Παράλια πόλη της Παμφυλίας στη νότια Μικρά Ασία, στο μυχό του ομώνυμου μεγάλου ανοιχτού κόλπου. Το τουρκικό όνομά της είναι Αntalya. Σήμερα αποτελεί διοικητική έδρα μιας αρκετά πλούσιας γεωργικής περιοχής.

Χτίστηκε το 158 π.Χ. από τον Άτταλο Β΄, βασιλιά της Περγάμου. Στους βυζαντινούς χρόνους είχε αξιόλογη εμπορική κίνηση και από τον 11ο αι. αποτέλεσε και βάση του ενετικού στόλου. Η ακμή συνεχίστηκε και μετά την κατάληψή της από τους Σελτζούκους (1201). Στα χρόνια του Μουράτ Α΄ (1373) την κατέλαβαν οι Οθωμανοί. Πριν από την ανταλλαγή των πληθυσμών, το 1923, στην Αττάλεια ζούσαν 13.000 Έλληνες.

Υπάρχουν ακόμη αρκετά αρχαία στην περιοχή, που αποκαλούνται με το όνομά τους, και όχι με κάποιο Τουρκικό. Η τριγύρω περιοχή της Αττάλειας (στα αρχαία χρόνια) ήταν γνωστή ως Λυκία στα δυτικά, Παμφυλία στα ανατολικά και Πισιδία στο βορρά.

Η πόλη-λιμάνι της Παμφυλίας, είχε πύργους και τείχη οχύρωσης, τμήματα των οποίων σώζωνται ακόμη. Το αρχαίο λιμάνι θα μπορούσε να μην διατηρείται σαν έκθεμα και να μην χρησιμοποιείται.

Συνδυάζοντας ιστορία και πολιτισμός, δικαίως αποκαλείται "η πρωτεύουσα του Τουρκικού τουρισμού". Η παλιά πόλη, το Kaleici όπου τα παλιά ελληνικά σπίτια έχει κριθεί ως ιδιαιτέρου κάλλους και πολιτιστική κληρονομιά και είναι πλέον υπό προστασία, αποτελεί το ιστορικό αξιοθέατο της πόλης (μοιάζει με την ελληνική παράκτια πόλη της Ναυπάκτου). Το Kaleici βρίσκεται ανάμεσα στη μαρίνα και το κέντρο της πόλης που έχει επεκταθεί εκτός των αρχαίων τειχών. Τα παλιά σπίτια διαχωρίζονται από στενά πλακόστρωτα δρομάκια, όπου πλέον έχουν ανακαινηστεί και φιλοξενούν ξενοδοχεία και τουριστικά καταστήματα. Καθένας μπορεί να διακρίνει απομεινάρια Βυζαντινής, Ρωμαϊκής και Σελτζούκικης αρχιτεκτονικής. Ο επισκέπτης πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφτεί το Αρχαιολογικό Μουσείο Αττάλειας, όπου φιλοξενούνται ευρήματα όλων των πολιτισμών της Ανατολίας.

Στο εσωτερικό της πόλης βρίσκονται σημαντικά αξιοθέατα: ο Yivli Minare, Kulliye και το πάρκο Karaalioğlu είναι από τα σημαντικότερα. Οι παραλίες Konyaalti και Lara είναι πασίγνωστες για τα κρυστάλλινα νερά τους. Σε απόσταση ημερήσιας εκδρομής είναι οι αρχαίες πόλεις Σίδη, Πέργη, Manavgat και Alanya. Φυσικά, δεν εξαιρούνται το Kursunlu και οι Duden waterfalls, ενώ τα Phaselis, Olympos, Adrasan και Kekova είναι προσβάσιμα με θαλαμηγό, αλλά αξίζουν τον κόπο να τα επισκεφτεί κανείς.

Έλληνες Αττάλειας

Αποτελούσαν ιδίαίτερη εθνοτικη ομάδα μέσα στην αχανή Οθωμανική Αυτοκρατορία και διατηρουσαν τα παλιά ήθη και έθιμα τους, αποκομένοι απο το υπόλοιπο κομμάτι του πληθυσμού της πόλης.