια της άλλης γλυφείον, και εξειργασμένον ατέχνως κατά τους τύπους της αρχαιοτάτης τέχνης• και επιγραφαι δε κεχαραγμέναι επί των τείχων του άντρου και φέρούσαι το όνομα του Αρχεδήμου δεικνύουσιν ότι ούτος ην Φεραίος και δημότης των Χολλειδών και ότι κατεσκεύασε το άντρον προς τιμήν των Νυμφών, προσέτι δε ότι αι επιγραφαί εχαράχθησαν κατά δύο διαφόρους εποχάς, και κατά δύο διαφόρους διαλέκτους, την Θεσσαλικήν και την Αττικήν (1 = Κρησ. Τ. 2, κ. 6, σ. 224 κξ.— Ληκ. Δημ. — Βοικ. Επιγρ.). — Κατά τον Ρος ο Αρχέδημος ην Θηραίος και ουχί Φεραίος (2 = Ρος, Δημ. Χολλείς)". [...]
(EN) William Martin Leake, "The topography of Athens and the Demi", J. Rodwell, 1841, p. 57.

Δημότες των Χολλειδών Αρχειοθετήθηκε 2019-04-04 στο Wayback Machine.. Αναζήτηση με τη λέξη-κλειδί στον τόπο (Place): XOLLEIDHS (στα κεφαλαία αγγλικά), στις ιστοσελίδες: empressattica.com και atheniansproject.com του Προγράμματος «Αθηναίοι» = Athenians Project

Πηγές – βιβλιογραφία

Πρωτογενείς πηγές

Ελληνικές επιγραφές - IG Χολλειδ και Χολλιδ Attica (IG I-III).

Δευτερογενείς πηγές

Chollidae, στην ιστοσελίδα: referenceworks.brillonline.com,
Ουίλλιαμ Σμιθ, Το συγκεκριμένο λήμμα περιλαμβάνει περιεχόμενο από πηγή, η οποία αποτελεί, πλέον, κοινό κτήμα:
(Αγγλικά) Smith, William, επιμ. (1854–1857). «Attica - 74 (Cholleidae)». Dictionary of Greek and Roman Geography. Λονδίνο: John Murray. Attica - 74 (Cholleidae)
John S. Traill: The political organization of Attica: a study of the demes, trittyes, and phylai, and their representation in the Athenian Council,“Attica”. (18ff., 109 (no. 29), table 4.). Princeton: American School of Classical Studies at Athens (ASCSA), 1975, ISBN 978-0-87661-514-0
John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 130.
Peter Siewert, "Die Trittyen Attikas und die Heeresreform des Kleisthenes", C.H. Beck, München 1982, ISBN 3406080634, ISBN 9783406080630

Εξωτερικοί σύνδεσμοι
«Kholleidai». www.ancientworlds.net (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2014.
Traill, J. «Places: 585901 (Cholleidai)». Pleiades. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2017.

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License